مصاحبه با ابراهیم عارفی رییس افغان فیلم
آرمان‌شهر: آقای عارفی شما سابقه طولانی در عرصه سینما دارید. اولویت‌های کنونی‌تان در افغان‌فیلم چیست؟
من در سال ۱۳۵۶ عضویت سینمای افغاستان را به دست اوردم و در عرصه های مختلف از هنر پیشگی گرفته تا فیلم برداری به همراه انجینیر لطیف همکار بودم و همراه ایشان کار کرده ام. بعد از تمام شدن تحصیلاتم در رشته ادبیات از دانشگاه کابل، تحصیل در رشته سینما را در اتحاد جماهیر شوروی سابق در مسکو شروع کردم. وبعد از ان هم درفیلم های مختلفی که مخصوصا اقای لطیف و همچنان اقای صدیق برمک می ساختند سهم می گرفتم. زندگی من وقف سینما شده است. من هیچ واسطه ای نداشته و ندارم و با تلاش و پشتکار خودم افغان فیلم را دوباره احیا کردم. زمانی که می خواستیم افغان فیلم را بسازیم تقریبا هیج چیزی نداشت و اگر هم چیزی موجود بود احتمالا یا از بین رفته بود و یا خراب شده بود. ولی الان بعد از سه سال افغان فیلم یک استدیو شده است. تلاش کردیم آنچه که نیاز داریم را به دست بیاوریم و وسایلی را که موجود بود، ترمیم کنیم. اما یکی از بخشی هایی که برایمان مهم است و کار سر ان به جدیت جریان دارد، ارشیو تمام فیلم های افغانی است که فعلا ۶۰ درصد موفق به جمع اوری و ارشیو این فیلم ها شده ایم و فیلم ها با ارزش و مفیدی را تا کنون جمع اوری کردیم. مثلا همین دیروز فیلمی در اختیار ما قرار گرفت که مربوط به سال های ۱۳۵۷ بود و کابل ان زمان را به تصویر کشیده بود، سفارت فرانسه و هچنان مرکز فرهنگی امریکا را نشان می داد و خیلی از مکان های که دیگر فعلا اثری از ان موجود نیست. جمع اوری این فلیم ها خیلی اهمیت دارد. در بخش امکانات انقدر توانمند هستیم و امکانات داریم که بتوانیم برنامه های بزرگی مانند این جشنواره را از نظر امکانات حمایت کنیم و وسایل افغان فیلم را در اختیار جشنواره فیلم زنان قرار دهیم.
اهمیت فستیوال بین المللی فیلم زنان-هرات از نگاه شما چیست؟
برای ما برگزاری این جشنواره از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا به موضوعی پرداخته که نمی توان گفت مظلوم واقع شده چون شخصا ان را یک توهین حساب می کنم بلکه می شود گفت که این موضوع از نظر افتاده و ان هم زنان است. وقتی این جشنواره بتواند “زنان” را که از نظر افتاده و کمتر مورد توجه قرار می گیرد، حمایت کند و مساله زنان را برجسته کند ما با افتخار این برنامه را حمایت کرده و در کنار ان هستیم. مخصوصا در هرات این مساله حایز اهمیت است زیرا شهری است که دارای پیشیینه پر بار تاریخی و علمی است و مهد فرهنگ. ما علاقه مند هستم که این برنامه سالها در این شهر دایر گردد. من جدای از دیگر حمایت هایی که افغان فیلم از این جشنواره داشته، سال سوم است که عضو هیت داوران این برنامه هستم و در گزینش و انتخاب فیلم ها سهم گرفته ام.
اما اگر جشنواره سینمایی باقی بماند فکر میکنم میتواند تاثیر فراوانی داشته باشد و مشوق خوبی برای هنرمندان و سینما گران و همچنان علاقه مندان به سینما و هنر باشد. این جشنواره می تواند سینما گران و علاقه مندان ان را تشویق و دلگرم نماید. این فستیوال، زمینه ای برای تبادل تجربه و اموخته هاست. من شخصا علاقه مند هستم هر آنچه را که در طول سالها تجربه کرده ام، در اختیار همه هنرمندان قرار دهم؛ شخصا در همه عرصه های سینما تجربه دارم از نقطه اغازین داستان نویسی تا در زمان به نمایش در امدن فیلم در پرده سینما و می خواهم که همه تجاربم را در اختیار علاقه مندان ان قرار دهم. این جشنواره می تواند سوق دهنده هنرمندان به سمت اینده ای روشن درعرصه هنر باشد. هنرمندان می توانند ایده بگیرند و یا حتی به کاری بهتر از انجه به نمایش در امده بیاندیشند و این خود در رشد و شکوفایی هنر کمک ارزنده ای است.
از طرف دیگر، موضوع انتخاب شده به عنوان جشنواره فیلم زنان مخصوصا در اسیای میانه، دارای حوزه فرهنگی مشترک است و شباهت زیادی با هم داریم مخصوصا اگر مشخص بگویم در زمینه “خشونت علیه زنان” تجارب مشترکی داریم. اما متاسفانه تا کنون از خشونت علیه زنان سو استفاده های زیادی صورت گرفته است که خیلی از نهادها از قِبَل آن میلونر شده اند اما وضعیت زنان هیج تغییر خاصی نکرده است و حتی کلمه حقوق زنان را بدنام ساخته است. بنابراین برگزاری چنین برنامه ای در چنین بستری، می تواند بر افکار عامه تاثیر خوبی داشته باشد. و حضور این فیلم ها در افغانستان بسیار مهم است. در افغانستان به دلیل جامعه مردسالاری، فیلم سازان زن از نظر افتاده اند. زن را در افغانستان بیشتر از خانم خانه که کارهای خانه انجام میدهد یا هم اینکه از طفلی پرستاری می کند بیشتر نمی بینند و توانایی زنان را باور ندارند.
حضور زنان در برنامه ای که فیلم زنان برایشان به نمایش در می آید خیلی خوشایند خواهد بود به ویژه در کشوری که فرهنگ سینما تقریبا از بین رفته است این زمینه فراهم می شود تا بیایند فیلمی در مورد خود یعنی زن ببیند. در فضای رقابتی افغانستان همیشه کوشش شده فیلم سازان زن نادیده گرفته شود و همیشه مردان در عرصه سینما برنده بوده اند و جایزه برده اند. این جشنواره رقابت بین خود زنان است و امید که امسال هم جایزه به زنی برتر دراین برنامه داده شود.
پیام‌تان برای دیگران در خصوص این جشنواره چیست؟
پیام مشخص من در این جشنواره به زنان این است که بیاید و دوشادوش زنان دیگر کار کنید از داستان نویسی گرفته تا ساخت و نمایش فیلم ها. زمینه های خوبی برای کار و حضور مثبت وجود دارد پس بیایید و سهم بگیرید و قدرت و توانایی خود را در عرصه هنر به نمایش بگذارید. درکشورهای غربی این مساله حل شده و بیشتر از ۶۰ % کار را زنان به عهده دارند ما نمی خواهیم کپی کنیم و یا رقابت اما باید زنان سهم بگیرند و توانایی خود را در عرصه هنر در بخش های مختلف نشان دهند. و زنان با توجه به توانایی که دارند بیایند فیلم بسازند و در ساخت و ارایه فرهنگ افغانستان سهم خود را ادا نمایند و نشان بدهند که نیمه مهم پیکره این جامعه هستند و تاثیر گذار .
و پیام مهم من به همه سینما گران در افغانستان این است که افغان فیلم اماده است تا هر نوع همکاری با انها داشته باشد از بخش شریک کردن امکانات افغان فیلم تا در بخش مشاوره دهی و اموزش. مخصوصا فیلم سازان زن که همواره مورد توجه قرار داشته و دارد و بانوانی چون رویا سادات و خانم ثاقب از فیلم سازانی بوده اند که افغان فیلم تلاش داشته که با انها همکاری کند. همچنان ما می توانیم با استفاده از ارتباطات قوی که با کشورهای خارجی داریم در برنامه ها و کارگاه های اموزشی و همچنان کنفرانس های بین المللی دیگر سینماگران را شریک کنیم تا انها هم از این فرصت ها استفاده کنند.که فعلا هم گروه های زیادی را با کشورهای پاکستان ، هند تاجیکستان و ترکمنستان معرفی کردیم که عملا کارهای مشترک هم در جریان است و ما ضمن تبادل فرهنگ از امکانات یکدیگر استفاده می کنیم.
این جشنواره در عین این که تبادل تجارب مفیدی را در پی دارد تبادل فرهنگ، معرفی و تصویر متفاوتی از افغانستان برای دیگر کشورها ارایه می کند و می تواند بار دیگر با زبان هنر زنان را مرکز توجه قرار دهند تا به این قشر مهم و توانا توجه صورت بگیرد.
