شماره ۳۷/ ۲۱ اردیبهشت – ثور/ ۱۳۹۳ – ۱۱ می ۲۰۱۴
عکس از زیورشاه محمد، گزارشگر بی بی سی فارسی سایت
سیاست
تجلیل از روز غلبه در تاجیکستان
۹ می، رادیو آزادی روز ۹ می شصت و نهمین سالگرد پیروزی بر آلمان فاشیستی در جنگ جهانی دوم را در تاجیکستان تجلیل کردند. در مراسم تجلیل در باغ غلبه شهر دوشنبه مقامات بلندپایه تاجیکستان از جمله رئیس جمهور امامعلی رحمان و دیگر نمایندگان سفارت و سازمان های بین‌المللی مقیم دوشنبه شرکت کردند. عکس ها از برات یوسفی.
در دوشنبه ۱۱۳ نفر از کهنه سربازان جنگ جهانی دوم در قید حیات هستند
۵ می، آرمان در دوشنبه ۱۱۳ نفر از کهنه سربازان جنگ جهانی دوم درقید حیاتهستند. حبیب غیب الله یف معاون رئیس شورای کهنه سربازان می‌گوید تنها در سال ۲۰۱۳ حدود ۱۳ و در مدت ۳ ماه سال جاری ۶ نفر از این سربازان فوت شده اند. امسال شصت و نهمین سالگرد پیروزی بر فاشیسم تجلیل می شود. تاجیکستان از جمله کشورهایی بود که در هیات شوروی سال‌های ۱۹۴۵-۱۹۴۱ علیه آلمان فاسیستی جنگیده بود. طبق منابع تاریخی بیش از ۲۰۰ هزار نفر از تاجیکستان به این جنگ اعزام شدند که بیش از ۷۰ هزارنفر از آنها کشته شدند.
سه شاهد زائراف از تالار دادگاه بازداشت شدند
۲ می، رادیو آزادی در مرافعه دادگاهی که روز جمعه ۲ می برگزار شد دلخواه اکرام زاده، زلیخا جوره یوا و مهرنگار رضایوا (خواهر و مادر زندانی سنت الله رضایف) که از طرف زائراف به عنوان شاهد دعوت شده بودند، از تالار دادگاه هنگام مرافعه از جانب ماموران پلیس بازداشت شدند. آقای رحمت الله زائراف رئیس حزب سوسیال دموکرات تاجیکستان گفت که در این مرافعه وی به عنوان شاهد ۵ نفررا دعوت کرده بود که سه نفر آنها مورد شکنجه بودند. آقای زائراف به نوبه ی خود از دادگاه خواسته است تا دو بازداشتگاه به شماره های ۱|۹ و ۱\۳ به عنوان سرچشمه اصلی خبر مرگ این زندانی به دادگاه کشانده شود.
جامعه
سازمان اطلاعات آمریکا: میانگین عمر ساکنان تاجیکستان ۶۷.۶ سال است
۶ می، بی بی سی مردم تاجیکستان از لحاظ طول عمر در میان کشورهای جهان در رده ۱۶۶ قرار دارد. این مطلب در کتاب جهانی آمار سازمان اطلاعات آمریکا (The World Factbook CIA) منتشر شده است. به گزارش این منبع میانگین عمر ساکنان تاجیکستان به طور متوسط حدود ۶۷.۶ سال است. میانگین عمر ساکنان در ازبکستان، ترکمنستان، قرغیزستان و قزاقستان از تاجیکستان بالاتر است. از میان کشورهای مشترک المنافع ساکنان ارمنستان (موقع ۱۱۶) بیشتر از دیگران یعنی ۷۴.۱ سال عمر می کنند.
«سواد که نیست، مشکل است»
۵ می، آرمان نامه بدون تصحیح ساکن شهر دوشنبه معراج الدین سعیداف: مدرسه نخواندیم، آن سال‌ها جنگ بود. حالا خط و سواد ندارم، بسیار سخت است برایم. حتی اسم و فامیلم را درست نوشته نمی توانم. پدرم ما را ول کرد، بنابراین از کوچکی در بازار سخاوت چرخکشی و ماشین شویی می کردم. حالا شغلم کاسبی است. محاسبه را خوب بلدم، زبان روسی را هم میدانم. چرا که چند سالی در روسیه بودم. از ۴ برادر فقط برادر کوچک ترم تحصیل کرد، باقی همه بی سوادیم. حالا ۲۹ سال دارم. سعی می‌کنم که فرزندانم بی‌سواد نباشند…
در پی حمله به منزل مهاجران تاجیک در مسکو یک نفر کشته و سه نفر دیگر زخمی شده اند
۱۰ می، آزادگان به گزارش سفارت جمهوری تاجیکستان در روسیه در پی یک حمله گروه مسلح نامعلوم به مکان مسکونی مهاجران تاجیک در استان مسکو یک مهاجر تاجیک به قتل رسیده و دو نفر دیگر در بیمارستان بستری هستند. این حادثه شب ۷ می در ناحیه کراسنوگورسک رخ داده است. اشخاص نامعلوم به منزلی حمله کرده‌اند که ۸ مهاجر تاجیک در آنجا بسر می برده اند. گفته می‌شود مهاجران دیگر آن زمان در منزل نبوده اند و آسیبی ندیده اند. سفارت تاجیکستان از مقامات روسیه خواسته است که این حادثه مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد.
۴۰ طلاق در چهار ماه در حالت مستی
۶ می، رادیو آزادی فقط در سال جاری نزدیک به ۲۰۰ نفر با مسائل مختلف به بخش فتوای شورای عالمان مراجعه کرده اند. از جمله ۴۰ مرد خواسته اند تا این نهاد مذهبی طلاق در حالت مستی آنها را لغو کند. آقای جمال الدین خاموش اف مسئول اداره فتوای شورای عالمان تاجیکستان با تأیید افزایش طلاق در حالت مستی می‌گوید طبق مذهب امام اعظم با ترک می خوارگی زندگی چنین خانواده‌ها برقرار شونده است. این روحانی می افزاید: «مستی چنین افراد به اندازه‌ای است که حتی خود مرد چنین طلاق را انکار می کند. مرد می‌گوید وی اصلاَ چنین قصدی نداشته است… ». اما زنانی نیز هستند که پس از شنیدن کلمه «طلاق» و یا «سه طلاق» دیگر نتوانسته اند به خانه شوهر برگردند. آنها می‌گویند شوهرانشان در حالت مستی چیزی را گفته‌اند که در قلبشان بوده است. اداره فتوای علمای تاجیکستان نیز در بعضی موارد از حل چنین مسأله های پیچیده ای خودداری کرده است. این همه بیانگر آن است که برای ساکنان تاجیکستان نکاح و طلاق شرعی از عقد و نکاح رسمی واجب تر است.
زنان
آغاز برنامه جدید برای بهبودی سلامت مادر و کودک در تاجیکستان
۶ می، بی بی سی وزیر تندرستی و حفظ اجتماعی تاجیکستان و رئیس بانک جهانی در این کشور راه اندازی برنامه جدید این دو نها د را برای بهبودی سلامت مادر و کودک اعلام کردند. هزینه این برنامه بیش از ۱۹ میلیون دلار بوده و نصرت الله فیض الله و مارشا اولیف (Marsha Olive) به مهم بودن این برنامه برای ساکنان مناطق روستایی تأکید کرده اند. به گزارش بانک جهانی سهم انجمن توسعه بین‌المللی در این پروژه ۱۵ میلیون دلار بوده و تاجیکستان برای اجرای آن ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار دلار اختصاص داده است. هدف از راه اندازی این پروژه کاهش میزان مرگ و میر مادر و کودک در تاجیکستان و بالا بردن سطح ارائه خدمات پزشکی برای ساکنان روستایی این کشور عنوان می شود.
روابط بین الملل
درگیری جدید در مرز تاجیکستان و قرغیزستان
۷ می، آزادگان درگیری‌ها بین ساکنان منطقه هم مرز استان بادکند و سغد روز گذشته رخ داد که در این درگیری‌ها بیش از ۳۰ نفر از شهروندان تاجیکستان زخمی شده، شش نفر آنها در بیمارستان بستری شدند. این درگیری در پی سنگ اندازی قرغیزها به سوی خودرو یک ساکن روستای وارخ اسفره رخ داده است..حال نمایندگان مقامات دولتی در محل حادثه بوده مردم را به آرامش و خویشتنداری دعوت می کنند. قابل ذکر است که این حادثه در حالی رخ داده که قرار است ۱۱ می سال جاری در شهر دوشنبه مذاکرات گروه‌های کاری تاجیکستان و قرغیزستان در مورد مسائل مرزی برگزار گردد. بحث‌های مرزی میان تاجیکستان و قرغیزستان بعد از تیراندازی ۱۱ ژانویه سال جاری در خاجه اعلای اسفره داغ شد.
دیدار کارشناسان در مورد روابط تاجیکستان و ترکمنستان
۷ می، اوستا در روزهای ۵ و ۶ ماه می رئیس جمهور ترکمنستان با سفر رسمی از تاجیکستان بازدید کرد. این سفر ادامه منطقی گفت وگوی سازنده و گسترش همکاری‌ها بین این دو کشور دوست است. این دو کشور نه تنها طرح های منطقه ای مانند پروژه راه آهن تاجیکستان-افغانستان-ترکمنستان دارند بلکه دارای مشترکات فرهنگی، آداب و رسوم و سابقه تاریخی مشترک نیز هستند. قابل ذکر است که ترکمنستان همیشه با تاجیکستان همکاری داشته است و در حال حاضر نیز همه کارشناسان به کمک برادران ترکمن در بخش انرژی تأکید کرده اند. نماینده مجلس تاجیکستان آقای شبدال اف می گوید: « سندی که اخیراَ بین دو کشور به امضاء رسید برای هردو جانب خیلی مهم است. ترکمنستان می‌تواند مارا با گاز، برق تأمین کند که این البته عامل مثبت است».
ملاقات غیررسمی سران دولت های تاجیکستان، ارمنستان، بلاروس، روسیه و قرغیزستان
۸ می، خاور رئیس جمهور تاجیکستان امامعلی رحمان جهت شرکت در ملاقات غیررسمی سران دولت های تاجیکستان، ارمنستان، بلاروس، روسیه و قرغیزستان وارد شهر مسکو فدراسیون روسیه شد. سران دولت ها در مرکز ملی اداره دفاع روسیه جریان تمرین‌های نظامی ارتش روسیه را توسط مانیتورهایی تماشا کردند. در ملاقات مسائل عمده ی مربوط به اوضاع امنیتی در منطقه و جهان مورد بررسی قرار گرفت. حاضرین از وضع نامطلوب کنونی اوکراین و همچنین شرق نزدیک و آفریقای شمالی اظهار نگرانی کردند. جستجوی راه‌های مؤثر همگرایی جهت تأمین امنیت و ثبات در منطقه آسیای مرکزی، بخصوص پس از خروج نیروهای بین‌المللی پاسدار صلح از افغانستان نیز یکی از موضوعات اصلی مذاکرات بود.
اقتصاد
آمادگی هند برای انجام پروژه های سرمایه گذاری تاجیکستان
۸ می، تاج نیوز هند آمادگی خودرا جهت اجرای پروژه های سرمایه گذاری تاجیکستان از جمله در زمینه انرژی و زیرساختهای حمل و نقل اعلام کرد. این نکته را وزیر امور خارجه هند در ملاقات با رئیس جمهور تاجیکستان امامعلی رحمان بیان کرد. به گزارش دفتر مطبوعاتی ریاست جمهوری تاجیکستان در این ملاقات که روز ۷ می برگزار شد مسائل مربوط به روابط دوستی و همکاری سودمند تاجیکستان و هند مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در مورد اجرای اسناد متعدد همکاری که میان تاجیکستان و هند در سطوحی مختلف به امضاء رسیده‌اند از جمله در زمینه‌های سیاسی، اقتصاد و تجارت، سرمایه گذاری و علم و فرهنگ گفت و گوی سودمند صورت گرفت.
عشق اباد آماده است به «محدودیت برق تاجیک» خاتمه دهد
۷ می، تاج نیوز ترکمنستان آماده است در پاییز و زمستان تاجیکستان را با برق تأمین نماید. این مسأله در ملاقات روسای جمهور تاجیکستان و ترکمنستان روز ۶ می مورد بررسی قرار گرفته است. به گزارش خبرگزاری های ترکمنستان «در این ملاقات اجرای پروژه های انرژی، تاسیس خط انتقال برق تاجیکستان-افغانستان-ترکمنستان» بررسی شده اند. رئیس جمهور ترکمنستان اعلام کرد که در صورت موافقت تاجیکستان کشورش آماده است در پاییز و زمستان جمعیت تاجیکستان را با نیروی برق تأمین نماید. ساختمان نیروگاه هایی که در استان های لیباپ و مرو ترکمنستان آغاز شده‌اند برای انتقال برق به سمت افغانستان و تاجیکستان امکان می‌دهند. دولت ترکمنستان بخش انرژی را در اقتصاد کشور بسیار مهم و اساسی عنوان کرده و گفته است که در آینده امکان انتقال برق به پاکستان و قزاقستان و کشورهای قفقاز نیز وجود دارد.
تاکید به احداث سریع راه آهن در ملاقات رؤسای جمهوری تاجیکستان و ترکمنستان
۵ می، بی بی سی ملاقات امامعلی رحمان و قربانقلی بیردی‌محمداف، روز دوشنبه ۵ می دایر شد و در چهارچوب آن میان دو کشور ۹ سند همکاری از جمله میان وزارت های نقلیات، معارف، اقتصاد و تجارت، ورزش و جهانگردی و فرهنگ به امضا رسید. آقای رحمان در نشست خبری بعد از انجام ملاقات گفت که در این نشست جانب ها اوضاع منطقه و افغانستان بعد از خروج نظامیان ناتو از آن کشور و نقش کشورهای هم مرز در تأمین ثبات در آن کشور را مطرح کردند. پرزیدنت رحمان با تأکید به گسترش روابط تاجیکستان و ترکمنستان بویژه در هشت سال اخیر، گفت:«توافقات جدید ما، فرصت های اضافی را برای تقویت و توسعه قبل از همه تجارت و اقتصاد و ارتباطات فراهم می‌کند. ما بار دیگر تایید کردیم که تمام تلاش هایمان را برای راه‌اندازی برنامه بنیاد راه آهن ترکمنستان افغانستان و تاجیکستان و بنیاد سریع آن به خرج دهیم.» رئیس جمهوری تاجیکستان می‌گوید که جانبها همچنین به توافق رسیدند که از موضع همدیگر در سطح بین‌المللی حمایت خواهند کرد و دورنمای همکاری ها در چهارچوب سازمان های بین‌المللی بانفوذ جهانی را بررسی کردند. رئیس جمهوری ترکمنستان نیز در سخنانی گفت که در ملاقات دو جانب همچنین مسئله محیط زیست در منطقه و استفاده از ذخایر آب در آسیای میانه را بررسی کردند. آقایان رحمان و بیردی‌محمداف در ملاقات خود به بنیاد سریع راه آهن ترکمنستان-افغانستان و تاجیکستان تأکید کرده‌اند.
فرهنگ
خاطرات دولت دوران درباره لایق شیرعلی
۸ می، آزادگان تاکنون درباره زنده یاد لایق شیرعلی شاعر تاجیک، ده ها کتاب و صدها مقاله و یادنامه منتشر شده است. «آزادگان» این بار خاطرات دولت دوران همکلاسی لایق شیرعلی را برای نخستین بار پیشکش خوانندگان می کند. در این یادداشت دولت دوران آورده است: «در باره لایق، لایق دور و زمان، لایق شاعر، انسان کامل زیاد نوشته‌اند و خواهند نوشت. من که با وی همکلاسی، همکار، همسایه و همراز و هم دل بودم و هستم تنها پس از چندین سال حالا قلم به دست گرفتم که سطری چند از خاطرات خویش روی کاغذ آورم… لایق از آن همه نوشته‌ها بالاتر، والاتر، عزیز و معتبر است. وی قله بلند و دست نارسی است ، نه هر کس به پای این قله نزدیک آمده آنرا با سخن تصویر و ترنم کرده می تواند. در حق وی سخن ارزنده ای، زیبنده ای، تازه‌ای یافتن بسی مشکل است…».
«حل مشکل» ورود تجهیزات فنی به تاجیکستان برای تاسیس شبکه تلویزیونی فارسی
۲۸ آوریل، بی بی سی منبعی در سفارت ایران در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، تایید کرده است که مشکلات مربوط به واردات تجهیزات فنی تلویزیونی در چارچوب راه‌اندازی تلویزیون فارسی مشترک حل شده است. پبشتر گزارشهایی منتشر شده بود مبنی بر وجود برخی از مشکلات ایران با اداره گمرک تاجیکستان در خصوص واردات این تجهیزات فنی به ساختمان این شبکه مشترک تلویزیونی در دوشنبه. اگرچه مقامات کمیته رادیو و تلویزیون تاجیکستان در نشست مطبوعاتی خود در ماه ژانویه اظهار داشتند که تجهیزات وارد تاجیکستان شده است. تصمیم به تأسیس شبکه مشترک تلویزیونی در دیدار رؤسای جمهور تاجیکستان، افغانستان و ایران در سال ۲۰۱۰ در دوشنبه، گرفته شد. طرف ایرانی تعهد کرد که برای راه‌اندازی فعالیت این تلویزیون، تجهیزات دیجیتالی به تاجیکستان وارد می‌کند. از سوی دیگر، به گفته همین ناظران تاجیکستان، افغانستان و ایران در مورد سیاست های کشورهای ابرقدرت جهان، از جمله، آمریکا نظرات مختلفی دارند و سیاست بازتاب این موضوع در این شبکه مشترک فارسی، مشخص نشده است؛ نکته ای که بالقوه می تواند اختلافاتی به بار آورد. با این وجود، مقامات تاجیک و نمایندگان سفارت ایران و افغانستان در تاجیکستان اخیرا اظهار داشتند که برای آغاز کار شبکه تلویزیون مشترَک فارسی هیچ اختلاف عقیده‌ای وجود ندارد.
عکس: تاریخ نهفته در خم های باستانی در فرخار تاجیکستان
۲۹ آوریل، بی بی سی شهرک موسوم به زال زر یکی از اماکن تاریخی در ورودی ناحیه فرخار در استان ختلان در جنوب تاجیکستان است که زمانی مکان تجمع تاجران و تبادل کالا میان آنها بوده است. در این مکان بعد از انجام کاوش باستانشناسی دهها خم بزرگ و کوچک و دیگر آثار باستانی پیدا شده است. در ناحیه فرخار حدود ۳۰ مکان باستانی موجود است و به گفته باستانشناسان در این مکان ها نیاز به کاوش های باستان شناسی وجود دارد. برخی از باستان شناسان معتقدند که این خم ها قدمت بیش از ۲۰۰۰ ساله دارند. عکس‌ها از خبرنگار محلی آرزو کریم.
آرمان شهر
صفحه‌ی تاجیکستان در سایت آرمان‌شهر
تارنمای آرمان‌شهر مطالب مربوط به جغرافیای تاجیکستان را در این صفحه گردهم می‌آورد. برای بارور کردن آن ما را یاری دهید.
کتاب‌خانه آنلاین حقوق بشر آرمان‌شهر/ زنان
آرمان‌شهر صفحه‌‌ای از کتاب‌خانه آنلاین حقوق بشر خود را به زنان اختصاص داده است. هدف از راه‌اندازی «کتاب‌خانه آنلاین حقوق بشر» ایجاد جامع‌‌ترین پایگاه اطلاعاتی در این زمینه است.
دیگر بولتن های آرمان شهر:
هفت روز نامه حقوق بشر بین المللی
هفت روز نامه حقوق بشر زنان
هفت روز نامه حقوق بشر ایران
هفت روزنامه حقوق بشر افغانستان
منابع این شماره:
Asia-Plus, Avesta.tj, BBC (Persian, Tajik, English), Faraj.tj, Khovar.tj, Ormon.tj, Ozodagon.com, Radio Ozodi, Tojnews.tj
