منبع: NPR، نویسنده: گریگ مایر، برگردان: حمید مهدوی
برگرفته از اطلاعات روز
در بازسازی دشوار و پرفراز و نشیب افغانستان، یکی از نقاط روشنی که بیشتر از همه به آن اشاره شده است، افزایش تعداد دانش آموزان افغان است که به مکتب میروند. زمانی که رژیم طالبان در سال ۲۰۰۱ برانداخته شد، کمتر از یک میلیون دانش آموز افغان به مکتب میرفتند که تعداد بسیار اندک آنان دختران بودند. نظر به گفتهی حکومت افغانستان، در جریان سالهای اخیر، این رقم به ۸ میلیون افزایش یافت و هردو جنس، پسر و دختر، در جمع دانش آموزان مشارکت خوبی داشتند.
اکنون گستردگی و کلانی این دستاورد در شک و تردید انداخته شده است. جان سپکو، سربازرس ویژهی ایالات متحده امریکا برای بازسازی افغانستان، در نامهای که روز پنجشنبه منتشر شد گفت مقامهای بلندپایه آموزش و پرورش افغانستان اخیرا ادعا کرده اند که مقامهای پیش از آنها در مورد تعداد دانش آموزان، معلمان و مکتبها گزافه گویی کرده اند.
جان سپکو نگفت که فکر میکند تا چه حد در مورد این ارقام مبالغه شده است. اما ماه گذشته از او نقل و قول شده بود که سیستم آموزش و پرورش افغانستان «دانش آموزان غایب را قبل از حذف نام آنها از حاضری، تا سه سال به عنوان «دانش آموزان ثبت نام شده» میشمارد.» وی گفت که سال گذشته ۱٫۵۵ میلیون دانش آموز «غیر حاضر» در جمله کل دانش آموزان شامل ساخته شده بودند.
سپکو نوشت: «وزیران [معارف] گزارش دادند که در مناطق ناامن کشور مکاتب فعال وجود ندارند و مقامهای پیشین آمار ساختند، پولها را اختلاس کردند و در امتحانات ورودی دانشگاه مداخله کردند.»
جان سپکو در نامهای که خواهان اطلاعات بیشتر از ادارهی توسعه بین المللی ایالات متحده به عنوان کانال کمک ایالات متحده امریکا به سیستم آموزش و پرورش افغانستان بود، گفت: «این ادعاها نشان میدهند که احتمالا ایالات متحده امریکا و دیگر کمک کنندگان هزینههای مکاتبی را پرداخته اند که دانش آموزان به [این] مکتب نمیروند و معاشات معلمانی را پرداخته اند که تدریس نمیکنند.»
وزیر معارف افغانستان و وزیر تحصیلات عالی افغانستان اخیرا در پارلمان مسایلی را آشکار کردند. این مقامهای وزارتهای معارف و تحصیلات عالی در حکومت رییس جمهور اشرف غنی خدمت میکنند که سال گذشته انتخاب شد و آنها میگویند که این آمار متورم توسط مقامهای وزارت معارف تولید شده اند که در حکومت حامد کرزی، رییس جمهور پیشین افغانستان، خدمت میکردند.
ایالات متحده امریکا بیش از ۱۰۰ میلیارد دالر را در زمینه بازسازی افغانستان هزینه کرده است و از آن جمله، ۷۶۹ میلیون دالر آن در سیستم آموزش و پرورش افغانستان به مصرف رسیده است و این بدان معناست که پول مصرف شده در بخش آموزش و پرورش کمتر از یک درصد کل کمکهای ایالات متحده را تشکیل میدهد. مجموع پولی که ارتش ایالات متحده در جنگ افغانستان هزینه کرده است باعث شده است این آمار کوچک باشند.
این نامه، آخرین نامه از سلسله نامههای دفتر سپکو است که نشان میدهد ایالات متحده در مقایسه با آنچه که از هزینه کردن پولش در افغانستان انتظار داشت، دستاورد بسیار اندک داشته است. سپکو گفت: «ادعاها در مورد مکتبهای ارواح، دانش آموزان ارواح و معلمان ارواح توجه فوری میطلبد.» وی از ادارهی توسعه بین المللی ایالات متحده خواست تا آخر ماه جون اطلاعات بیشتری در این زمینه فراهم کند.
اداره توسعه بین المللی ایالات متحده امریکا، اغلب به سیستم آموزش و پرورش افغانستان به عنوان نمونهای از پیشرفت واقعی در کشوری یاد کرده است که هنوز شورش جاری طالبان، فقر گسترده و فساد اقتصادی دامنگیرش است. اما نظر به گفته سپکو، اداره توسعه بین المللی ایالات متحده در زمینهی دادهها به مقامهای افغان تکیه کرده است و نمیتوانسته است به صورت مستقلانه ارقام را تصدیق کند. اداره توسعه بین المللی ایالات متحده، در پاسخ به نامهی سپکو، بیانیهای را صادر کرد و گفت این اداره: «هرگونه ادعا در مورد دستکاری یا جعل دادهها را جدی میگیرد. ما از وزارت معارف خواستهایم در مورد بیانیهی وزیر اطلاعات بیشتری ارائه کند.»