حافظه‏ی جمعی بیانگر دردهای مشترک تاریخی مردمانی است که در یک مرز و بوم، رنج‏های مشترک را تجربه کرده اند و بار این دردها و رنج ها همواره بر آنان سنگینی می‏کند. حافظه‏ی جمعی به خاطر داشتن رنج آدمی و انسانیت پایمال شده به وسیله‏ی جانیان است. دولت‏های غیر دموکراتیک و خودکامه در جهان همیشه کوشیده‏اند که دردها و رنج‏های مردم را به فراموشی بسپارند و خاطرات مردم را در فضای غیر دموکراتیک با جبر پاک سازند. این کوششی بوده است که تاکنون هم در افغانستان به صورت مستقیم و غیر مستقیم ادامه دارد.