نگاه اجمالی به رویداد های سال ۲۰۱۵ میلادی، که برای مردم افغانستان سال دشواری بود: طالبان جنگهای شدیدی در چندین ولایت به راهانداختند، بیکاری و فقر افزایش یافت و دورنمای صلح و ثبات در این کشور تاریکتر شد.
صلحی که نیامد
با آغاز کار حکومت وحدت ملی، مقامهای حکومت تلاش کردند که به منظور تامین صلح و ثبات مستقیما با مقامهای پاکستانی گفتگو کنند. نتیجه این شد که هیاتی از حکومت افغانستان به پاکستان رفت و در مری اسلامآباد با نمایندگان طالبان روبرو گفتگو کردند.
نخستین مذاکره مستقیم با نمایندگان طالبان امیدواریهایی را برای مردم به وجود آورد اما دیری نگذشت که تیر صلح به سنگ اصابت کرد و نیروهای امنیتی با جنگ بسیار شدیدی روبرو شدند.
مرگ ملا عمر
اعلام مرگ ملا عمر برای حکومت و مردم افغانستان غافلگیرکننده بود. پس از تایید مرگ رهبر طالبان، رییس جمهور غنی گفت حقانیت افغانستان مبنی بر اینکه تروریسم ریشه در بیرون از خاک این کشور دارد، ثابت شد.
با اعلام مرگ ملا عمر در ماه جولای، پروسه صلح متوقف شد و حملات خونباری بر کابل و ولایات دیگر آغاز گردید. انفجار یک موتر باربری در منطقه شاه شهید کابل تلفات انسانی و ویرانیهای زیادی به جا گذاشت و حکومت مجبور شد برای جنگ در ولایات آماده شود.
ظهور داعش
فعالیت داعش در ولایات ننگرهار، زابل و فراه خبر بدی برای مردم افغانستان در سال ۲۰۱۵ بود. حکومت افغانستان در ابتدا حضور این گروه را رد میکرد اما پس از آغاز درگیریهای خونین بین داعش و طالبان حکومت پذیرفت که این گروه به سربازگیری و فعالیت آغاز کرده است.
سید ظفر هاشمی معاون سخنگوی رییس جمهور غنی در ماه اپریل اعلام کرد که حکومت برای سرکوب داعش آمادگیهای ویژهای گرفته است: «فعالیت داعش منکر آزادی و حاکمیت ملی افغانستان است. این گروه را ما رد میکنیم، داعش یک نهاد تروریستی و دهشتافگن است که بدترین جنایات را علیه مسلمانها مرتکب شده است.»
فعالیتهای این گروه تروریستی بیشتر شد و گزارشهای تکاندهندهای از عملکردهای این گروه به نشر رسید. فضلهادی مسلمیار رییس مشرانو جرگه در ماه سپتامبر گفت که گروه طالبان قرار است به پایان برسد و بازی دیگری به نام داعش در افغانستان آغاز خواهد شد: «درامه جدیدی از سوی استخبارات منطقه و جهان آغاز شده است که نامش داعش است. ما باید جلو این گروه را بگیریم.»
تشدید جنگ
حکومت و مردم افغانستان در سال ۲۰۱۵ شاهد جنگهای خونینی بودند. در نبود حمایت هوایی نیروهای ناتو، طالبان حملات تهاجمی و گروهی خودرا گسترش دادند و جغرافیای جنگ نیز تغییر کرد. ولایات بدخشان، تخار، کندز، بغلان، فاریاب و غور در شمال و شمالشرق افغانستان شاید حملات شدید طالبان بودند.
غیابت نیروهای ناتو در میدان جنگ، بار سنگینی بر دوش نیروهای امنیتی افغانستان گذاشت و این نیروها در بیش از ۲۲ ولایت مجبور شدند حملات طالبان را دفع کنند.
سقوط کندز
برای نخستینبار پس از چهارده سال طالبان توانستند در ۲۸ سپتمبر وارد شهر کندز شوند. نیروهای امنیتی در این شهر پس از مقاومت اندک، شهر را ترک کردند و گروه طالبان سه روز بر تمام شهر تسلط داشت.
پس از سقوط موقتی کندز به دست طالبان شماری از باشندگان این شهر به کابل پناه بردند، بدون اینکه سرپناهی داشته باشند
سقوط کندز از نظر روانی تاثیر ناگواری بر مردم افغانستان داشت. در آن روزها دلهره و نگرانی از آینده در چهره افغانها آشکار بود و همه از آینده نگران بودند. اما رییس جمهور در یک سخنرانی خود در ارگ به مردم دلداری داد: «میخواهم به تمام وطندارانم اطمینان دهم که کندز تحت مدیریت است. از این جهت ایجاد یک وحشت که را هدف اصلی دشمن است راه ندهیم.»
شهر کندز پس از پانزده روز و با حمایت هوایی نیروهای امریکایی از کنترول طالبان خارج شد ولی این گروه هنوز پناهگاههای مستحکمی در کندز دارد.
گروگانگیری
گروههای تروریستی زمستان گذشته دست به گروگان گیری دست زدند و ۳۱ مسافر را در ولایت زابل ربودند. ۱۹ تن از این گروگانها تبادله شدند ولی ۷ تن دیگر در ماه نوامبر سر بریده شدند.
مردم جنازههای این هفت تن را به کابل انتقال دادند و دهها هزار تن در یک تظاهرات، خواهان پایان دادن به ناامنیها، گروگانگیری و فعالیت گروههای تروریستی شدند.
انسانسوزی
زجر کش شدن فرخنده دختری که می خواست ملاها را از تعویذنویسی و جادوگری منع کند، مردم افغانستان و جهان را تکان داد. با وجودی که نهادهای مدنی چهارده سال از حقوق زنان داد زدند اما یک دختر در چند قدمی ارگ پس از لت و کوب زجر کش شد و مردم خشمگین جسدش را آتش زدند.
حوادث طبیعی
مردم افغانستان تنها در جنگ تلفات ندادند. به تاریخ ۲۵ فبروری ولایت پنجشیر شاهد برفکوچ مرگباری بود. ۲۵۰ تن در نتیجه این برفکوچ جان دادند و حکومت پس از چند هفته توانست راه را برای کمک رسانی برای گیرماندههای برفکوچ باز کند.
.
رویدادهای امیدوار کننده
باوجود خبرهای مأیوس کننده، مردم افغانستان در سال ۲۰۱۵ شاهد رویدادهای امیدوار کننده نیز بودند. آغاز کار عملی پروژه تاپی (پایپ لاین گاز از ترکمنستان تا هند از طربق افغانستان و پاکستان) امیدواری به آینده را بیشتر کرد. در همین سال افغانستان عضویت سازمان تجارت جهانی را نیز کسب کرد.
افتتاح ساختمان جدید پارلمان افغانستان و سخنان امیدوارکننده ناریندرا مودی نخست وزیر هند، خبر خوشی برای افغانها بود.
در پایان سال ۲۰۱۵ قرار است روند صلح بار دیگر از سرگرفته شود. اما حکومت گفته است که مردم برای جنگ شدید دیگر در سال ۲۰۱۶ آماده باشند.