امیر نادری و سینمای مدرن ایران
نمایش همه ساخته های امیر نادری، سینماگر بسیار ویژه و تأثیر گذار در سینمای ایران، در میان شماری فیلم دیگر که حکایت از پرورش گویشی نو در سینمای ایران دارند، در چارچوب رخدادی به نام ” امیر نادری و سینمای مدرن ایران” قرار داده شده که از روز ۵ آوریل تا ۱۷ ژوئن در مرکز پمپیدوی پاریس برگزار میشود.
هدف این رخداد شناساندن شخصیتی است که بیش از ۲۰ فیلم ساخته و الهام بخش شماری از سینماگران مطرح ایرانی بوده است چرا که جز سینما دوستان واقعی، شماری او را در فرانسه نمی شناسند.
افزون بر ساخته های امیر نادری، طبیعتا فیلم هائی از عباس کیا رستمی، محسن مخملباف، بهرام بیضائی، پرویز کیمیاوی، داریوش مهرجوئی، رخشان بنی اعتماد،
سهراب شهید ثالث، فروغ فرخزاد، ابراهیم گلستان و.. گنجانده شده اند.
در مقدمه کاتالوگی که این مرکز به چاپ رسانده، نامه ای از امیر نادری به “ژان میشل فرودون” را می بینیم که بی نهایت جالب و خواندنی است. این نامه که در عین حال متاثر نیز می کند، خود به گونه ای یک فیلم سینمائی ذهنی به وجود می آورد که ما در آن رشد و نمو استعداد هنری ویژه ای را در شرایطی شاهد می شویم که چندان برای به سر انجام رساندن استعداد ها مناسب نیستند.
در آغاز ، امیر نادری بر این اشاره دارد که همچون شخصیت های فیلم هایش ناچار به کاویدن گذشته و دوران کودکی اش شده است.
او می گوید هرگز پدرش را ندیده و در ۵ سالگی مادر خود را از دست داده است. از این رو در آغوش سینما پرورش یافته و سینما بخش اصلی شخصیت وی را شکل داده است. چون در کوچه بزرگ شده و سینما تنها خانه ی وی بوده است. به مدرسه نرفته و همه روزهای خود را در سالن سینما گذرانده است. به فروختن نوشایه، پخش آگهی و همچنین کار در کابین پروژکتور سینما پرداخته است.
“شهر آبادان، شهری بسیار گرم و خشک که برای استخراج و فروش نفت ساخته شده، دارای بندری است که دور وبر آن را انبار کالا احاطه کرده. من در کنار این این انبارها، در میان بوی نفت و کشتی هائی که می دیدم بزرگ شدم و اینها الهام بخش من شدند. من عاشق زیبائی و شکل آنها بودم چون طبیعت آنها را پیش از شناختن طبیعت شناختم. این کشش سپس به سوی هواپیما، قطار و ماشین هم گسترش یافت. از همان زمان این بی قراری و انگیزه حرکت به پیش برای کشف دنیائی تازه در من به وجود آمد..”
در دیدار با امیر نادری در مرکز پمپیدو در پاریس تلاش کردم پاسخ هائی به پرسش هائی چون پیگیری ویژگیهای فیلم های نخستینش، یعنی تلاش سرسختانه شخصیت ها، کار بر روی صدا و موسیقی، در فیلم های تازه ترش و به ویژه آنهائی که برون از کشور ساخته ؛ مدرنیته ای که در همه آثارش دیده می شود ؛ فرهنگ سینمائی بسیار بزرگش و تأثیری که بر دیگر سینماگران؛ دلیل ترک میهن … بگیرم.
گفتگو با این سینماگر ناب را با جمله ای که خود وی گفته بود آغاز کردم. او گفته بود : ” من بر روی شانه های خود بار همه سینمائی را می کشم که دوست دارم. باری که یک گنجینه ویک هدیه اما بسیار سنگین است..”
از او پرسیدم : این سینما کدام است و چرا سنگینی می کند ؟
گوش بدهید
در پایان باید بیافزایم که “ماستر کلاسی” در روز شنبه ۱۴ آوریل در مرکز پمپیدو در پاریس برای امیر نادری برگزار گردیده است و تا روز ۱۷ ژوئن نمایش فیلم های وی ادامه خواهد داشت.
