بنیاد آرمان‌شهر OPEN ASIA با همکاری انستیتوت فرانسه در افغانستان (IFA) به مناسبت بیست سالگی خود و همچنین گرامی‌داشت هفته حقوق بشر برنامه‌های متعددی برگزار کرد. این برنامه‌ها از صبح روز یکشنبه ۴ دسامبر/ ۱۴ قوس تا عصر روز ۷ دسامبر/ ۱۷ قوس در دانشگاه گوهرشاد و انستیتوت فرانسه با سخنرانی چهره‌های مترقی افغانستان برگزار شد.
امسال، بنیاد آرمان‌شهر با توجه به معضل جهانی جنگ و مهاجرت، موضوع اصلی و محوری برنامه‌های خود را مساله حقوق کودکان و کودکان جنگ‌زده و رها شده در سراسر جهان به ویژه وضعیت کودکان در افغانستان قرار داد. در حال حاضر بیشترین آوارگان جهان کودکان هستند. سازمان‌های مختلف حقوق بشری طی سال‌های اخیر به مراتب هشدار داده‌اند که میلیون‌ها کودک مهاجر از جنگ در چهارگوشه جهان سرگردان‌اند.
در همین خصوص کارگاه آموزشی سه روزه‌ای در دانشگاه گوهر شاد و با حضور ۳۵ تن از دانشجویان و فعالان حقوق بشر و جامعه مدنی برگزار شد. حسین نصرت، مسئول بخش حقوق کودکان در یوناما و محمد حسین حسرت، محقق و نویسنده گزارش یونیسف در زمینه کودکان اساتید این دوره بودند. در بخش‌های مختلف این کارگاه به موضوع‌های متفاوتی از جمله کنوانسیون حقوق کودکان، حقوق کودکان در قوانین افغانستان، پروتکل اختیاری در زمینه‌ی به کارگیری کودکان در منازعات مسلحانه، تاثیر این منازعات بر کودکان، کودکان و منازعات مسلحانه (قوانین ملی و بین‌المللی)، کودکان سرباز، ازدواج اجباری کودکان و آموزش و پرورش و… با مشارکت فعال شرکت‌کنندگان پرداخته شد.
در روز ۶ دسامبر، جلسه گفت‌وگویی با عنوان «بسیج منابع فرهنگی – اجتماعی برای محافظت از کودکان رها شده» با هدف گردهم آوردن افراد و نهادهای متعهد و دخیل در زمینه‌ی حقوق کودکان جنگ و مهاجر و یادآوری لزوم توجه دولت و مسوولان به وضعیت آنها در سیاست‌گذاری‌های‌شان در دانشگاه گوهرشاد برگزار شد.
در این جلسه قاسم عرفانی، استاد دانشگاه گوهرشاد درباره چگونگی بسیج منابع مختلف در حمایت و محافظت از کودکان در افغانستان صحبت کرد. محمدخان دانشجو، رییس عمومی اتحادیه جوانان افغانستان دیگر سخنران این برنامه بود که موضوع خود را به نقش نظام آموزش و پرورش در تربیت نسل سالمی از کودکان اختصاص داد. زکیه میرزایی، رییس انتشارات تاک، نیز در خصوص رسالت ناشران خصوصی در حوزه‌ی ادبیات کودکان و علل بی‌توجهی به این حوزه سخنرانی کرد. ریاست این جلسه برعهده عتیق اروند، نویسنده کتاب “بخشی از عوام الناس؛ زن و سنت تعویذ نویسی” بود. بیش از صد نفر از دانشجویان دانشگاه و مسولان در این گفت‌وگو شرکت کرند.
روز هفتم دسامبر، کنفرانس یک روزه‌ای توسط آرمان‌شهر با همکاری انستیتوت فرانسه افغانستان در این مرکز برگزار شد. سوژه اصلی این کنفرانس موضوع «کودکان جنگ، پناه‌جویان و بازگشته‌گان» بود که سخنران‌های این برنامه در دو میزگرد پیرامون این سوژه صحبت کردند.
پیش از شروع برنامه‌ها، فیلم “جایزه صلح سیمرغ” که مروری دارد به چهار دوره برگزاری این جایزه در قلب آسیا و انتشارات آرمان‌شهر آن را تهیه کرده است، در سالن به نمایش درآمد.
نماینده ویژه اتحادیه اروپا و رییس هیات اتحادیه فرانتز مایکل ملبین و فیلیپ مرلین، معاون سفیر فرانسه، با سخنان خود نشست را آغاز کردند. پس از این دو سخنرانی، فیلم “آب” ساخته جلال روحانی و برنده تندیس بهترین فیلم کوتاه چهارمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم زنان – هرات به نمایش درآمد که با تمرکز بر سوژه کودکان مساله عدم دسترسی کودکان کار در افغانستان را به آموزش و پرورش مد نظر قرار داده بود. این فیلم چهارده دقیقه‌ای در افغانستان و به زبان فارسی تولید شده است.
میزگرد «کودکان تاثیر یافته از جنگ» با گفت‌وگوگردانی احسان قانع، مدافع حقوق بشر و سخنرانی عزیز رویش، رییس دبیرستان معرفت، درباره نبود سیستم آموزش پس از جنگ و رشد مدرسه‌های اسلامی، ذبیح جواد، عضو نهاد تحقیقاتی حقوق زنان و کودکان، در خصوص حقوق از دست‌رفته کودکان در درگیری و سید صادق، مشاور برنامه نهاد زنان سازمان ملل پیرامون چگونگی ایجاد محرومیت از حقوق به دلیل جنسیت ادامه پیدا کرد.
دیگر میزگرد این کنفرانس حول این سوال پیش رفت که آیا جای کودکان در آموزش و فرهنگ خالی است؟ روح‌الامین امینی، معاون آرمان‌شهر گفت‌وگوگردان این بخش از برنامه بود.
در این میزگرد محمد عبده، نماینده پارلمان درباره کنوانسیون‌های بین‌المللی و قوانین افغانستان در محافظت از حقوق کودک سخن گفت. استاد رهنورد زریاب، نویسنده و پژوهش‌گر نیز در خصوص فقدان ادبیات کودکان به این موضوع پرداخت که کودکان تاثیریافته از جنگ چگونه شفا می‌یابند. آخرین سخنران یاسین نگاه، شاعر، نویسنده و فعال مدنی بود که درباره جایگاه کودکان در رسانه‌های افغانستان سخنرانی کرد.
در پایان هر میزگرد شرکت‌کنندگان با سخنران‌های برنامه وارد بحث و گفت‌وگو شدند و نظریات و پیشنهادات خود را ارایه کردند.
در عین‌حال در کنار برنامه‌های سخنرانی و میزگرد فرهنگی، کتاب‌های تازه‌ای که آرمان‌شهر منتشر کرده، به دست مخاطبان رسید. کتاب‌های «لباس جدید امپراتور و چهل‌وچهار قصه دیگر»، «مسافر کوچولو» و «حقوق کودکان به زبان ساده» عناوین سه کتابی هستند که به این مناسب توسط آرمان‌شهر منتشر یا بازنشر شده‌اند. «حقوق کودکان به زبان ساده» در واقع کتابی جیبی برای کودکان است تا با کنوانسیون حقوق خود که توسط سازمان ملل تصویب شده، آشنا شوند. در این کنفرانس همچنان تعداد دیگری از کتاب‌های آرمان‌شهر که قبلا منتشر شده است نیز توزیع شد.
در پی این برنامه، گروه کُر دختران لیسه معرفت نیز با اجرای دو ترانه همبستگی خود را با کودکان جهان ابراز کردند.
امسال چهارمین سالی است که بنیاد آرمان شهر و انستیتوت فرهنگی فرانسه در همکاری با علاقه‌مندان بین‌المللی اقدام به برگزاری هفته حقوق بشر کرده‌اند.
