منبع: اسوشیتید پرس
نویسنده: لین اودانیل/ برگردان: حمید مهدوی
برگرفته از صفحه روزنامه اطلاعات روز
افغانستان جنگزده، ۹ ماه پس از تشکیل حکومت جدید و در هنگامهی شدیدترین جنگ از زمان آغاز شورشگری طالبان در چهارده سال قبل از امروز، بهزودی یک وزیر دفاع خواهد داشت. معصوم استانکزی که بیشتر به مرد صلح شهرت دارد تا یک استراتژیست در میدان نبرد، بدنهی مذاکرهکنندگان شورای عالی صلح را رهبری کرده است؛ شورایی که مسئول پایاندادن به جنگ با طالبان است؛ اما اکنون او هدایت جنگ را بر عهده دارد. انتظار میرود او بهزودی از طرف پارلمان رای اعتماد بگیرد؛ هرچند قانون به او اجازه میدهد به عنوان سرپرست این پست را برعهده بگیرد.
با انتصاب او، کابینهی رییس جمهور اشرف غنی تکمیل خواهد شد و سرانجام به گفتهی یک مقام نظامی غربی، «رهبری قوی، مثبت و مشروع ملکی» را در ارتش خواهد آورد؛ ارتشی که بدون حمایت نیروهای بینالمللی که مأموریت جنگیشان سال گذشته پایان یافت، با طالبانی که قوت بیشتری یافته است، مقابله میکند. این مقام نخواست نامش فاش شود؛ چون اجازهی صحبت علنی را نداشت.
استانکزی زمانی وزیر دفاع میشود که طالبان جنگشان علیه کابل را بازتعریف میکنند، با دیگر گروههای شبهنظامی همدست میشوند و جنگ را در هر گوشهای از کشور گسترش میدهند. این تغییر در تاکتیکها، نیروهای امنیتی افغانستان را غافلگیر کرده است.
آمار و ارقام ناتو نشان میدهد که بین ۱ ماه جنوری تا ۷ ماه می، همزمان با این که طالبان از پایگاههای سنتیشان در شرق و جنوب هم مرز با پاکستان خارج شده و در سراسر کشور پخش میشوند، نیروهای امنیتی افغانستان شاهد ۶۳ درصد افزایش در تعداد کشتهها و زخمیها بوده اند. این آمار نشان میدهند که در این دوره زمانی ۲۳۲۲ تن از نیروهای پولیس و نیروهای امنیتی محلی کشته شدهاند که در مقایسه با دوره مشابه در سال ۲۰۱۴، ۳۵ درصد افزایش را نشان میدهد. از زمان آغاز تهاجم به رهبری امریکا در سال ۲۰۰۱ که طالبان را سرنگون کرد تا خروج نظامیان این کشور در اواخر سال گذشته، امریکا ۲۲۱۷ سرباز را از دست داد.
طالبان شهرهای کلان را تهدید کرده و بر ولسوالیهای دورافتاده تاخت وتاز میکنند و به گفتهی محمدجان رسول یار، معاون والی ولایت جنوبی هلمند، «در مقیاس کلان، با تمام نیرو و در بسیاری مناطق به صورت ناگهانی» حمله میکنند. وی گفت: «آنها توانستهاند که چندین ولسوالی تسخیر کرده و تصرف کنند» و اضافه کرد که ترک خدمت در میان نیروهای حکومت در حال افزایش است.
یک مقام حکومت مرکزی که از اوضاع آگاه بود و به دلیل این که اجازه صحبت با گزارشگران را نداشت نخواست نامش فاش شود، گفت: «بیش از صد ولسوالی در سراسر کشور در برابر تاخت و تاز روزانه طالبان آسیب پذیر اند». وی گفت: «روزانه ۱۰، ۱۵، ۱۷، ۲۵ مورد برخورد میان شورشیان و نیروهای حکومتی در سراسر کشور رخ میدهند و اکنون این برخوردها در جاهایی رخ میدهند که قبلا تهدید جدی در آنجا وجود نداشت».
شمال؛ جایی که قبلا امن بود و جنگ سالاران محلی تا حد زیادی قادر بودند طالبان را برانند، اکنون میدان جدید جنگ است و تاکتیکهای جدید شورشیان به یک مسابقه برای نیروهای حکومتی تبدیل شده است.
حملات ارتش پاکستان در منطقه مرزی وزیرستان شمالی که یک سال طول کشیده است، بسیاری از ملیشهها را وادار کرده است تا از طریق مرزها به افغانستان سرازیر شوند؛ جایی که آنها به حملات فصل گرمای طالبان پیوسته اند. مقامهای افغان میگویند که این جنگجویان به طالبان کمک کردند که در اواخر ماه اپریل، زمانی که هزاران مرد مسلح بر روستاها در چند کیلومتر مرکز شهر تاخت و تاز کردند، تا سرحد تصرف مرکز ولایت شمالی قندوز پیش بیایند.
در اوایل ماه جون، ملیشهها بر یک ولسوالی دورافتاده در ولایت شمالی بدخشان که با پاکستان، چین و تاجیکستان مرز مشترک دارد، تاختوتاز کردند و استراتژیای را به نمایش گذاشتند که در سراسر کشور اجرا میشود: حملات غافلگیرانه با تعداد زیادی از جنگجویان که پستهای بازرسی کمنیرو را پایمال میکنند و کنترول ولسوالیها را، هرچند به صورت موقتی، در اختیار میگیرند.
همچنین استانکزی باید با تعداد اندک اما در حال رشد ملیشههایی ستیزه کند که حمایتشان را از گروه دولت اسلامی اعلان کرده اند. چندین مقام افغان گفتهاند که داعش در برخی مناطق، به ویژه در زابل؛ جایی که ملیشههای اسلامی از دیگر جناحها وفاداریشان را به داعش اعلان کرده اند، ریشه میدواند. یک مقام افغان که نخواست نامش فاش شود، گفت که اردوگاههای کوچک آموزشی داعش در زابل، بادغیس و فاریاب راهاندازی شده اند.
جنرال میکایل ریسی، فرمانده ناتو در افغانستان گفت داعش در ولایت غربی فراه در مرز با ایران حضور دارد و در اصل ماموران آن تلاش کرده است با طالبان متحد شوند. وی گفت: «اما آنها رد شدند» و در اواخر ماه می میان این دو گروه برخوردهایی رخ داد.
بسیاری از مقامهای نظامی افغانستان میگویند که حضور داعش بیشتر قضیهی طالبان ناراضی است که پرچم سیاه برافراشتهاند، نه یک حضور سازمانیافتهی داعش. جنرال رحمتالله رووفی، فرمانده عمومی پولیس سرحدی گفت: «طالبانهایی وجود دارند که برای منافع خودشان از پرچم داعش سوءاستفاده میکنند». وی گفت: «داعش برنامههای تهاجمی خودش دارد. برای ما، داعش و طالبان هردو خطرناک اند؛ اما نباید به داعش هیچ فرصتی بدهیم که در افغانستان جای پا پیدا کند.»
جنگی در گرمای داغ تابستان در کمربند جوبی طالبان انتظار رفته است. با اولین نشانههایی که از پروسه صلح آشکار میشود؛ صلحی که انتظار میرود تامین آن سالها به درازا بکشد و روند آن با گفتگوهای غیررسمی متناوب دنبال شده است؛ به نظر میرسد که شورشیان و حکومت، هردو، میخواهند در میدان نبرد به مزیتهایی دست یابند.