سیاست
تاجیکستان: مخالفین لائک – در گذشته؟
۱۵ آوریل، فرغانه رو مقاله تحلیلی آقای کالشوسکی در مورد مخالفین دولت تاجیکستان. مؤلف مقاله کوشش کرده است علت‌های ادامه یافتن وضعیت ناگوار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی تاجیکستان را مورد بررسی قرار دهد. مؤلف مقاله به این نتیجه رسیده است که حکومت نمی‌خواهد (و یا نمی تواند) با مخالفین «مکالمه» کند. علاوه بر این، حکومت به شدت تمایلی به رها کردن انحصار فئودالی در اقتصاد و استبداد «سلطانیستی» در سیاست را ندارد. به این معنی که به هر وسیله از شکل گیری طبقه متوسط و جامعه مدنی جلوگیری می کند. و علت چنین واکنشی قابل درک است – چرا که آن‌ها این حکومت را دفن خواهند کرد.
حزب نهضت اسلامی تاجیکستان: «بازداشت عدالت اف عمل برنامه ریزی شده است»
۱۶ آوریل، رادیو آزادی حزب نهضت اسلامی تاجیکستان بازداشت سعادت شاه عدالت اف رئیس دفتر این حزب در بدخشان را «یک عمل برنامه ریزی شده» علیه خود خواند. محمودجان فیضی رحمان اف سخنگوی حزب نهضت گفت: شورای سیاسی حزب جلسه خود را روز چهارشنبه برگزار کرد و موضوع بازداشت عدالت اف را مورد بررسی قرار داد. در بیانیه حزب آمده است: «ایجاد توطئه و تهمت و بهتان ها علیه عضو و جانبداران حزب به طور دائمی توسط رسانه‌های دولتی ادامه دارد و قضیه عدالت اف مستثنی نیست». آقای عدالت اف روز ۱۴ آوریل توسط مامورین کمیته دولتی امنیت ملی در ناحیه ونج به گمان برانگیختن کینه و عداوت دینی میان مردم محلی بازداشت شد.
تاسیس دانشگاه امنیت ملی تاجیکستان در سال ۲۰۱۵
۲۳ آوریل، تاج نیوز رئیس جمهور تاجیکستان ضمن پیام خود به پارلمان کشور اعلام کرد: در سال ۲۰۱۵ در شهر دوشنبه دانشگاه عالی امنیت ملی تاسیس خواهد شد. امامعلی رحمان گفت: حال در تاجیکستان برای تاسیس دانشگاه امنیت ملی تمام شرایط محیا هستند. رئیس جمهور تربیت کادرهای متخصص را در زمینه امنیت ملی در تاجیکستان امری ضروری خوانده و گفت از این به بعد تمام کادرها برای فعالیت در مقامات قدرتی کشور همچون کادر ملی در داخل کشور آماده شوند. در همین حال امامعلی همچنین تأکید کرد که کشورهای منطقه با همکاری یکدیگر می‌توانند در برابر خطر و تهدیدها مقابله کنند.
ممانعت پلیس از ورود خبرنگاران به آدینه بایی
۲۵ آوریل، رادیو آزادی عده‌ای از خبرنگاران در کولاب می‌گویند که برای دریافت اطلاعات از روستای آدینه بایی که اخیراَ در پی رانش زمین ۱۳ نفر جان خود را از دست دادند مشکلاتی دارند. به گفته این خبرنگاران محدودیت در دریافت اطلاع از این روستای آفت زده توسط رئیس پلیس منطقه کولاب اسکندراف ایجاد شده است. در همین حال برخی از خبرنگاران رسانه‌های دولتی نیز از این مشکل اظهار نگرانی کردند.
جامعه
افراد بی شهروندی در مناطق میان مرزی تاجیکستان
۲۵ آوریل، رادیو آزادی طبق یک پژوهش در بعضی نواحی میان مرزی تاجیکستان افراد زیادی با شهروندی کشور همسایه، شناسنامه شوروی و حتی افراد بدون داشتن شهروندی زندگی می کنند. سازمان «حقوق بشر و قانون گذاری» که سازمانی غیردولتی در تاجیکستان است در یک نظرسنجی اخیر خود به این نتیجه رسیده است که در سه منطقه میان مرزی استان سغد اشخاصی به سر می‌برند که شهروندی ندارد. این پژوهش به منظور تحلیل وضع اشخاصی که در نواحی میان مرزی زندگی می‌کنند اما شهروندی ندارند و برای گرفتن سند مشکل دارند انجام شده است.این پژوهش در نواحی اسفره، غانچه و باباجان غفوراف استان سغد از ۲۱ اوت تا ۲۵ سپتامبر سال ۲۰۱۳ انجام شده نتایج آن ۲۴ آوریل سال ۲۰۱۴ منتشر گردید.
نظرات: چرا در پیام سالانه رحمان یادی از مهاجران نشد؟
۲۵ آوریل، بی بی سی طبق گزارش های رسمی در روسیه بیش از یک میلیون ۳۰۰ هزار مهاجر از تاجیکستان بسر می برند. برخی از نمایندگان احزاب سیاسی می‌گویند که رئیس جمهور تاجیکستان در سخنرانی سالانه خود نه تنها به مسائل مربوط به مهاجرت اشاره نکرد بلکه برخی از مسائل دیگر داغ جامعه امروزی را نیز در این پیام ذکر نکرد. بسیاری از کارشناسان بر این نظرند که دولت تاجیکستان در حل مشکلاتی که مهاجران با آن رو به رو هستند چشم پوشی می کند.اما امامعلی رحمان بر روی مشکلات دیگر اجتماعی در تاجیکستان از جمله مساله اشتغال در سخنرانی خود تأکید کرد. کرامت شریف اف رئیس حرکت مهاجران تاجیک در روسیه می گوید: دولت تاجیکستان در مورد مهاجران و وضع کنونی آن‌ها آماری دقیق ندارد و برای به دست آوردن آن تلاشی هم نمی کند. مهاجران یک گروه عظیم متشکل از بیش از میلیون ها نفر بوده و خواستار دولت مردم سالار و حقوقی هستند.
کولاب: کمبود دکتر و درمانگاه
۲۴ آوریل، فرج هنوز در مناطق گوناگون کشور مشکلات کمبود مراکز درمانی وجود دارد. برای مثال، در منطقه کولاب که دارای ۷۶۸ روستا است، ۱۶۲ مرکز درمانی و ۲۳۱ عدد درمانگاه موجود است. منطقه کولاب دارای ۱۰ شهر و ناحیه و ۱۰۶۸۵۰۰ نفر جمعیت دارد. در این منطقه ۵۳۱ مؤسسه تندرستی فعال هستند. در چهار پنج سال اخیر توسط حکومت در این ناحیه هیچ درمانگاهی ساخته نشده است. تعداد کل کارمندان مؤسسات تندرستی ۱۰ شهر و ناحیه منطقه کولاب ۱۱۱۸۹ نفر را تشکیل می‌دهد. در سال ۲۰۱۳، ۹۷ نفر پزشک از مؤسسات تندرستی شهر و نواحی این منطقه برای کار به دیگر نواحی جمهوری رفته اند.
زنان
چرا راه زنان در سیاست هموار نیست؟
۲۶ آوریل، آزادگان با نزدیک شدن برگزاری انتخابات پارلمانی این مسأله به موضوع شماره یک تبدیل شده است. نمایندگان سازمان های اجتماعی، خارجی و احزاب سیاسی و کارشناسان مسأله شرکت زنان در پارلمان را در یک همایش مورد بررسی قرار دادند. خانم سنگ اوا نماینده گروه کاری زنان فعال احزاب سیاسی گفت حزب های سیاسی کشور جهت تأمین برابری باید زنان را در سطح مدیریتی خود پیشنهاد و انتخاب کنند. از جمله وی می گوید: گروه کاری ما به این نتیجه رسید که احزاب سیاسی کشور در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۵ در فهرست حزبی خود یک زن و یک مرد را پیشنهاد نمایند. این معیار می‌تواند توازن را میان زنان و مردان برای شرکت در انتخابات پارلمانی تأمین نماید. وکیل پارلمان خانم امیرشایوا می گوید: با سیاست کار داشتن زن در تاجیکستان مشکل است… بانوان سیاست مدار تاجیک صد در صد قادر به اجرای وظایف خود هستند.
روابط بین الملل
نخست وزیران تاجیکستان و قرغیزستان دیدار می‌کنند
۱۱ آوریل، بی بی سی در طول بیست سال اخیر مقامات تاجیک و قرغیز نمی‌توانند خطوط مرزی میان دو کشوررا تعیین کنند. نخست وزیران تاجیکستان و قرغیزستان تصمیم گرفتند در پایان ماه جاری با برگزاری ملاقاتی مسائل مرزی میان دو کشوررا مورد بررسی قرار دهند. از سال ۲۰۰۲ به این سو جانب ها سی جلسه برای تعیین خطوط مرزی برگزار کرده‌اند ولی تا به حال این مشکل کاملاَ برطرف نشده است. تا به حال از ۹۷۰ کیلومتر مرز مشترک تنها ۵۶۰ کیلومتر تعیین شده است. در اوایل ماه ژانویه سال جاری میان مرزبانان تاجیک و قرغیز در منطقه وارخ آقسای درگیری رخ داد که از هردو طرف چند زخمی برجای گذاشت. مقامات قرغیزستان در وقوع این حادثه نظامیان تاجیک را مقصر خواندند. ولی نظامیان تاجیک این ادعا را رد کرده و برعکس ادعا کردند که قرغیزستان علارغم تعهدات خود به ساخت و ساز راه در قلمرو تاجیکستان ادامه داده و نخست تیراندازی کرده اند.
پیشنهاد رحمان برای لغو نظام ویزا در آسیای میانه
۲۳ آوریل، بی بی سی رئیس جمهور تاجیکستان امامعلی رحمان روز ۲۳ آوریل ضمن سخنرانی سالانه خود به وکلای مجلس تاجیکستان وجود نظام ویزا در میان برخی از کشورهای آسیای میانه را مانع جدی در راه گسترش همکاری‌های اقتصادی و فرهنگی در منطقه خواند. وی گفت که تاجیکستان در روابط با کشورهای هم مرز «به پیشبرد سیاست دوستی، حسن همجواری عدم مداخله به امور داخلی همدیگر استفاده واسطه های دیپلماسی و سیاسی جهت حل مسائل مختلف مورد بحث از جمله مسائل مرزی و آب و انرژی» اولویت قائل است. در ادامه رئیس جمهور تاجیکستان گفت: «تاجیکستان تقویت دوستی تاریخی مردم آسیای مرکزی را امر اصولاَ ضروری می‌داند و همزمان طرفدار گسترش همکاری‌های اقتصادی، فرهنگی و بشردوستانه، رفت و آمد آزاد افراد و وسائل نقلیه و انتقال بلامانع سرمایه و خدمات بوده و جهت تحکیم روندهای هم گرایی جانبدار رفع نظام ویزا در منطقه است».
روابط روسیه با تاجیکستان در حال گسترش هستند ولی مشکلات همانا وجود دارند
۲۵ آوریل، ریو نووستی روابط استراتژی تاجیکستان و روسیه در حال گسترش می‌باشند قائم مقام مرکز تحقیقات استراتژی تاجیکستان آقای صفراف، از جمله می گوید: «سمت های اصلی همکاری‌های ما پیش از همه سیاسی، نظامی فنی و بشردوستانه است… به وجود سرمایه‌گذاری های روسیه به تاجیکستان تعمیق و گسترش روابط اقتصادی با روسیه امر ضروری است روسیه نیز از حمایت خود از پروژه CASA-1000 اعلام کرده است، توسط این پروژه روسیه می‌تواند در منطقه آسیای جنوبی نفوذ ژیوپولیتیک داشته باشد». همچنین این کارشناس به اهمیت زبان روسی برای تاجیکستان تأکید کرد و گفت: «زبان روسی در همه زمینه در تاجیکستان نقش مهم دارد از اقتصاد گرفته تا بخش‌های دیگر با این زبان ما با همسایه های خود مکالمه می کنیم».
فرهنگ
«بزرگداشت سعدی شیرازی» – همایش علمی
۲۲ آوریل، خاور به ابتکار رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان و کتابخانه ملی تاجیکستان روز ۲۱ آوریل به مناسبت بزرگداشت سعدی شیرازی همایش علمی فرهنگی برگزار شد. در این همایش معاون رئیس کتابخانه ملی تاجیکستان خانم علی زادی، رئیس رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران آقای صنعتی راجع به کلام سعدی سخن گفتند. آقای صنعتی از جمله گفت: سعدی شیرازی بدون شک یکی از پنج شاعر تراز اول زبان فارسی است. برخی دیگر وی را از بزرگترین شاعران ایران زمین می‌دانند که فصاحت و زیبایی کلام او بی مثل است. در این همایش ادیبان، عالمان، دانشمندان و شخصیت‌های شناخته شده جمهوری شرکت داشتند.
«پرچم آهنگر»
یو تیوب بایگانی بریتانیا ۸۵۰۰۰ فیلم را در اختیار عام گذاشته است. یکی از آن‌ها گزارشی از فیلمبرداری فیلم «پرچم آهنگر» بر پایه داستان «کاوه آهنگر» ابوالقاسم فردوسی در سال ۱۹۶۱ است. سپاس از خانم شرافت عرب اوا که آنرا از بین ۸۵۰۰۰ فیلم بیرون کشید. برای جهانیان آن فیلم روسی معرفی شده است.
«استاد غزل و معلم اخلاق» – نشست ادبی
۲۵ آوریل، خاور در تالار دانشکده زبان و ادبیات تاجیک دانشگاه دولتی خجند به نام باباجان غفوراف به مناسبت بزرگداشت شیخ سعدی شیرازی نشست ادبی تحت عنوان «استاد غزل و معلم اخلاق» دائر شد. به گزارش خدمات مطبوعات رئیس استان سغد در این نشست گزارش های نورعلی نوراف و شریف جان تاجی بایف به حضار پیشکش گردید و اشعار این شاعر بزرگ توسط دانشجویان قرائت شد. همچنین یک نمایشنامه از روی یک حکایت «بوستان» شیخ سعدی تهیه و پیشکش حاضرین شد.
«اشتباه» ناظم ملیک اف در صحنه جوانان
۲۵ آوریل، آرمان کارگردان تاجیک ناظم ملیک اف «اشتباه» آلبر کامو را روی صحنه آورد. این نمایشنامه در تئاتر دولتی جوانان به نام محمودجان واحداف شهر دوشنبه روز ۲۳ آوریل بر روی صحنه رفت. در پی ترغیب رسانه‌ها تعدادی از بینندگان برای دیدن «اشتباه» در تئاتر جوانان حاضر شدند. قربان صابر هنرپیشه تاجیک پس از نمایش گفت: قسمتی از بینندگان اظهار داشتند که درک نمایشنامه برایشان سخت بوده است. وی افزود: اگر در تئاترهای دوشنبه از قبیل چنین نمایشنامه ها ۲۰ نمایش بر روی صحنه اجرا میشود، «ما موفق تر می بودیم».
دو عدد سی دی از آهنگ‌های زیادالله شهیدی در آستانه صدسالگی
۲۳ آوریل، آزادگان در آستانه صدسالگی زیادالله شهیدی هنرپیشه مردمی تاجیکستان و برنده ی جایزه دولتی رودکی دو سی دی از آهنگ‌های وی آماده خواهد شد. طالب شهیدی فرزند این آهنگ ساز سرشناس تاجیک گفت: این آهنگ هارا بیشتر هنرمندان معروف روسیه اجرا کرده اند. صدسالگی بزرگداشت این آهنگساز سرشناس بر اساس سفارش حکومت تاجیکستان و قرار یونسکو در سطح بین‌المللی تجلیل خواهد شد. زیادالله شهیدی در سال ۱۹۱۴ در شهر سمرقند به دنیا آمده در سال ۱۹۴۰ در استودیو نزد اتحادیه آهنگ سازان تحصیل می کند. اپرای «کمدی و مدن» (۱۹۵۹) یکی از آثار بزرگ موسیقی شهیدی دانسته می شود. وی در سال ۱۹۸۵ درگذشت.
هنرپیشه مردمی تاجیکستان بیران میراب اف درگذشت
۲۵ آوریل، آسیا پلوس هنرپیشه مردمی تاجیکستان رهبر گروه هنری تئاتر اپرا و باله به نام عینی بیران میراب اف در سن ۷۸ سالگی درگذشت. بیران میراب اف در سال ۱۹۳۷ در روستای پارشنیو ناحیه شغنان استان بدخشان متولد شده است. هنرپیشه مردمی تاجیکستان (۱۹۹۷) پروفسور (۲۰۰۱). فوق الیسانس دانشکده موسیقی شهر دوشنبه (۱۹۵۹) ، دانشگاه دولتی مسکو (۱۹۶۴). با تئاترهای اغلب شهرهای سابق شوروی از جمله مسکو، سانکت پترزبرگ، تاشکند، بشکک، ولادیکاوکاز، ارکوتسک و الیناوسک همکاری کرده است.
برنامه تفتیش املا زبان تاجیکی در رایانه
۲۵ آوریل، آزادگان در تاجیکستان برنامه رایانه ای تصحیح املا تاجیکی معرفی خواهد شد. پروژه «تصحیح املا زبان تاجیکی در OpenOffice.org» را سازمان «مرکز رشد تکنولوژی های اطلاعاتی ظفر عثمان اف» بر عهده گرفته و دانشکده «جمعیت کشاده» بنیاد سوروس در تاجیکستان سرمایه گزاری کرده است. مولفان پروژه بر اساس دستور زبان تاجیکی الگوریتم برنامه تصحیح زبان تاجیکی را ساختند.
آرمان شهر
صفحه‌ی تاجیکستان در سایت آرمان‌شهر
تارنمای آرمان‌شهر مطالب مربوط به جغرافیای تاجیکستان را در این صفحه گردهم می‌آورد. برای بارور کردن آن ما را یاری دهید.
کتابخانه آنلاین حقوق بشر آرمان‌شهر/ زنان
آرمان‌شهر صفحه‌‌ای از کتابخانه آنلاین حقوق بشر خود را به زنان اختصاص داده است. هدف از راه‌اندازی «کتابخانه آنلاین حقوق بشر» ایجاد جامع‌‌ترین پایگاه اطلاعاتی در این زمینه است.
منابع این شماره:
Asia-Plus, BBC (Persian, Tajik, English), Faraj.tj, Fergana.ru, Khovar.tj, Ormon.tj, Ozodagon.com, Radio Ozodi, Tojnews.tj, Youtube.com
