صد و شصت و چهارمین گفتگوی آرمان شهر، سمیناری بود که با همکاری موسسه “سلام” در پروان برگزار شد. این سمینار با عنوان «جنگ، اعتیاد و فقر ما را می کشد: سیاست دولت از شعار تا عمل» در روز پنج شنبه ۲۰ عقرب ۱۳۹۵ مطابق به ۱۰ نوامبر ۲۰۱۶ با حضور ۱۶۳ تن از فعالان مدنی، فعالان حقوق بشر، مسولین دولتی، دانشجویان و شهروندان سالون اجتماعات ریاست زنان- ولایت پروان برگزار شد که ۱۰۳ نفر از شرکت کنندگان مرد و ۶۰ نفر زن بودند.
روشنا خالد، فعال حقوق بشر، به عنوان اولین سخنران این برنامه، که در مورد تاثیر بی سوادی بر روند توسعه کشور و تاثیر آن بر فعالیت های جامعه مدنی سخن گفت، بی سوادی را یکی از مهم ترین ضعف های اجتماعی قرن ۲۱ ارزیابی کرد. به گفته او در قرن ۲۱ افرادی که انگلیسی و علم استفاده از کامپیوتر را ندادند، بی سواد شمرده می شوند اما جای تاسف است که در کشور ما بالغ بر ۸۵ درصد زنان در مراکز ولایات و حتا صد در صد زنان در قریه ها و قصبات کشور بی سواد هستند.
این فعال حقوق بشر، انجام فعالیت مدنی توسط افراد بی سواد را محال و اولین شرط زندگی اجتماعی در دنیای امروز را با سواد بودن دانست. او ضمن انتقاد از عملکرد دولت در قسمت سواد آموزی، گفت که متاسفانه دولت ما به خصوص معینیت آموزش سواد حیاتی آنگونه که باید و شاید در این قسمت فعالیت نداشته است. وی حضور آقای نوری مشاور ارشد مقام وزارت معارف را در این جلسه یک موقعیت خوب دانست که حرف ها و درد دل مردم و مسئولان را بشنود و به گوش مقام وزارت معارف برساند.
سخنران بعدی جلسه قسیم احمد طبیب زاده، رئیس اتحادیه جوانان پروان بود. او در سخنرانی خود پیرامون موضوع فقر و بی کاری جوانان سیاست های دولت در این زمینه را بررسی کرد و گفت که اکنون در ولایت پروان بیشتر از ده ها نفر فارغ التحصیل با درجه ماستری از دانشگا‌‌‌‌ه‌های معتبر افغانستان و جهان را داریم. کسانی که به بورسیه به کشور هند رفته بودند، اکنون به صفت فارغ التحصیل با درجه ماستری به ولایت پروان برگشته اند اما بی کارند. زیرا واسطه ندارند، زیرا دولت مردان را نمی شناسند و مقامات رتبه بالا با تحصیلات عالی را فقط شخص رئیس جمهور تعیین می کند و رئیس جمهور این افراد را نه تنها نمی شناسد بلکه شاید اصلا خبر هم نباشد که ولایت پروان دارای فارغ التحصیلانی با درجه ماستری است.
وی در ادامه با انتقاد شدید از عملکرد دولت گفت که انحصار گرایی مقام ریاست جمهوری باعث عقب گرد دولت شده است. کارها بسیار به کندی پیش می رود زیرا در مورد همه چیز باید رئیس جمهور تصمیم بگیرد. یک نفر مگر چقدر توانایی دارد که به جای ۳۰ میلیون نفر فکر کند و تصمیم بگیرد.
دوست محمد، مدیر آگاهی عامه مبارزه با مواد مخدر، سخنران بعدی این برنامه بود. او ضمن ارائه آمارها و احصائیه هایی، وضعیت موجود در ولایت پروان را به بحث گرفت. به گفته او ولایت پروان مسیر راه قاچاق مواد مخدر و مشروبات الکلی از شمال به جنوب عنوان کرد که چندین محموله کلان مواد مخدر و مشروبات الکلی تا کنون در مسیر شاهراه ولایت پروان که به طرف کابل در حرکت بود توسط پولیس این ولایت کشف و متوقف شده است. دوست محمد ضمن ابراز نگرانی از وضعیت مواد مخدر در ولایت پروان، دسترسی به مواد مخدر را بسیار آسان ارزیابی کرد که این مسئله موقعیت اعتیاد جوانان را بالا می برد.
به روایت او آمار دقیقی از تعداد جوانان معتاد در این ولایت موجود نیست اما گمان بر این است که بین هزار تا دو هزار نفر باشند. دوست محمد با توجه به جمعیت کم شهر چاریکار مرکز ولایت پروان و روستاهای اطراف آن، وجود این جمعیت را نگران کننده دانست و خواهان توجهات جدی مقام ولایت پروان در این بخش شد.
در ادامه، سید بصیر سادات سخن‌گوی مقام ولایت پروان در صحبت‌های خود پیرامون موضوع «جنگ و نا امنی و چالش های فراروی دولت» گفت که در مورد معضل وجود مواد مخدر در این ولایت، مقام ولایت پروان، ریاست امنیت، پولیس و سایر فعالان و نیروهای دولتی و غیر دولتی این ولایت بیش از حد حساس هستند. به روایت او اکنون زندان های ولایت پروان آکنده از وجود قاچاقبران، خرده فروشان و فروشندگان مشروبات الکلی است که بیان می‌کند مسئولان ولایت پروان در این زمینه توجه بسیار جدی و بیش از حد را نسبت به معضل مواد مخدر و مشروبات الکلی دارند.
او در پایان سخنان خود از تمامی شهروندان و فعالان جامعه مدنی دعوت به همکاری کرد که می‌توانند چشم های غیر محسوس دولت در سطح اجتماع باشند: «همه جا را چک کنید، اگر همکاری شهروندان با دولت موجود باشد. نیروی ما صد ها برابر می شود. اگر فعالیت مشکوک ضد امنیتی یا در مورد مواد مخدر و مشروبات الکلی دیدید فورا به دولت گزارش کنید. ما وعده می کنیم که این مسئله را بسیار جدی تعقیب خواهیم کرد.»
سخنران بعدی این سمینار عزیزه ایشانی بود. او که از فعالان حقوق بشر و جامعه مدنی و از چهره‌های سر شناس ولایت پروان و همچنین عضو کمیته ۲۵% دفاع از سهمیه زنان است، ضمن تشکر و قدر دانی از برگزاری این چنین محافلی عمل کرد دولت و نهاد های جامعه مدنی را به بحث گرفت. موضوع بحث او عدالت و صلح پایدار بود.
ایشانی عمل کرد مقامات دولتی را عملکردی ضد عدالت و صلح ارزیابی کرد. او گفت که میلیون ها دالر صرف پروسه صلح شده است اما حاصل آن هیچ نبوده است: « بر این دست آورد ما همچنان ایستاده ایم و تاکید هم می کنیم و باز هم بر سر این مسئله پول خرج می کنیم و آب در هاون می کوبیم. اما در این زمینه دولت مردان باید ابتکار از خود نشان دهند. راه‌های گذشته که نتیجه نداده است را کنار بگذارند، به دنبال راه کارهای جدید برآیند. متاسفانه این ابتکارات نه تنها در ولایت پروان و دیگر ولایات بلکه حتا در ارگ و کاخ سپیدار هم وجود ندارد. علت آن این است که کار به اهل کار سپرده نمی شود.»
سخنران بعدی شیرین آقا نوری بود. او که از آدرس مشاور ارشد مقام وزارت معارف در ولایت پروان سخن گفت وضعیت موجود در ولایت پروان را در ابتدای تاسیس حکومت وحدت ملی را تشریح کرد و در مقایسه وضعیت فعلی با گذشته دست آوردهای دولت را مثبت ارزیابی کرد. اما در این زمینه آمار و ارقامی ارائه نکرد. او یکی از چالش های موجود فرا روی دولت را وجود بد امنی دانست و به شهادت یکی از آموزگاران اشاره کرد که در روز گذشته در این ولایت در کلاس درس به شهادت رسیده و گفت که مهم ترین مشکل ما مشکل امنیت است: « ما وقتی مردم را تشویق می کنیم که فرزندان خود را به سر کلاسها روان کنند باید اول مطمئن باشیم که نیروهای امنیتی ما قادر به تامین امنیت این دانش آموزان هستند. اما متاسفانه در اکثر قریه و قصبات ما امنیت تامین نیست حتا بخش هایی از کشور اکنون در دست طالبان و نیروهای مخالف قرار دارند.»
نادره گیاه سخنران بعدی، در مورد وضعیت زنان در شرایط جنگی سخن گفت که معمولا در حملات انتحاری، تعداد شهدای مرد زیاد است، اما آن شهدا خوشا به حالشان شهید می شوند و جنت فردوس جایشان است ولی سرپرستی خانواده بعد از شهادت آنها به زن خانواده می رسد.: «ایتام آن شهید را باید زن این خانواده بزرگ کند. باید مسائل اقتصادی خانواده را زن حل کند. باید بعد از شهادت شوهر زن به بیرون از خانه رفته فعالیت اقتصادی کند.» او در ادامه سخنان خود زنان را قربانیان اصلی حملات انتحاری دانست.
گیاه در ادامه به بحث اعتیاد و بی سوادی پرداخت و رابطه این دو معضل اجتماعی با جنگ و نا امنی را بررسی کرد که اکثر کسانی که در صفوف طالبان می جنگند بی‌کار هستند و با تفنگ زاده شده اند:«آنها با تفنگ بزرگ شده اند و از راه تفنگ کسب روزی می کنند. اگر دولت برای آنان کار مناسب مهیا کند و برنامه های آگاهی بخشی برای آنان راه اندازی کند. به گمان غالب ما به سوی تامین امنیت پیش خواهیم رفت.»
در این جلسه رادیو و تلویزیون ملی، رادیو بیان، رادیو دنیای نوین، رادیو سلام وطن دار، رادیو آزادی، رادیو شهر به شهر و مجله صدای آزادی حضور داشتند.
