جنگ و زندگی در افغانستان/ منبع عکس
موارد نقض فاحش حقوق‌بشر
هفت کارمند گروه رسانه‌ای موبی در حمله طالبان کشته شدند
بی بی سی ۳۰ جدی ۱۳۹۴ گروه طالبان مسئولیت حمله انتحاری به مینی‌بوس حامل کارمندان گروه رسانه‌ای موبی در کابل، که هفته کشته به جا گذاشت، را به عهده گرفته است. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان با انتشار خبرنامه‌ای گفته است این حمله “به انتقام اتهامات دروغ تلویزیون طلوع علیه طالبان” در جریان جنگ قندوز صورت گرفته است. مقام‌های وزارت داخله (کشور) افغانستان اعلام کرده اند که حوالی شام امروز در نتیجه یک حمله انتحاری در غرب کابل دستکم ۷ غیرنظامی کشته و ۲۵ نفر دیگر زخمی شده‌اند.
تلفات ۷ ماهۀ غیرنظامیان در هلمند؛ ۵۰۰ کشته و ۲۳۴ زخمی
سلام وطندار ۲۴ جدی ۱۳۹۴ مسؤولان کمیسیون حقوق بشر هلمند می‌گویند که در نتیجۀ درگیری‌ها میان نیروهای امنیتی و طالبان در جریان ۷ ماه گذشته حدود ۵۰۰ غیرنظامی کشته ۲۳۴ تن دیگر زخم برداشته اند. محمدبلال صدیقی، مسؤول ساحه‌یی این کمیسیون در هلمند امروز (پنج‌شنبه) در نشستی خبری می‌گوید که این رقم از ۱۱ ماه بدین سو افزایش ۳ درصدی داشته است. آقای صدیقی می‌افزاید که عامل بیشتر تلفات در این مدت طالبان بوده اند. به گفتۀ صدیقی اکثر کشته‌شده‌ها را کودکان تشکیل می‌دهند.
افراد ناشناس یک مکتب دخترانه را در کابل آتش زدند
اطلاعات روز ۲۹ جدی ۱۳۹۴ حوالی ظهر دوشنبه افراد ناشناس مکتب دخترانه «احمد شاه بابا» در منطقه ارزان قیمت در ساحات حوزه دوازدهم شهر کابل را آتش زدند. مقام‌ها از وزارت معارف گفته‌اند که افراد ناشناس کتابخانه این مکتب را آتش زده و نگهبان مکتب را داخل کتابخانه زندانی کرده‌اند که نگهبان در این آتش سوی جان خود را از دست داده است. تاکنون کسی یا گروهی مسئولیت این رویداد را به عهده نگرفته است. تحقیق در مورد چه‌گونگی این رویداد از سوی نیروهای امنیتی جریان دارد.
پاکستان ده‌ها مهاجر افغانستان را بازداشت کرده است
سلام وطندار ۲۸ جدی ۱۳۹۴ حدود صد تن از مهاجران افغانستان در یک هفتۀ گذشته حین گذشتن از مناطق مرزی پاکستان و ایران از سوی پولیس بلوچستان بازداشت شده اند. این مهاجران می‌خواستند از طریق این مناطق عازم کشورهای اروپایی شوند. اسلام‌الدین جرأت، سخنگوی وزارت مهاجران و عودت‌کننده‌گان به سلام‌وطندار می‌گوید، بنا به درخواست ایران، پاکستان بازرسی‌هایش را در مناطق مرزی شدت بخشیده است.
حمله انتحاری در ننگرهار ۱۳ کشته برجاگذاشت
صدای امریکا ۲۸ جدی ۱۳۹۴ مقامات محلی ولایت ننگرهار می‌گویند که در حملۀ انتحاری بر مهمانخانه عبیدالله شینواری عضو شورای ولایتی آن ولایت ۱۳ نفر کشته و ۱۴ نفر دیگر زخمی شده اند. عطاءالله خوگیانی سخنگوی والی ننگرهار به صدای امریکا گفت که حمله حوالی ساعت ۱۰ پیش از چاشت به وقوع پیوست و در آن پدر و صمیم شینواری برادر بزرگتر این عضو شورای ولایتی نیز کشته شده اند.
حمله مهاجمان در جلال آباد افغانستان با ۲۰ کشته و زخمی به پایان رسید
افغانستان رو ۲۳ جدی ۱۳۹۴ مقام ها در ننگرهار در شرق افغانستان می گویند که حمله مهاجمان در این ولایت با بیست کشته و زخمی به پایان رسیده است. عطاالله خوگیانی، سخنگوی والی ولایت ننگرهار گفت: در این حمله سه مهاجم که بالای ساختمان قنسولگری پاکستان حمله کرده بودند کشته شدند. او می گوید که نخست یک تن از مهاجمان حمله انتحاری انجام داد و سپس سه تن دیگر آنان در یک ساختمان مسکونی جابجا شدند.
زندانیان هرات: مواد مخدر از بیرون به زندان قاچاق می شود
صدای امریکا ۲۸ جدی ۱۳۹۴ مسوولان زندان مرکزی ولایت هرات می گویند از جمله ۳۰۰۰ نفر که به جرایم مختلف در زندان مرکزی آن ولایت محبوس اند، ۴۵۰ نفر آنان به مواد مخدر معتاد اند. عبدالله عزیزی رئیس این زندان می گوید که دوره تداوی هر فرد معتاد زمانی در حدود یک ماه می باشد که در کلینیک ترک اعتیاد محبس در بلاکی خاص تحت درمان قرار می گیرند. آقای عزیزی می گوید که تا کنون ۳۹۵ زندانی معتاد در کلینیک ترک اعتیاد محبس آن ولایت درمان شده است که به گفتۀ وی گامی موثر در راستای بازگشت محبوسین معتاد به جامعه به عنوان افراد سالم است.
یک تن به جرم قتل ۸ عضو خانواده در ننگرهار به اعدام محکوم شد
۸ صبح ۲۸ جدی ۱۳۹۴ دادگاهی در شهر جلال‌آباد، مرکز ولایت ننگرهار، مردی را به جرم قتل هشت عضو یک خانواده، به اعدام محکوم کرده است. منابع دولتی گفته‌اند که این مرد و چند نفر دیگر شب ۲۲ قوس مهمان این خانواده بودند و مقتولان را ابتدا مسموم و سپس یک مرد، دو زن و پنج کودک صاحب خانه را به ضرب گلوله کشتند. به نقل از بی بی سی، قاضی دادگاه در جلسه علنی دیروزی گفت که این مرد قبلا به جرم خود اعتراف کرده و شواهد و مدارکی هم برای اثبات جرم او وجود دارد که براساس آنها این حکم را صادر کرده است.
زنان
۷۵ درصد دختران پکتیکا از آموزش محروم اند
سلام وطندار ۲۶ جدی ۱۳۹۴ مسؤولان معارف/ آموزش و پرورش ولایت پکتیکا می‌گویند که مشکلات فرهنگی سبب شده تا حدود ۷۵ درصد دختران این ولایت از آموزش محروم بمانند. کوچی زازی، رییس معارف این ولایت می‌گوید که مشکلات فرهنگی و نبود آموزگاران زن سبب شده تا بیشتر دانش‌آموزان دختر در این ولایت نتوانند با خیال راحت به مکتب بروند.
معاون رییس‌جمهور: در ۳۴ ولایت دادگاه ویژه ایجاد شده است
۸ صبح ۲۷ جدی ۱۳۹۴ سرور دانش معاون دوم ریاست جمهوری، اعلام کرده که برای رسیدگی به قضایای خشونت علیه زنان در سی و چهار ولایت دادگاه‌ها و سارنوالی‌های ویژه ایجاد شده است.آقای دانش این موضوع را در دیداری که خانم آلزیرا نماینده سازمان ملل متحد برای زنان در افغانستان با وی داشت، بیان کرده است. معاون دوم ریاست جمهوری در این دیدار گفته است: «دولت افغانستان تلاش‌های زیادی را برای بهبودی وضع زنان انجام داده است که فعال ساختن محاکم و سارنوالی‌های اختصاصی در ۳۴ ولایت کشور بخشی از آن فعالیت‌هاست.»
یک دختر ده ساله در غور خودکشی کرد
یک ۲۴ جدی ۱۳۹۴ یک دختر دهساله در شهر فیروز کوه، مرکز ولایت غور، خود را حلق‌آویز کرده است. عبدالحی خطیبی، سخنگوی والی غور گفته است مادر این دختر که به ملاقات شوهر زندانی‌اش می‌رفته دخترش را با خود نبرده و هنگامی که به خانه بازگشته با جسد دخترش روبه رو شده است. پولیس گفته است که بررسی‌ها را در این باره آغاز کرده است.
بینی خانمی توسط شوهرش در ولسوالی غورماچ با چاقو بریده شد
برگزاری نخستین کمپاین مبارزه با خیابان آزاری در هرات
سلام وطندار ۲۶ جدی ۱۳۹۴ نخستین کمپاین مبارزه علیه خیابان آزاری و زن ستیزی در هرات برگزار شد. مسؤولان برگزارکنندۀ این کمپاین می‌گویند که زنان روزانه از زمان خروج تا دوباره آمدن‌شان به خانه مورد آزار و اذیت قرار گرفته و جوک‌های زننده و فحش‌های رکیک از سوی شماری از مردان نثارشان می‌شود. زهره وندا، مسؤول برگزاری کمپاین مبارزه علیه خیابان آزاری هدف از برگزاری این کمپاین را ریشه‌کن کردن پدیدۀ آزار و اذیت بانوان در مکان‌های عمومی، شناسایی عوامل رشد این پدیده و آگاهی‌دهی به مردم عنوان کرد.
یک مرد در ولسوالی غورماچ فاریاب با چاقو بینی همسرش را برید
اطلاعات روز ۲۸ جدی ۱۳۹۴ یک مرد در ولسوالی غورماچ ولایت فاریاب بینی خانمش را توسط چاقو بریده است. کمیسیون مستقل حقوق بشر می‌گوید که این خانم پیش از این نیز توسط شوهرش مورد ضرب و شتم قرار گرفته است. ریزه گل اکنون با بینی بریده در شفاخانه ولایتی «افغان ترک» در شهر میمنه، مرکز ولایت فاریاب تحت درمان است. او ۲۰ سال سن دارد و صاحب یک دختر می‌باشد.
نگرانی ملل متحد از افزایش تلفات ماین در شمال افغانستان
صدای امریکا ۲۸ جدی ۱۳۹۴ مرکز ماین پاکی سازمان ملل متحد (UNMACA) در شمال افغانستان می گوید که به دلیل نا امنی ها میزان تلفات افراد در اثر انفجار ماین در روستا ها از ۳۰ نفر به ۱۰۰ نفر در ماه افزایش یافته است. عبدالوکیل احمدزی، مسؤول مرکز ماین پاکی ملل متحد در زون شمال افغانستان در صحبت به رادیو آشنا صدای امریکا گفت که ماین های منفجر ناشده مانند امراض مهلک چون پولیو یا فلج اطفال نیاز به آگهی دهی دارد اما این کار در همه مناطق افغانستان به دلیل نا امنی ها صورت نگرفته است.
وضعیت رسانه ها در بغلان با گذشت هر سال بدتر از پیش می شود
رادیو آزادی ۲۷ جدی ۱۳۹۴ وضعیت رسانه ها در ولایت بغلان با گذشت هر سال بد تر از پیش می شود. خبرنگاران بد امنی و نبود حمایت کافی از خبرنگاران را دلیل افزایش خشونت با این قشر میدانند و از دولت و جامعه جهانی تقاضای رسیدگی به این وضع را دارند. در حال حاضر بغلان دارای ۹ رادیوی محلی سه شبکه تصویری و یک نشریه چاپی دولتی به نام اتحاد است و در قیاس به برخی ولایات همجوار از داشتن رسانه های بیشتر برخوردار می باشد.
لت و کوب یک خبرنگار محلی توسط محافظین فرمانده پولیس بامیان
۸ صبح ۲۸ جدی ۱۳۹۴ اداره «نی» حمایت‌کننده رسانه‌های آزاد افغانستان، اعلام کرده که محمدنثار اکرمی یک خبرنگار محلی در ولایت بامیان توسط محافظان فرمانده پولیس این ولایت مورد لت و کوب قرار گرفته است. دفتر «نی» با محکوم کردن این حادثه، برخورد پولیس با خبرنگار محلی رادیو کلید را غیرقانونی توصیف کرده است. به نقل از اداره «نی» محمدنثار اکرمی گفته او زمانی مورد لت و کوب محافظان فرمانده پولیس ولایت بامیان قرار گرفت که می‌خواست از جریان درگیری سربازان که با همدیگر داشته‌اند، به منظور تهیه گزارشی فلم بگیرد. این خبرنگار محلی تاکید کرده که در پیش چشمان فرمانده پولیس بامیان مورد لت و کوب قرار گرفته است.
رئیس مجلس سنا: با کسانی که مردم بیگناه کشور را می‌کشند نباید گفت‌وگو کنیم
طلوع نیوز ۲۸ جدی ۱۳۹۴ فضل الهادی مسلم یار در مراسم جنازه قربانیان حمله انتحاری روز گذشته در شهر جلال آباد می‌گوید با کسانی که مردم بیگناه کشور را می‌کشند نباید گفت‌وگو کنیم. امروز در ورزشگاه شیرزی در شهر جلال آباد نماز جنازه پنج تن از اعضای خانواده ملک عثمان که در حمله انتحاری روز یکشنبه کشته شدند خوانده شد. در این مراسم مقام‌های محلی و بزرگان اقوام ننگرهار این حمله را سخت نکوهش کردند.
رده‌بندی آزادی رسانه‌ها در سال ۲۰۱۵: افغانستان در جایگاه ۱۲۲
اطلاعات روز ۲۷ جدی ۱۳۹۴ سازمان گزارش‌گران بدون مرز با نشر گزارشی، افغانستان را در رده‌بندی جهانی آزادی رسانه‌ها در سال ۲۰۱۵ م، در رده ۱۲۲ از میان ۱۸۰ کشور جهان قرار داده است. این سازمان گفته است که این گزارش برمبنای اصل آزادی مطبوعات و معاهده‌های تضمین کننده حقوق بشر، تهیه شده است. در تهیه این گزارش، صدها نفر از روزنامه نگاران، کارشناسان رسانه‌ها، وکلا و مدافعان حقوق بشر همکاری کرده‌اند.
حقوق مدنی، سیاسی و حقوق اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی
مردم هرات هنوز نگران‌اند
۸ صبح ۲۶ جدی ۱۳۹۴ هرات طی بیش از یک دهه گذشته کانون بزرگ آدم‌ربایی‌ها در افغانستان بوده به طوری که نه تنها منجر به برکناری بسیاری از مقام‌های ارشد دولتی گردیده، بلکه منجر به فرار سرمایه‌ها و بازرگانان شده است. رییس‌جمهور غنی در سفرش به هرات سال گذشته در همین ماه، با جدیت اعلام کرد که «آدم‌ربایی در هرات برایش پذیرفتنی نیست.»
هدر رفتن دستکم ۵۰۰ میلیون دالر در پروژه‌های استخراج معادن افغانستان
یک ۲۵ جدی ۱۳۹۴ وزارت دفاع ایالات متحده امریکا نزدیک به ۵۰۰ میلیون دالر را در پروژه‌های استخراج معادن در افغانستان به هدر داده و موثریت لازم را نداشته است. بازرس ویژه‌ی امریکا در امور بازسازی افغانستان (سیگار) می‌گوید که قسمت زیادی این پول‌ها در بخش‌های هزینه شده که نتایج مطلوب نداشته و یا پروژه‌ها نیمه کاره رها شده اند. از این میان؛ تنها ۴۷ میلیون دالر به شرکت‌های امریکایی به منظور کارهای استخراج معادن افغانستان پرداخت شده است.
دیدبان شفافیت: نمایندگان پارلمان در استخراج غیرقانونی معادن دست دارند
‘پروژه‌ی توتاپ، از بامیان خواهد گذشت’
یک ۲۶ جدی ۱۳۹۴ شماری از مسوولان حکومتی تاکید کرده اند که پروژه‌ی انتقال برق توتاپ، از مسیر سالنگ نه؛ بلکه از مسیر بامیان به کابل منتقل خواهد شد. محمد محقق، معاون دوم ریاست اجرایی حکومت می‌گوید که طرح عبور این پروژه از مسیر بامیان به کابل، به زیان هیچ کسی نیست و وی از این طرح در نشست‌های کابینه، دفاع می‌کند. کار این پروژه که در حال حاضر به دلایل نا معلوم، متوقف شده قرار است هیاتی مسیر انتقال سیم‌های برق توتاپ را بررسی کند.
وزارت مهاجرین: ۱۶۰ تن از مهاجران افغان از پاکستان اخراج شدند
اطلاعات روز ۲۸ جدی ۱۳۹۴ وزارت امور مهاجرین و عودت کنندگان می‌گوید که دولت پاکستان، ١۶٠ تَن از مهاجران افغان را که به علت نداشتن اسناد قانونی بازداشت کرده بود، از خاک پاکستان خارج کرده است. وزارت مهاجرین افزوده که این مهاجران در ایالت خیرپشتون‌خواه پاکستان بازداشته شده بودند که روز شنبه در بندر تورخم در جلال‌آباد به مقام‌های افغان سپرده شدند. روز شنبه نیز نیروهای امنیتی پاکستان چهار افغان را به اتهام جاسوسی برای استخبارات افغانستان در شهر کراچی بازداشت کردند.
انتخابات
زمان برگزاری انتخابات پارلمانی و شورای ولسوالی‌ها مشخص شد
یک ۲۸ جدی ۱۳۹۴ احمد یوسف نورستانی، رییس کمیسیون مستقل انتخابات امروز (دوشنبه) اعلام کرد که انتخابات پارلمانی و شورای ولسوالی‌ها، ۲۴ جوزای سال ۱۳۹۵ برگزار خواهد شد. او گفت که بر اساس قانون انتخابات، کمیسیون مسوولیت دارد تا زمان انتخابات را اعلام کند و آمادگی‌های لازم را روی دست بگیرد.
نسل سوم: محیط زیست، توسعه…
امتناع از مسئله‌پنداری مشکلات زیست محیطی در افغانستان
اطلاعات روز ۱۵ جدی ۱۳۹۴ در کنار مسائل متعدد دیگر در کشور، مسایل زیست محیطی به‌ویژه آلودگی هوا، دشواری‌های زیادی را برای مردم به‌وجود آورده است. اگر آسیب‌های ناشی از آلودگی‌های هوا را محاسبه کنیم، هزینه آن می‌تواند هم سطح ناامنی، فقر و مواد مخدر در کشور باشد. معمولاً با آغاز فصل سرما در کشور، این مسئله در شهرها تشدید شده و به یک معضل جدی زیست- محیطی تبدیل می‌گردد. در حال حاضر شفاخانه‌ها و مرکزهای صحی پر از بیمارانی اند که به‌خاطر آلودگی مفرط هوا دچار بیماری‌های تنفسی شده و همه روزه با مضرات آن دست و پنجه نرم می‌کنند. دلیل‌های شدید آلودگی هوا در کشور هم مشخص است. بخش عمده این مسئله به استفاده از مواد سوختی بی‌کیفیت در ماشین آلات، استفاده از ذغال برای گرمایش خانه‌ها، جاده‌های خاکی، انباشت زباله‌ها و ضعف در ارائه خدمات شهری بر می‌گردد.
جنگ
داعش مسئول حمله به کنسولگری پاکستان در افغانستان
افغانستان رو ۲۴ جدی ۱۳۹۴ داعش مسئولیت بمب گذاری انتحاری در منطقه دیپلماتیک جلال آباد را بر عهده گرفت. گروه تروریستی داعش مسئولیت حمله انتحاری به کنسولگری پاکستان در جلال آباد افغانستان را بر عهده گرفت. این انفجار در نزدیکی کنسولگری‌های پاکستان و هند رخ داده است. گفته می‌شود در این حمله تروریستی عامل انتحاری یک موتر بمب گذاری شده را منفجر کرده است.
تلفات
کشته شدن یک فرمانده نیروهای خیزش مردمی در جوزجان. بیش از چهل جنگجوی داعش در ننگرهار به قتل رسیدند. کشته و زخمی شدن بیش از صد تروریست در عملیات‌های نظامی. کشته و زخمی شدن ۵۰ طالب در ولسوالی درقد تخار. نزدیک به سی طالبان در ولایت های فاریاب و سرپل کشته و زخمی شدند. وزارت دفاع: ۹۴ دهشت‌افگن در۲۴ ساعت گذشته کشته شدند کشته شدن ۵۰ جنگجوی داعش در عملیات نظامی. کشته شدن سه طالب توسط یک فرد ملکی در ولایت غزنی. وزارت دفاع: ۶۶ دهشت‌افگن در عملیات نظامی کشته شدند
فرهنگ
باز اگر باران می‌بارید…
صبح ۲۹ جدی ۱۳۹۴ حمیرا قادری در دروه سیاه طالبان به کارگاه «سوزن طلایی» می‌رفت تا در ظاهر و در چشم مردم دوختن یاد بگیرد. دوختن وشکافتن و بافتن. در واقع اجبارا به آنچه می‌پرداخت که حکومت طالبانی روا می‌داشت. اما او قلمش را پنهانی از۸ زیر قدیفه‌اش بیرون می‌کشد و نقشی به یاد گار می‌گذارد چون «نقش شکار آهو». حمیرا قادری نوشتن را از کتاب قرض گرفتن‌ها و خواندن‌های بی‌وقفه و عاشقانه خویش می‌آموزد و نخستین داستان‌های کوتاهش را در انجمن ادبی مخفی مشهور به «سوزن طلایی» به نگارش و خوانش می‌گیرد.
سفرنامه نـــــرگس‌هـــا
صبح ۲۲ جدی ۱۳۹۴ ژیلا بنی‌یعقوب نامی آشنا در میان برخی از روزنامه‌نگاران افغان است. این روزنامه‌نگار ایرانی که در نزدیک به پانزده سال گذشته بارها به افغانستان سفر کرده، شاید یکی از محدود راویان زوایه‌های پنهان زندگی زنان افغان باشد؛۸ روایت‌هایی از نیمروز تا کابل و از پنجشیر تا هرات و گزارش دردهایی که ما کم‌تر حس می‌کنیم و خبرهایی که کم‌تر می‌شنویم. قصه‌های این کتاب، قصه‌های محض و روایت‌های بی‌حس نیستند. قصه‌های این کتاب، تصاویر زنده‌ای از زندگی در گوشه‌هایی از افغانستان است: تصویرهای زنده و دردآوری از محرومیت‌ها و دردها و نگاره‌های قشنگی از زیبایی‌ها و ظرفیت‌های فروخفته در این خاک. روایت‌های ژیلا، روایت‌های شش‌ساله اما ریشه‌دار اند. نگاه معطوف به واقعیت‌های تازه در افغانستان، از خرابه‌های ناشی از جنگ تا جلوه‌هایی از یک زندگی مدرن شهری، قصه‌های ژیلا اند. ژیلا آمد تا نامه‌های حسرت‌بارش را برای نرگس‌های افغانستان بنویسد.
آرمان‌شهر
کتابخانه آنلاین حقوق بشر آرمان‌شهر
هدف از راه‌اندازی کتابخانه آنلاین حقوق بشر ایجاد جامع‌ترین پایگاه اطلاعاتی در این زمینه است. کوشش ما بر این است که تمام عهدنامه‌ها و اسناد حقوق بشری به زبان فارسی را در یک کتابخانه مجهز گرد آوریم. اسناد و مطالب موجود را از وبگاه‌های مختلف برگرفته‌ایم و در همه جا کوشیده‌ایم منبع نشر ترجمه آنها را ذکر و منبع اصلی این اسناد را نیز ارایه کنیم تا خواننده علاقه‌مند و آشنا به زبان دیگر بتواند از آن بهره ببرد.»
انتشارات آرمان‌شهر/ حقوق بشر و عدالت
در این بخش، مجموعه کتاب‌ها و جزوه‌های منتشر شده توسط آرمان‌شهر در این حوزه را به صورت آنلاین دریافت و مطالعه کنید.
گستره جهان
در این بخش مجموعه انتشارات، مقاله‌ها، اسناد، اعلامیه‌ها و هرآن‌چه را از دیدگاه آرمان‌شهر به جهان و جهانیان تعلق دارد مطالعه کنید.
«هفت‌روز نامه های حقوق بشر» (افغانستان، بین المللی، و زنان) در خدمت اطلاع رسانی مسئولانه گام بر می‌دارند اما محتوای خبرها لزوما تعیین کننده خط مشی آرمان‌شهر نیست.
منابع این هفته: بی بی سی فارسی، رادیو کلید، طلوع نیوز، تلویزیون یک، ۸صبح، افغانستان.رو، خبرگزاری بخدی، صدای امریکا، رادیو آزادی، رادیو بین المللی فرانسه، صدای آلمان، روزنامه اطلاعات روز، رادیو سلام وطندار و آرمان شهر
