بنیاد آرمان شهر با همکاری انستیتوت فرانسه در افغانستان هفتۀ بزرگداشت حقوق بشر را از تاریخ ۷ الی ۱۰ دسامبر ۲۰۱۴ برابر با ۱۶ الی ۱۹ قوس/ آذر ۱۳۹۳ در محل انستیتوت برگزار کرد. در این هفته علاوه بر کارگاه های آموزشی حقوق بشر برای فعالان جامعه مدنی و دانشجویان و میزگرد/گفتگوهایی که با حضور کارشناسان و فعالان حقوق بشر و جامعه مدنی و حضور گسترده دانشجویان و جوانان برگزار شد، برنامه های فرهنگی متنوعی نیز با مضمون حقوق بشر، صلح و دفاع از مدافعان حقوق بشر پایان بخش هر روز بود.
نمایشگاه هنری: روز اول، ۷ دسامبر، نمایشگاه هنری از آثار هنرمندان زن و مرد افغانستان به همراه آثاری از هنرمندان بین المللی افتتاح شد. این نمایشگاه دارای سه بخش بود: ۱- آثار برندگان کانکوری بین المللی که که قبلا در فرانسه برگزار شده بود: پوسترهایی با موضوع حقوق بشر، آزادی بیان، فساد، و اختناق و سرکوب. ۲- آثار نقاش زنی که از او نامی برده نشد و نشان دهنده وضعیت زنان و موانعی است که آنان در جامعۀ سنتی و مردسالار افغانستان با آن رو به رویند. ۳- آثار کارگاه آموزشی آموزگار فرانسوی مارگلیت برییه که اختصاص داشت به نمایش آثاری از دانشجویان دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه کابل که با استفاده از تکنیک کلاژ، پوسترهایی را خلق کرده بودند که فقر، محرومیت، آشفتگی سیاسی و جنگ در افغانستان و خواست آنها برای تحقق صلح را به تصویر کشیده بود.
نمایش فیلم: روز دوم، ۸ دسامبر، سه فیلم برگزیده دور دوم جشنواره بین المللی فیلم زنان- هرات، که بنیاد آرمان شهر و خانه فیلم رویا در ماه نوامبر در شهر هرات برگزار کرده بودند، به نمایش درآمد: رویای دریا ساخته جلیل حسینی و برنده اول بخش داستانی با حضور کارگردان فیلم و دو فیلم تقدیر شکسته شعر ساخته رحمت حیدری و آن سوی برقه از صحرا موسوی که به صورت مشترک در بخش مستند این فستیوال مقام اول را کسب کرده بودند. در این بخش حضار گپ و گفتی کوتاه نیز با جلیل حسینی کارگردان فیلم رویای دریا داشتند. قابل یادآوری است که دومین دور جشنواره بین المللی فیلم زنان – هرات امسال بیش از ۵۰۰ فیلم از سراسر جهان دریافت کرده بود و فیلم های برگزیده این جشنواره بیش از ده هزار مخاطب را در شهر هرات جلب کرد.
شاعران صلح را می سرایند: این عنوان شب شعری بود که با حضور بیش از ۱۲۰ شاعر، هنرمند و هنردوست از ولایت‌های مختلف افغانستان و کابل در روز سوم این هفته، ۹ دسمبر، برگزار شد. بیش از سی شاعر و زن و مرد از سراسر افغانستان شعرهای شان را در ارتباط با موضوع هایی مانند عدالت، برابری، آزادی و صلح دکلمه کردند.
جاوید نبی زاده:
اخبار دیشب گفت با یک زن … سه نقطه
با یک زن بیچاره چندین تن، سه نقطه
می گفت مرد خانه را بستند و پیشش
با همسرِ زیبای او “گلشن” سه نقطه
گلشن سپس با صورتِ شطرنجی اش گفت:
“ای کاش می‌کشتندم؛ با من سه نقطه
از زندگیِ بعدِ دیشب مرگ بهتر
بی آبرویی، درد، آبستن، سه نقطه”
یک روز بعد انگار حرفی نیست، یعنی
یک روز بعد از آن که با یک زن سه نقطه
آن ها به زیر دوش‌های آب گرم و…
این رگ به زیرِ تیغه ی آهن! و نقطه
صدا سلطانی:
خسته ام! از حصار لبریزم… خسته از روسریِ دخترها
این‌که باید همیشه زن باشم، زیر- دست و اجیرِ شوهرها
بعد از آن مادری کنم باید، بگذارم که قهرمان باشی
می‌شود سبز پشت لب‌هایت، دردسر می‌شوی به مادرها…
من به هر خواهشِ تو تن دادم، عشق را دست اهرمن دادم
دل به یک آدم لجن دادم، تو و سرگرمی ات… همین “غر”* ها
خسته ام از فضای دانشگاه، از محیط کثافتِ کاری
یا ازین‌که صدا کنی خواهر!!! خسته ام، خسته از برادرها
خسته ام از تمام آیین‌ها، خسته از اعتقاد اجباری
خسته ام از مسیرِ یک طرفه، از چراغ و پلیس و رنجرها
تاکسی! می روی؟ کجا؟ در بست… خسته ام از مزار و گرمایش
هم سرم گیج می‌رود دایم، هم عرق می‌کنم و موترها…
عینک ات را بزن به چشمانت، کور و کر باش! هیس… همشیره
این جماعت فقیر و بیمار است، درک شان می‌کند سیاسر*ها
شعرهای شما که جاری است، همه از برکت تنم بوده
ماده بودن همیشه زیبا نیست؛ خسته ام از حضورتان نرهااااا!!!!!
* غر: زن روسپی
*سیاسر: لقبی که مردان افغانستانی به زنان داده اند.
این برنامه فرصت مغتنمی بود برای شاعران جوان افغانستان تا دور هم بنشینند و سروده های خود را در فضایی بسیار دوستانه و گرم همراه با یکدیگر زمزمه کنند.
کنسرت صلح و دور سوم جشنواره بین المللی صلح سیمرغ: در این مراسم باشکوه و اختتامیه هفته بزرگداشت حقوق بشر، برندگان سومین دور جایزه بین المللی صلح سیمرغ اعلام شدند. در این دور جشنواره از فعالیت هنرمندان عرصه موسیقی در کشورهای افغانستان، ایران و تاجیکستان تقدیر به عمل آمد. هنرمندانی که تندیس لاجوردین صلح سیمرغ را به خود اختصاص دادند بدین قرار است:
افغانستان: “ارکستر جوانان انستیتوت ملی موسیقی افغانستان” به دلیل تربیت نسلی جدید از دختران و پسران و همچنان توجه به موسیقی افغانستان و جهان؛ و خانم زرسانگه برای یک عمر فعالیت هنری، زنده نگاه داشتن صدای زن در افغانستان با وجود همه محدودیت ها و دعوت او به صلح از طریق موسیقی.
ایران: “استاد محمد رضا شجریان“ به دلیل یک عمر فعالیت هنری و حضور همواره شان در کنار مردم؛ و “گروه موسیقی رستاک“ به دلیل توجه به موسیقی محلیِ اقوام و زبان های مختلف ایران، حضور پررنگ زنان در این گروه و انتشار شادی در بین مردم.
تاجیکستان: “مرکز فلک“ و رییس و بنیان گذار این مرکز “آقای دولت مند خال“ به دلیل ایجاد این نهاد و تلاش برای حفظ میراث موسیقی فلک و ترویج آگاهانه ادبیات کهن و نوین از طریق این نوع موسیقی؛ “خانم گلچهره صادق‌وا” مادر هنر موسیقی تاجیکستان به خاطر یک عمر فعالیت هنری؛ و “آقای دلیر نظر“ نیز به پاس مقاومت فرهنگی و تلاش برای زنده نگاه داشتن میراث ادبی از طریق موسیقی مدرن و ترکیب موسیقی پاپ و جاز با موسیقی محلی تاجیکستان.
در این مراسم، استاد فرهیخته رهنورد زریاب، ادیب و نویسنده بزرگ افغانستان، تندیس سیمرغ را به استاد سرمست، رییس ارکستر جوانان انستیتوت ملی موسیقی افغانستان، اهدا نمودند. و در ادامه دختران و پسران عضو این ارکستر موسیقی های اصیل و بدیعی را به صورت فردی و گروهی اجرا نمودند. دخترکانی که سی تار می نواختند و پسر کوچکی که ویالون را به خوبی می نواخت سرخوشی زیبایی در حضار ایجاد کرده بود. که پسر کوچک ریزنقشی وارد صحنه شد و پشت هارمونیه قرار گرفت. او هارمونیه را خوب می نواخت، صدای زیبایی داشت، آهنگساز نیز بود، و دو قطعه بسیار زیبا را اجرا کرد. بعد از آن سکوت سالن با صدای میرامبا شکست. سپس تمام گروه یک‌جای شدند و چندین قطعه بسیار زیبا را با همنوازی هم اجرا کردند. این گروه چنان قطعات را هنرمندانه و خوب اجرا می کردند که چیزی جز تحسین بر لبان حاضران نقش نمی بست. بعد از آخرین قطعه ای که گروه اجرا کرد، تشویق‌های مکرر حضار باعث شد که گروه دوباره به جایگاه خود برگردد و قطعه ای دیگر را نیز به افتخار حضار مشتاق و پرشور، بنوازد.
