بیبیسی: یونسکو، سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد، روز ۲۱ فوریه را روز جهانی زبان مادری نامگذاری شده است. هدف از این نامگذاری کمک به تنوع زبانی و فرهنگی عنوان شده است.
“به سوی آیندهای پایدار از طریق آموزش چند زبانه” شعار امسال یونسکو برای برنامههای فرهنگی مرتبط با این روز است.
کاربران توییتر فارسی با هشتگ #زبان_مادری درباره این موضوع حرف زدهاند و تجربه خود از گویش به زبان مادریشان را روایت کردهاند. تجربههایی از مواردی که به خاطر حرف زدن به زبان مادری یا حرف زدن با لهجه مورد تبعیض قرار گرفتهاند یا تحقیر و مسخره شدهاند.
مستوره نوشته است: “بهش میگفتم میاد مدرسه باهام فارسی حرف بزنه، بچهها مسخره میکردند، تنها کسی که حتی الانم با نوهها اغلب گیلکی حرف میزنه، مامانه”
کاربری به نام سکرت توییت کرده است: “از زمان راهنمایی یه همکلاسی داشتم که تا همین چند وقت پیش که ختم پدرش بود نمیدونستم ترکه، مجبور بوده به خاطر حجم تمسخر پنهون کنه”
مجید نوشته است: “هیچ لطفی در حق #زبان_مادری غیرفارسزبانها نکنید. فقط ویدیوهای سراسر تحقیر کودکان را وقتی مجبورند به فارسی پاسخ بدهند پخش نکنید، نخندید.”
بسیاری از کاربران هم امروز به زبان مادری خود از ترکی و کردی گرفته تا گیلکی و عربی توییت کردهاند.
اما بحث اصلی کاربران در شبکههای اجتماعی فارسی، حق آموزش به زبان مادری در مناطق مختلف ایران است.
محمود صادقی، نماینده مجلس ایران، در توییتر خود به اصل ۱۵ قانون اساسی اشاره کرده است که میگوید: “استفاده از زبانهای محلی و قومی درمطبوعات ورسانه های گروهی وتدریس ادبیات آنها در مدارس در کنار زبان فارسی آزاد است.”
احمد مدادی توییت کرده است: “این حق آدمهاست که به همون زبونی که لالایی میشنوند و عاشق میشند و مویه میکنند، به همون زبون همه بتونند درس بخونند. روز #زبان_مادری مبارک”
با این حال منتقدان آموزش به زبان مادری و حق گویش به زبان مادری با ارتباط دادن این موضوع به هویت ملی، مطالبات اقلیتها برای آموزش به زبان مادری خود را تهدیدی برای تمامیت ارضی کشور قلمداد کردهاند.
کاربری به نام آرین با اینکه بر اهمیت حفظ زبان مادری به منظور حفظ فرهنگ اقوام و اقلیتها تاکید کرده، نوشته است: “ولى آموزش صرفا باید به زبان رسمى کشور صورت بگیرد در غیر این صورت میتواند به نوعى نقض کننده مفهوم تمامیت ارضى کشور باشد.”
پارتیزان زخمی نیز توییت کرده است: “شما کردی را میشناسید که کردی بلد نباشد یا آذری که ترکی نداند؟ #زبان_مادری چیست؟ دست آویزی برای ایجاد اختلاف از بین بردن اتحاد.”
در پاسخ به انتقادهایی از این دست، حسین نوروزی نوشته است: “#زبان_مادری نهتنها عامل تفرقه در یک کشور نیست، که همزیستی این زبانها در کنار هم، فرهنگ مدارا رو بین اقوام مختلف تقویت میکنه.”
کاربری به نام کیخون نیز توییت کرده است: “گم شدن #زبان_مادری فقط گم شدن واژهها نیست، با آن تمام آن گیاهان، مکانها، رودها، درهها، غذاها، روابط انسانی و فعلها هم از دست میروند.”
نقل قولی منسوب به هاینریش بل، نویسنده آلمانی، در میان کاربران دست به دست میشود که گفته است: “وقتی میبینی کسی لهجه دارد معنایش این است که از تو یک زبان بیشتر میداند.”