Christopher Stokes
امروز نهاد پزشکان بیمرز موسوم به ام اس اف تلخترین لحظات کاریشان را یادآوری میکند. در ۳ اکتوبر ۲۰۱۵ میلادی، حملههای هوایی از سوی نیروهای امریکایی نزدیک به ۴۲ تن را کشت و شفاخانۀ کندز را ویران کرد.
از آنجایی که ما از بهر از دستدادن همکاران و مریضان ما غمگین استیم، پرسشی هنوزهم در ذهن ماست: آیا هنوزهم ممکن است که در خط نخست نبرد ارائۀ خدمات بهداشتی دور از خطر باشد؟ سال پیش مرکزهای نهاد پزشکان بیمرز هدف ۷۷ حمله در سوریه و یمن قرار گرفتند. شفاخانهها بهگونۀ دوامدار مورد حمله قرار میگیرند و مریضان و کارمندانشان قربانی این روند میشوند.
پساز حمله بر شفاخانۀ این نهاد در کندز و نیز پساز حملههای مخرب بر مرکزهای بهداشتی در سوریه و یمن، شورای امنیت سازمان ملل قطعنامۀ ۲۲۸۶ را در ماه می سال روان میلادی تصویب کرد. این قطعنامه حمله بر مرکزهای بهداشتی را به شدت نکوهش کرد و از گروههای درگیر خواست که قوانین جهانی را در نبردشان رعایت کنند.
باز هم، پنج ماه پساز ارسال این قطعنامه، بر دو مرکز بهداشتی ما در سوریه حمله شد و پس از آن ما از این کار در شورای امنیت سازمان ملل شکایت کردیم. از یک سو کشورها یک قطعنامه را امضاء میکنند تا از مرکزهای بهداشتی پشتیبانی کنند، اما از سوی دیگر در متضررساختن مستقیم کارمندان بهداشتی و نیز مریضان دست دارند.
چیزی که واضح است این است که با هر حمله بر مرکزهای بهداشتی، روابط میان حکومتها و این مرکزها به گونهیی در رابطه با احترامشان به قوانین جهانی انسانی بدتر میشود و نیز این کار بر روشی که آنان این جنگ را به پیش میبرند اثرگذار است.
هیج دولتی تا حال نگفتهاست که بر شفاخانهها بهگونۀ عمدی حملۀ هوایی کنید، بل میگویند که شفاخانهها به گونۀ اشتباه از سوی آنان مورد هدف قرار گرفتهاست. گاهی این حملهها زیر نام مبارزه با هراسافگنی انجام میشوند و این اسمیاست که امروزه از سوی تمام ائتلافها در سوریه بیشتر استفاده میشود.
این حملهها یا بهگونۀ اشتباه در هدف یاد میشوند یا فراموش میشوند و یا هم مانند توپ فوتبال میان حکومتها دست به دست میشود و همیشه حکومتها ادعا میکنند که حملههای هوایی شان بسیار به هدف انجام میشود و یا این که حملههای هوایی شان بسیار بهگونۀ بشردوستانه انجام میشود.
دربارۀ حملههای هوایی که سال پیش بر مرکزهای بهداشتی ما در کندز صورت گرفت تا کنون بررسیهای نسبی صورت گرفته است که از سوی نهادهای مستقل انجام شدهاست. این از بهر آن است که نزد حکومتها ارادۀ سیاسی وجود ندارد تا حملههای شان را از بیرون بررسی و آزامایش کنند.
در کندز، ایالات متحده امریکا یک بررسی نظامی داخلی از سوی خود انجام داد و در ماه اپریل سال ۲۰۱۵ یک گزارش کاملاً کوتاهشده را در دسترس مردم قرار داد. این چیز زیادی است که میشود از سوی یک نیروی نظامی که در این بمباران شامل بود به دست بیاوریم.
این بررسی از سوی امریکا به ما اجازه داد تا بر رویدادهایی که در شب حمله بر شفاخانۀ ما در کندز رخ دادند یک دید ژرف داشته باشیم. هنوزهم چیزیهایی استند که ما از گزارش بررسی الایات متحده امریکا درک کردهایم که نگران کنندهاند.
نیروهای زمینی در کندز بهگونۀ اشتباه فکر کردند که تمام غیرنظامیان از شهر فرار کردهاند و این تنها طالباناند که در شهر باقی ماندهاند. آنان هیچ تلاشی انجام ندادند تا بدانند که این طرز تفکرشان درست است یا نه، و موارد لازم را زیر دست نگرفتند تا از تلفات غیر نظامیان جلوگیری کنند.
تمام شهر کندز متخاصم معلوم میشد. برای دفاع از جان خود، نیروهای امریکایی در کندز نخست شلیک میکردند و پس از آن سؤال میکردند که این روش عملیات نظامی آنان بود. هیج کسی در بخش فرماندهی فهرستی را که در آن شامل ساعات بیحمله بود بررسی نکرده بود.
این گزارش نشان میدهد که شفاخانۀ ما نادرست شناسایی شده بود. و این باعث شد تا جنگندۀ ای سی ۱۳۰ بر شفاخانۀ ما ۲۱۱ شلیک انجام دهد، بیآنکه بفهمند این بخش برای شان یک تهدید است یا نه.
نهاد پزشکان بیمرز به تلاش خود با حکومت افغانستان و امریکا ادامه میدهد تا از آنان اطمینان دریافت کند که دوباره چنین کاری انجام نخواهد شد.
مسؤولیت نگهداری از شفاخانهها چه در عملیات نظامی چه در نبرد بر ما نیست تا مرکز بهداشتی خود را از یک جابهجای دیگر انتقال دهیم. بر بنیاد قانون جنگ، این بسیار مهم است تا اهداف خود را از بخشهای حمایتشدۀ غیر نظامیان تفکیک کنند. اگر در اینباره فرقی قایل نشوند، هر فرد هدف نبرد خواهد بود.
نهاد پزشکان بیمرز بیش از ۴۰ سال میشود که دربارۀ حمایت از مرکزهای بهداشتی در بخشهای جنگزده گفتوگو کردهاست. کار ما این است تا طرفهای درگیر را قانع سازیم تا به مرکزهای بهداشتی احترام بگذارند.
به گونۀ نمونه، هنوزهم برخیاز مقامهای افغانستان به این باور اند که حمله بر شفاخانۀ پزشکان بیمرز در کندز از بهر آن بود که این مرکز مملو از جنگجویان طالب بود. ما هنوز در حیرتیم که آیا اخلاق پزشکی به این کار اجازه میدهد که همه افراد از هر گروهی که باشند زیر تداوی قار بگیرند و شفاخانههای ما به مرکزهای دشمن انتقال یابند؟
ما نمیتوانیم بپذیریم که ما از بهر تداوی زخمیان دشمن مورد هدف قرار گیریم. ما پیام خود را به آنانی میرسانیم که در هرجایی که ما کار میکنیم در حال جنگاند. ما از تمام کسانی که در قدرتاند، میخواهیم تا چیزی را که به زبان میگویند به واقعیت مبدل کنند. ما کسانی را که از قوانین نبرد سرکشی میکنند نکوهش میکنیم.
جنگی که نامحدود باشد به میدانهای نبرد بیپزشک مبدل خواهد شد. ما خاموش نخواهیم نشست و اجازه نخواهیم داد تا چنین چیزی اتفاق بیافتد.
کریستوفر استوکس، رییس عمومی سازمان پزشکان بیمرز