محبوبه جمشیدی، رییس امور زنان ولایت هرات است که در سال ۱۳۹۱ و از طریق رقابت آزاد به این مقام نائل شد. او در دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه دولتی هرات در رشته مینیاتوری تحصیل کرده و بنیان گذار کانون هنرهای تجسمی و همچنین مدیر نگارستان ملی است. او جان گرفتن دوباره زنان در جامعه، برساختن دولتی انتخابی و آموزش و پرورش مناسب را از دستاوردهای دوران جدید و همچنین نبود امنیت کامل در کشور، کشت، تولید و مصرف مواد مخدر، تروریسم و فساد اداری را چالش های بزرگ جامعه می داند. او معتقد است در صورتی که قانون حمایت از خانواده، به عنوان اصل مهم در کشور تصویب شود، یک نوآوری و ابتکار مثبت خواهد بود.
لطفا خودتان را معرفی کنید.
محبوبه جمشیدی هستم. رییس امور زنان ولایت هرات. مکتب ابتدایی را در لیسه محجوبه هروی به پایان رساندم. فارغ التحصیل رشته مینیاتوری از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه دولتی هرات هستم. من افتخار بنیان گذاری کانون هنرهای تجسمی را دارم و پس از آن مدیریت نگارستان ملی را عهده دار شدم. از سال ۱۳۹۱ از طریق رقابت آزاد به عنوان رییس امور زنان ولایت هرات مقرر شده ام.
اگر خاطره ای دارید که در آن حقوق بشری شخص شما نقض شده و این مساله در زندگی شما تاثیر گذار بوده، تعریف کنید؟
اولین خاطره ام مربوط به دوران حکومت طالبان است. هنگام ورود طالبان به عرصه سیاسی کشور، ما زنان از تحصیل و آموزش و پرورش محروم و همگی خانه نشین شدیم. بدین ترتیب حقوق بشری من به شدت نقض شد. بعد از سقوط طالبان و ظهور نظامی جدید در کشور باز به نوعی دیگر حقوق ابتدایی ما نقض می شد. من در محیط کاری ام، بارها به دلیل دید منفی مردان نسبت به زنان و جو مردانه محیط کاری، از کاروان کاری بازمانده ام. مردها در محیط کار به من باور نداشتند و این مساله مرا رنج می داد.
سه دستاورد مهم این دوران (جدید)چه بوده است؟
یکی از دستاوردهای بزرگ این دوره، جان گرفتن دوباره زنان در جامعه است. آنان توانستند در عرصه های مختلف اجتماعی و سیاسی حضوری فعال داشته باشند و شخصیت خود را به عنوان انسانی برابر با مرد تبارز دهند. دستاورد دیگر این دوره، برساختن دولتی انتخابی است که در آن، زعیم کشور از طریق انتخابات آزاد و با شرکت تمام اقشار جامعه انتخاب می شود. در دوران جدید، نهادهای آموزشی و پرورشی مثل مکتب و دانشگاه رونق گرفت و کدرهای علمی زیادی از این نهادها خارج شدند و در جامعه شروع به کار و فعالیت کردند.
چه چیزی در دوران جدید اعتماد شما را جلب کرده و شما آن را به عنوان یک نوآوری و ابتکار، مثبت ارزیابی می کنید؟
ابتکار مهمی که در این دوران نه تنها نظر من بلکه نظر تمام زنان را به خود جلب کرده این است که در حال حاضر زنان در زیر چتر قانون به سر می برند و در صورتی که قانون حمایت از خانواده، به عنوان اصل مهم در کشور تصویب شود، یک نوآوری و ابتکار مثبت خواهد بود.
مهمترین ترس امروز شما چیست؟
یگانه ترس فعلی من بی ثباتی و ناامنی است. می ترسم که این ناامنی ها سبب شوند تا قدرت های سیاسی با یکدیگر وارد نوعی معامله شوند و در این بازی سیاسی، زنان جایگاه حقوقی، ارزش ها و امتیازهای قانونی خود را از دست بدهند.
سه چالش بزرگ پیش روی افغانستان چیست؟
نبود امنیت کامل در کشور، کشت، تولید و مصرف مواد مخدر، تروریسم و فساد اداری چالش های بزرگ جامعه ما هستند. این در حالی است که زنان افغانستان، از این ناهنجاری ها بیشترین آسیب را می بینند. بیشترین آمار خشونت علیه زنان، در خانواده هایی دیده می شود که از پدیده اعتیاد رنج می برند. فساد اداری مانع بزرگی در راه کسب و کار زنان محسوب می شود، زیرا که آنها بخاطر عدم برخورداری از قدرت مالی و قدرت ارتباطی، از جایگاه واقعی مطابق با توانمندی شان محروم می شوند. نبود امنیت نیز مصونیت کاری را از زنان گرفته است.
فکر می کنید جامعه امروز اجازه خواهد داد که دوباره سناریوی بسته شدن مکاتب به روی دختران و عدم حضور اجتماعی زنان تکرار شود؟
فکر نمی کنم چنین موضوعی دوباره تکرار شود. هرگز دولت و جامعه جهانی به گذشته بر نخواهد گشت. اما اگر وضعیت امنیتی در بعضی از مناطق کشور خراب تر شود، امکان دارد دروازه مکاتب برای مدتی به روی دختران بسته شود.
خاطره ای دارید که در آن حقوق بشری یکی از اعضای زن خانواده و یا آشنایان شما نقض شده باشد؟
غیر از دوران طالبان و زمان جنگ، که بیشترین حقوق هموطنانم نقض شده است، خاطره دیگری به یاد ندارم. در دوران جنگ برادرم مجبور شد به پاکستان پناهنده شود و هنگام ورود به خاک پاکستان حقوق انسانی اش نقض شد؛ زیرا به او به عنوان موجودی اضافی نگاه می کردند و با او بدرفتاری می کردند. خواهرم نیز که به کشور ایران مهاجرت کرده بود از این مساله شکایت داشت که حکومت ایران با وی بدرفتاری نموده و حقوق پناهندگی اش نقض شده است.
سه عامل بازدارنده در مقابل مشارکت زنان در عرصه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی چیست؟
رسم و رواج های ناپسند و محدودیت های فرهنگی از مهم ترین عوامل بازدارنده مشارکت زنان در اجتماع است. بی سوادی، عدم تطبیق قانون و نبود حاکمیت سراسری، از چالش های عمده دیگری است که مانع مشارکت زنان در عرصه های گوناگون می شود.
سه مطالبه عمده زنان به طور کلی چیست؟
رعایت مساوات بین زنان و مردان در تمام عرصه ها، راه یافتن به پست های کلیدی در دولت و توانمندی اقتصادی از خواست های مهم زنان به شمار می رود.
کدام منابع قابل اتکاء در داخل افغانستان برای پیشبرد حقوق و مطالبات زنان به شمار می روند؟
در کل، قانون اساسی کشور، به خصوص قانون منع خشونت علیه زنان، برنامه های دولت که همیشه سعی داشته تا موضوع زنان را از جمله اولویت های کاری خود قرار دهد و حمایت های جامعه جهانی که در هر حال سعی داشته تا وضعیت زنان را به نحو مطلوبی تغییر دهند، منابع قابل اتکاء برای زنان کشور به شمار می روند.
برای دخترتان چه آرزویی دارید؟
آرزو دارم دخترم سالم پرورش یابد و با علم و دانش و تربیت اسلامی به جایگاه واقعی خود برسد.
در حوزه خصوصی یا عمومی یعنی فعالیت های مدنی و حرفه ای خود، برای رفع موانع ذکر شده از جمله تبعیض، چه کرده و چه می کنید؟
در ارتباط مستقیمی که با زنان دارم، سعی در ارتقا آگاهی آنها داشته ام. جهت افزایش توانمندی اقتصادی زنان نیز فعالیت های زیادی کرده ام. با اینکه اداره من نقش پالیسی ساز دارد اما من از طریق همکاری مقام ولایت و دوستان بین المللی سعی نمودم که با استفاده از جایگاه دولتی خود در بهبود وضعیت زنان در عرصه اقتصادی و اجتماعی سهمی ارزنده داشته باشم. برنامه هایی جهت افزایش آگاهی های فرهنگی و اجتماعی حتی در دورترین ولسوالی های هرات، برای ملا امامان و روحانیون جامعه برگزار نمودیم تا بدین وسیله مردم را از حقوق و جایگاه زن در اسلام آگاه سازند. روی موضوع دادخواهی زنان تمرکز داشتم و زنانی را که خواهان به دست آوردن حقوق خود بودند، به مراجع مربوطه معرفی نمودم. در خانواده خود نیز موضوع احترام متقابل را اصل قرار دادم و مطابق با شئونات اسلامی با خانواده ام رفتار نمودم.
-
«افغانستان به روایت دیگر» کمپینی است که به وسیله آرمان شهر OPEN ASIA و فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشرFIDH به مدت ۱۰۰ روز تا انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان جریان دارد. در این کمپین شخصیت های برجسته اجتماعی، سیاسی و فرهنگی با گفتگو در مورد جامعه ای که دربرگیرنده حقوق زنان و حقوق انسان باشد، صدای مترقی افغانستان را به گوش میرسانند.
شما می توانید روزی یک مصاحبه از کمپاین «افغانستان به روایت دیگر» را در روزنامه ۸ صبح و انگلیسی آن را در وبسایت روزنامه هافینگتون پست (Huffington Post) بخوانید. همچنین این مصاحبه ها در وبسایت فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر (FIDH) نیز قابل دسترس است.
وبسایت فدراسیون بین المللی حقوق بشر: www.fidh.org
وبسایت روزنامه هافینگتون پست: www.huffingtonpost.com/unveiling-afghanistan
