دادگاه بین‌المللی جزایی را ترک نکنید؛ معافیت از مجازات را رد کنید
عکس: در تارنمای فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر
موارد نقض فاحش حقوق بشر
| ۲۲ کودک در حمله هوایی به یک مدرسه در سوریه کشته شدند | یونسکو: هر پنج روز یک روزنامه‌نگار در جهان کشته می‌شود |
نهادهای دولتی
بحرین دادگاه صدور حکم مدافع حقوق بشر نبیل رجب را به تعویق انداخت
فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر ۲ نوامبر ۲۰۱۶ قاضی دادگاه با نقض آزادی بیان محاکمه نبیل رجب سرشناسترین مدافع حقوق بشر بحرین را به‌خاطر پیام های توییتری و فعالیت حقوق بشری تا ۳۱ اکتبر ۲۰۱۶ به عقب انداخت ولی با وجود بیماری او را با وثیقه آزاد نکرد. در صورت محکومیت، خطر ۱۵ سال زندان او را تهدید می‌کند. مرکز حقوق بشر خلیج، شبکه عربی اطلاعات حقوق بشری، فدراسیون و سازمان جهانی مبارزه با شکنجه و فرانت لاین دیفندرز که هیأت نظارت به محاکمه اعزام کرده بودند، خواهان آزادی فوری و بدون‌قیدوشرط او شدند.
عراق شبه نظامیان قبیله ای زندانیان را در حمله‌های انتقامی طی تهاجم موصول شکنجه کردند
عفو بین‌الملل ۲ نوامبر ۲۰۱۶ جنگجویان شبه نظامی از قبیله سبعاوی به‌طورِ غیرقانونی مردان روستاهای جنوب شرقی موصول را که از گروه مسلح داعش بازپس گرفته بودندَ، مورد تحقیر، شکنجه و بدرفتاری قرار داده‌اند. مسؤولان محلی و شاهدان از جمله روستاییان در گفت‌وگو با پژوهشگران این سازمان حمله‌های انتقام جویانه این شبه نظامیان را شرح داده‌اند. باشندگانی که شک و تردید در باره‌ی ارتباط آنها با داعش وجود داشت، با میله های فلزی کتک خوردند و در معرض شوک الکتریکی قرار گرفتند. بعضی از آنها را به سپر ماشین ها بستند و در خیابان ها گرداندند یا در قفس حبس کردند.
| عربستان سعودی حمله مرگبار هوایی ائتلاف به زندانی در یمن | خانواده ۱۱ نفره یمنی در حمله هوایی عربستان کشته شدند |
| با ادامه جنگ، ” شمار کودکان یمنی مبتلا به سوء تغذیه روندی صعودی یافته است” | سرکوب فعالان مدنی در کشورهای عربی ـ انتقاد دیده‌بان حقوق بشر |
| ترکیه دولت ۱۰ هزار کارمند را اخراج و ۱۵ رسانه را تعطیل کرد | سردبیر روزنامه «جمهوریت» ترکیه بازداشت شد؛ حکم بازداشت ۱۳ تن دیگر صادر شد |
| استرالیا مقررات تازه و سخت برای مقابله با پناهجویان | روسیه دفتر عفو بین‌الملل در مسکو ‘مهر و موم’ شد |
ایران
عاملان غیردولتی
سوریه فرستاده سازمان ملل: حملات مخالفان حکومت به غرب حلب می تواند جنایت جنگی باشد
کشته شدن غیرنظامیان در حمله شورشیان به حلب
عدالت
معافیت از مجازات را رد کنید: دادگاه بین‌المللی جزایی را ترک نکنید
فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر ۲۷ اکتبر ۲۰۱۶ فدراسیون و ۱۰۰ سازمان عضو و همکار آن با صدور بیانیه‌ای اعلام کردند: سازمان‌های ما از حقوق بشر در سراسر جهان دفاع و قربانیان مهم‌ترین جنایت‌ها را، صرفنظر از محل وقوع و مرتکبان جنایت، همراهی می‌کنند. ما به‌شدت اقدام دولت‌های بروندی و آفریقای جنوبی در خروج از دادگاه بین‌المللی جزایی (ICC) را محکوم می‌کنیم و از این نگرانیم که مبادا این اعلام اولیه آنها مقدمه ای بر خروج دیگران باشد. ما قاطعانه معتقدیم که دادگاه بین‌المللی جزایی باید در جهت جهان‌شمول شدن بکوشد. دادگاه بین‌المللی جزایی فقط زمانی می‌تواند در موضوعی مداخله کند که نظام عدلیِ دارای صلاحیت داخلی بی‌تمایل به عرضه عدالت به قربانیان یا ناتوان از آن باشد. همچنانکه تأیید دادگاه بین‌المللی جزایی به‌وسیله‌ی ۱۲۴ کشور و مشارکت مداوم جامعه‌ی مدنی آشکار میسازد، این دادگاه نقشی اساسی در پیگیری عدالت در سطح جهان به عهده دارد. تحقیقات جاری در باره‌ی جنایت‌های ارتکابی در گرجستان و پیشرفت‌هایی در تحقیقات ابتدایی از جمله در افغانستان، فلسطین، اوکرایین و عراق/بریتانیا، سمت و سوی دادستانی دادگاه بین‌المللی جزایی را در تحقیقات آینده نشان می‌دهد. این گام‌ها مشخص می‌کنند که دادستانی از اِعمال صلاحیت خود در مورد جنایت‌های بین‌المللی در حیطه‌ی صلاحیت خود عقب نخواهد نشست، حتا اگر این جنایت‌ها را افرادی مرتبط با قدرت‌های اصلی جهان، همچون ایالات متحد آمریکا، اسرائیل، روسیه یا بریتانیا، مرتکب شده باشند. ما به دفاع از دادستانی و دادگاه بین‌المللی جزایی به‌طورِ کلّی در انجام این تحقیقات ادامه خواهیم داد.
قتل عام در پوشش مرگ ملایم و بی‌درد
گویا نیوز ۲۹ اکتبر ۲۰۱۶ این نوشته درباره جنایاتی است که در دوران حکومت نازی‌های زیر عنوان “اوتانازی” صورت گرفته است، تجربه‌ای که نشان می‌دهد بسی مهم است که نظام پزشکی مستقل از دستگاه دولتی و نهاد پلیسی و قضایی آن باشد. در ضمن تأکیدی است بر این نکته که بایستی هر زمان، حتا در دوران صلح و آزادی، در برابر فراموشی مقاومت کرد تا مانع تکرار فجایع شد.
ایران «شوکه» شدن وکیل شاکیان مرتضوی از حکم دادستان سابق
حقوق مدنی و سیاسی
فهرست سیاه درندگان آزادی اطلاع رسانی
گزارشگران بدون مرز ۲ نوامبر ۲۰۱۶ این فهرست ٣۵ رئیس دولت، رهبر مذهبی،سیاست مرد، میلیشیا و گروه‌های تبهکاری است که رسانه‌ها را سانسور و روزنامه‌نگاران را زندانی، شکنجه و می‌کشند…. رئیس جمهور مصر عبدالفتاح السیسی که یک سال پس از کودتای ٣ ژوئیه ٢٠١٣ به ریاست جمهوری رسید، وی که جانشین دشمن دیگر آزادی رسانه‌ها بود، همه کسانی را که از دور یا نزدیک با اخوان‌المسلمین در ارتباط بودند و به این بهانه بسیاری از روزنامه‌نگاران را سرکوب کرد. نخست وزیر تایلند پریوات چان او چا پس از اعلام حکومت نظامی در ماه می ٢٠١۴ به بستن دهان روزنامه‌نگاران، رسانه‌ها وبلاگ‌نویسان، هنرمندان و روشنفکران و مخالفان سیاسی اقدام کرده است. رجب اردوغان پس از کودتای نافرجام ماه ژوئیه امسال با اعلام وضعیت فوق‌العاده فضای سرکوبی را از دو سال پیش آغاز کرده بود با بازداشت‌های جمعی خبرنگاران و تعطیل کردن رسانه‌ها تشدید کرد. آمار کشتار : ٧ همکار رسانه‌ای و ٢ خبرنگار در سال ٢٠١۶.
کانادا درس هایی از ۱۵۰۰ روز در حبس انفرادی
دیده بان حقوق بشر ۱ نوامبر ۲۰۱۶ بیست و سه ساعت در روز، ۱۵۰۰ روز. این مدتی است که آدام کاپای، مرد بومی ۲۳ ساله، در حبس انفرادی گذرانده است. بازدید اخیر کمیسیون حقوق بشر انتاریو از زندانی در شمال شرق انتاریو آشکار کرد که کاپای چهار سال در سلولی در زیرزمین به تنهایی زیر نور مصنوعی ۲۴ ساعته در حبس بوده است. طول و شرایط حبس این مرد جوان وحشتناک است. حبس انفرادی نامحدود ظالمانه، غیرانسانی و تحقیرکننده است و بر اساس حقوق بین‌المللی می‌تواند شکنجه محسوب شود.
عربستان سعودی چگونه کرسی خود را در شورای حقوق بشر حفظ کرد
دیده بان حقوق بشر ۱ نوامبر ۲۰۱۶ عربستان سعودی که غیرنظامیان یمنی را در ۱۸ ماه گذشته بمباران کرده، چگونه توانست به راحتی دوباره به عضویت شورای حقوق بشر، نهاد اصلی حقوق بشر سازمان ملل، انتخاب شود؟ در مقایسه، شکست روسیه در حفظ کرسی خود در صدر خبرها بود. چرا؟ برای این که عربستان سعودی رقیب نداشت. کرسی های شورای حقوق بشر بین پنج منطقه تقسیم می‌شوند. گروه آسیا امسال چهار نامزد برای چهار کرسی خود در شورا اعلام و انتخاب آنها را تضمین کرد. تعجبی ندارد که عربستان سعودی، چین، عراق و ژاپن انتخاب شدند.
کنیا نگاهی به انتخابات ۲۰۱۷، آیا جامعه‌ی مدنی در پرتگاه است؟
فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر ۲۸ اکتبر ۲۰۱۶ برنامه‌ی نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر در پی دیدار هیأت خود از کنیا اعلام کرد: دولت‌مردان کنیا به جای آزار سازمان‌های جامعه‌ی مدنی و مدافعان حقوق بشر، باید از آنها محافظت کنند. در انتخابات آتی، خشونت زیاد پلیس و جرم انگاری به‌ویژه طی تظاهرات صلح‌آمیز و اقدام‌های ضدتروریستی، دو دغدغه اصلی مورد تشخیص هیأت بود. به علاوه، جامعه‌ی مدنی مدت طولانی در انتظار برقراری چارچوب حقوقی مناسبی برای ایجاد محیط توانمندساز و عاری از تعدی و خودسرانگی مانده است.
اسرائیل تلاش برای لغو تابعیت رئیس سازمان «بتسلیم» به علت مخالفت با شهرکسازی در فلسطین
وورلد ایز وان ۲۲ اکتبر ۲۰۱۶ رئیس ائتلاف حاکم در کنست اسرائیل خواستار لغو تابعیت اسرائیلی رئیس سازمان «بتسلیم» به علت اقدام وی به محکوم کردن شهرک سازی این رژیم در سازمان ملل متحد شد. دیوید بیتان در گفتگو با شبکه دو تلویزیون اسرائیل گفت: راه های قانونی را برای لغو تابعیت حجای العاد رئیس سازمان بتسلیم بررسی می کند. العاد هفته گذشته در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره شهرک سازی اسرائیل در سرزمین های اشغالی فلسطین شرکت کرد و از ۴۹ سال «ظلم به نام اشغالگری اسرائیل و سیطره اسرائیل بر زندگی فلسطینی ها در غزه و کرانه باختری و شرق قدس سخن گفت». وی همچنین خواستار اقدام قاطع بین المللی برای متوقف کردن شهرک سازی اسرائیلی شد.
ترکیه چرایی تداوم بازداشت‌ها و برکناری‌ها، سه ماه پس از کودتای نافرجام
ایران
| سنی‌های ایران و مشکل احداث مسجد | درخواست اهل سنت ایران از دولت برای انتصاب حداقل یک وزیر |
| وضعیت وخیم رسول رضوی در بیست‌وششمین روز اعتصاب غذا در زندان |
جهانی سازی & حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
آفریقای جنوبی اعتراضات دانشجویی و درگیری
مرگ پناهجویان در سکوت دولت‌های اروپایی
ایران
| کارگران شلاق‌خورده آق‌دره: از معدن طلا؛ کارگری هم نصیب‌مان نیست | فروش جنین ۹ ماهه آخرین تلاش یک مادر باردار |
حقوق نسل سوم: توسعه، صلح، محیط زیست…
گامی دیگر به سوی عهدنامه‌ی بین‌المللی در باره‌ی حقوق بشر و مؤسسه‌های اقتصادی
فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر ۳۱ اکتبر ۲۰۱۶ دومین نشست کارگروه بین‌دولتی سازمان ملل در باره‌ی شرکت‌های فراملیتی و مؤسسه‌های دیگر اقتصادی در زمینه‌ی حقوق بشر که از ۲۴ تا ۲۸ اکتبر ۲۰۱۶ در ژنو برگزار شد، گامی دیگر به‌سوی تدوین عهدنامه‌ای بین‌المللی برای توجه به تعدی‌های شرکت‌ها علیه حقوق بشر بود. مشارکت کشورها و سازمان‌های جامعه‌ی مدنی در نشست دوم در مقایسه با نشست نخست در ژوئیه‌ی ۲۰۱۵ افزایش یافته بود. ده‌ها سازمان جامعه‌ی مدنی از سراسر جهان فعالان در این نشست شرکت داشتند، بیانیه‌های متعدد شفاهی و نوشتاری ارایه کردند و نه‌تنها مسایلی را که باید مورد توجه قرار می‌گرفت بلکه راه‌حل‌های احتمالی عهدنامه را برای این مشکلات مطرح کردند. شرکت‌ها نیز از طریق سازمان بین‌المللی کارفرمایان (IoE) و اتاق بین‌المللی بازرگانی در سراسر نشست شرکت داشتند و در سه روز نخست نشست به‌ویژه فعال بودند.
خادمان جهانی‌سازی: مهاجران و کارگران خانگی
رای اکثریت در سازمان ملل به مذاکره برای منع سلاح اتمی
ایران
ایستگاه خبر؛ مجلس: برخی از سدهای ایران موجب از بین رفتن زیست‌بوم‌ها شده است
تجمع زیست محیطی در اعتراض به قطع درختان – استان گلستان
دفاع از حقوق بشر
اظهاریه در نشست ۵۹ کمیسیون حقوق بشر و حقوق مردم آفریقا
فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر ۳۱ اکتبر ۲۰۱۶ برنامه‌ی نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر (فدراسیون+سازمان جهانی مبارزه با شکنجه) با تقدیم اظهاریه ای نوشتاری به نشست ۵۹ کمیسیون حقوق بشر و حقوق مردم آفریقا (۲۱ اکتبر ـ ۴ نوامبر ۲۰۱۶) اعلام کرد: فضای فعالیت مدافعان حقوق بشر و جامعه‌ی مدنی در سراسر قاره آفریقا به علت مشکلات مرتبط با هم رو به کاهش است. نخست، نبود جایگزینی قدرت در بعضی از کشورهای آفریقایی باعث شده که دولت‌مردان کنترل بیشتری بر جامعه‌ی مدنی اعمال کنند. به علاوه، با ۳۰ انتخابات، از جمله ۱۸ انتخابات ریاست جمهوری در ۲۱ کشور آفریقایی در سال جاری، نقض حقوق بشر و افزایش خشونت رو به فزونی بوده است و سازمان‌های جامعه‌ی مدنی را در معرض بیشترین سرکوب قرار داده است. در بعضی از کشورهای دیگر، مشکلات مهمی در ارتباط با مسایل مربوط به حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی وجود دارد که به سرکوب علیه مدافعان حقوق بشر دامن می‌زند. این اظهاریه به وضعیت در کشورهای متعددی پرداخته است: بروندی، آنگولا، چاد، جمهوری دمکراتیک کنگو، کامرون، سیرا لئون، موریتانی، اتیوپی، رواندا، سودان، اوگاندا، مصر، تونس، کنیا، لسوتو.
بحرین ادامه حبس خودسرانه و آزار قضایی خانم قادا جمشیر
فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر ۳۱ اکتبر ۲۰۱۶ برنامه‌ی نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر اعلام کرد: بنا به اطلاعات دریافتی، خانم قادا جمشیر روز ۷ نوامبر به اتهام افترا مربوط به پیام های توییتری در انتقاد ازفساد مدیریتی در بیمارستان ملک حماد بحرین ـ که اعضای خانواده حاکم اداره می‌کنند ـ در دادگاه عالی تجدید نظر منامه حاضر خواهد شد. او که از ۱۵ آگوست ۲۰۱۶ در بازداشت است، حکم سه ماهه ای را به‌عنوان بخشی از حکم تجدید نظر صادره در ۲۲ جون ۲۰۱۶ به اتهام افترا در همان پیام های توییتری را می‌گذراند. خانم جمشیر هنوز وکیل ندارد و احتمالا خود او در روز محاکمه دفاع خواهد کرد.
تایلند اتهام فتنه و نقض ممنوعیت گردهمایی سیاسی علیه مدافع حقوق بشر
فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر ۲۸ اکتبر ۲۰۱۶ برنامه‌ی نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر اعلام کرد: خانم سیریکان چارُاِنسیری روز ۲۲ اکتبر ۲۰۱۶ به فتنه و نقض ممنوعیت گردهمایی سیاسی بیش از پنج تن متهم شد. بر اساس این اتهام‌ها، او در تظاهرات دانشجویان بر ضد شورای ملی صلح و نظم دخالت داشته است. در صورت اعلام جرم، او در دادگاه نظامی محاکمه می‌شود و در صورت محکومیت ممکن است تا ۷ سال زندان در انتظارش باشد.
میانمار با توجه به افزایش گزارش‌های مربوط به تعدی در راخین دولت‌مردان باید در مورد نیروهای امنیتی تحقیق کنند
عفو بین‌الملل ۲۸ اکتبر ۲۰۱۶ این سازمان خواهان تحقیق سریع، کامل و بی‌طرفانه در باره‌ی عملکرد نیروهای امنیتی میانمار در ایالت ناآرام راخین، محل سکونت اقلیت روهینجا، به‌خاطر نقض حقوق بشر ارتکابی طی عملیات جاری امنیتی در منطقه است. این سازمان گزارش‌های بی شماری در باره‌ی مشارکت این نیروها در اعدام‌های فراقضایی، دستگیری ها و بازداشت های خودسرانه، تخریب خانه مردم و جرایم خشونت جنسی دریافت کرده است.
سوریه سازمان ملل خواستار تحقیقات بین المللی درباره بمباران یک مدرسه شد
ایران مائده سلطانی: آیا برای فعالیت حقوق بشری حکم ۱۰ سال زندان قانونی و انسانی‌ست؟
برمه پس از ۵ سال، هنوز تحقیقی در باره‌ی ناپدیدکردنِ قهری سوملوت روی جا انجام نشده است
روسیه فراخوان فوری برای محافظت از سلامت، زندگی و کرامت زندانی عقیدتی ایلدار دادین
ترکیه روزنامه «جمهوریت»: تسلیم نمی‌شویم
دو دختر کُرد ایزدی برنده جایزه ساخاروف شدند
زنان
ایران
کودکان
| روزانه۴۷هزار و ۷۰۰ دختر زیر ۱۰ سال ازدواج می کنند | ۳۰۰ میلیون کودک در معرض پیامدهای آلودگی هوا قرار دارند |
| صدها هزار کودک در موصل در خطرند |
ایران
| کودک آزاری جنسی در پناه «بیت» المجرمان | قانون مجازات اسلامی، کودک قربانی و سعید طوسی |
فرهنگ و اندیشه
فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر ۲ نوامبر ۲۰۱۶ جایزه‌ی فدراسیون به بهترین فیلم مستند در جشنواره‌ی آزادی‌ها در بروکسل به فیلم سونیتا به کارگردانی رخساره قائم‌مقامی اهدا شد. با اهدای این جایزه، فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر مایل است بر کارِ فوق‌العاده‌ی سونیتا، فعالیت او به‌عنوان مبارزی سرسخت علیه ازدواج کودکان و دستاورد فیلمساز ایرانی رخساره قائم‌مقامی که اثری مهم‌تر از یک مستند ساخته، تأکید بگذارد. وقتی کارگردان ایرانی رخساره قائم‌مقامی نخستین بار با مهاجر ۱۶ ساله‌ی افغان، سونیتا علیزاده در تهران دیدار کرد، هیچ یک از آنها تصور نمی‌کرد که این دیدار زندگیشان را تغییر خواهد داد. این فیلم قصه‌ی شگفت‌آور سونیتا را در دوره‌ای سه ساله ثبت کرده است. سونیتا کودکی را در فقر در تهران سپری می‌کند، اما از طریق موسیقی شخصیت می‌یابد و رویایش این است که خواننده‌ی مشهور رپ بشود. با وجود این‌که مشکلات فلج‌کننده‌ای زنان را در ایران از اجرای موسیقی ـ چه رسد به رپ ـ باز می‌دارد، او به نوشتن آهنگ‌ها و رویاپردازی می‌آغازد. زمانی که خانواده‌ی سونیتا می‌خواهد او را از طریق ازدواج بفروشد، رخساره قائم‌مقامی مستقیم درگیر می‌شود و با پرداخت ۲۰۰۰ دلار به مادر او، فرصتی گرانبها برای سونیتا ایجاد می‌کند. او فیلم ویدیویی نیرومند و تکان‌دهنده‌ای از آهنگ رپ سونیتا به نام «دختر فروشی» میسازد که در سطح بین‌المللی توجه زیادی جلب می‌کند، به‌ویژه توجه گروه غیرانتفاعی استرانگ‌هارت را. آنها به سونیتا بورسی برای تحصیل در آمریکا اهدا می‌کنند. سونیتا رویاهایش را در همه‌ی زمینه‌ها دنبال می‌کند…
| طرح های فرمانروا برای آفریقا | چه اشکالاتی به اتحادیه اروپا وارد است؟ |
| طبیعت سرمایه‌داری | ناسازه دموکراسی؛ گفت‌وگو با جودیت باتلر |
ایران
| جایزه شعر شاملو و درخشش‌ها و کاستی‌های شعر ایران | خانه فروغ فرخزاد تخریب شد |
| سعید طوسی، قانون مجازات اسلامی یا مردم ایران، کدام متجاوزترند؟ |
آرمان‌شهر
کتابخانه آنلاین حقوق بشر آرمان‌شهر
هدف از راه‌اندازی کتابخانه آنلاین حقوق بشر ایجاد جامع‌ترین پایگاه اطلاعاتی در این زمینه است. کوشش ما بر این است که تمام عهدنامه‌ها و اسناد حقوق بشری به زبان فارسی را در یک کتابخانه مجهز گرد آوریم. اسناد و مطالب موجود را از وبگاه‌های مختلف برگرفته‌ایم و در همه جا کوشیده‌ایم منبع نشر ترجمه آنها را ذکر و منبع اصلی این اسناد را نیز ارایه کنیم تا خواننده علاقه‌مند و آشنا به زبان دیگر بتواند از آن بهره ببرد.»
انتشارات آرمان‌شهر/ حقوق بشر و عدالت
در این بخش، مجموعه کتاب‌ها و جزوه‌های منتشر شده توسط آرمان‌شهر در این حوزه را به صورت آنلاین دریافت و مطالعه کنید.
در این بخش مجموعه انتشارات، مقاله‌ها، اسناد، اعلامیه‌ها و هرآن‌چه را از دیدگاه آرمان‌شهر به جهان و جهانیان تعلق دارد مطالعه کنید.
«هفت‌روز نامه های حقوق بشر» (افغانستان، بین المللی، و زنان) در خدمت اطلاع رسانی مسئولانه گام بر می‌دارند اما محتوای خبرها لزوما تعیین کننده خط مشی آرمان‌شهر نیست.
منابع این شماره: اخبار روز، ایران وایر، بی بی سی فارسی، دیده بان حقوق بشر، رادیو فردا، رادیو زمانه، عصر نو، عفو بین الملل، فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر، گویا نیوز، وورلد ایز وان
