دو حمله تروریستی وحشتناک در یک روز نشان می‌دهد که استراتژی فعلی علیه طالبان موثر نیس
منبع: دیپلمات/سانجی کومار/برگردان: حمید مهدوی/ اطلاعات روز
۲۰ جنوری یک روز خونین برای پاکستان و افغانستان بود. در عرض چند ساعت، دو گروه متفاوت وابسته به طالبان حملات وحشتناکی را در پاکستان و افغانستان انجام دادند. پاکستان شاهد یک حمله تروریستی مرگبار در محوطه یک دانشگاه در قسمت شمال غربی این کشور بود که جان حداقل ۲۲ تن را گرفت و بیش از ۶۰ تن را زخمی کرد. در دانشگاه باچاخان که در شهرک چارصده در ایالات خیبر پشتون‌خوا واقع شده است، مراسم یادبود از مرگ بادشاه خان، رهبر افسانه‌ای پشتون که این دانشگاه به نام او ساخته شده است، جریان داشت. در وسط دکلمه شعر که به‌عنوان بخشی از مراسم جریان داشت، تیراندازی رخ داد. درگیری مسلحانه چهارساعته متعاقب آن جان تعداد زیادی از دانشجویان و استادان را که به جمع تراژیک تعداد زیادی از قربانیان دهشت‌افگنی در این کشور پیوستند، گرفت.
در شام همان روز حمله تروریستی‌ای در افغانستان نیز به وقوع پیوست که در آن یک بمب‌گذار انتحاری بر یک اتوبوس متعلق به شبکه تلویزیون طلوع حمله کرد. مرگ هفت خبرنگار تایید شده است و تعداد زیادی زخمی شده‌اند. این اولین باری است که این تعداد خبرنگار توسط طالبان در کابل هدف قرار داده شده‌اند. این دو هدف یک وجه مشترک مهم دارند: طالبان «اهداف آسان» را که اغلب رفتار آن‌ها را مورد انتقاد قرار می‌دهد، هدف قرار دادند. صدای نهادهای آموزشی و رسانه‌ها در ابراز نظر علیه طالبان و روش‌های آن‌ها بلند است. حمله بر دانشگاه باچاخان تقریباً با سالیاد حمله تروریستی یک سال قبل بر یک مکتب ارتش در پیشاور همزمان است. این حمله وحشتناک جان بیش از ۱۵۰ تن را که عمدتاً کودکان بودند، گرفت. این دانشگاه صرف ۴۰ کیلومتر از مکتب فاصله دارد و جالب این که در همان منطقه‌ای واقع شده است که ملاله یوسفزی، برنده جایزه صلح نوبل، زمانی به‌خاطر حمایتش از آموزش و پرورش دختران آماج گلوله قرار گرفته بود.
روزنامه پاکستان «داون» می‌نویسد که عمر منصور، از گروه تحریک طالبان پاکستان که طراح حمله بر مکتب نظامی در پیشاور بود، مسئولیت این حمله را در یک پست فیس‌بوکی‌اش به عهده گرفته و افزوده است که چهار مهاجم به این دانشگاه فرستاده شده بودند.
با این حال، رستم شاه مهمند، تحلیل‌گر مقیم پیشاور، در مورد این ادعاهای تحریک طالبان پاکستان تردید دارد. وی می‌گوید که این حمله تروریستی «می‌تواند عکس‌العملی در برابر عملیات جاری علیه طالبان در وزیرستان شمالی باشد». این مقام پیشین حکومتی در مصاحبه‌ای با «دیپلمات» گفت معتقد است که «اعدام مجرمان حمله سال گذشته بر مکتب نظامی در پیشاور نیز می‌تواند دلیلی برای خشونت برخی از عناصر متعلق به داعش باشد که احتمال دخالت شمولیت آن‌ها در عملیات دهشت‌افگنی می‌رود».
فرستاده پیشین پاکستان به افغانستان قویاً استدلال می‌کند که حمله بر دانشگاه «به هیچ وجه عکس‌العملی به گفت‌وگوهای صلح میان طالبان و حکومت افغانستان که صرف در مرحله اولیه‌اش قرار دارد»، نیست. «علاوه برآن، طالبان افغانستان، مهم‌ترین بازیگر طالبان، هنوز در این گفت‌وگوها شامل نشده‌اند». عبدالحکیم مجاهد، معاون رییس شورای عالی صلح افغانستان، در عکس‌العملی به اتفاق روز چهارشنبه می‌گوید که بهترین پاسخ به حملات تروریستی در شبه قاره روند صلح است. مجاهد در گفت‌وگو با «دیپلمات» گفت که «این گفت‌وگوها برای پایان دادن به چنین خشونت‌های منظم مهم است». این نماینده پیشین به سازمان ملل متحد تاکید می‌کند که «هرچهار کشور (افغانستان، پاکستان، ایالات متحده و چین) در مبارزه علیه شورش در کشورهای شان همکاری خواهند کرد. فکر می‌کنم که آن‌ها بر اساس منافع دوجانبه هرچهار طرف کار می‌کنند».
با این حال، این حقیقت پابرجاست که خشونت‌های فزاینده الهام بخش اعتماد به روند صلح در میان مردم نیست. شاهپور اکبری، خبرنگار مقیم کابل گفت: «روند صلح توهمی است که مردم امیدوار نگهداشته شوند». از آغاز سال جدید، کابل حداقل شش بمب‌گذاری را تجربه کرده است، بمب‌گذاری‌هایی که جان تعداد زیادی را گرفته است. این کشور هیچ‌گاه این‌گونه شاهد میزان بلند خشونت در فصل زمستان نبوده است. این وضع نشان می‌دهد که طالبان نه تنها یک استراتژی جدید را روی دست گرفته است، بلکه تلاش دارد حکومت را در حالت دفاعی حفظ کند و در سراسر کشور بیشتر پیشرفت کنند.
حملات تروریستی ۲۰ جنوری این واقعیت را برجسته می‌کند که هر دو کشور افغانستان و پاکستان نیاز به اعتمادسازی متقابل دارند تا دهشت افگنی در این منطقه را خنثا کنند. اعتماد عمیق آن‌ها به شورش‌گری در هردو کشور دامن زده است. اگر آن‌ها دید شان را تغییر ندهند و آغازگر ایجاد روابط براساس اعتماد نشوند، زندانیان دهشت‌افگنی باقی خواهد ماند.
