فرار مردم از خانه هایشان در سور در دیار بکر/ترکیه ـ ۲۷ ژانویه
عکس: سرتاچ کایار/رویتر در وبگاه المُنیتور
موارد نقض فاحش حقوق بشر
۱۶ نفر دیگر در مضایای سوریه از گرسنگی جان دادند
نهادهای دولتی
ترکیه جنگ شهری هزاران کُرد را بی خانمان کرده است
المُنیتور ۱ فوریه ۲۰۱۶ دو ماه است که پنج محله در سور زیر حکومت نظامی شبانه روزی در محاصره اند و پلیس و ارتش با مبارزان جنبش جوانان انقلابی میهن پرست (YDG-H) ـ شاخه جوانان پ ک ک ـ در نبردند. شورشیان در خیابان های باریک مسکونی که اغلب مواد منفجره و بمب در آنها کار گذاشته شده، سنگر گرفته اند. روز ۲۷ ژانویه، حکومت نظامی به شش محله دیگر گسترش یافت. به بعضی از ساکنان پلیس دستور داد خانه هایشان را ترک کنند و به بعضی دیگر YDG-H . اما پیش از این که بتوانند خانه ها را ترک کنند، صدای تیراندازی بلند شد. غیرنظامیان برای نجات جان خود دویدند. در گوشه دیگری از سور، مردم هراسان خارج می شدند، با وجود این‌که حکومت نظامی شامل محل آنها نمی شد ولی شایعاتی درباره‌ی نزدیک شدن درگیری پخش شده بود. به برآورد گروه‌های حقوق بشری، از تابستان که زدوخوردهای شهری شدت گرفته، در حدود ۳۰۰۰۰ تن از ساکنان سور، یعنی تقریبا یک چهارم جمعیت منطقه، فرار کرده‌اند و ده ها هزار تن نیز در سراسر منطقه کُردنشین جنوب شرقی آواره شده‌اند. براساس گزارشی در نشست اخیر حزب حاکم عدالت و توسعه، درگیری ها در سور و شهرهای سیلوپی، جیزره و نصیبین بر ۲۲۰ هزار تن از ۴۳۹ هزار تن جمعیت تاثیر گذاشته است؛ باعث مهاجرت ۹۳۰۰۰ تن شده و به ۱۰۳۰۰ کسب کوچک صدمه زده است. بنا به این گزارش، ۵۲۰ مبارز پ ک ک کشته شده‌اند، اما به تلفات غیرنظامی اشاره ای نشده است. بنیاد حقوق بشر ترکیه تلفات غیرنظامیان را در اواخر دسامبر ۱۲۴ تن اعلام کرد.
اسراییل پناهجویان را ‘به کشور ثالث صادر می‌کند’
ترکیه محاکمه استاد دانشگاه به دنبال طرح سوال درباره اوجالان
عربستان سعودی محکومیت شاعر فلسطینی به زندان و شلاق
ایران
۲۴ بهائی در استان گلستان به زندان محکوم شدند
بهمن دارالشفایی روزنامه‌نگار، مترجم و وبلاگ‌نویس بازداشت شد
دو تن از فعالان عرفان حلقه در مشهد بازداشت شدند
۲۰ کارگر مس خاتون‌آباد به زندان شهربابک منتقل شدند
دو روزنامه‌نگار، سحرخیز و مازندرانی، به “اقدام علیه امنیت ملی” متهم شدند
«ایران با تهدید هزاران افغان را به جنگ سوریه فرستاده است»
صدور قرار وثیقهای دیگر برای پرونده تازه نرگس محمدی
عاملان غیردولتی
آلمان پرتاب نارنجک به محل اسکان پناهجویان
عربستان سعودی حمله به یک مسجد شیعیان چهار کشته برجای گذاشت
سوریه شمار تلفات انفجارها در زینبیه دمشق به «۷۱ کشته» افزایش یافت
پاکستان قتل بی‌بازتاب دو روزنامه‌نگار
عدالت
دادگاه بین‌المللی جزایی تحقیقات درباره‌ی جنایت‌های جنگ ۲۰۰۸ گرجستان ـ روسیه را آغاز کرد
۱ فوریه ۲۰۱۶ فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر و مرکز حقوق بشر، سازمان عضو آن در گرجستان، از تصمیم دادگاه بین‌المللی جزایی در روز ۲۷ ژانویه ۲۰۱۶ برای دادن اجازه به دادستانی برای آغاز تحقیقات درباره‌ی جنایت‌های جنگ ۲۰۰۸ گرجستان ـ روسیه استقبال می‌کنند. قربانیان این جنگ پس از انتظار طولانی سزاوار عدالت هستند. مرتکبان جنایت‌های جنگی و جنایت‌های علیه بشریت نباید بدون مجازات بمانند. شعبه پیش محاکمه دادگاه بین‌المللی جزایی پس از بررسی شکایت های ۶۳۳۵ قربانی نتیجه گرفت: دلایل مناسبی وجود دارد که نشان می‌دهد که جنایت‌هایی در چارچوب صلاحیت دادگاه بین‌المللی جزایی در اُستیای جنوبی و اطراف آن رخ داده است. جنایت‌های علیه بشریت مثل قتل، جابجایی اجباری مردم و آزار و تعقیب آنها، و جنایت‌های جنگی مثل حمله به مردم غیرنظامی، کشتار عمدی، انجام حمله علیه صلح بانان، تخریب اموال و غارت در چارچوب درگیری بین‌المللی در فاصله ۱ ژوئیه و ۱۰ اکتبر ۲۰۰۸ رخ داده است.
گواتمالا کمک به کاتالیروز؟ کمیسیون بین‌المللی علیه معافیت از مجازات
گروه بین المللی بحران ۲۹ ژانویه ۲۰۱۶ گواتمالا که یکی از خشن ترین، نابرابرترین و فقیرترین کشورهای آمریکای لاتین است، از فرصت کمیابی برخوردار شده است. رئیس جمهور تازه به نام جیمی مورالس که پیروزی بزرگی به دست آورده، با قول پایان دادن به فساد سر کار آمده است. نخبگان قدیمی سیاسی دچار پراکندگی هستند. شهروندان جرات یافته خواهان اصلاحاتی هستند که عدالت را موثرتر و حکومت را شفاف تر کند. در پس این تغییرات آزمایش چندجانبه ای در کار است: کمیسیون بین‌المللی علیه معافیت از مجازات با حمایت سازمان ملل که تحقیقگران آن با دادستان های کشور برای برچیدن شبکه های تبهکار داخل دولت همکاری می‌کنند. اما این کمیسیون دائمی نیست و گواتمالا در صورتی که مبارزه با معافیت از مجازات را پی نگیرد، اصلاحات عقب افتاده در بخش عدالت و امنیت را انجام ندهد و منابع مالی برای تقویت نهادهای داخلی را تامین نکند، این فرصت را از دست خواهد داد.
عراق جنایت‌های جنگی احتمالیِ شبه نظامیان شیعه
دیده بان حقوق بشر ۳۱ ژانویه ۲۰۱۶ شبه نظامیان شیعه که دولت عراق وارد نیروهای دولتی کرده، در پی بمب گذاری های ۱۱ ژانویه ۲۰۱۶ که گروه افراطی داعش مسوؤلیت آنها را به عهده گرفت، ده ها تن از مردم اهل سنت را در یکی از شهرهای مرکزی عراق ربوده و کشته اند و خانه ها و مسجدهای سنی ها را تخریب کرده‌اند. هیچ یک از مسؤولان این اقدامات به دست عدالت سپرده نشده اند. روز ۱۱ ژانویه، در دو بمب گذاری پی در پی در کافه ای در شهر مقدادیه در استان دیاله، در ۱۳۰ کیلومتری شمال بغداد، دست کم ۲۶ تن کشته شدند که بسیاری از آنها سنی بودند. داعش با اعلام مسوؤلیت انفجارها، گفت که هدف آن شبه نظامیان شیعه بوده است که زیر فرمان نخست وزیر هستند. اعضای دو گروه شبه نظامی در مقدادیه، گردان های بدر و اتحادیه نیروهای حق، با حمله به سنی ها و خانه ها و مسجدهای آنها و کشتن چندین تن واکنش نشان دادند.
آلمان حافظه تاریخی برای قربانیان نیست، برای ماست
دمکراسی باز ۲۷ ژانویه ۲۰۱۶ بنای یادبود هولوکاست در برلین ـ در مرکز شهری که نابودی یهودیان اروپا در آن طراحی و اجرا شد ـ همیشه مورد جنجال است. این یادبود از روز گشایش باعث بالا رفتن ابروها از تعجب شده است. در اینجا، ۲۷۱۱ مستطیل بتونی به طول ۲،۳۸ متر و پهنای ۹۵ سانتی متر قرار دارد. اینها تابوت های بدون نام و بی چهره ای برای قربانیانی هستند که از دفن محروم شدند زیرا زندگی به‌عنوان انسان از آنها دریغ شد. این بلوک های بتونی نیز یادآور پادگان های محل نگهداری زندانیانی است که کار می کردند، کتک می خوردند، گرسنگی می کشیدند و زیرِ گاز به سوی مرگ می رفتند.
حقوق مدنی و سیاسی
آمریکا توقف و جستجوی عادی در ترافیک چطور به شش ماه حبس انفرادی انجامید
واشینگتن پُست ۲۹ ژانویه ۲۰۱۶ استفاده از حبس انفرادی در ایالات متحد آمریکا به نقطه بارزی رسیده است. بیشتر کارشناسان ـ از مسؤولان تادیبی تا دانشگاهیان ـ موافق هستند که سختی های تحمیلی بر هزاران زندانی در انزوا که بعضی هایشان دچار بیماری روانی هستند، آنها را به نقطه خطرناکی می کشاند. رئیس جمهور اباما با استناد به «عواقب نابودکننده و پایدار روانی» حبس انفرادی این هفته آن را برای نوجوانان در زندان های فدرال ممنوع کرد و حداکثر مدت حبس انفرادی را برای زندانیان فدرال از ۳۶۵ روز به ۶۰ روز کاهش داد. اما این اصلاحات تغییری در وضع اکثریت بزرگی از زندانیان در حبس انفرادی نمی دهد. در حدود ۹۰ درصد آنها در زندان های ایالتی و استانی هستند که هر کدام رویه ها و روش های خود را دارند. کوین بوشرود می گوید نمی داند چرا در سلول انفرادی با دیوارهای سفید به اندازه یک میز پینگ پونگ افتاده بود. در هنگام دستگیری به‌خاطر رانندگی با گواهینامه منقضی شده سعی کرده بود فرار کند و پلیس او را با تیر زده بود. او به حمله مسلح به پلیس متهم شده بود، چون اتومبیلش را سلاح او محسوب کرده بودند. بوشرود که در کالج ورزشکاری برجسته بود، روز اول حبس سعی کرده بود خودش را بکشد ولی نتوانسته بود. او شش ماه در حبس انفرادی ماند. پرونده پزشکی او نشان می دهد که دچار اختلال روانی شده بود.
آمریکا حکم های الزامی برای مواد مخدر را لغو کنید
دیده بان حقوق بشر ۲ فوریه ۲۰۱۶ کنگره ایالات متحد آمریکا باید توصیه گروه مسؤول دولتی را برای لغو اکثر حکم های الزامی حداقل در سطح فدرال برای مواد مخدر را تصویب کند. این گروه که کنگره با اختیار بررسی ازدحام در زندان های فدرال تشکیل داد، توصیه های خود را روز ۱ فوریه ۲۰۱۶ ارائه کرد. در این گزارش، به اتفاق آرا توصیه شده که زندان های فدرال برای جدی ترین متهمان به کار رود و به این نتیجه رسیده که حکم های فدرال «اغلب بسیار طولانی تر از ضروری» هستند. بر این اساس، گزارش توصیه کرده که اکثریت بزرگی از حکم های الزامی حداقل برای مواد مخدر ـ به استثنای «مهره های درشت» که در عملیات بزرگ تبهکاری شرکت دارند ـ لغو شود.
برمه پارلمان تازه باید به لغو یا اصلاح قوانین سرکوبگرانه اولویت دهد
۲۹ ژانویه ۲۰۱۶ فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر و سازمان عضو آن آلتسِآن ـ برمه امروز اعلام کردند: پارلمان تازه باید به لغو یا اصلاح قوانین سرکوبگرانه که با موازین بین‌المللی حقوق بشر ناسازگار هستند، اولویت دهد. پارلمان قبلی که زیر کنترل حزب اتحاد همبستگی و توسعه و نمایندگان انتصابی ارتش بود، از اصلاح یا لغو بسیاری از این قوانین سرکوبگرانه سر باز زده بود. از ۱۶ قانونی که سازمان ملل ناسازگار با موازین بین‌المللی تشخیص داده، ۱۲ قانون هنوز جاری است. به علاوه، پارلمان چند قانون دیگر در ۵ سال گذشته تصویب کرده که در زمینه آزادی عقیده و بیان و آزادی گردهمایی مسالمت آمیز خلاف موازین حقوق بشر هستند، از جمله قانون گردهمایی و تظاهرات صلح آمیز، قانون مخابرات، قانون چاپ و نشر و قانون رسانه ها.
فرانسه «اصلاحات در قانون اساسی حقوق و آزادی های همه شهروندان را تهدید می‌کند»
فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر ۲۸ ژانویه ۲۰۱۶ گفت‌وگو با پاتریک بَدُوَن، وکیل و رئیس افتخاری فدراسیون ـ پیش نویس اصلاح در قانون اساسی در فوریه در مجلس ملی و سپس در سنا مورد بحث قرار می‌گیرد و بعد در کنگره در مورد آن رای گیری می‌شود. از زمان اعلام این خبر، واکنش ها شدید بوده است. فدراسیون و سازمان عضو آن در فرانسه، جامعه‌ی حقوق بشر، رسما با این اصلاحات مخالف هستند. تاکنون، بحث بیشتر گرد لغو تابعیت متمرکز شده، اما مقررات بسیاری نیز هستند که ممکن است حقوق و آزادی های شهروندان را به خطر بیاندازند. وضعیت اضطراری نیز قرار است در قانون اساسی گنجانده شود. چه نکاتی مطرح است؟ چه خطرهایی وجود دارد؟
فرانسه وعده مشروط برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین
ایران
وقتی کشوری از لغو مجازات اعدام ضرر می‌کند
نو کیشان مسیحی برای انجام فرائض دینی خود تحت کنترل و فشار قرار دارند
جهانی سازی & حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
لوکزامبورگ نقص های جدی در مقررات بانکی مربوط به جلوگیری از تجارت بی امان اسلحه و دامن زدن به فجایع
۲۹ ژانویه ۲۰۱۶ عفو بین‌المللِ لوکزامبورگ در گزارشی که امروز منتشر شد، اعلام کرد: مقررات و سیاست‌های ناکافی و ناقص در زمینه تامین مالی بخش اسلحه به این معناست که بانک ها برای تامین مالی و سرمایه گذاری در تولید و ارسال اسلحه های ممنوع در سطح بین‌المللی که برای ارتکاب نقضِ فاحشِ حقوق بشر به کار می‌رود، با مانع چندانی روبرو نیستند. این گزارش («بانک ها، اسلحه و نقض حقوق بشر») قصور بخش مالی لوکزامبورگ را در برقراری مقررات، سیاست‌ها و رویه های لازم برای مهار موثر پشتیبانی مالی از فعالیت های مربوط به اسلحه بررسی می‌کند. با وجود این‌که بانک های لوکزامبورگ در کانون توجه این گزارش هستند، یافته ها و توصیه های آن در مورد دیگر کشورهای اتحادیه‌ی اروپا و جاهای دیگر درست است.
یوروپُل: ۱۰ هزار کودک مهاجر در اروپا احتمالاً ناپدید شده‌اند
ایران
مرگ بیش از یک‌هزار کارگر در ۹ ماه بر اثر حوادث شغلی
نماینده مجلس: مقام‌های کشوری و استانی در زمین‌خواری‌ها نقش دارند
حقوق نسل سوم: توسعه، صلح، محیط زیست…
فرانسه تدارک کنفرانس بین‌المللی برای صلح خاورمیانه
ایران عملکرد زیست محیطی کشورها: ایران در رتبه ۱۰۵
دفاع از حقوق بشر
عراق هشدار سازمان‌های غیردولتی علیه مداخله‌ی بریتانیا در تحقیقات جاری مربوط به نقض حقوق بشر
فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر ۲۹ ژانویه ۲۰۱۶ نامه ی سرگشاده ۷ سازمان غیردولتی به دیوید کامرون درباره‌ی تحقیقات جاری «تیم ادعاهای تاریخی در عراق» ـ آقای نخست‌وزیر، این نامه را به‌منظور ابراز نگرانی جدی درباره‌ی اظهارات هفته‌ی گذشته شما می‌نویسیم. شما گفتید: «اکنون صنعتی در جریان است که می‌کوشد از ادعاهای ساختگی علیه نظامیان ما که در عراق جنگیدند، سود ببرد.» به‌همین ترتیب، از اظهار نظر وزیر دفاع مایکل فالون نگران هستیم که گویا گفته است، افراد یا مؤسسه‌های حقوقی که این ادعاها را به اطلاع عموم می‌رسانند «در تعقیب آمبولانس‌ها هستند.» ما هر دو این اظهارنظرها را ناشی از داوری بد و نامناسب و نیز برای فعالیت جاریِ مهم «تیم ادعاهای تاریخی در عراق» زیانبار می‌دانیم. همچنانکه می‌دانید، «تیم ادعاهای تاریخی در عراق» برای بررسی ادعاهای مربوط به نقض حقوق بشر به دست نیروهای مسلح بریتانیا علیه غیرنظامیان عراقی در سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۹ تشکیل شد. از جمله ادعاهایی درباره‌ی جنایت‌های جنگی مطرح شده که در حقوق بین‌المللی ممنوع است و بریتانیا با اجرای اساسنامه‌ی دادگاه بین‌المللی جزایی به‌روشنی آنها را ممنوع اعلام کرده و بدین ترتیب دولت صرفنظر از محل وقوع آنها متعهد است با آنها مقابله کند.
چین دولت‌مردان سرکوب علیه منتقدان را با حکم های زندان برای فعالان حقوق بشر تشدید کرده‌اند
۲۹ ژانویه ۲۰۱۶ عفو بین‌الملل اعلام کرد: سه مبارز حقوق بشر که امروز به‌خاطر انتشار کتاب هایی درباره‌ی دمکراسی و کنشگرایی حکم زندان دریافت کردند، آخرین قربانیان اتهام‌های برانگیخته از «امنیت ملی» هستند که برای سرکوب منتقدان دولت به کار می‌رود. این سه تن در دادگاه شهر گوانگژو به ۵ سال، ۳،۵ و ۲،۵ سال زندان محکوم شدند.
ایران
گزارشگران بدون مرز: وزیر خارجه آلمان در تهران نقض آزادی بیان را مطرح کند
«دانشمندان نگران» خواهان آزادی امید کوکبی شدند
نامه به بان کی مون برای پیگیری سرنوشت سعید زینالی
زنان
لبنان زنان پناه‌جوی سوری با خطر بزرگ استثمار و آزار جنسی روبرو هستند
۲ فوریه ۲۰۱۶ عفو بین‌الملل در گزارشی تازه که پیش از کنفرانس حامیان مالی سوریه در لندن در ۴ فوریه منتشر شد، اعلام کرد: کاستی ها در کمک های بین‌المللی و سیاست های تبعیضآمیز دولت‌مردان لبنان شرایطی را ایجاد می‌کنند که استثمار و سوءاستفاده از زنان پناه‌جو در لبنان را آسان می‌کند. این گزارش («٬من محلی امن می خواهم٬: زنان پناه‌جوی سوری ریشه کن شده و بی پناه در لبنان») نشان می‌دهد که خودداری دولت لبنان از تمدید اجازه اقامت پناهجویان و کمبود منابع مالی بین‌المللی زنان پناه‌جو را در وضعیتی خطرناک و در معرض استثمار قدرتمندان از جمله مالکان خانه ها، کارفرمایان و حتا پلیس قرار می‌دهد.
مدیریت زنان بر رسانه‌ها؛ جنسیت‌محوری یا تبعیض مثبت؟
سرمایه داری متأخر و وضعیت زنان
ایران
درخواست مجازات قاضی‌هایی که به زنان پیشنهاد نامشروع می‌کنند
بنیادگرایی، دشمن زنان ـ سمیناری در کلن آلمان
ساختن خانواده‌ی دموکراتیک، کار ساده‌ای نیست
کودکان
بیش از یک سوم پناهجویان و آوارگان را کودکان تشکیل می دهند
صلح بانان سازمان ملل آفریقای مرکزی در معرض اتهامات جدید سوء استفاده جنسی از کودکان
ترکیه بهره‌کشی از کودکان سوری در کارخانه‌های پوشاک
فرهنگ و اندیشه
اسراییل دبیرکل سازمان ملل: پیام آور را نکشید
مرکز خبر سازمان ملل ۱ فوریه ۲۰۱۶ بان کی مون ـ سال ۲۰۱۶ در اسراییل و سرزمین‌های اشغالی فلسطین، همان طور آغاز شد که ۲۰۱۵ پایان یافت: با خشونت و گفتمان قطبی شده عمومی. این قطبی شدن هفته گذشته در سالن های سازمان ملل هم خود را زمانی نشان داد که من به حقیقتی ساده اشاره کردم: تاریخ ثابت می‌کند که مردم همیشه علیه اشغال مقاومت می‌کنند. بعضی کوشیدند پیامآور را بکشند و وانمود کردند گفته های من توجیه خشونت است. چاقوزنی ها، حمله با اتومبیل و حمله‌های دیگر فلسطینی ها علیه غیرنظامیان اسراییلی زشت است، تحریک به خشونت و تجلیل از قاتلان هم همینطور. هیچ چیز تروریسم را توجیه نمی کند و من آن را کاملا محکوم می کنم. با وجود این، غیرقابل تصور است که خشونت را بتوان فقط با اقدامات امنیتی متوقف کرد. همچنانکه هفته پیش در شورای امنیت سازمان ملل هشدار دادم، سرخوردگی فلسطینی ها در زیر بار نیم قرن اشغال رو به رشد است. غفلت از آن، باعث ناپدید شدنش نمی شود. هیچ کس نمی تواند انکار کند که حقیقت روزمره اشغال خشم و یاس را تحریک می‌کند و اینها محرک خشونت و افراط هستند و از امید به رسیدن به راه حل دو کشور می کاهند. کوچ نشین های اسراییلی رو به گسترش هستند. هفته پیش، ۳۷۰ جریب از زمین های کرانه باختری به‌عنوان «زمین های دولتی» اعلام شدند که برای استفاده کوچ نشین ها به کار می‌رود.
ایران
“فرق ما با داعش و طالبان چیست؟” + گشت ارشاد در کاخ جشنواره فجر
مشترک مورد نظر پای منقل می‌باشد! نمایشگاه کارهای کامبیز درمبخش
“دیوار مهربانی کتاب”، تدبیری برای کتابخوانان کم‌درآمد
آرمان‌شهر
کتابخانه آنلاین حقوق بشر آرمان‌شهر
هدف از راه‌اندازی کتابخانه آنلاین حقوق بشر ایجاد جامع‌ترین پایگاه اطلاعاتی در این زمینه است. کوشش ما بر این است که تمام عهدنامه‌ها و اسناد حقوق بشری به زبان فارسی را در یک کتابخانه مجهز گرد آوریم. اسناد و مطالب موجود را از وبگاه‌های مختلف برگرفته‌ایم و در همه جا کوشیده‌ایم منبع نشر ترجمه آنها را ذکر و منبع اصلی این اسناد را نیز ارایه کنیم تا خواننده علاقه‌مند و آشنا به زبان دیگر بتواند از آن بهره ببرد.»
انتشارات آرمان‌شهر/ حقوق بشر و عدالت
در این بخش، مجموعه کتاب‌ها و جزوه‌های منتشر شده توسط آرمان‌شهر در این حوزه را به صورت آنلاین دریافت و مطالعه کنید.
گستره جهان
در این بخش مجموعه انتشارات، مقاله‌ها، اسناد، اعلامیه‌ها و هرآن‌چه را از دیدگاه آرمان‌شهر به جهان و جهانیان تعلق دارد مطالعه کنید.
«هفت‌روز نامه های حقوق بشر» (افغانستان، بین المللی، و زنان) در خدمت اطلاع رسانی مسئولانه گام بر می‌دارند اما محتوای خبرها لزوما تعیین کننده خط مشی آرمان‌شهر نیست.
منابع این شماره: اخبار روز، المُنیتور، بی بی سی فارسی، بیدار زنی، دمکراسی باز، دویچه وله، دیده بان حقوق بشر، رادیو بین المللی فرانسه، رادیو فردا، رادیو زمانه، عفو بین الملل، فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر، کانون مدافعان حقوق بشر، گروه بین المللی بحران، گویا نیوز، مرکز خبر سازمان ملل، واشینگتن پُست، یورو نیوز
