رستم وهاب
منبع: بی بی سی فارسی
در تهران کتابی تحت عنوان “بوی جوی مولیان” منتشر شده است که شعر معاصر تاجیکستان را به خوانندگان معرفی می‌کند.
این کتاب در چارچوب “گفتگوی شعر معاصر ایران و جهان”، طرح بزرگ مربوط به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران تهیه و نشر شده است.
تذکره (مجموعه شعر) “بوی جوی مولیان” حاصل همکاری انجمن شاعران ایران با رستم وهاب، شاعر و پژوهشگر تاجیک و دبیر مسئول مجله “صدای شرق” بوده است.
آقای وهاب گردآوری، انتخاب آثار و نوشتن مقدمه کتاب را بر عهده داشته است.
رستم وهاب در مقدمه این کتاب توضیحاتی در باره شعر تاجیکستان و گرایشها در آن و همچنین تصاویری از شعر و شاعران معاصر تاجیک را ارائه کرده است.
فاطمه راکعی، ویراستار “بوی جوی مولیان”، در پیشگفتار این کتاب نوشته: “امید است که این طرح یکی از مهمترین اهداف انجمن (انجمن شاعران ایران) را که معرفی شعر ایران به جهان و برعکس شعر جهان به ایران است، محقق سازد. این کتاب گزیده‌ای است از اشعار شاعران معاصر تاجیک در صد سال اخیر که بخشی از طرح بزرگ “گفتگوی شعر معاصر ایران و جهان” را تشکیل می‌دهد.”
در کتاب “بوی جوی مولیان” نمونه‌هایی از اشعار ۵۳ شاعر معاصر تاجیک، از صدرالدین عینی گرفته، تا آرزو عیسی‌اف، شاعر جوان، انتخاب و معرفی شده‌اند.
رستم وهاب در باره کارهای خود در مقدمه این کتاب نوشته: “موفقیت خود را، اگر نشانی از آن هست، مدیون استاد بزرگوار صدرالدین عینی می‌دانم، زیرا شاهکار ایشان “نمونه ادبیات تاجیک” که استاد زنده‌یاد سعید نفیسی آن را “نفیس‌ترین رهاورد برادران فرارودی ما” عنوان کرده بودند، همواره دستگیر و الهام‌بخش بنده بوده است.”
در میان اشعار منتخب شاعران معاصر تاجیک که در تذکره “بوی جوی مولیان” جای داده شده‌اند، از میان ۵۳ شاعر اشعار شش شاعر زن – گلرخسار، فرزانه، نقره سنت‌نیا، گلناز، ادیبه خجندی و رعنای مبارز معرفی شده است.
رستم وهاب در پاسخ به این سؤال که معیار گزینش شاعران و اشعار منتخب چه بود، به بی‌بی‌سی گفت: “شاید در این میان شاعرانی از این کتاب خارج باقی مانده باشند، که آثار خوب و خواندنی دارند، اما آنچه در این محدوده زمانی به ما دسترس گردید و چهره‌هایی که معرفی شدند، هر یک در بخش خود معرفی کننده یک قسمت از نظم معاصر ما می‌باشد که جریانهای مختلف، ذوق و سلیقه‌های مختلف و انواع گوناگون شعر رایج تاجیکستان را معرفی می‌کند.”
او افزود: “البته، بهترین شاعرانی که در ادبیات امروز ما مطرح هستند، در این مجموعه جا یافته‌اند. ما تلاش کردیم که با تأکید به ۵۰ سال اخیر این گزینش را انجام بدهیم. بیشتر توجه به شاعرانی شده است که آنها در عین فعالیت ایجادی (خلاقه) هستند و آینده ادبیات ما نیز به فعالیت آنها بستگی دارد.”
در مجموعه “بوی جوی مولیان” که در ظرف نیم سال تهیه و چاپ شده، نام شاعران تازه‌ای هم به نظر می‌رسد که هنوز عضو اتحادیه نویسندگان تاجیکستان نیستند. آقای وهاب در باره افزودن نمونه‌هایی از اشعار آنها به مجموعه می‌گوید: “شعر آنها در مجله‌ها چاپ شده و شعرهایشان پخته است.”
رستم وهاب مدرک دکترای خود را در رشته ادبیات و فیلولوژی (زبان‌شناسی تاریخی) از دانشگاه دولتی تاجیکستان و دانشگاه دولتی مسکو دریافت کرده و در موضوع “تحول وزن در نظم معاصر فارسی-تاجیکی” از رساله علمی خود دفاع کرده است.
آقای وهاب خود نیز صاحب قلم بوده و دو کتاب شعر با عنوان “کلمه‌ها” و “شهر خورشید” به چاپ رسانده است. برخی از اشعار خود او نیز در تذکره “بوی جوی مولیان” معرفی شده است.
به گفته وی، دوستداران ادبیات در ایران از کتاب “بوی جوی مولیان” خوش استقبال کرده‌اند و اکنون پیدا کردن این کتاب در کتاب‌فروشیها، که تیراژ اولین آن با تعداد ۱۱۰۰ نسخه در کمتر از یک ماه به فروش رسیده، دشوار است.
او مطمئن است که ناشران “بوی جوی مولیان” را بارها به چاپ خواهند رساند.
آقای وهاب در پایان صحبت با بی‌بی‌سی گفت: “نظرهایی امروز وجود دارد که شعر ما دچار فقر و افتادگی شده و یا سخن قالبی شده، و هر کسی آید، آن را تکرار می‌کند، چندان درست نیست.”
“تنظیم این مجموعه مرا بار دیگر به این نکته معتقد کرد، زیرا هنگام گزینش نمونه‌هایی از اشعار شعرای تاجیکستان ما هیچ مشکلی در انتخاب نمونه‌های مناسب و شایسته نداشتیم، هم از لحاظ سلامت زبان هم از لحاظ دید شاعرانه و شاعرانگی…”
