شمار کودک‌عروسان در آفریقا تا سال ۲۰۵۰ بیش از دوبرابر خواهد شد/ منبع
ویژه هفتۀ حقوق بشر ۲۰۱۵
افغانستان صلح بدون زنان امکان‌پذیر نیست
آرمان شهر ۱۴ دسامبر ۲۰۱۵ ۱۵۴مین گفت‌وگو آرمان‌شهر در چهارچوب بزرگ‌داشت هفته “حقوق بشر” (۷ – ۱۰ دسامبر ۲۰۱۵) در تاریخ دهم دسامبر برابر با ۱۹ قوس/ آذر ۱۳۹۴ مصادف با روز جهانی حقوق بشر با عنوان «زنان افغانستان؛ حفاظت از دست‌آوردها، مبارزه با افراط‌گرایی و ترویج صلح و کثرت‌گرایی» در کابل برگزار شد. در پایان میزگرد، برگزیدگان چهارمین دور از جایزه بین‌المللی صلح سیمرغ نیز اعلام شدند. همچنین به مناسبت ۱۹ سالگی آرمان‌شهر کنسرت موسیقی با هنرنمایی استاد وحید قاسمی نیز برگزار شد. این برنامه‌ها به همت آرمان‌شهر و با همکاری و حمایت اتحادیه اروپا٬ سفارت و انستیتوت فرانسه، نهاد زنان سازمان ملل و همچنین اداره همکاری‌های سوییس در افغانستان به انجام رسید.
افغانستان اعلام برگزیدگان چهارمین دور از جایزه بین‌المللی صلح سیمرغ
بنیاد آرمان‌شهر ۱۰ دسامبر ۲۰۱۵ / OPEN ASIA برگزیدگان چهارمین دور جایزه بین‌المللی صلح سیمرغ را به مناسبت شصت و هفتمین روز جهانی حقوق بشر طی همایش “هفته حقوق بشر” (۷ – ۱۰ دسامبر ۲۰۱۵) در کابل اعلام کرد. در این دور از جایزه، از زنانی قدردانی شد که در سه کشور همسایه در قلب آسیا – افغانستان، تاجیکستان و ایران – پاسداران واقعی صلح‌اند؛ زنانی که از جنگ‌افروزی بیزارند و با ابتکارات مدنی و پیگیر خویش در مقابل آن ایستاده‌اند؛ زنان مبتکری که با اندیشه و عملکرد خود با جهان خودکامه و جنگ‌زده مقابله کرده و ما را نیز به ادامه‌ی این مبارزه برای تغییر روابط ناعادلانه و در خدمت برابری امیدوار می‌کنند.
افغانستان مهرانگیز کار در میان برندگان جایزه بین‌المللی صلح سیمرغ
رادیوزمانه۱۰ دسامبر ۲۰۱۵ دهم دسامبر به مناسبت شصت و هفتمین روز جهانی حقوق بشر، بنیاد آرمان‌شهر که در افغانستان واقع است، به “زنان برتر” قلب آسیا جایزه بین‌المللی صلح سیمرغ اهدا کرد. هشت زن و ابتکارهای زنان در سه کشور فارسی زبان ایران، افغانستان و تاجیکستان، برنده این جایزه حقوق بشری شدند.
مهرانگیز کار در میان برندگان جایزه بین المللی صلح سیمرغ
افغانستان کارگاه‌های آموزشی هفته حقوق بشر؛ بررسی قطع‌نامه‌های ۱۳۲۵، ۱۸۲۰ و کنوانسیون سیدا
آرمان شهر ۱۴ دسامبر ۲۰۱۵ بنیاد آرمان‌شهر ضمن برگزاری بزرگ‌داشت هفته “حقوق بشر” از ۷ تا ۱۰ دسامبر ۲۰۱۵ کارگاه‌های آموزشی را برای جمعی از شرکت‌کنندگان در خصوص بررسی کنوانسیون سیدا و قطع‌نامه‌های ۱۳۲۵ و ۱۸۲۰ سازمان ملل در حوزه زنان و وضعیت ایشان حین منازعات و جنگ دایر کرد. گفت‌وگوهای جاری در برنامه‌های این سه روز نیز حول همین محور شکل گرفت. این برنامه‌ها به همت آرمان‌شهر و با همکاری و حمایت اتحادیه اروپا، سفارت و انستیتوت فرانسه، نهاد زنان سازمان ملل و همچنین اداره همکاری‌های سوییس در افغانستان به انجام رسید.
گزارش تصویری هفته “حقوق بشر” آرمان‌شهر
موارد نقض فاحش حقوق‌بشر
افغانستان حامله‌های خیابانی
۸ صبح ۱۴ دسامبر ۲۰۱۵ مقام‌های کمیسیون مستقل حقوق بشر با ابراز نگرانی شدید از وضعیت زنان و دخترانی که دارای مشکلات روانی هستند و در روی جاده‌ها بود‌و‌باش دارند، می‌گویند که این کمیسیون طی سیزده سال گذشته دوازده مورد تجاوز جنسی بر این زنان و دختران را در افغانستان ثبت کرده است.مقام‌های این کمیسیون می‌افزایند که شماری از این دختران و زنان در نتیجه تجاوزهای جنسی حامله شده و در روی جاده‌ها ولادت کرده‌اند.داکتر ثریا صبحرنگ از کمیشنران کمیسیون مستقل حقوق بشر، میگوید که این موارد در ولایات مختلف کشور ثبت شده است.
ایران «صدور حکم سنگسار» برای یک زن در گیلان
ایران وایر ۱۱ دسامبر ۲۰۱۵ گزارش ها حاکی است که رییس دادگستری سیاهکل در استان گیلان گفته است که یک زن در این شهرستان به اتهام «زنای محصنه» به سنگسار و به اتهام «معاونت در قتل عمد» آرش بابایی پور تبریزی نژاد، همسرش، به ۲۵ سال زندان محکوم شده است.
افغانستان ریاست زنان فاریاب ۵۱۶ مورد خشونت علیه زن را در سال روان ثبت کردند
پژواک ۷ دسامبر ۲۰۱۵ ریاست امور زنان ولایت فاریاب میگوید که این نهاد در سال روان ۵۱۶ مورد خشونت علیه زن را ثبت کردند که نسبت به سال گذشته ۱۲۳ مورد افزایش را نشان می دهد.
ایران از بلوچستان تا خوزستان: دختران به مدرسه نمی‌رسند
رادیو زمانه ۹ دسامبر ۲۰۱۵ در روزهای گذشته آمارهای مختلفی از کودکان بازمانده از تحصیل در استان‌های مختلف ایران منتشر شده است. بسیاری از کودکان بازمانده از تحصیل از استان‌های محروم کشور هستند و تعداد دختران در این آمار از پسران بیشتر است.
دفاع از حقوق بشدفاع از حقوق بشر
ایران جایزه حقوق بشر کانون مدافعان حقوق بشر، در زندان به بهاره هدایت اهدا شد
رادیو زمانه ۱۴ دسامبر ۲۰۱۵ کانون مدافعان حقوق بشر، تندیسی از منشور کوروش را به عنوان جایزه «تلاشگر حقوق بشر» سال ۱۳۹۴ خود، به بهاره هدایت، کنشگر حقوق بشر اهدا کرد. این تندیس را نسیم باقری، آتنا دائمی و نرگس محمدی، هم‌بندی‌های بهاره هدایت در زندان اوین بر روی چوب معرق‌کاری کرده بودند تا در مراسم روز جهانی حقوق بشر در بند زنان زندان اوین، به بهاره هدایت اهدا شود.
افغانستان یکتن به اتهام سنگسار رخشانه در ولایت غور بازداشت شد
کلید گروپ ۹ دسامبر ۲۰۱۵ یکتن به اتهام سنگسار رخشانه در ولایت غور بازداشت شد مسولان امنیتی در ولایت غور، از بازداشت یک تن از عاملان رویداد سنگسار رخشانه در این ولایت خبر میدهند.سمونیارعبدالهادى چهلغورى،مدیرجنایى قوماندانى امنیه این ولایت می گوید:”این فرد،عبدالله نام دارد که درمربوطات شهر فیروزکوه مرکز غور بازداشت شده است”.
افغانستان تامین صلح در کشور، بر بنیاد دفاع از حقوق زنان”
تلویزیون یک ۱۵ قوس ۱۳۹۴ رییس‌جمهور غنی میگوید صلح در کشور بر بنیاد دفاع از حقوق زنان تامین خواهد شد. آقای غنی در دیدار با ۴۰۰ پولیس زن که به تازگی پس از پایان دوره آموزشی در ترکیه به کشور بازگشته‌اند تاکید کرد که نقش بانوان پولیس در تامین صلح بسیار مهم است. رییس‌جمهور غنی با برجسته ساختن نقش زنان در تامین صلح، از تلاش‌های آنان قدردانی کرد.
افغانستان عبدالله : مبارزه با خشونت علیه زنان نیاز به وقت بیشتر دارد
کلید گروپ ۱۶ قوس ۱۳۹۴ رییس اجراییه حکومت وحدت ملی می گوید: به منظور محو خشونت علیه زنان باید در کشور کار دوامدار صورت گیرد. عبدالله عبدالله روز دوشنبه در نشست شورای وزیران گفت: “مبارزه با خشونت علیه علیه زنان کار کمپیاین چند روزه نیست؛ بلکه ایجاب می کند در این بخش به گونه ی دراز مدت کار شود.
افغانستان کمک های اولیه ولادی برای زنان در قریه جات دور دست
رادیو رادیوآزادی ۱۴ دسامبر ۲۰۱۵ طوری که در برنامه های گذشته روی موضوع نبود و یا کمبود داکتران و قابله های زن در برخی از ولایت پرداخته بودیم، با در نظر داشت اهمیت این موضوع خواستیم این بار روشن بسازیم که آیا قرار وعده های قبلی مسئولان تا چه حد خدمات صحی برای زنان در ولایات ارایه شده؟ و این موضوع بر میزان مرگ و میر مادران هنگام ولادت ها چه تأثیری داشته است؟
کودکان
سنگینی بار تغییر آب و هوا بر دوش کودکان است
یونیسف ۲۴ نوامبر ۲۰۱۵ در گزارشی که در آستانه کنفرانس تغییر آب و هوای سازمان ملل (COP21) منتشر شد، این سازمان اعلام کرد: بیش از نیم میلیارد کودک در مناطق سیل خیز و ۱۶۰ میلیون کودک نیز در مناطق دچار خشکسالی شدید زندگی می‌کنند و به شدت در معرض تأثیر تغییر در آب و هوا هستند. از میان ۵۳۰ میلیون کودک در مناطق سیل خیز، در حدود ۳۰۰ میلیون در کشورهایی هستند که بیش از نیمی از جمعیت فقیر است و با کمتر از سه دلار و ۱۰ سنت گذران زندگی می‌کند. ۵۰ میلیون از کودکان در مناطق دچار خشکسالی در کشورهایی هستند که بیش از نیمی از جمعیت فقیر است.
شمار کودک‌عروسان در آفریقا تا سال ۲۰۵۰ بیش از دوبرابر خواهد شد
یونیسف ۲۶ نوامبر ۲۰۱۵ در صورت تداوم آمار کنونی، تا سال ۲۰۵۰ جمع کل شمار کودک‌عروسان در آفریقا از ۱۲۵ میلیون به ۳۱۰ میلیون افزایش خواهد یافت. گزارش آماری یونیسف، «نمایی از ازدواج کودکان در آفریقا»، دلایل این افزایش را کندی میزان کاهش این رقم و افزایش سریع جمعیت می داند. روندهای کنونی کاهش و جمعیت در تمام مناطق دیگر حکایت از کاهش سالانه کودک‌عروسان دارد. تا سال ۲۰۵۰، آفریقا به‌عنوان منطقه یی با بیشترین شمار زنان ۲۴ـ۲۰ ساله که در کودکی ازدواج کرده‌اند، جنوب آسیا را پشت سر خواهد گذاشت.
تجارت سکس و استثمار جنسی کودکان
افغانستان هشت کودک در جریان نبرد در میدان وردک جان خود را از دست دادند
بی بی سی ۱۴ قوس ۱۳۹۴ هشت غیرنظامی در پی درگیری نیروهای ارتش ملی با طالبان در میدان وردگ کشته شدند. این درگیری در ساحه وطنی ولسوالی سید آبادِ میدان وردگ، روی داده است. باشنده‌های محل مدعی اند که قربانیان این درگیری، کودکانی اند که در یک مسجد درس می‌خواندند. جنرال خلیل اندرابی، فرمانده پولیس میدان وردگ میگوید که بررسی‌ها در باره این رویداد آغاز شده است.
قوانین و لوایح
سهمیه بندی جنسیتی منع قانونی ندارد
قانون ۸ دسامبر ۲۰۱۵ بیش از یکصد سال پیش زنان و مردان با همراهی یکدیگر فریاد مشروطه خواهی سردادند و هر آنچه داشتند گذاشتند تا مجلسی برای قانونگذاری داشته باشند و عدالت را بین اقشار مختلف برقرار کنند. بیش از صد سال از تاسیس مجلس شورای ملی در کشور می گذرد و در این سال‌ها این مرجع قانونگذاری با فراز و نشیب های مختلفی روبه‌رو بوده است. تاریخی که برای رسیدن به افقی روشن، نیازمند بررسی و واکاوی است.
حقوق مدنی سیاسی و اقتصادی
افغانستان عکس: حضور گسترده دختران در آزمون سراسری کنکور در ولایت دور افتاده دایکندی
بی بی سی ۱۵ قوس ۱۳۹۴ وزارت تحصیلات (آموزش) عالی افغانستان آزمون کنکور سراسری را در ولایت‌های دور افتاده افغانستان از جمله دایکندی و غور در مرکز افغانستان برگزار کرده‌است. دیروز امتحان کنکور در ولایت دایکندی در مرکز افغانستان برگزارشد و در این امتحان ۳۸۲۰ نفر شرکت کردند. از جمله این شرکت کنندگان ۱۳۵۳ نفر دختر بودند.
شرایط بیمه اختیاری زنان دارای سابقه اشتغال
بیدار زنی ۱۸ دسامبر ۲۰۱۵ مدیر کل فنی بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی گفت: زنانی که ۱۰ سال و یا کمتر سابقه اشتغال در کارگاهی را داشته اند می توانند با شرایطی تحت پوشش بیمه اختیاری قرار گیرند.سیروس نصیری در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد بیمه زنانی که در حال حاضر شاغل نیستند اما در گذشته سابقه بیمه پردازی را دارند، افزود: افرادی که چند سال در یک کارگاه مشغول به کار بودند و پس از مدتی استعفا داده و یا خود را بازخرید کردند می توانند تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار گیرند.
ابراز نگرانی از افزایش “زنان سرپرست خانوار” در ایران
جمع‌آوری زنان معتاد و کارتن‌خواب تهران؛ ابعاد یک معضل عمیق اجتماعی
سیاست
صدها پلیس زن فعالیت خود را در ساختار پلیس ملی افغانستان آغاز کردند
بی بی سی ۱۶ قوس ۱۳۹۴ ۳۸۹ افسر جوان پلیس زن بعد از فراگیری یک دوره آموزشی شش ماهه در ترکیه به افغانستان بازگشتند و امروز رسما فعالیت خود را در ساختار پلیس ملی این کشور آغاز کردند. وزارت داخله افغانستان اعلام کرده که این افراد در بخش‌های پلیس مرزی، پلیس جنایی و بخش اداری در کابل و ولایت‌های افغانستان به کار گرفته شده‌اند. نورالحق علومی، وزیر داخله افغانستان در این مراسم گفت که این وزارت تاکنون توانسته حدود سه هزار زن را در ساختار پلیس ملی افغانستان جلب کنند.
زنان عربستان برای اولین بار در انتخابات شرکت می‌کنند
دویچه وله ۱۲ دسامبر ۲۰۱۵ برای نخستین بار زنان عربستان سعودی از حق شهروندی خود به عنوان انتخاب‌شونده و انتخاب‌کننده بهره می‌گیرند و در انتخابات شورای شهرهای این کشور حضور می‌یابند. نزدیک به ۹۰۰ زن، خود را در این انتخابات کاندید کرده‌اند.
برنامۀ دولت پیرامون زنان، صلح و امنیت عملی می‌شود
سلام وطندار ۱۳ دسامبر ۲۰۱۵ حکمت خلیل کرزی معین سیاسی وزارت امور خارجه، در نشست نخستین مرحلۀ تطبیق قطع‌نامۀ ۱۳۲۵ میگوید که این برنامه زمانی می‌تواند در عمل باعث بهبود وضعیت حقوق بشری زنان شود که ارادۀ سیاسی، مکانیسم مالی و هماهنگی دقیق میان نهاد‌های تطبیق کننده شکل گیرد
افغانستان حمایت‌های تازه از طرح سهمیه ۳۰ درصدی زنان در مجلس
دویچه وله ۱۴ دسامبر ۲۰۱۵ در نشست مشترک احزاب اصلاح‌طلب، از تعیین سهمیه ۳۰ درصدی زنان در انتخابات مجلس دهم پشتیبانی شده است. حزب اتحاد ملت، اعتماد ملی، اراده ملت ایران، حزب اسلامی کار و جمعیت زنان مسلمان نواندیش از جمله حامیان چنین طرحی هستند.
فرهنگ و جامعه
عواقب توهین جنسیتی در بوندس لیگا علیه داور زن
دویچه وله ۹ دسامبر ۲۰۱۵ کریم دمیربای، فوتبالیست تیم دوسلدورف پس از اخراج در دیدار بوندس لیگای ۲ مقابل تیم فرانکفورت به داور زن این بازی گفت که “جای زنان در فوتبال نیست”. احتمال می‌رود که این توهین محرومیت ۵ هفته‌ای برای او در بر داشته باشد. گفت‌وگو با بهمن فروتن، مربی پرتجربه فوتبال ایران و آلمان.
«ابتلای زنان به ایدز در ایران ۱۰ برابر شده است»
رادیو فردا ۱۴دسامبر ۲۰۱۵ مینو محرز٬ رئیس مرکز تحقیقات ایدز گفته وزارت بهداشت آمار استانی بیماران مبتلا به ایدز را اعلام نمی‌کند و به خاطر تغییر روش انتقال ویروس ایدز٬ رشد ابتلای زنان به این بیماری در ایران ۱۰ برابر شده است. خانم محرز در گفتگو با شماره روز سه‌شنبه (۱۰ آذر) روزنامه «آرمان» گفته الگوی انتقال ویروس ایدز در ایران از «روش‌های مصرف مواد مخدر به تماس‌های جنسی» در حال حرکت است.
ایران زهرا نعمتی بهترین ورزشکار ماه در نظرسنجی کمیته بین‌المللی پارالمپیک
بی بی سی ۱۴ دسامبر ۲۰۱۵ زهرا نعمتی، عضو تیم ملی تیراندازی با کمان ایران پس از عملکرد چشمگیر در مسابقات قهرمانی آسیا که در بانکوک، پایتخت تایلند برگزار شد در نظرسنجی کمیته بین‌المللی پارالمپیک، بهترین ورزشکار ماه نوامبر شناخته شد.خانم نعمتی دارنده طلای پارالمپیک ۲۰۱۲ لندن، با حضور در فینال قهرمانی تیر و کمان آسیا در تایلند توانست سهمیه المپیک ۲۰۱۶ ریودوژانیرو را نیز کسب کند.
ایران فسانه «زنان بدتر از مردان»
مدرسه فمینیستی ۶ دسامبر ۲۰۱۵ «نمایندگان زنِ مجلس از همتایان مرد خود بدترند»! تکرار و تأیید این گزاره حتا از سوی خود ما زنان، به نظر می رسد بیشتر از آن که ریشه در واقعیت داشته باشد بازتاب عدم اعتماد به نفس ما و ارزش های مردانه درونی شده در وجودمان است؛ در عین حال که نشان دهنده فرهنگ معیوبی است که «خائن» را بدتر از «دشمن» فرض می کند.
گزارش٬ پژوهش و کتاب
ایران مشارکت زنان در بازتولید و تداوم مناسبات تبعیض جنسیتی
رادیو زمانه ۹ دسامبر ۲۰۱۵ جنبش زنان و در پیوند با آن روشنگری‌هایی فمینیستی، جلوه‌های مختلفی از ستم و تبعیض تاریخی بر زنان را در ابعادی آشکار ساخته‌اند که اکنون در پهنه عمومی، حتی محافظه‌کارانی که اندکی انصاف و شعور داشته باشند، به وجود این ستم‌ها و تبعیض‌های دیرینه اذعان می‌کنند، گیریم که با اما و اگرهایی. اما پرسش این است: آیا گروه‌های انسانی زیر ستم، از جمله زنان، خودشان فارغ از خشونت‌ورزی و ستمگری هستند؟ آیا زنان در طول تاریخ، ستمدیده مطلق بوده‌اند.
ایران افسانه «زنان بدتر از مردان»
مدرسه فمینیستی ۸ دسامبر ۲۰۱۵ «نمایندگان زنِ مجلس از همتایان مرد خود بدترند»! تکرار و تأیید این گزاره حتا از سوی خود ما زنان، به نظر می رسد بیشتر از آن که ریشه در واقعیت داشته باشد بازتاب عدم اعتماد به نفس ما و ارزش های مردانه درونی شده در وجودمان است؛ در عین حال که نشان دهنده فرهنگ معیوبی است که «خائن» را بدتر از «دشمن» فرض می کند.
ایران در نقد «مشارکت زنان در بازتولیدوتداوم مناسبات تبعیض جنسیتی»
اخبار روز ۱۴ دسامبر ۲۰۱۵ نتیجه گیری آخر نوشته از آن رو نادرست است که مساله جنسیت در خشونت علیه زنان را با شباهت ویژگی های فردی زن و مرد مخدوش می کند. زنان قربانیان خشونت جنسیتی هستند، و ابعاد خشونت جنسیتی در جهان گسترده تر از هر خشونتی است. تاکید سیما راستین بر اینکه برخی از زنان هم در اجرای این خشونت ها نقش دارند، به گونه ای بیان شده که وزن و مفهوم جنسیتی خشونت علیه زنان را در ذهن خواننده اگر پاک نکند، کمرنگ می کند.
ایران جامعه ایرانی ظرفیت حضور زنان در مناصب دولتی را دارد
خبرگزاری شرق ۱۵ دسامبر ۲۰۱۵ خبر پیشرفت زنان در کشورهای مختلف خاورمیانه ازجمله عربستان در زمینه دسترسی عادلانه به قدرت، خبری خوشحال‌کننده است. هم‌زمان با این خبر اما اخباری مبنی‌بر تعلیق حکم هشت بخشدار زن استان خوزستان به گوش می‌رسد که ناراحت‌کننده است. باید بدانیم زنان ایرانی امروز در بالاترین سطح آگاهی‌های سیاسی و اجتماعی و همچنین تخصص قرار دارند. علاوه‌براین امروز ملت ایران، ملتی فهیم و بادرایت هستند که در زمینه حقوق زنان بسیار آگاهانه واکنش نشان میدهند.
آرمان‌شهر
کتابخانه آنلاین حقوق بشر آرمان‌شهر
هدف از راه‌اندازی کتابخانه آنلاین حقوق بشر ایجاد جامع‌ترین پایگاه اطلاعاتی در این زمینه است. کوشش ما بر این است که تمام عهدنامه‌ها و اسناد حقوق بشری به زبان فارسی را در یک کتابخانه مجهز گرد آوریم. اسناد و مطالب موجود را از وبگاه‌های مختلف برگرفته‌ایم و در همه جا کوشیده‌ایم منبع نشر ترجمه آنها را ذکر و منبع اصلی این اسناد را نیز ارایه کنیم تا خواننده علاقه‌مند و آشنا به زبان دیگر بتواند از آن بهره ببرد.»
انتشارات آرمان‌شهر/ حقوق بشر و عدالت
در این بخش، مجموعه کتاب‌ها و جزوه‌های منتشر شده توسط آرمان‌شهر در این حوزه را به صورت آنلاین دریافت و مطالعه کنید.
گستره جهان
در این بخش مجموعه انتشارات، مقاله‌ها، اسناد، اعلامیه‌ها و هرآن‌چه را از دیدگاه آرمان‌شهر به جهان و جهانیان تعلق دارد مطالعه کنید.
«هفت‌روز نامه های حقوق بشر» (افغانستان، بین المللی، و زنان) در خدمت اطلاع رسانی مسئولانه گام بر می‌دارند اما محتوای خبرها لزوما تعیین کننده خط مشی آرمان‌شهر نیست.
منابع این شماره: خبرگزاری باختر، بی بی سی فارسی، رادیو کلید، طلوع نیوز، تلویزیون یک، ۸ صبح، افغانستان.رو، خبرگزاری بخدی، صدای امریکا، رادیو آزادی، رادیو بین المللی فرانسه، صدای آلمان، روزنامه اطلاعات روز، رادیو سلام وطندار و آرمان شهر
