دبیرکل ملل متحد به مناسبت پنجاه و هشتمین اجلاس کمیسیون مقام زن، گزارشی درخصوص ضرورت آزاد کردن زنان و کودکانی که در عرصه مخاصمات مسلحانه گروگان گرفته شده و متعاقباً در بازداشت به‌سر می‌برند، ارائه کرد.
به گزارش مهرخانه، در اجلاس پنجاه و ششم کمیسیون مقام زن (سال ۲۰۱۲)، قطعنامه ۵۶٫۱ در مورد آزادسازی زنان و کودکانی که در طول مخاصمات مسلحانه بازداشت شده یا به گروگان گرفته شده‌اند، صادر شد.
کمیسیون، متعاقب قطعنامه مذکور، طی سال‌های اخیر مکرراً این موضوع را مورد توجه قرار داده است و در اقدامات و تصمیمات خود، بر لزوم منع ادامه بازداشت زنان و کودکانی که در عرصه مخاصمات مسلحانه گروگان گرفته شده یا بازداشت شده‌اند، تأکید کرده است.
از دبیرکل نیز درخواست شده است که در اجلاس پنجاه و هشتم که در روزهای آتی برگزار خواهد شد، گزارشی در خصوص چگونگی اجرای قطعنامه ۵۶٫۱ کمیسیون مقام زن (مصوب ۲۰۱۲) ارائه کند. دبیرکل نیز متعاقباً گزارشی در این رابطه به کمیسیون مقام زن ارائه کرده است.
۱٫ نگاهی بر برخی از اقدامات صورت گرفته
متعاقب قطعنامه ۵۶٫۱ کمیسیون مقانم زن، برخی از نهادهای بین‌الدولی ملل متحد از جمله مجمع عمومی ملل متحد، شورای امنیت، شورای حقوق بشر و کمیته مشورتی آن، اقدام به جمع‌آوری اطلاعاتی در این زمینه کردند.
دبیرکل در گزارش خود خاطرنشان کرده است که به‌رغم آنکه به لحاظ هنجاری، حمایت حقوق زنان و کودکان در عرصه مخاصمات مسلحانه ارتقا یافته است، برخی از اقدامات مذکور عبارتند از: وضع قواعد بین‌المللی در زمینه مقابله با تمامی اشکال خشونت علیه زنان از جمله خشونت جنسی در مخاصمات مسلحانه، نهادینه‌کردن ارتباط تنگاتنگ میان موضوع حفظ صلح و امنیت بین‌المللی و حمایت از حقوق زنان، مقابله با سربازگیری کودکان در مخاصمات مسلحانه، مقابله با کودک‌ربایی و آدم‌ربایی خصوصاً رُبایش و گروگان‌گیری زنان به عنوان یکی از شیوه‌های مخاصمه؛ لیکن در عمل، متأسفانه شاهد آن هستیم که دولت‌های طرف مخاصمه، آنچنان که شایسته است خود را در قبال هنجارهای مذکور، ملتزم نمی‌دانند. از این‌رو، شاهد نقض تعهدات بین‌المللی دولت‌ها در این زمینه هستیم.
کنوانسیون بین‌المللی حمایت از تمامی افرادی که به طور اجباری دچار ناپدیدشدگی اجباری می‌شوند، و تشکیل گروه کاری در مورد ناپدیدشدگی اجباری نیز می‌تواند اقدام مؤثری در این زمینه قلمداد شود.(۴)
همچنین شورای امنیت در قطعنامه ۲۱۰۰ (مصوب سال ۲۰۱۳)، صراحتاً از برخی از دولت‌ها درخواست داشت که به ارتکاب جرایم سازمان‌یافته در خصوص گروگان‌گیری و آدم‌ربایی در زمان مخاصمات مسلحانه خاتمه دهند. در بیانیه‌ای که رئیس شورای امنیت در سال ۲۰۱۳ صادر کرد نیز مصرانه از دولت‌ها درخواست شد که به گروگان‌گیری و بازداشت کودکان و زنان در مخاصمات مسلحانه و پس از آن خاتمه دهند.
همچنین دبیرکل در گزارش حاضر، از نظریه تفسیری شماره ۳۰ کمیته منع کلیه اشکال تبعیض علیه زنان تحت عنوان «نقش زنان در پیشگیری از مخاصمات مسلحانه، در طول آن و پس از آن» که در سال ۲۰۱۳ صادرشد، به عنوان یک اقدام مثبت در راستای حمایت از زنان در مقابل هرگونه گروگان‌گیری یا بازداشت در طول مخاصمات مسلحانه، یاد کرده است.
۲٫ توصیه‌ها و ملاحظات دبیرکل
۲٫۱٫ دبیرکل از نهادها و سازوکارهای بین‌المللی از جمله مجمع عمومی، شورای امنیت، شورای حقوق بشر و سایر نهادها درخواست کرده است که با وضع قواعد و مقررات مقتضی، زمینه را برای حمایت بیشتر از زنان در طول مخاصمات مسلحانه، خصوصاً لزوم آزادسازی زنان و کودکانی که در طول مخاصمات مسلحانه بازداشت شده‌اند، فراهم آورند.
۲٫۲٫ از دولت‌ها خواسته شده است که اقدام به تصویب معاهدات بین‌المللی موجود در این زمینه کنند و در عمل نیز التزام خویش را در قبال این مقررات بین‌المللی، بیش از پیش نشان دهند.
