میثاق ملی لغو اعدام

آقای لاهیجی به‌تازگی این مقاله را برای انتشار در چارچوب «پرونده‌ای به بهانه دهم اکتبر، روز جهانی مبارزه با اعدام» در اختیار رادیو زمانه قرار داده است. رادیو زمانه در توضیحی در باره‌ی مقاله نوشته است: این «مقاله به قلم دکتر عبدالکریم لاهیجی، حقوقدان شناخته شده و رئیس افتخاری فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر (International Federation for Human Rights – FIDH) و نایب‌رئیس و رئیس پیشین آن (۲۰۱۶ – ۲۰۱۳) است.

این مقاله یک سند است؛ در دوره‌ای نوشته شده که هنوز آزادیخواهان و طرفداران حقوق بشر به موضوع ضرورت لغو مجازات اعدام فکر نمی‌کردند و گروه‌های سیاسی مخالف، انتقاد از اعدام مخالفان به دست رژیم را تا حد انتقاد از هر گونه اعدامی، از جمله آنچه زیر عنوان “اعدام انقلابی” تقدیس می‌شد، ارتقا نمی‌دادند.

خواندن چنین مقاله‌ای با ادراک گذشت زمان و عوض شدن نسبی ذهنیت‌ها همراه است. خوشبختانه اکنون هیچ گروه سیاسی جدی‌ای که هدف اعلام شده‌اش کسب آزادی و برقراری عدالت باشد، دیگر از “اعدام انقلابی” سخن نمی‌گوید. ضرورت لغو مجازات اعدام به برنامه بخشی از این گروه‌ها راه یافته است و اعدام به یکی از موضوع‌های ثابت رسانه‌ها تبدیل شده است.

بحث بر سر مجازات اعدام، از یک طرف بحث بر سر آسیب‌های اجتماعی و خشونت است، و از طرف دیگر بحث بر سر نظام حقوقی و شیوه کارکرد دستگاه قضایی است. در هر دو سو بحث در حال پیشرفت است. پیشرفت این بحث‌ها بر ارج متن‌ها و سندها و ابتکارهایی که آنها را در اصل برانگیختند، می‌افزاید. مقاله زیر از جمله این سندهاست.

بازنشر مقاله‌ی “میثاق ملی لغو اعدام” در “زمانه” با اجازه نویسنده آن صورت می‌گیرد. زمانه به این خاطر از آقای دکتر عبدالکریم لاهیجی سپاسگزاری می‌کند. لازم به توضیح است که میان‌تیترهای متن، افزوده‌های “زمانه” هستند.»

رادیو زمانه همچنین گفت‌وگویی را با عنوان «فرآیند رشد آگاهی در مخالفت با مجازات اعدام» با آقای لاهیجی ترتیب داده که در آن آقای لاهیجی توضیحات مشروحی در باره‌ی شرایط زمان نگارش مقاله و نیز وضعیت کنونی داده است.

به گفت‌وگو با دکتر عبدالکریم لاهیجی در اینجا گوش دهید: https://soundcloud.com/radiozamaneh…

رادیو زمانه در توضیح این گفت‌وگو از جمله آورده است: «مقاله “میثاق ملی اعدام” در حکم یک سند است، سندی در فرایند رشد آگاهی عمومی درباره حقوق بشر و ضرورت مقابله با مجازات اعدام.

با آقای لاهیجی گفت‌وگو کرده‌ایم تا بدانیم مقاله‌ی “میثاق ملی لغو اعدام” در چه دوره‌ای نوشته شده و آن هنگام نگرش عمومی در مورد اعدام در میان ایرانیان به ویژه بخش آزادیخواه و روشنفکر آن چه گونه بوده است. و نیز از ایشان پرسیده‌ایم که اکنون کیفیت آگاهی حقوقی چگونه است و به ویژه چه پیشرفتی در مورد مخالفت با مجازات اعدام می‌بیند.

دکتر لاهیجی در این گفت‌وگو نسبت به پیشرفت آگاهی برای مخالفت با مجازات اعدام ابراز امیدواری کرده و توضیح می‌دهد چرا حق زندگی بایستی بنیاد همه قوانین باشد. حق زندگی نافی مجازات اعدام است.

به نظر رئیس افتخاری فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر و نایب‌رئیس پیشین آن، برای رشد آگاهی به منظور دفاع پیگیر از حق زندگی و بر این پایه مخالفت با مجازات اعدام، باید کار فرهنگی کرد. دکتر لاهیجی در این مصاحبه، از جمله “زمانه” را مثال می‌زند و از کارزار رسانه‌ای آن با عنوان “حق زندگی” پشتیبانی می‌کند.»

میثاق ملی لغو اعدام

عبدالکریم لاهیجی

میثاق ملی لغو اعدام، نشریه حقوق بشر، بهار ۱۳۶۵

رادیو زمانه عنوان‌های فرعی زیر را به مقداله افزوده است:

فرانسه در نیمه اول دهه ۱۹۸۰: بحث در مورد مجازات اعدام

نقد مجازات اعدام

خصیصهٴ اجتماعی ـ سیاسی مقاومت در قبال لغو مجازات اعدام

کارکرد مجازات اعدام

حق زندگی

اعدام در ایران

نقد خشونت‌گرایی گروه‌‌های سیاسی

نقد خشونت‌گرایی گروه‌‌های سیاسی

پانویس‌‌ها

متن کامل مقاله‌ در اینجا: «میثاق ملی لغو اعدام» به قلم دکتر عبدالکریم لاهیجی