سیاست
رزمایش نظامیان روسیه در تاجیکستان
۸ آوریل، بی بی سی تمرینات نظامیان روسیه در تاجیکستان با نگرانی‌هایی از سوی عده‌ای از ساکنان نزدیک به رزمایشگاه ها رو به رو شده است. در سه رزمایشگاه نظامی در تاجیکستان تمرین‌های افسران و سربازان پایگاه نظامی ۲۰۱ روسیه آغاز یافته است. این مانورها در رزمایشگاه های لاهور شهر دوشنبه و مومیرک و سمبله استان ختلان جریان دارند. در تمرینات پایگاه نظامی روسیه در تاجیکستان بیش از یک هزار نفر شرکت دارند و تمرینات در چند مرحله انجام می شوند. همچنین بیش از ۵۰۰ واحد ماشین و تجهیزات نظامی در این تمرینات استفاده خواهند شد و تمرینات تا چند روز دیگر ادامه خواهد داشت. خانم ماتویونکو رئیس شورای فدراسیون روسیه در دیدار اخیر خود با تاجیکستان و ملاقات با مقامات بلندپایه کشور از وضعیت افغانستان ابراز نگرانی کرد. وی افزود: «اضطراب ما از آغاز بی ثباتی در افغانستان و آسیای مرکزی است و ما باید برای تأمین صلح و ثبات در منطقه متحد شویم».
پایگاه نظامی ۲۰۱ روسیه در تاجیکستان به طور دائم مستقر خواهد بود؟
۱۸ آوریل، فرج مقامات روسیه تصمیم گرفته‌اند در سال‌های نزدیک نظامیان خود را که در کشورهای آسیای میانه مستقرند با منزل تأمین کنند. ساختمان مجتمع مسکونی برای نظامیان پایگاه نظامی ۲۰۱ روسیه در تاجیکستان در حالی است که طی چند سال اخیر هم در قرغان تپه و هم در شهر دوشنبه چند مجتمع مسکونی ساخته شده است. این عمل روس ها را کارشناسان و تحلیلگران چنین تفسیر می کنند، برخی می‌گویند روسیه قصد دارد طی چندین سال در خاک تاجیکستان باقی بماند. برخی دیگر می‌گویند حضور این پایگاه در تاجیکستان عامل بی خطری تاجیکستان است. پایگاه نظامی ۲۰۱ روسیه که واحدهای نظامی آن در شهرهای دوشنبه، کولاب و قرغان تپه مستقر است با ۷۰۰۰ سرباز و افسر بزرگترین پایگاه نظامی نیروهای زمینی ارتش روسیه در خارج محسوب می شود.
جامعه
«سیر گل لاله» در تاجیکستان
۱۱ آوریل، خاور معاون نخست وزیر تاجیکستان خانم مرحبا جباری نخستین جلسه کمیته تدارکاتی تشکیل و برگزار نمودن جشن «سیر گل لاله» برگزار کرد. در این جلسه که مسئولین ارشد وزارت و اداره های مربوطه شرکت کردند ذکر شد که جشن «سیر گل لاله» باید همه ساله در فصل بهار برگزار شود، هدف از برگزاری آن احیا سنت‌های والای نیاکان در ترغیب حس زیبایی پرستی آب و زیبا گرداندن محیط زیست، حفظ ارزش‌های طبیعی و جذب جهانگردان و رشد بخش توریسم در جمهوری تاجیکستان است. در نظر است که جشن «سیر گل لاله» همه ساله در تمام شهر و نواحی کشور برگزار شود.
محرومیت از حقوق بازنشستگی بدون مدرک سابقه کاری
۱۰ آوریل، بی بی سی مسئولین بخش کشاورزی استان ختلان می‌گویند که ۸۰٪ زنانی که در این بخش کار می‌کنند دفترچه ثبت اشتغال ندارند. با توجه به این زنان با مشکلات متعددی در زمینه دریافت مدارک مختلف برای برخوردار شدن از امتیازهای اجتماعی و ثابت کردن سابقه کاری شان رو به رو هستند. استان ختلان یکی از استان های پرجمعیت تاجیکستان بوده و مسئولان اداره کشاورزی نگران هستند که بیشتر زنانی که در مزارع کار کرده‌اند پس از بازنشستگی با مشکلات رو به رو خواهند شد. این در حالی ست که فعلاَ بسیاری از زنان کشاورز به دلیل نداشتن دفترچه ثبت اشتغال که بتواند سابقه کاری آنها را ثابت کند از گرفتن حقوق بازنشستگی محروم شده اند. طبق اطلاع منابع رسمی در این استان بیش از ۴۰ هزار شرکت کشاورزی فعالیت دارد و بیش از ۹۰ درصد کارمندان این شرکت ها زنان و دختران روستایی هستند.
رادیو تاجیکستان ۸۴ ساله شد
۱۰ آوریل، فرج روز ۱۰ آوریل از تاسیس رادیو تاجیکستان ۸۴ سال سپری شد. در نخستین انجمن حزب کمونیست تاجیکستان که در سال ۱۹۳۰ در شهر دوشنبه دائر شده بود در مورد تاسیس اطلاع رسانی رادیویی تصمیم گرفته شد. امید باباخان اف مؤسس رادیو «آسیا پلوس» می گوید: به نظر من رادیو دولتی تاجیکستان در کشورمان دارای موقعیت خود است و در مدت بیش از ۸۰ سال محبوبیت شنونده های خود را به دست آورده است. این هم شرف بزرگ است و هم مسئولیت زیاد دارد. از صمیم قلب به هم پیشه ها موفقیت آرزو می کنم.
جاری شدن سیلاب در ناحیه خراسان تلفات و خساراتی برجای گذاشت
۱۷ آوریل، بی بی سی شب گذشته باران شدید و سیلاب در ناحیه خراسان، در جنوب تاجیکستان، شماری از خانه‌ها را ویران کرده و تلفاتی جانی هم برجای گذاشته است. دست کم دو کودک هنگام خراب شدن منازل در زیر دیوار مانده و کُشته شده‌اند. یکی از این کودکان دوساله و دیگری پنج‌ساله بوده‌اند. گفته می‌شود در اثر جاری شدن سیل بیش از ۱۷۰ منزل مسکونی در روستایی موسوم به «محنت آباد» زیر آب مانده و دیوار بعضی از خانه‌ها فرو ریخته و خراب شده‌اند. باران شدید که جاری شدن سیلاب را به دنبال داشت، بعد از ظهر روز گذشته شروع شده و تا دیرهنگام ادامه داشته است. در این مدت بیشتر مردم توانسته‌اند از خانه‌های خود بیرون بروند و از خطر مرگ جان خود را نجات دهند. سیل و باران شدید باعث تلف شدن شمار زیادی از حیوانات اهلی و مردم محلی نیز شده است. تاجیکستان کشوری است که در برابر حوادث طبیعی، نظیر سیل و ترمه (بهمن)، رانش زمین و زمین‌لرزه به شدت آسیب‌پذیر است. همه‌ساله این گونه حوادث تلفات و خسارات قابل ملاحظه‌ای در مناطق مختلف این کشور برجای می‌گذارند.
جنایات عمده جوانان در سغد – دزدی و کلاه برداری، اوباشی و…
۱۹ آوریل، رادیو آزادی نوجوانان و جوانان سغدی همه دست به جنایاتی می‌زنند و این وضع باعث نگرانی عمیق مقامات شده است. به گزارش دادستانی سغد سال گذشته یک هزار و دویست جنایت توسط جوانان صادر شده است. تعداد جنایت کاران جوان به نسبت سال ۲۰۱۲ صد نفر افزایش یافته است. دزدی و غارت، اوباشی و کلاه‌برداری از جنایات عمده نسل جوان است. کارشناسان می‌گویند علت اصلی این پدیده در بزرگ شدن این بچه‌ها در خانواده‌های بی سرپرست است، چنین جوانان به کمک و حمایت دولت نیاز دارند. دادستانی سغد اخیراَ با برگزاری جلسه‌ای با شرکت مقامات مسئول شهر و نواحی استان وضعیت جرم و جنایت را در بین جوانان منطقه و راه‌های اصلاح آن را مورد بررسی قرار داد.
شکاف گسترده جنسیتی در ثبت داوطلبان ورود به دانشگاه های تاجیکستان
۱۶ آوریل، بی بی سی مهلت ثبت داوطلبان ورود به مؤسسات آموزش عالی تاجیکستان در “مرکز ملی امتحانات” پایان یافت و حدود ۵۰ هزار نفر خود را در این مرکز ثبت نام کرده اند. اما آمار ثبت داوطلبان حاکی از شکاف گسترده جنسیتی است. از جمله داوطلبان ثبت شده در این مرکز بیش از ۳۳ هزار نفر را پسران و تنها حدود ۱۶.۵ هزار نفر را دختران تشکیل می‌دهند. یعنی شمار داوطلبان پسر تقریبا دو برابر داوطلبان دختر است. عدم توازن جنسیتی در شمار داوطلبان ورود به دانشگاه های تاجیکستان به ویژه در ولایت ختلان، در جنوب، و نواحی منطقه رشت، در شرق شهر دوشنبه مشاهده می شود. ولایت خودمختار کوهستان بدخشان، در شرق تاجیکستان، تنها منطقه‌ای است که توازن جنسیتی در آن تا حدی رعایت شده و شمار دختران داوطلب از پسران تنها سه نفر کمتر (متناسبا ۱۱۳۵ و ۱۱۳۸ ) است. صیادیها معتقدند که زیاد بودن شمار داوطلبان یا دانشجویان پسر در دانشگاه های تاجیکستان هم نشانه توجه و علاقه بیشتر پسران به آموزش عالی نیست. بسیاری از آنها تنها به خاطر معاف شدن از خدمت سربازی، که در تاجیکستان امری اجباری است، به دانشگاه می‌روند.
زنان
خوشبو کجا شد؟
۹ آوریل، رادیو آزادی خوشبو صادراوا دانش آموز کلاس ۸ مدرسه شماره ۸۸ شهر دوشنبه طی مدت دو هفته از تحصیل در مدرسه دور مانده «مفقود گشته است». آقای موسی عصازاده مدیر مدرسه با تأیید این خبر گفت: خوشبو صادراوا مفقود نشده بلکه توسط والدینش به خانه خاله‌اش ناحیه یاوان فرستاده شده است. دور ماندن دختران از تحصیل همانا مشکل عمده وزارت معارف و علم تاجیکستان باقی می‌ماند که در بیشتر موارد والدین مانع تحصیل دختران می‌شوند و پس از به پایان بردن کلاس ۹ مانع ادامه تحصیل آنها می شوند. دادستان کل تاجیکستان در سال گذشته ۷۵ پرونده جنایی علیه والدین به گمان ممانعت به تحصیل فرزندان باز کرده بود. این پرونده ها در چارچوب قانون مسئولیت پدر و مادر در تعلیم و تربیت فرزندان باز شده است.
زندگی سخت زنان محروم از تحصیل در ختلان
۸ آوریل، بی بی سی آمار رسمی در مورد زنان و دختران کم سواد و بی‌سواد در همایش ها در سطح دولتی در استان ختلان اعلام نشده است. تحلیل گران محلی می‌گویند که شمار زنان و دختران کم سواد و بی‌سواد در استان ختلان کم نیست. مسئولین وزارت معارف و علم تاجیکستان نیز در نشستی ضمن ارزیابی سطح تحصیل در این کشور گفتند که در مقایسه با استان های سغد و بدخشان سطح آموزش و پرورش در استان ختلان پایین‌تر بوده است. به قول آنها دانش آموزان مدرسه‌های همگانی از این استان در آزمون ها و جشنواره ها میان دانش آموزان مدرسه‌های همگانی تاجیکستان و خارج از آن به ندرت به دست می آورند. یوسف محمدزاده یکی از جامعه شناسان می‌گوید جنگ داخلی در تاجیکستان که در این استان در سال ۱۹۹۲ آغاز شد در زندگی اجتماعی و سیاسی مردم اثر منفی گذاشته است. به گفته وی یکی از پیامد های جنگ بی‌سواد ماندن شمار قابل ملاحضه ای از ساکنان این منطقه است.
راه زنان به پارلمان: برابری جنسیتی تا کجا امکان‌پذیر است؟
۱۰ آوریل، بی بی سی گروهی از زنان پیشنهاد کرده‌اند که برای تأمین برابری جنسیتی در پارلمان تاجیکستان باید ۵۰٪ نامزدها برای انتخابات آینده زنان باشند. این مطلب در نشستی که روز ۹ آوریل با شرکت یک گروه کاری متشکل از زنان و دختران عضو ۸ حزب رسمی تاجیکستان دائر گردید مطرح شد. در این همایش نویسندگان احزاب سیاسی مسئولین کمیسیون مرکزی انتخابات و همه‌پرسی و نمایندگان سازمان امنیت و همکاری اروپا در این کشور نیز حضور داشتند. به اعتقاد برخی از زنان فعال که در این نشست شرکت داشتند یکی از کمبودی های جدی در سیاست امروز تعداد ناچیز حضور زنان در سطوح رهبری و مجالس پارلمان تاجیکستان است. سال گذشته برای نخستین بار یک زن به عنوان نامزد به انتخابات ریاست جمهوری از سوی حزب نهضت اسلامی عمده ترین حزب مخالف پیشنهاد گردید. اما نامزدی آی نهال بابانظراوا به دلیل ناکامی تیمش در جمع آوری امضاء به ثبت نرسید.
روابط بین الملل
امضای یادداشت تفاهم همکاری میان تاجیکستان و چین
۱۸ آوریل، آزادگان یادداشت تفاهم همکاری در مبارزه با تروریسم، افراط گرایی و جدایی طلبی پس از مذاکرات رمضان رحیم زاده، وزیر امور داخلی تاجیکستان و «گو شینک»، عضو شورای دولتی چین و وزیر امنیت عمومی این کشور در شهر دوشنبه در روز جمعه، ۱۸ آوریل به امضا رسید. در اطلاعیه وزارت امور داخلی تاجیکستان در این رابطه آمده است، امضای این سند یک مبنای قانونی برای کار در مبارزه با سه تهدید – تروریسم، افراط گرایی و جدایی طلبی، ارائه می دهد. به گفته وزیر امور داخلی تاجیکستان، بدون همکاری جهانی حل این مشکلات غیر ممکن است. او اشاره کرد که در این زمینه ، چین از تجربه بسیاری برخوردار است که می تواند برای تاجیکستان مفید باشد. طرفین چشم انداز همکاری در زمینه های امنیتی و مبارزه با تروریسم، افراط گرایی، جدایی طلبی، قاچاق مواد مخدر، سلاح و جرم و جنایت فراملی مورد بحث و بررسی قراردادند. رحیم زاده با اشاره به مشارکت موفق بین وزارت کشور تاجیکستان و وزارت امنیت عمومی چین در زمینه مبارزه با جرم و جنایت، خواهان ادامه این همکاری ها شد.
بحث گسترش روابط بین دوشنبه و اتحادیه اروپا
۸ آوریل، خاور نظام الدین زاهداف، وزیر امور خارجه تاجیکستان روز ۷ آوریل در شهر دوشنبه با هنری وبر، عضو پارلمان اروپا ملاقات کرد. به گزارش سایت وزارت خارجه تاجیکستان در این دیدار همچنین دیدیه لروی، سفیر فرانسه در شهر دوشنبه شرکت داشت طرفین طیف گسترده ای از مسائل، به ویژه روابط دوجانبه میان تاجیکستان و فرانسه، روابط پارلمانی، همکاری های منطقه ای، گسترش روابط بین دوشنبه و اتحادیه اروپا و اوضاع در افغانستان را بررسی کردند.
نشست اتحادیه بین بانکی سازمان همکاری شانگهای
۱۶ آوریل، آزادگان نشست هماهنگ کنندگان و مقامات ارشد اعضای اتحادیه بین بانکی سازمان همکاری شانگهای در شهر دوشنبه روزهای ۱۷-۱۸ آوریل نشستی برگزار خواهند کرد. وب سایت رسمی نمایندگی تاجیکستان در سازمان همکاری شانگهای اطلاع داده است که یکی از مسائل اصلی این نشست بحث در مورد آماده سازی دهمین نشست شورای اتحادیه بین بانکی می باشد. جلسه قبلی شورای بین بانکی این شورا در ماه سپتامبر سال گذشته در بیشکک برگزار شد که درآن رئیس «امانت بانک» تاجیکستان برای سال های ۲۰۱۴-۲۰۱۳ رئیس شورای مذکور انتخاب شد. اتحادیه بین بانکی سازمان همکاری شانگهای ۲۶ اکتبر سال ۲۰۰۵ تاسیس شد.
اقتصاد
افغانستان؛ خریدار عمده برق تاجیکستان
۱۴ آوریل، اوستا در حال حاضر افغانستان به عنوان خریدار اصلی برق تاجیکستان مطرح است. به گزارش سایت اوستا، منابع وزارت آب و انرژی تاجیکستان اعلام کرده اند که طی دو سال آینده نیز افغانستان به عنوان مهم ترین خریدار برق این کشور باقی خواهد ماند. فعلا برق تاجیکستان به افغانستان، با پرداخت نقدی و به قرقیزستان به شکل معاوضه صادر می شود، اما میزان صادرات برق تاجیکستان به قرقیزستان در مقایسه با افغانستان کمتر است. از این رو این امیدواری وجود دارد که با ساخت خط انتقال برق تاجیکستان و قرقیزستان به افغانستان و پاکستان موسوم به «کاسا – ۱۰۰۰» میزان صادرات برق این کشور به این منطقه افزایش یابد. قرار است به منظور افزایش صادرات برق تاجیکستان به افغانستان، خط جدید انتقال برق از منطقه بدخشان به استان بدخشان افغانستان احداث شود. بر اساس گزارش منبع انرژی تاجیکستان، طی سال گذشته (۲۰۱۳) این کشور به افغانستان ۹۳۷ میلیون کیلو وات ساعت برق صادر کرده است.
کاهش ۹۰ در صدی معاملات تجاری تاجیکستان و ازبکستان
۱۶ آوریل، اوستا در سه ماهه نخست سال جاری (۲۰۱۴) میزان معاملات تجاری تاجیکستان با کشورهای عضو جامعه همسود با کاهش رو به رو شده است. به گزارش سایت اوستا، بیشترین میزان کاهش معاملات تجاری تاجیکستان طی این مدت، با کشورهای ازبکستان، قرقیزستان و ترکمنستان مشاهده شده است. وزارت رشد اقتصاد و تجارت تاجیکستان اعلام کرده است که در سه ماهه نخست سال جاری، معاملات تجاری این کشور با ازبکستان به میزان ۳۷۲ هزار دلار کاهش یافته است که ۹۰ درصد معاملات تجاری را تشکیل می دهد. در همین حال میزان معاملات تجاری تاجیکستان با قرقیزستان نیز به دلیل تنش های مرزی این دو کشور و مسدود شدن گذرگاه های مرزی با کاهش ۹۵ درصدی رو به رو شده است. از سوی دیگر طی این مدت، روابط تجاری تاجیکستان با روسیه و آذربایجان افزایش یافته و مسکو به شریک نخست تجاری این کشور تبدیل شده است. در مجموع میزان معاملات تجاری تاجیکستان با کشورهای عضو جامعه همسود، طی سه ماهه نخست سال جاری بیش از ۶۰۲ میلیون دلار بوده است.
بانک جهانی، اصلاحات اقتصادی در تاجیکستان را خواستار شد
۱۸ آوریل، س.ا.نیوز بانک جهانی از دولت تاجیکستان خواسته است که برای تامین رشد اقتصادی این کشور به اصلاحات اساسی دست بزند. به گزارش سایت CA-NEWS، بانک جهانی در گزارش تازه خود اعلام کرده است که رشد اقتصادی تاجیکستان در سال گذشته (۲۰۱۳) اساسا از حساب مبالغ ارسالی کارگران مهاجر این کشور از خارج تامین شده است. مارشا الیو – نماینده بانک جهانی در تاجیکستان گفته است اقتصاد تاجیکستان، به دلیل وابستگی زیاد به مبلغ های ارسالی کارگران مهاجر، در برابر بحران ها و شوک های مختلف آسیب پذیر باقی مانده است. وی تاکید کرده است که سهم بخش خدمات در اقتصاد این کشور به دلیل استفاده از پول های ارسالی کارگران مهاجر تاجیک افزایش یافته است، اما ضرورت دارد دولت تاجیکستان برای تامین رشد اقتصاد این کشور به اصلاحات بنیادین دست بزند که با این اقدام، زمینه استفاده بهینه از مبلغ های ارسالی کارگران مهاجر و اشتغال زایی در داخل تاجیکستان فراهم می شود. نماینده بانک جهانی در تاجیکستان معتقد است که بیش از ۴ میلیارد دلار مبلغی که کارگران مهاجر تاجیک سال گذشته (۲۰۱۳) به کشور خود فرستاده اند، به دلیل عدم اعتماد مردم به بانک ها، زمینه تبدیل شدن این منابع مالی به سرمایه گذاری در رشد اقتصاد این کشور را از بین برده است.
فعالیت های چین در بخش نفت و گاز تاجیکستان
۱۲ آوریل، آزادگان شرکت China Petroleum Engineering & Construction Corporation به عنوان شعبه شرکت ملی نفت چین ( CNPC ) در تاجیکستان افتتاح شد. به گزارش کمیته مالیات از تاجیکستان، شعبه یکی از بزرگترین شرکت های نفت و گاز چین در هفتم آوریل سال ۲۰۱۴ به ثبت رسید. شرکت China Petroleum Engineering & Construction Corporation به تولید ماشین های بخش نفت، ساخت و ساز و پیمانکاری اختصاص داده شده است. شرکت CNPC در تاجیکستان چندین پروژه دارد. یکی از آنها در منطقه «باختر»، جایی که چندین سال شرکت TethysPetroleum Limited فعالیت داشت. میان ترکمنستان و چین در ماه نوامبر سال ۲۰۱۱ قراردادی به امضا رسید که بر اساس آن چین همه ساله از ترکمنستان ۲۵ میلیارد متر مکعب گاز وارد می کند. این خط لوله از قلمرو تاجیکستان عبور می کند. پکن در نظر دارد تا سال ۲۰۲۰ زمینه خرید سالانه ۸۰ میلیارد متر مکعب گاز از آسیای مرکزی را فراهم کند.
۲۰۱۴ – آمار بیکاران رسمی ۳.۷٪ افزایش یافته است
۹ آوریل، تاج نیوز بنا به اطلاع رسمی تعداد بیکاران در کشور در سه ماهه خیر ۰.۱٪ و در یک سال ۳.۷ ٪ افزایش یافته است. تا اواخر ماه ژانویه سال جاری به طور رسمی در کشور ۷۷.۹ هزار نفر از شهروندان تاجیکستان همچون بیکار به ثبت رسیده اند. این شاخص به نسبت همین دوره سال گذشته ۳.۷ ٪ زیاد است و نسبت به ماه دسامبر سال ۲۰۱۳ ۰.۱٪ افزایش یافته است. این در حالی است که سال گذشته با دستور رئیس جمهور تاجیکستان امامعلی رحمان به ۴ هزار و ۸۰۰ نفر خارجی ها از جمله ۲.۵ هزار از چین، ۶۰۰ نفر از افغانستان، ۳۰۰ و ۲۵۰ و ۲۰۰ نفری از ایران، ترکیه و ازبکستان همچون مهاجر کاری سهمیه مقرر گردیده است.
آمادگی بانک توسعه اسلامی برای پیاده سازی پروژه های جدید
۰۱ آوریل، خاور سراج الدین اصل‌اف، وزیر خارجه تاجیکستان در چارچوب سفرش به عربستان سعودی روز ۳۱ مارس در شهر جده با احمد محمد علی، رئیس بانک توسعه اسلامی ملاقات کرد. در این دیدار دو طرف مسائل مربوط به همکاری بین تاجیکستان و بانک توسعه اسلامی را در زمینه های مختلف، به ویژه در چارچوب سه هدف استراتژیک تاجیکستان – استقلال انرژی، رهایی از بن بست نقلیاتی و تامین امنیت مواد غذایی مورد بحث و بررسی قرار دادند. با ابراز رضایت از همکاری های مفید، سراج الدین اصل‌اف و احمد محمد علی همچنین آمادگی خود را جهت پیاده سازی پروژه های جدید بیان کردند.
آسیای مرکزی : آب در سال ۲۰۳۰ تمام می شود
۱۸ آوریل، فرج مشکل دسترسی به آب آشامیدنی امروزه کل جهان را تهدید می کند. به نظر برخی از کارشناسان بین‌المللی در ده ساله اخیر یعنی تا سال ۲۰۳۰ در حدود نصف جمعیت جهان از کمبود آب رنج خواهند کشید. چرا که معیار استفاده آب تمیز در ۵۰ سال اخیر سه برابر بالا رفته قسمت زیاد آن صرف آبیاری زمین‌های کشت و قسمت دیگر به افزایش جمعیت ربط می گیرد. طبق آمار رسمی پژوهشگاه ذخایر جهانی سال‌های اخیر از کمبود آب آشامیدنی از همه بیشتر ۱۳ دولت رنج می‌برند که به این کشورهای آسیای مرکزی نیز شاملند. دلیر خالمت اف متخصص اداره ذخایر آب وزارت انرژی و آب تاجیکستان می گوید: در مناطق آسیای مرکزی ذخایر آب تا سال ۲۰۳۰ کفایت می کند. اما در برابر آن جمعیت منطقه سال به سال افزایش می‌یابد و مساحت زمین‌های کشت نیز بیشتر می گردد.
مشکل تامین آب آشامیدنی سالم در تاجیکستان
۱۱ آوریل، آسیا پلوس – رییس سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان تاجیکستان بر این باور است که مشکل تامین آب آشامیدنی سالم برای مردم این کشور تنها کمبود منابع مالی نیست. به گزارش سایت آسیا پلوس، بهادر حبیب اف گفته است که درخواست جذب مبلغ نزدیک به ۱ میلیارد دلار برای بهبود تامین مردم این کشور با آب آشامیدنی بهداشتی در سال ۲۰۱۵، ضرورت حل چند مشکل دیگر را به میان آورده است. وی تاکید کرده است که تاجیکستان، شبکه گسترده آب رسانی به شهرها را از اتحاد شوروی سابق در حد ۹۰ درصد و مناطق روستایی را به میزان ۵۰ درصد ارث برده است، اما اکنون ۷۰ درصد از این شبکه، کهنه و فرسوده شده و نیاز به بازسازی دارد که دولت تاجیکستان در این مورد به دریافت کمک های مالی خارجی امیدوار است. در شرایطی که تاجیکستان شعار ده ساله آب سالم برای جهان را مطرح کرده است، اما نشانه هایی از سرازیر شدن کمک های مالی بین المللی دیده نمی شود. زیرا مدیریت واحد شبکه های آب رسانی، پس از استقلال تاجیکستان به چند شرکت و سازمان واگذار شد که در حال حاضر هیچ کدام در چارچوب وظایف و اختیارات خود عمل نمی کنند.
مهاجر تاجیک: سلام، بلاروس!
۷آوریل، فرج پارلمان بلاروس روز ۲ آوریل با تصویب طرح قانون تصویب قرارداد با تاجیکستان زمینه را برای به طور موقت در قلمرو همدیگر مشغول به کار شدن شهروندان دو کشور فراهم کردند. سازشنامه تأمین شهروندان با جای کار هنوز در تاریخ ۲۸ اکتبر سال ۲۰۱۱ ضمن سفر رئیس جمهور بلاروس لوکاشنکو به تاجیکستان به امضاء رسیده بود. گفتنی است این سند به هر دو کشور امکان می‌دهد که فعالیت‌های خودرا در زمینه تأمین مهاجران با جای کار هماهنگ نموده ورود شهروندان، تأمین شغل، امنیت اجتماعی و امنیت کاری آنها را تنظیم خواهد کرد.
مشکلات بازاریابی محصولات صنایع دستی در تاجیکستان
۸ آوریل، بی بی سی در میز گردی که به ابتکار انجمن هنرهای دستی تاجیکستان روز ۸ آوریل در مرکز اسماعیلیه برگزار گردید موضوع صادرات محصولات صنایع دستی مطرح شد. در این میز گرد نمایندگان نهادهای به دولت و حکومت و همچنین نمایندگان انجمن‌های تجار کوچک و متوسط و هنرمندان مناطق مختلف تاجیکستان حضور داشتند. گفته شد که جهت رشد صنایع دستی و حفظ میراث فرهنگی کشور دولت و حکومت باید برای تخصیص اعتبار بانکی به هنرمندان مساعدت نماید. به نمایندگان شرکت های خارجی پیشنهاد گردید که برای راه یافتن محصولات صنایع دستی هنرمندان تاجیک به بازار جهانی مساعدت و کمک نمایند. همچنین پیشنهاد گردید که در تاجیکستان بازار واحد محصولات صنایع دستی تاسیس گردد و این امر باعث توسعه این بخش خواهد شد. همچنین گفته شد که حکومت تاجیکستان موظف است از هنرمندان کشور پشتیبانی نماید و در وهله اول امتیازاتی برای آنان بدهد.
فرهنگ
یوسف شاه یعقوب اف: تاجیکان چهار هزار سال پیش تئاتر داشتند
۷ آوریل، تاج نیوز ضمن کاوش ها در شهر تاریخی کران ناحیه درواز آمفی تئاتری پیدا شده که میان بازیافت های باستان شناسی و یادگاری های تاریخی تاجیکستان نظیر ندارد. باستان شناس یوسف شاه یعقوب اف می‌گوید که کشفیات وی ثابت می‌کند که تئاتر مال فقط یونانی ها نبوده بلکه گذشتگان ما نیز ۴ هزار سال پیش تئاتر داشته اند. یوسف شاه یعقوب اف می‌گوید: حال کارها به دلیل موسوم زمستان و بهار قطع شده‌اند زیرا در زیر برف و باران و باد امکان ادامه کارهای کاوش وجود ندارد. کاران یادگاری نادر تاریخ مردم تاجیک است. چرا که ما تا هنوز شهری را که دارای کل ویژگی‌های شهری از جمله دژ، دخمه، گورستان، نگارستان، بناهای جمعیتی، معبد باشد پیدا نکرده ایم. در کران تمام قاعده و هنر معماری شهرداری موجود است.
«چل تنان پاک» در اعتقاد مردم وخان
۱ آوریل، رادیو آزادی آقای وطنی علی داداف مطلبی منتشر کرده است راجع به رمز «چهل» در نامگذاری موضع ها مثل «چهل مرید»، «چهل خانه» و یا «چهل تن» که در بدخشان تاجیکستان زیاد به نظر می رسد. در وادی وخان جای های مقدس که با کلمه رمزی «چهل» آغاز می‌شوند از جمله «چهل مرید» در دهه «ونوکوت»، «چهل خانه» در روستای «زومودگ» و «چهل تن» در دهه «زونگ» و … زیادند. سال ۱۹۹۸ در روزنامه بدخشان مقاله ای تحت عنوان «چهل تنان نیک در اعتقاد مردم پامیر» منتشر گردید که توسط ستاد دانشگاه خاروغ قلندراف تألیف شده است. آقای قلندراف در مورد پیدایش «چهل تنان» می گوید: «آدمان به مقدسات و توانایی «چهل تنان» باوری داشته وی را رد کننده تمام بلاها می حسابند».
«هفته کتاب» در تلاش کتاب خوان کردن کودکان
۹ آوریل، آرمان ۹ آوریل در شهر دوشنبه جشنواره «هفته کتاب کودکان و نورسان تاجیکستان» به انتها می رسد. جشنواره مذکور در ساختمان کتابخانه فردوسی تاجیکستان که هم‌اکنون متعلق به کتابخانه بچگانه میرسعید میرشکر است برپا شد. هدف برگزاری این همایش جذب توجه کودکان و نوجوان به کتاب بوده است. یکی از دیگر ویژگی‌های چشنواره این است که در این ایام دیدار نویسندگان و شاعران با نوجوانان و کودکان برگزار می شود. نصرت الله محمدالله دبیر جشنواره می‌گوید تا سال گذشته هدیه به برندگان آزمون های نوقلمان مخترعان جوان، کتاب‌دار بهترین لوح افتخار و چند عدد کتاب شامل بوده است.
کتاب دوم «سرمد ده» بهمنیار منتشر گردید
۸ آوریل، تاج نیوز مؤسسه انتشاراتی «استعداد» دوشنبه کتاب دوم «سرمد ده» استاد نثر معاصر تاجیک بهمن یار را منتشر کرده است. کتاب شامل ۲۵ حکایت ادیب سرشناس است که تا به حال به جز مجله «صدای شرق» در جای دیگر منتشر نشده است. محتوای حکایت ها از سرنوشت مردم و ساکنان همان ده کوهستانی عبارت است. خواننده می‌تواند از کتاب نو داستان‌های کوتاه «زوکه خور»، «کشتار در یلما»، «دانه در دستاس»، «خر شیرک خال»، «آب سوار»، «چشم مور»، «داغ یخ» و … را مطالعه نماید.
دوره آموزشی برای خبرنگاران جوان
۷ آوریل، تاج نیوز بنیاد بین‌المللی عالم پور برای شرکت در دوره آموزشی روزنامه‌نگار عکاس آزمون اعلام کرده است. دوره های آموزشی از ۱۹ الی ۲۳ ماه می سال جاری در شهر دوشنبه برگزار خواهد شد. برگزارکنندگان آزمون مذکور می‌گویند هدف از برگزاری دوره آموزشی که پنج روز ادامه خواهد داشت، نظری و عملی می باشد. هدف اول بحث و گفت و گو راجع به اساس های روزنامه‌نگاری چندرسانه ای و بالا بردن سطح دانش حرفه‌ای شرکت کنندگان از راه مرور اصول حرفه‌ای روزنامه‌نگاری، آشنایی با نمونه‌هایی از کارهای روزنامه‌نگاری عکاسی در جهان امروز گفت و گو درباره نقش رسانه‌های دیجیتال و آینده رسانه‌هایی مانند روزنامه، رادیو و تلویزیون است.
سکه های کشف شده در سغد متعلق به دوره شیبانیان است
۱۱ آوریل، آزادگان کوزه قدیمی پر از سکه ای که چند هفته قبل در شهر استروشن سغد یافت شد متعلق به دوره «شیبانیان» بوده‌است. از آثارخانه تاریخی ولایت سغد با تصدیق این خبر گفتند که این سکه های مسی تقریبا به قرن ۱۶ تعلق دارند. منبع افزود بر روی این سکه ها نوشته هایی به زبان عربی مشاهده می‌شوند که فعلاً مورد بررسی متخصصان قرار دارند. چندی قبل کارگران ساختمان تاجیک ضمن ساخت منزل مسکونی در ناحیه قلعه مناره شهر استروشن کوزه پر‌سکه ای را یافتند که ۱۴۶۱ سکه قدیمی مسی داشت. آن را برای تشخیص به آثارخانه تاریخی ولایت سغد تحویل دادند، تا متخصصان زمان تولید و ارزش سکه ها را معین سازند. گفته می‌شود در پی معین شدن ارزش این سکه ها مطابق قانونگزاری تاجیکستان یک چهارم آن سکه ها باید به افرادی داده شود که آنها را پیدا نموده اند.
ثبت نام بیش از ۳۴ هزار نفر داوطلب ورود به دانشگاه‌های تاجیکستان
۸ آوریل، بی بی سی مرکز ملی تست یا امتحانات تاجیکستان اعلام کرده که تا حال بیش از ۳۴ هزار نفر از داوطلبان ورود به دانشگاه‌ها در این مرکز ثبت نام شده اند. این در حالی است که تا به پایان دوره ثبت داوطلبان ورود به دانشگاه‌ها و مؤسسات دیگر عالی تاجیکستان کمتر از یک هفته باقی‌مانده و در این مؤسسات برای بیش از ۳۷ هزار دانشجو جای وجود دارد. طبق گزارش این مرکز شمار بیشتر داوطلبان تحصیل در رشته‌های جامعه شناسی و حقوق، پزشکی، زیست شناسی و ورزش را انتخاب کرده اند. شمار داوطلبان در این گروه‌ها از ۵۰ تا ۶۰ درصد بیشتر از معیار مورد نیاز است. مرکز ملی امتحانات یک نهاد وابسته به ریاست جمهوری تاجیکستان است که به منظور کنترل روند ورود به دانشگاه‌ها و جلوگیری از فساد گسترده که همه ساله در زمان سپردن امتحانات ورودی به دانشگاه‌های این کشور مشاهده می‌شد تاسیس شده است.
زوج آمریکایی سرود تاجیکی «چکره چکیدن گیرد» را اجرا کردند
۱۲ آوریل، آسیا پلوس زوج آمریکایی گریگ و خیزیر گمبل سرود تاجیکی «چکره چکیدن گیرد» را اجرا کرده است. این کلیپ دو دقیقه‌ای لایک های زیادی را در شبکه‌های اجتماعی کسب کرده است. تاجیکان از این کلیپ استقبال خوبی داشتند، در یک مدت کوتاه حدود ۲۰۰ نفر این ویدیو را در فیس بوک به اشتراک گذاشتند.
صف برای تماشای «دون خوان» – برزو عبدالرزاق
۱۹ آوریل، آزادگان شام ۱۸ آوریل در تئاتر ملی شهر بیشکک نمایشنامه «دون خوان» به کارگردانی برزو عبدالرزاق‌اف روی صحنه رفت. تئاتر پر از تماشاچیان بود و بلیت‌ها برای این نمایشنامه کاملا به فروش رفته بودند. تماشابین خیلی زیاد است. تاجیکان مقیم قرغیزستان که برای خرید بلیت آمدند، پشت در ماندند. حتی برای دو روز آینده نیز که نمایشنامه تکرار می‌شود، بلیت نیست. سفیر تاجیکستان در قرغیزستان نیز بیننده این نمایشنامه بوده‌است. برزو عبدالرزاق‌اف آخر‌های ماه ژانویه سال جاری تاجیکستان را به قصد قرغیزستان ترک کرد و نزدیکان او گفتند، برزو برای کار و زندگی به شهر بیشکک رفته‌است. دلیل ترک کردن تاجیکستان کارگردان معروف را به آن ربط دادند که در تئاتر‌های کشور او را به کار نگرفته‌اند. عبدالرزاق‌اف یکی از کارگردان‌های شناخته تاجیکستان است که در گذشته رهبری تئاتر به نام کمال خجندی و تئاتر جوانان به نام محمود واحد در تاجیکستان را به عهده داشت. آخر‌های ماه فوریه در تئاتر به نام عبدمومن‌اف شهر بیشکک مکتب کارگردانی برزو عبدالرزاق‌اف تاسیس یافته اواخر ماه مارس وزارت فرهنگ و انجمن فعالان تئاتر قرغیزستان برای بهترین هنر کارگردانی در ۵ سال اخیر، به برزو عبدالرزاق‌اف جایزه داد.
اقدام برای حفظ میراث باستانی
۱۹ آوریل، آزادگان در تاجیکستان سازمان حفاظت از میراث فرهنگی که در زمان اتحاد شوروی وجود داشت، دوباره ایجاد شد. قابل ذکر است که در قلمرو تاجیکستان بیش از دو هزار آثار باستانی ثبت شده، اما در طول دهه گذشته، بسیاری از آن ها به طور غیر قابل بازسازی نابود شدند. در اطلاعیه مربوط به این رویداد آمده است،”وضعیت طی سال های آخر رو به بهبودی نهاده است: تلاش های زیادی در جهت حفظ میراث فرهنگی کشور انجام شده، یک برنامه تا سال ۲۰۲۰ تهیه شده است که حدود ۱۵۰ اثر باستانی را تحت پوشش قرار خواهد داد. به این منظور بیش از یک میلیون دلار اختصاص داده شده است. با این حال، برای باقی ماندن آثار گرانبهای تاریخی نیاز به تلاش های بیشتر است”. در حال حاضر در کشور قانونی عمل می کند که بر اساس آن تخریب ساختمان های تاریخی ممنوع است، اما این قانون تا کنون کمک چندانی در این زمینه نکرده است. بنابراین، در روز آثار تاریخی و مکان های تاریخی تصمیم گرفته شد که ساختار مذکور احیا شود. کارشناسان امیدوارند که این اقدام ادامه عمر ساختمان های باستانی که از سابقه مردم تاجیک حکایت می کنند، تامین خواهد کرد.
آکادمسین دلیر پاچاجان‌اف در روسیه جایزه گرفت
۱۹ اوریل، آزادگان دلیر پاچاجان‌اف،آکادمسین فرهنگستان علوم تاجیکستان، برنده جایزه «ستاره مشترک المنافع» – کشورهای مشترک المنافع در بخش علم و معارف گردید. این جایزه به آکادمسین تاجیک ضمن یک مراسم روز ۱۷ آوریل در شهر مسکو اهدا شده‌است. در این مراسم عبدالمجید داستی اف، سفیر کشور در روسیه و فرهاد رحیم اف، رئیس فرهنگستان علوم نیز حضور داشتند. در کنار پاچاجان‌اف، همزمان بارس پاتون – آکادمسیون اوکراینی، ایلدر عمر – نقاش مشهور آذری، بی بی گل تولیگیناوا – هنرمند قزاق، اُلِگ تبک‌اف، کارگردان سرشناس روس نیز این جایزه را دریافت نموده اند. جایزه «ستاره مشترک المنافع» – با ابتکار شورای مربوط به امور بشردوستانه این اتحاد سال ۲۰۰۹ تاسیس شده‌است. این جایزه همه‌ساله به شهروندان ورزیده از دولت‌های عضو کشورهای مشترک المنافع در بخش علم و معارف، فرهنگ و هنر و فعالیت‌های بشردوستانه ارائه می‌شود.
دوشنبه روز پایتخت را جشن می‌گیرد
۱۹ آوریل، آسیا پلوس به مناسبت تجلیل جشن روز پایتخت در شهر دوشنبه نیم مارافون پنجم عنعنه ای بین‌المللی دائر می گردد. به گزارش شهرداری پایتخت برای در سطح لازمه برگزار کردن این برنامه از بودجه شهر بیش از ۲۲۰ هزار سامانی (بیش از ۴۰ هزار دلار) تخصیص داده شده است. طبق قرار رئیس پایتخت دوازده نفر از غالبان مسابقه را مکافات های پولی انتظار است. میزان جایزه پولی از ۳.۵ هزار دلار برای کسب جای اول تا ۱.۵ هزار دلار می باشد. در این مسابقات نوجوانان و جوانان از ۸ تا ۱۵ ساله شرکت خواهند کرد. همچنین در این روز برنامه‌های دیگر تفریحی در نظر گرفته شده اند.
آرمان شهر
صفحه‌ی تاجیکستان در سایت آرمان‌شهر
تارنمای آرمان‌شهر مطالب مربوط به جغرافیای تاجیکستان را در این صفحه گردهم می‌آورد. برای بارور کردن آن ما را یاری دهید.
کتابخانه آنلاین حقوق بشر آرمان‌شهر/ زنان
آرمان‌شهر صفحه‌‌ای از کتابخانه آنلاین حقوق بشر خود را به زنان اختصاص داده است. هدف از راه‌اندازی «کتابخانه آنلاین حقوق بشر» ایجاد جامع‌‌ترین پایگاه اطلاعاتی در این زمینه است.
دیگر بولتن های آرمان شهر:
هفت روز نامه حقوق بشر بین المللی
هفت روز نامه حقوق بشر زنان
هفت روز نامه حقوق بشر ایران
هفت روزنامه حقوق بشر افغانستان
منابع این شماره
Avesta, Asia-Plus, BBC (Persian, Tajik, English), ca-news.org, Faraj.tj, Khovar.tj, Ormon.tj, Ozodagon, Radio Ozodi, Tojnews.tj
