عربستان سعودی: شکنجه و آزار فعالان حقوق زنان در زندان‌ها

عکس: تارنمای فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر

نقض فاحش حقوق بشر

عربستان سعودی: شکنجه و آزار فعالان حقوق زنان در زندان‌ها

عفو بین‌الملل ـ فعالان حقوق زنان عربستان که بیش از شش‌ ماه است در بازداشت مقامات سعودی هستند،‌ تحت شکنجه و آزار روانی و جسمی قرارداشتند. این فعالان در حین بازجویی با شوک الکتریکی، شلاق، ضرب و جرح و بی‌خوابی اجباری شکنجه شده‌اند. علاوه بر این، دست کم یکی از فعالان را طی بازجویی از سقف آویزان کرده اند. به یک فعال به‌دروغ خبر کشته شدن یکی از بستگانش را داده‌اند و یکی دیگر از آن‌ها دست به خودکشی زده‌ است. یک زندانی سابق زندان ذهبان که سه ماه پیش آزاد شده می‌گوید که شاهد این بوده که بازجویان برای ضرب و جرح زندانیان از کابل‌های تلفن و ابزار دیگر استفاده می‌کردند. یکی از زنان بازداشتی عنوان کرده که بازجویانی که ماسک بر صورت داشتند او را مورد آزار و اذیت جنسی قرار داده‌اند. به گزارش شاهدان، فعالان به صورت مکرر به وسیله شلاق و شوک الکتریکی شکنجه شده‌اند به صورتی که برخی از آن‌ها قادر نیستند لرزش بدن خود را کنترل کنند، بایستند یا راه بروند. دولت‌مردان عربستان سعودی از اواسط ماه مه سال جاری اقدام به بازداشت فعلان حقوق زنان و فمینیست‌های برجسته کشور کردند. لجین الهذلول ۲۸ ساله، عزیزه الیوسف، استاد دانشگاه بازنشسته و ایمان النجار فعال حقوق زنان در میان بازداشت شدگان هستند. همچنین محمد الرابعی، نویسنده و ابراهیم المدایمغ، وکیل، که هر دو از حامیان حقوق زنان هستند نیز همچنان در بازداشت دستگاه قضایی عربستان به‌سر می‌برند. این فعالان دهه‌ها تلاش کرده‌بودند تا ممنوعیت رانندگی زنان و قانون قیمومیت مردان لغو شود.

یمن: غرب در بدبختی این کشور هم‌دست است

گاردین ـ  بدبختی مردم رو به گسترش است و چشم اندازی برای پایان آن دیده نمی‌شود. این رنج و بدبختی جنایت ما نیز محسوب می‌شود.رنج و بدبختی غیرنظامیان در یمن فقط بدترین بحران انسانی جهان نیست، جنایت نیز هست. نیمی از مردم این کشور ۲۲ میلیونی در آستانه قحطی هستند. ۱٫۸ میلیون کودک به شدت دچار سوء تغذیه هستند. برای بسیاری خیلی دیر شده است. به پیش‌بینی سازمان ملل، وضعیت در یمن ممکن است بدترین قحطی طی یک قرن شود. آمار رسمی تلفات سالهاست که در رقم ۱۰ هزار باقی مانده است. برآورد می شود که رقم واقعی ۵ برابر آن باشد. سازمان بهداشت جهانی ماه گذشته هشدار داد که هر هفته ۱۰ هزار مورد وبا گزارش می‌شود. «۸۵ هزار کودک در یمن در پی گرسنگی و بیماری درگذشته‌اند»: بر اساس تخمین سازمان بین‌المللی صندوق نجات کودکان در کشور جنگ زده یمن از ماه آوریل ۲۰۱۵ تا اکتبر سال جاری ۲۰۱۸ حدود ۸۵ هزار کودک در پی گرسنگی و بیماری درگذشته‌اند. غیرنظامیان یمنی قربانیان پنهان پهپادهای آمریکایی

یمن: فرانسه در مورد تعدی ها به ولیعهد امارات متحده عربی فشار بیاورد

دیده‌بان حقوق بشر ـ  رئیس‌جمهوری فرانسه امانوئل مکرون باید دغدغه های جدی نسبت به نقض حقوق جنگی در یمن را با ولیعهد ابوظبی در دیدار او از پاریس در روز ۲۱ نوامبر ۲۰۱۸ مطرح کند. امارات متحده عربی نقش مهمی در عملیات نظامی ائتلاف زیر رهبری عربستان سعودی در یمن بازی می‌کند. این ائتلاف از مارچ ۲۰۱۵ بدون برنامه خانه ها، بازار ها و مدارس را بمباران کرده، از مهمات خوشه‌ای ممنوعه استفاده کرده و مانع تحویل کمک‌های بشردوستانه شده است. این سازمان در حدود ۹۰ مورد حمله غیرقانونی ائتلاف را ثبت کرده که بعضی از آنها احتمالاً جنایت جنگی به شمار می روند. امارات متحده عربی و نیروهای مورد حمایت آن یمنی ها را خودسرانه بازداشت کرده، مورد شکنجه و در معرض ناپدید کردن قهری قرار داده‌اند.

مصر: کودکان در معرض نقض فاحش حقوق بشر از جمله شکنجه و ناپدید کردن قهری

عفو بین‌الملل ـ دولتمردان مصر از سال ۲۰۱۳ مرتکب نقض فاحش حقوق بشر علیه کودکان شده‌اند. بر اساس گزارش تازه ای که این سازمان منتشر کرد، از سال ۲۰۱۵ دست‌کم شش کودک در زندان شکنجه شده و ۱۲ کودک دیگر قربانی ناپدید کردن قهری شده‌اند. اطلاعاتی که این سازمان و جبهه حقوق بشر مصر گردآوری کرده اند به مناسبت روز جهانی کودکان منتشر شده است. خانواده های شش کودک شکنجه شده گفتند که این کودکان در بازداشت مورد ضرب و جرح  کار گرفته اند، شوک الکتریکی به آلت تناسلی و بخش‌های دیگر بدن وارد شده یا آنها را از قسمت های مختلف بدن آویزان کرده اند. در بعضی موارد زیر قول کودکان گفتند که به منظور اعتراف به جرایمی که مرتکب نشده بودند مورد شکنجه قرار گرفته اند.

ترکیه: بازداشت فرهنگ‌سازان و فعالان حقوق بشر

دویچه وله ـ  پلیس ترکیه پنج سال پس از اعتراضات در پارک گزی استانبول، حملات خود به “دشمنان کشور” را آغاز کرده است. بسیاری از نمایندگان سازمان “آنادولو کولتور” که با انستیتو گوته آلمان همکاری می‌کند بازداشت شده‌اند. بسیاری از اهالی فرهنگ و فعالان حقوق بشر در ترکیه به خاطر حمایت از اعتراض‌های سال ۲۰۱۳ میلادی در این کشور بازداشت شده‌اند. رسانه‌های ترکیه گزارش داده‌اند که در میان بسیاری از بازداشت‌شدگان افرادی هستند که با سازمان “آنادولو کولتور” فعایت می‌کنند. “آنادولو کولتور” سازمان فرهنگی عثمان کاوالا، فعال برجسته مدنی و تجاری ترکیه است. کاوالا از سال گذشته به اتهام همکاری با کودتاگران ترکیه در بازداشت به سر می‌برد، اما هنوز حکمی علیه او صادر نشده است. عثمان کاوالا مظنون به همکاری با کودتاچی‌ها در ماه ژوئیه ۲۰۱۶ است. “آنادولو کولتور”، سازمان فرهنگی عثمان کاوالا، سازمانی است که برای تحقق رواداری میان گروه های اتنیک در ترکیه فعالیت می‌کند. این سازمان همکاری‌های وسیعی با سازمان‌های جهانی از جمله انستیتو گوته آلمان دارد. به گزارش خبرگزاری آلمان در مجموع فرمان بازداشت ۲۰۰ نفر در استانبول و سه منطقه دیگر صادر شده است. ۱۳ نفر در حال حاضر در بازداشت به سر می‌برند. دادگاه استانبول با آزادی عادل دمیرچی شهروند ترک‌تبار آلمان متهم به “عضویت در گروه تروریستی”مخالفت کرد.

بلاروس: آزار قضایی روزنامه‌نگار و عضو مرکز حقوق بشر ویاسنا

سوریه: در حملات هوایی ائتلاف ضدداعش بار دیگر ده‌ها زن و کودک کشته شدند

سوریه: «صدها آواره پس از بازگشت به کشورشان بازداشت شدند»

ایران:

فرجام خصوصی‌سازی نیشکر هفت‌تپه: کارفرمای فراری، کارگر زندانی

دویچه وله ـ بیش از دو هفته از آغاز اعتراضات کارگری در نیشکر هفت‌تپه می‌گذرد. شمار بازداشتی‌های مرتبط با این اعتراضات به دست‌کم ۱۹ نفر رسیده است. کارگران چهار ماه است حقوق نگرفته‌اند. کارفرمای شرکت “فراری” است. مسئولان وعده می‌دهند. سندیکای کارگران شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت‌تپه در استان خوزستان روز ۱۸ نوامبر اعلام کرد که اسماعیل بخشی به همراه مسلم آرمند، دو تن از نمایندگان کارگران و سپیده غلیان، خبرنگار، در ارتباط با اعتراض‌های کارگری در این واحد کشاورزی ـ صنعتی بازداشت شده و به اداره امنیت شهرستان شوش منتقل شده‌اند. کانال تلگرامی کارگران هفت‌تپه نیز اسامی ۱۸ تن از بازداشت‌شدگان را اعلام کرده است.

بهائیان، از نبش قبر تا تخریب گورستان

بی‌بی‌سی ـ اوایل آبان ماه امسال، پیکر یک شهروند ایرانی بهائی به نام خانم شمسی اقدسی اعظیمیان از آرامگاهش در قبرستانی اطراف دماوند بیرون کشیده شد و در بیابان‌های اطراف رها شد. این اقدم پس از اخطار مسؤولان محلی به جامعه بهایی منطقه نسبت به عدم دفن امواتشان در گورستان مخصوصشان صورت گرفت. پیش از آن ده‌ها گورستان عمومی بهائیان نیز در شهرهای مختلف ایران تخریب شده یا با هدف ممانعت دفن اموات در آن به طور کامل بسته شده‌اند. چرا نسبت به گورستان‌های بهایی حساسیت وجود دارد؟ چرا اقدام به تخریب آنها صورت گرفته و از دفن امواتشان در آن ممانعت می‌شود؟ آیا چنین عملی از لحاظ قواعد شرعی فقه اسلامی و بالاخص فقه شیعی که مبنای عمل در نظام جمهوری اسلامی است درست است؟

۱۰ معلم بازداشتی در اعتصاب همچنان زندانی‌اند

رادیو زمانه ـ از میان معلمان زندانی تنها چهار معلم در خراسان شمالی به صورت موقت آزاد شدند. همزمان با اعتصاب معلمان حداقل ۱۴ معلم بازداشت و نزدیک به صد معلم احضار، بازجویی و تهدید شدند.

* اعدام‌ها: شیراز (۳ تن در انظار عمومی)؛ نور (۱ تن)

* محکومیت کودک ۱۴ ساله به دوبار اعدام در اصفهان

* صدور حکم اعدام برای چهار جوان در مشهد

* شهرزاد نظیفی قهرمان موتورکراس زنان و از شهروندان بهایی بازداشت شد

* ادامه بازداشت ها در مریوان همزمان با انتقال یک بازداشتی به زندان مریوان

* سه شهروند بهایی در یزد به زندان محکوم شدند

* ۵ شهروند بهایی ساکن بهارستان اصفهان به ۶ سال و سه تن دیگر به ۴ سال زندان محکوم شدند

* صدور حکم ۲ سال حبس برای یکی دیگر بازداشت شدگان اعتراضات مردادماه در تهران

* محرم ولی‌پور شاعر و فعال ترک در تبریز بازداشت شد

* صدور حکم اعدام برای چهار جوان در مشهد

* احضار یک فعال مدنی به دادگاه انقلاب کرمانشاه همزمان با ادامه‌ی بازداشت چهار تن دیگر در سنندج

* «پرونده مجهول امنیتی»‌ مانع آزادی نمایندگان کارگری هفت‌تپه شد

عدالت

انتظار طولانی برای عدالت: آیا دادگاه بین‌المللی جزایی درباره‌ی جنایت‌ها در افغانستان تحقیق خواهد کرد؟

فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر ۲۰۱۸ ـ امروز نخستین سالگرد روزی است که سارنوال (دادستان) دادگاه بین‌المللی جزایی (محکمه‌ی بین‌المللی جنایی) برای آغاز تحقیقات درباره جنایت‌های جنگی و جنایت‌های ضد بشریت که طرف‌های مختلف ـ از جمله طالبان، نیروهای افغانستان، نظامیان آمریکا و مأموران سی‌آی‌اِی احتمالاً از سال ۲۰۰۳ در افغانستان مرتکب شده‌اند، درخواست اجازه کرد. فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر، آرمان‌شهر/ OPEN ASIA و مرکز حقوق اساسی (آمریکا) که از دیرباز در مورد ضرورت پاسخگویی در افغانستان دادخواهی کرده‌اند، از تصمیم دادستان برای آغاز تحقیقات استقبال کردند. پس از یک سال، ما نگرانی و دلسردی خود را از این وضع ابراز می‌کنیم که قربانیان هنوز در انتظار و تردید هستند که آیا دادگاه صالح و مستقل بین‌المللی به جنایت‌های علیه آنها رسیدگی خواهد کرد یا خیر. گیسو جهانگیری، نایب رئیس فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر و رئیس اجرایی آرمان‌شهر/ OPEN ASIA، گفت: «پس از بررسی مقدماتی که یک دهه به طول انجامید، یک سال انتظار اضافی برای قربانیان قابل قبول نیست. قربانیانی که با قاطعیت طرفدار آغاز تحقیقات بودند و هنوز از جنایت‌های ضد بشریت و جنایت‌های جنگی در چارچوب درگیری جاری مسلحانه رنج می‌برند، حق دارند بدانند که آیا عدالت در راه است و دادگاه بین‌المللی جزایی آمادگی دارد به آنها تسلی خاطر بدهد یا خیر.»

 

کامبوج: دادگاه ازدواج اجباری را جنایت ضد بشریت دانست و رهبران خمر روژ را به خاطر نسل کشی محکوم کرد

فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر ـ  روز ۱۶ نوامبر ۲۰۱۸، شعبه فوق العاده دادگاه کامبوج دومین رای خود را درباره  دو تن از رهبران پیشین خمر روژ صادر کرد و آنها را به خاطر نسل کشی، جنایت های ضد بشریت و جنایت های جنگی در کامبوج از سال ۱۹۷۵ تا سال ۱۹۷۹ مقصر دانست. دادگاه  این دو تن را به حبس ابد محکوم کرد. فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر از این حکم تاریخی که برای نخستین بار مرتکبان جنایت های ازدواج اجباری و تجاوز در چارچوب ازدواج اجباری را  مجازات می‌کند و این جرائم را جنایت ضد بشری می‌داند، استقبال می‌کند. در محاکمه نخست که در آگوست ۲۰۱۴ به پایان رسید، این دو رهبر به خاطر جنایت های ضد بشریت در جابجایی اجباری جمعیت در کامبوج و اعدام مسئولان پیشین جمهوری خمر به حبس ابد محکوم  شده بودند. گزارش بی‌بی‌سی: دو تن از رهبران خمرهای سرخ به جرم نقض حقوق اقلیت‌ها و نسل‌کشی محکوم شدند

ساحل عاج: ۳ سازمان علیه حکم عفو ریاست جمهوری درخواست تجدید نظر دادند

فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر ـ در روز ملی صلح در ساحل عاج، فدراسیون، جنبش حقوق بشر ساحل‌عاج و جامعه حقوق بشر ساحل عاج درخواست تجدید نظر علیه فرمان عفو ۶ آگوست ۲۰۱۸ رئیس‌جمهوری آلسانه کواتارا  را منتشر کردند. این عفو ۸۰۰ تن از کسانی را که در جرایم ارتکابی پس از بحران پساانتخاباتی  ۲۰۱۱ـ۲۰۱۰ شرکت داشتند، در برمی‌گیرد. در میان این عده افسران بلندپایه ارتش و رهبران سیاسی هر دو طرف درگیری وجود دارند. سازمان های ما از دولتمردان ساحل عاج می‌خواهند این تصمیم را لغو کنند تا دستیابی قربانیان نقض فاحش حقوق بشر به عدالت  بر اساس تعهدات دولت ساحل عاج تضمین شود. عفو در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۷ از ارتکاب جنایت های مهم دیگر پیشگیری نکرد. صلح پایدار در ساحل عاج تنها در صورتی ممکن خواهد بود که مسئولان مهمترین جنایت ها مورد پیگرد قرار گیرند.

ترکیه: دادگاه حقوق بشر اروپا: دولت صلاح ‌الدین دمیرتاش سیاستمدار طرفدار حقوق کردها را از زندان آزاد کند

رادیو زمانه ـ دادگاه حقوق بشر اروپا در شهر استراسبورگ نسبت به مدت زمان و شرایط بازداشت صلاح ‌الدین دمیرتاش رهبر پیشین حزب دموکراتیک خلق‌ها در ترکیه به‌شدت انتقاد کرد و خواهان آزادی این مدافع حقوق کردها شد. دادگاه حقوق بشر اروپا گفته است که هدف از بازداشت دمیرتاش انسداد پلورالیسم و محدود کردن آزادی‌های سیاسی است. همچنین از حق این سیاستمدار مخالف برای انتخاب شدن و اجرای وظایف نمایندگی پارلمانی‌اش جلوگیری می‌شود. دمیرتاش، وکیل ۴۵ ساله به‌همراه حدود ۱۰ نماینده حزب دموکراتیک خلق‌ها در پارلمان ترکیه، ۴ نوامبر ۲۰۱۶ در پاکسازی‌ها و بازداشت‌های گسترده پس از کودتای نافرجام ۱۵ ژوئیه همان سال بازداشت شد.

سریلانکا: بقایای ۲۳۰ جسد در گوری جمعی کشف شده است

بی‌بی‌سی ـ متخصصان در سریلانکا می‌گویند گور جمعی که اوایل سال جاری در شهر منار در شمال غربی این کشور کشف شده بزرگترین گور جمعی سریلانکاست. در این گور جمعی که در منطقه‌ای سابقا جنگی واقع شده تا ماه اوت امسال بقایای ۹۰ جسد پیدا شده بود اما حالا تعداد اجساد پیدا شده به ۲۳۰ رسیده است. گروه‌های حامی حقوق بشر می‌گویند دست کم ۲۰ هزار نفر در جنگ داخلی این کشور که در سال ۲۰۰۹ پایان یافت ناپدید شده‌اند. این جنگ داخلی ۲۶ ساله میان جدایی‌طلبان تامیل و ارتش این کشور دست کم ۱۰۰ هزار کشته برجای گذاشت.

اوکرایین: دستگیری مظنون به قتل عضو شورای شهر و فعال ضد فساد در نیروی پلیس و جدایی طلبی با حمایت روسیه

 

ایران:

بیستمین سالگرد دادخواهی قتل‌‌های سیاسی آذر ۷۷

رادیو زمانه ـ ۲۰‌ سال از قتل سیاسی پروانه فروهر، داریوش فروهر، محمد مختاری، محمدجعفر پوینده، پیروز دوانی، مجید شریف، حمید و کارون حاجی‌زاده می‌گذرد و دادخواهی این قتل‌‌ها، ۲۰ ساله می‌شود. پرسش‌های پرستو فروهر در این زمینه و پاسخ‌های سیما صاحبی، همسر محمدجعفر پوینده (اصلاح‌طلبان نخواستند ریشه‌ واقعی قتل‌ها روشن شود)، سهراب مختاری، فرزند محمد مختاری (مصالح سیاسی را به عدالت ترجیح دادند) و کاظم کردوانی، جامعه‌شناس، عضو و دبیر پیشین کانون نویسندگان ایران (باید می‌ایستادیم و ایستادیم)

 

یادمان بیستمین سالگرد قتل سیاسی محمد مختاری و محمدجعفر پوینده

کانون نویسندگان ایران ـ در جلسه‌ای با حضور ده‌ها تن از اعضا و مهمانان کانون نویسندگان ایران عصر سه‌شنبه ۲۹ آبان در تهران مراسمی به یاد جانباختگان قتل‌های سیاسی ۱۳۷۷ و نیز نویسندگان کشته شده‌ی سال‌های پیش‌تر برگزار شد. کمیسیون فرهنگی کانون نویسندگان ایران برگزار کننده‌‌‌‌‌‌ی این یادمان بود. “یادمان دادخواهانه‌ی بیستمین سالگرد قتل سیاسی محمد مختاری و محمدجعفر پوینده” عنوان مراسم بود و روی پوسترها و عکس‌های نصب شده بر دیوار درج شده بود. عکس‌های مختاری و پوینده و احمد میرعلایی و غفار حسینی چهار عضو کانون نویسندگان و در کنار آنها احمد تفضلی، سعیدی سیرجانی، حمید و کارون حاجی‌زاده، مجید شریف، ابراهیم زال‌زاده، پروانه اسکندری و داریوش فروهر یادآور خون‌های بناحق ریخته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شده‌ در راه تحکیم دیکتاتوری و حاکمیت خفقان بود.

۴۴ روز تاریخی مطبوعات؛ از اولین قتل تا بیانیه وزارت اطلاعات

بی‌بی‌سی ـ این نوشته که پیش از این در پانزدهمین سالگرد قتل ها منتشر شده به مناسبت بیستمین سالگرد قتل های زنجیره‌ای باز نشر شده است. اطلاعات این مقاله برگرفته از تعدادی از روزنامه های دوران قتل های زنجیره ای است که آرشیو آن ها در دسترس بوده اند.

حقوق مدنی و سیاسی

اسرائیل: وبسایت اربی‌ان‌بی به خدمات خود در شهرک‌ها خاتمه داد

دیده‌بان حقوق بشر ـ بوکینگ دات کام و دیگر شرکت‌های گردشگری جهانی نیز باید از این تصمیم پیروی کنند. دیده‌بان حقوق بشر و که‌رم ناووت در گزارشی گفتند که تصمیم سازمان اربی‌ان‌بی برای جلوگیری از نام نویسی املاک شهرک‌های غیرقانونی اسرائیل در کرانه باختری اشغالی، گامی مثبت است که دیگر شرکت‌های گردشگری جهانی باید از آن پیروی کنند. این گزارش که «تختخواب و صبحانه در سرزمین‌های به سرقت رفته: نام نویسی خانه‌های اجاره‌ای گردشگران در شهرک‌های کرانه باختری» نام دارد، وضعیت زمین‌هایی را که املاک اجاره‌ای در آنها ساخته شده‌اند ردیابی کرده است. این دو سازمان ارزیابی کرده‌اند که چطور اربی‌ان‌بی و بوکینگ دات کام به ایجاد اقتصاد پایدار در شهرک‌های یهودی نشین کمک کرده‌اند و این به نقض جدی حقوق بشر و رفتارهای تبعیض آمیز دیگر به شیوه‌های گوناگون به دست شهرک نشینان منجر می شود. اسرائیلی‌ها و خارجی‌ها می‌توانند در شهرک‌ها املاکی را اجاره کنند، اما دارندگان کارت هویت فلسطینی به طور مؤثری از این کار محروم هستند. این تنها نمونه در جهان است که میزبانان اربی‌ان‌بی هیچ انتخابی ندارند جز تبعیض علیه مهمانان بر اساس منشأ ملی و یا قومی. به گزارش بی‌بی‌سی: شرکت ایربی‌ان‌بی می‌گوید این تصمیم را به این دلیل گرفته که شهرک‌سازی‌ها در “کانون” درگیرهای میان اسرائیل و فلسطینی‌ها قرار دارد. پس از چهاردهه شورای امنیت سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامه‌ای، شهرک‌سازی‌های اسرائیل در این سرزمین‌های اشغالی را غیرقانونی اعلام کرد و خواهان توقف شهرک‌سازی‌ها شد.

اسرائیل: دفاع هنرمندان از آزادی بیان در برابر دخالت دولت

دویچه وله ـ یک لایحه قانونی در اسرائیل قصد دارد حمایت از هنرمندان را به پیروی آنها از سیاست دولت مشروط کند. هنرمندان این اقدام را نوعی نظارت بر خلاقیت هنری دانسته و به آن اعتراض کرده‌اند. چنانچه این قانون به تصویب برسد، آشکار است آن دسته از هنرمندان و گروه‌های هنری زیر فشار قرار می‌گیرند، که به آشتی با فلسطینی‌ها معتقد هستند و در جهت ستایش همزیستی دوستانه با اعراب حرکت می‌کنند.

بنگلادش: آزادی عکاس شهید الاعلم با قید وثیقه

تایلند: آزار فضایی وکیل حقوق بشری

ایران:

قطعنامه‌ی پن جهانی درباره‌ی ایران

کانون نویسندگان ایران ـ انجمن جهانی قلم (International PEN) در ماه اکتبر در کنگره‌‌ی شهر پونه‌ی هند قطعنامه‌ای درباره‌ی “وضعیت هشداردهنده” ایران صادر کرد. این نهاد بین‌المللی نویسندگان ضمن انتقاد از وضعیت حقوق بشر و آزادی های سیاسی و اجتماعی از حکومت ایران خواستار موارد زیر است: ۱- آزادی تمامی نویسندگان، روزنامه‌نگاران، وبلاگ‌نویس‌هایی که در پی استفاده از یکی از حقوق بنیادین خود، یعنی حق آزادی بیان زندانی شده‌اند؛ ۲- براندازی هر گونه سانسور و تضمین حق آزادی بیان در تطابق با قوانین جهانی حقوق بشر؛ ۳- لغو یا اصلاح تمامی قوانین مغایر با تعهدات ایران در برابر قوانین بین‌المللی؛ ۴- لغو مجازات اعدام و پایان دادن به شکنجه و سایر رفتارهای غیرانسانی، بازداشت خودسرانه و ناپدیدسازی‌های اجباری؛ ۵- تضمین حق برابری جنسیتی و لغو تمامی قوانین و سیاست‌های تبعیض‌گرانه علیه زنان؛ ۶- احترام به حقوق دگرباشان و اقلیت‌های قومی و مذهبی. توقف سرکوب و تبعیض علیه اقلیت‌ها و اجازه در ابراز آزادانه‌ی خود – از جمله با استفاده از زبان مادری، اشاعه ارزش‌های فرهنگی و نشر و توزیع ادبی؛ ۷- امضا و تصویب بی قید و شرط “کنوانسیون علیه شکنجه و دیگر رفتارها یا مجازات‌های ظالمانه، غیر انسانی یا تحقیرکننده”، “کنوانسیون بین‌المللی حمایت از تمامی اشخاص در برابر ناپدید شدن اجباری” و نیز “کنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان”.

‌* مادر فرهاد میثمی فعال زندانی: همه دنیا هم نامه بنویسند فرهاد اعتصابش را نمی‌شکند

* عبدالفتاح سلطانی مدافع حقوق بشر بعد از ۷ سال زندان آزاد شد

* دستور ممنوع از ملاقات شدن نسرین ستوده لغو شد

* آزادی ۱۵ نفر از ۱۸ شهروند بهایی بازداشت‌شده در اصفهان

جهانی سازی & حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی

بریتانیا: سازمان ملل رفتار کوتاه بینانه و بی‌رحمانه دولت با فقیرترین گروه‌های مردم را محکوم کرد

ایندیپندنت ـ گزارشگر ویژه سازمان ملل  برای فقر شدید و حقوق بشر آقای فیلیپ آلستون گفت: من با اشخاصی صحبت کردم که برای غذای بعدی خود به خیریه ها وابسته هستند، اشخاصی که به خاطر پول یا سرپناه بدن خود را فروخته اند، کودکانی که نامطمئن از آینده خود در فقر بزرگ می شوند. گزارشگر ویژه گفت سیاست ها و کاهش های شدید حمایت های اجتماعی سطح گسترده فقر را تحکیم و بدبختی غیرضروری را در یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان برقرار می کنند. بنا به گزارش او از سال ۲۰۱۰ فقر کودکان ۷ درصد، بی‌خانمانی ۶۰% و شمار مراکز پخش غذای رایگان به صورت تصاعدی افزایش یافته اند. «زمین های عمومی به فروش می روند، کتابخانه ها بسته می شوند، خدمات به جوانان کاهش می‌یابد و آنها به زودی جایی نخواهند داشت که بروند.» آقای آلستون رفتار با پناهجویان را محکوم کرد و از وزرا خواست به پناهجویان حق کار بدهند. او گفت: اقدام‌هایی که انجام می شود به هیچ وجه کافی نیست و وزرای دولت وجود فقر در کشور را انکار می‌کنند. هدف این وزرا کاستن از نظام رفاهی است. نمی توان باور کرد که از وضعیت آن طور که می‌گویند راضی هستند.

دادگاه اروپا: پناهندگان باید کمک‌های دولتی برابر دریافت کنند

دویچه وله ـ دادگاه اروپا از حقوق پناهندگان حمایت کرد. بنا بر رای این دادگاه پناهندگان در کشورهای عضو اتحادیه اروپا باید از میزان برابر کمک‌های اجتماعی به نسبت شهروندان عادی بهره‌مند شوند. این قانون در همه کشورهای عضو باید اجرا شود. دلیل اتخاذ رای دادگاه اتحادیه اروپا در باره این موضوع شکایت‌ یک پناهنده افغان از قوانین دولت اتریش بود. این پناهنده افغان در اتریش زندگی می‌کند و با خواست پناهندگی او و خانواده‌اش در این کشور در سال ۲۰۱۶ موافقت شده بود و آن‌ها اقامت سه ساله اتریش را دریافت کرده بودند.

آمریکا: قاضی دادگاه فدرال دستور ترامپ درباره رد درخواست پناهندگی پناهجویان آمریکای مرکزی را لغو کرد

ایران:

‘داستان شکر تلخ هفت تپه’؛ مشکلات کارگری و محیط زیستی

بی‌بی‌سی ـ آنچه در این روزها هفت تپه و شوش را به کانون اخبار تبدیل کرده داستانی است پیچیده تر و طولانیتر از مسائل معمول حوزه کارگری، از قبیل خصوصی سازی نامناسب کارخانه ها یا ناتوانی صنایع حتی در تامین حق الزحمه کارگرانشان. داستان نیشکر در خوزستان ماجرای فراز و فرودی پنجاه ساله است که شروع آن از نیمه دهه چهل خورشیدی است.

* نرخ بیکاری جوانان تحصیلکرده به ۶۰ درصد رسید

* وجود زنان خیابانی محصول جامعه و سیستم مربوط به آن است

* شاخص تورم در هفت ماهه امسال ۲۰ درصد بیشتر از پارسال شد

* قدرت خرید کارگران یک میلیون و ۲۱۹ هزار تومان کاهش یافته است

اعتراض‌ها:

* سندیکای کارگران نیشکر هفت‌تپه: تجمع اعتراضی کارگران دادگاه شوش را به حالت نیمه‌تعطیل درآورد

* کارگران فولاد اهواز حاضر به گفت‌وگو با فرستاده دولت به خوزستان نشدند

دفاع از حقوق بشر

مالی: مردم غیر نظامی بین تروریسم و ضد تروریسم گیر افتاده‌اند

فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر ـ فدراسیون و  جامعه حقوق بشر مالی گزارش مهمی را درباره وضعیت در مرکز مالی منتشر کردند که برتحکیم موقعیت گروه های مسلح تروریستی در تشدید خشونت بین گروه‌های مردم  تاکید می کند. در شرایطی که چندین تن از رهبران جهادی خواهان ادامه و گسترش درگیری شده اند و اختلاف های درون اجتماعی را دامن زده‌اند، سازمان‌های ما از دولت مالی می‌خواهند تا مرتکبان جنایت های مهم و تعدی های رخ داده در منطقه از جمله به دست ارتش را مورد پیگرد قرار دهد. ۴۰ درصد از تمامی حمله های جهادی در این کشور اکنون در مرکز مالی رخ می‌دهد. در دو سال گذشته، ۱۲۰۰ غیرنظامی کشته و در حدود ۵۰ دهکده به آتش کشیده شده اند و دست‌کم ۳۰ هزار تن از این منطقه گریخته‌اند. گزارش تازه بر اساس بیش از ۱۲۰ گفتگو و شهادت بازماندگان، شاهدان، جهادی های پیشین و رهبران محلی طی تحقیقات میدانی در فاصله بین ماه مه و جولای ۲۰۱۸ تهیه شده است.

عربستان سعودی: نقض حقوق بشر تحت بررسی است

دیده‌بان حقوق بشر ـ عربستان سعودی برای برداشتن گام‌های مشخص برای پایان نقض حقوق بشر در روز ۵ نوامبر ۲۰۱۸ در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد با بررسی بین المللی کارنامه حقوق بشری خود روبرو شد. نمایندگان کشورها در نشست ژنو برای بررسی دوره‌ای وضعیت حقوق بشر عربستان سعودی توصیه‌هایی را ارائه کردند که شامل آزادی فوری فعالان مدنی در عربستان سعودی، از جمله فعالان حق رانندگی زنان که تنها برای دفاع مسالمت آمیز از اصلاحات زندانی شده‌اند می‌شود. آنها همچنین خواستار پایان دادن به تبعیض علیه زنان و اجرای عدالت برای روزنامه نگار کشته شده جمال خاشقجی شدند و محاکمه قاتلان او شدند.

مالدیو: برنامه ۱۰ نکته حقوق بشری برای رئیس جمهور تازه

امارات متحده عربی: نامه سرگشاده به رانندگان، تیم‌ها و مجریان مسابقه بزرگ اتومبیل رانی ۲۰۱۸

ایران:

قطع‌نامه اعتراض به نقض حقوق بشر در کمیته مجمع عمومی سازمان ملل تصویب شد

رادیو زمانه ـ کمیته مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه‌ای را به تصویب رساند که به موجب آن جمهوری اسلامی ایران موظف است بازداشت‌های خودسرانه را متوقف کند. در این قطعنامه همچنین از «اعمال مجازات اعدام»، نقض شدید آزادی بیان و آزادی عقیده و مذهب در جمهوری اسلامی و همچنین نسبت به تداوم اعدام نوجوانانی که زیر ۱۸ سال مرتکب جرم شده‌اند اظهار نگرانی شده و از ایران خواسته شده است تا تبعیض‌های جنسیتی در قوانین این کشور را از میان بردارد. این قطعنامه پنجشنبه ۱۵نوامبر با ۸۵ رای مثبت در مقابل ۳۰ رای منفی و ۶۸ رای ممتنع به تصویب رسید.

نامه ۳۳۰ کارشناس و فعال بین‌المللی محیط زیست

دویچه وله ـ بیش از ۳۳۰ کارشناس، استاد دانشگاه و فعال محیط زیست در نامه‌ای به علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، هشت فعال محیط زیستی زندانی درایران را بی‌گناه می‌دانند وخواستار دادگاهی عادلانه ودسترسی به وکلای مدافع برای آنها شده‌اند. این نامه در ارتباط با محکومیت هشت فعال محیط زیست است که در زندان‌های جمهوری اسلامی به سر می‌برند و در دادگاه‌هایی پشت درهای بسته به اتهام جاسوسی و “افساد فی‌الارض” به اعدام محکوم شده‌اند.

زنان

اسرائیل/فلسطین: زنان قربانیان خشونت خانگی

رادیو زمانه ـ تنها در شرق اورشلیم نیمی از زنان فلسطینی در معرض خشونت خانگی قرار دارند. آن‌ها از حمایت قانون برخوردار نیستند: یکی از پیامدهای «اشغال».

السالوادور: ما خواهان ضمانت حقوق ایملدا کورتز هستیم 

ایران:

“زن و مرد نداریم. درد ما مشترک است”

اخبار روز ـ گفتگو با یکی از زنانی که صدای اعتراض کارگران نیشکر هفت تپه شد: این جمله که در بحرانهای اجتماعی، زنان همواره آخرین نفراتی هستند که سنگرها را ترک می کنند نه فقط یک انگاره جامعه شناختی،که تجربه زیسته آدمهایی است که تازیانه بی عدالتی هر روز جسم و روحشان را می­نوازد. زنان در هفت تپه اما همچنان در سنگرها مانده اند.. همراه و دوشادوش مردان کارگر. زنانی که سخت جانتر از فقر، تبعیض و نابرابری هستند تنها وقتی طغیان می کنند، که احساس کنند صدایی جامانده که شنیده نشده. …

لایحه حمایت از زنان فقط شو تبلیغاتی است

اخبار روز ـ در آستانه ۲۵ نوامبر سایت “دیگری” با فروغ سمیعی نیا از فعالان زنان و عضو کارزار منع خشونت خانوادگی در باره ی شکل گیری، هدف و اقدامات “کارزار منع خشونت خانوادگی” گفتگو کرده است. آمار خشونت خانگی در ایران مثل بسیاری از آمارهای دیگر در دسترس عموم قرار ندارد یا بهتر است بگوییم اخرین آمار علمی ناشی از تحقیق ملی برای فهم ابعاد خشونت خانگی در ایران به اواخر دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی برمی گردد. تحقیقی که در دوران بعد از قرار برای پاک کردن صورت مساله معدوم شد! بر اساس تحقیق ملی بررسی خشونت خانگی در مراکز ۲۸ استان کشور، ۶۶ درصد خانواده‌های مورد مطالعه از اول زندگی مشترک تا کنون حداقل یک بار تجربه خشونت خانگی با تعریف عام آن را داشته‌اند و حداقل یک بار در طول زندگی مشترک حدود ۳۰ درصد خانوارها، خشونتهای فیزیکی جدی و حاد و در ۱۰ درصد خانوارها خشونتهای منجر به صدمات موقت و یا دائم و جدی گزارش شده است.

زنان در آزادی، از پوشش اختیاری تا سکوهای اجباری

بی‌بی‌سی ـ زنان ایرانی بعد از سال‌ها چانه‌زنی بالاخره توانستند در یک بازی رسمی فوتبال وارد ورزشگاه آزادی شوند. این موضوع هم مثل خیلی موضوعات دیگر، قسمتی از جامعه را که پیگیر یا حداقل علاقه‌مند به حقوق زنان است به دو دسته تقسیم کرده است. برخی ورود عده‌ای از زنان هرچند به صورت اغلب گزینشی را پیروزی بزرگ، شکسته‌شدن سد مقاومت و آغاز روندی بی‌بازگشت می‌دانند و برخی هم یک فریبکاری مزورانه زیر فشارهای بین‌المللی که فقط در بازی‌های حساس که یک طرف آن تیم خارجی قرار دارد و به صورت نمایشی تکرار خواهد شد. “ورود زنان به ورزشگاه برای ممانعت از تعلیق فوتبال ایران بود”

روایتی از هزاران روایت کودکان بی‌هویت از مادران ایرانی

کارزار منع خشونت خانوادگی ـ چندی پیش یکی از مخاطبان کانال کارزار منع خشونت خانوادگی روایت زندگی خود را برای کانال فرستاد. او اگر چه امیدی به تغییر وضعیت تابعیت فرزندان خود ندارد ولی می‌خواهد که صدایش شنیده شود و برای کسانی از جنس او و فرزندانش گامی برداشته شود.

فمینیسم ایرانی، روایت‌های چند نسل از یک جنبشِ ناتمام

آسو ـ روجا فضائلی، استاد دپارتمان مطالعات خاورمیانه در دانشگاه ترینیتی دوبلین در ایرلند، کتابش با عنوان «انواع گوناگون فمینیسم اسلامی: حقوق و تفاسیر در گذر نسل‌ها در ایران» را با توضیحی آغاز می‌کند. کتابی که پرداختن به مفاهیمی همچون فمینیسم و حقوق زنان در اسلام و ایران را محدود به پژوهش‌ها و تئوری‌های دانشگاهی نکرده و در هر فصل، آن را به روایت‌های زنان از آن‌چه در سال‌های پس از انقلاب از سرگذرانده‌اند، گره زده است. راوی گاهی خود اوست که از زندگی خود و مادرش می‌نویسد، گاهی زنان زندانی که قربانیان قوانین نابرابرند و گاهی فعالان زنی که راه پرفراز و نشیب فمینیست شدن‌شان را روایت می‌کنند. روجا فضائلی که پدرش را در جنگ ایران و عراق از دست داده، می‌گوید مبارزه‌ی هر روزه‌‌ی مادرش به عنوان یک زنِ سرپرست خانواده، یکی از انگیزه‌های او برای نوشتن این کتاب بود. مبارزه با خانواده‌‌اش برای حفظ استقلال، مبارزه با پدر همسرش برای سرپرستی دخترانش، مبارزه با همکاران مرد در دانشگاه (او یکی از معدود استادهای زن دانشگاه در رشته‌ی کشاورزی بود)، مبارزه با مأموران کمیته که او را به خاطر باز بودن دکمه‌ی مانتو بازداشت کرده بودند و….

قوانین ضد زن در دوره های اول تا سوم مجلس؛ آغاز محدودیت و تبعیض

فرهنگ                                                                                              

ایران:

انور خامه‌ای، آخرین بازمانده گروه «۵۳ نفر» درگذشت

رادیو زمانه ـ او با صادق هدایت، بزرگ علوی و نیما یوشیج و جلال آل‌احمد معاشرت داشت. از بنیانگذاران حزب توده و از منتقدان استالینیسم بود. یکی از نسل کمیاب.

* بهمن امینی و انتشارات خاوران: تاریخ نه چندان دور نشر کتاب در تبعید

* صنعت نشر در وضعیت اسفناکی به‌سر می‌برد

اندیشه                                                                                                

آمریکا: ترامپ، نفت، اسلحه و اخلاق

نیویورک تایمز ـ  توماس فریدمن: من واقعاً با این پرسش کلنجار می روم: بدترین جنبه نگاه رئیس جمهوری ترامپ به سیاست خارجی چیست؟ آیا او کاملاً بی اخلاق است یا ساده لوح؟ ترکیب این دو وحشتناک است. رئیس جمهوری که ساده‌لوح بی اخلاق باشد بدترین چیز است. او ارزش‌های آمریکایی را می فروشد که خود به خود بسیار بد است، اما در عوض آن هیچ چیز دریافت نمی‌کند. ترامپ خود را به عنوان معامله گری قوی و زیرک وانمود می کند و بعد اجازه می دهد همه این رهبران سر او کلاه بگذارند. همه می‌گویند: بیایید، بیایید، در صف بایستید! ترامپ هدیه می‌دهد! فقط به او بگویید با ایران یا با اخوان المسلمین می‌جنگید یا اینکه دوست شلدون آدلسون هستید. در این صورت هدیه می گیرید! ماه می گذشته، ترامپ سفارت آمریکا را از تل آویو به  بیت المقدس منتقل کرد که رویای هر نخست وزیر اسرائیل است، اما او این کار را به رایگان کرد. او می توانست به اسرائیل بگوید که در عوض آن باید شهرک‌سازی را در قلب کرانه باختری متوقف کند. و به فلسطینی‌ها بگوید: من در عوض انتقال سفارت، چیزی را برایتان به دست آوردم که هیچ رئیس جمهوری آمریکا نتوانسته بود به دست بیاورد. البته شلدون آدلسون، یهودی دست راستی ثروتمند، میلیون ها دلار به حزب جمهوری خواه کمک مالی کرد. بنابراین ترامپ چیزی به دست آورد اما آمریکا هیچ چیز دریافت نکرد. اکنون، محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی برگ آزادی از زندان به خاطر مشارکت در قتل روزنامه نگار جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول را دریافت کرده است. ترامپ همان زبانی را در مورد محمد بن سلمان به کار برد که در مورد رئیس جمهور روسیه ولادیمیر پوتین به کار برده بود. پوتین نیز یکی از گیرندگان هدایای ترامپ است. در پاسخ نهادهای اطلاعاتی آمریکا در مورد دخالت پوتین در انتخابات ۲۰۱۶ ترامپ گفت پوتین به او گفته که این کار را نکرده است. البته شاید او شخصاً چیزی دریافت کرده است. سکوت پوتین در مورد مسائل مالی یا سیاه کاری های دیگر ترامپ؟ در مورد سعودی ها نیز ترامپ گفت ملک سلمان و محمد بن سلمان به شدت برنامه‌ریزی یا انجام قتل خاشقجی را تکذیب کردند.

برزیل: از جام جهانی تا شبح فاشیسم

رادیو زمانه ـ میزبانی جام جهانی ۲۰۱۴ و المپیک ۲۰۱۶ برای برزیل شکوه و ثروت نیاورد. برعکس، با دامن زدن به فساد، آوارگی، و نظامی‌گری، زمینه‌ساز صعود ژائیر بولسونارو بر نردبان قدرت شد.

چپ باید از دونالد ترامپ بیاموزد / اسلاوی ژیژک

سوء تفاهم زبان در بیان اندیشه امروزی

ایران:

اعدام نمایشی؛ امحای سرنخ‌ها یا دعوای خانگی؟

دویچه وله ـ افزایش مشکوک و ناگهانی قیمت ارز و سکه موجب گمانه‌زنی‌هایی در خصوص  دست داشتن حاکمیت یا برخی منسوبان نظام در تحولات بازار ارز و سکه شد. نشانه‌هایی نیز این‌ گمانه‌زنی‌ها را تقویت می‌کرد که مهم‌ترین آنها توقف روند فروش ارز حاصل از صادرات پتروشیمی در بازار بود. در مقابلِ این گمانه‌زنی‌ها، کارهای نمایشی حکومت نیز آغاز شد که پر سر و صداترین‌آنها، نامه رییس قوه قضاییه و پاسخ رهبر به او بود. از حدود ۳۰ سال قبل مصوبات سختگیرانه‌ای به تصویب مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام رسیده که قضات تربیت شده جمهوری اسلامی قادرند عناوین اتهامی هر متهمی را با یکی از مواد قوانین مذکور تطبیق داده، به راحتی حکم اعدام صادر کنند.

آرمان‏شهر

کتاب‌خانه‌ی آنلاین حقوق بشر آرمان‌شهر

هدف از راه‌اندازی کتابخانه آنلاین حقوق بشر ایجاد جامع‌ترین پایگاه اطلاعاتی در این زمینه است. کوشش ما بر این است که تمام عهدنامه‌ها و اسناد حقوق بشری موجود به زبان فارسی را در یک کتاب‌خانه مجهز گرد آوریم. اسناد و مطالب موجود را از وبگاه‌های مختلف برگرفته‌ایم و در همه جا کوشیده‌ایم منبع نشر ترجمه آنها را ذکر و منبع اصلی این اسناد را نیز ارایه کنیم تا خواننده علاقه‌مند و آشنا به زبان دیگر بتواند از آن بهره ببرد.

انتشارات آرمان‌شهر/ حقوق بشر و عدالت

در این بخش، مجموعه کتاب‌ها و جزوه‌های منتشر شده توسط آرمان‌شهر در این حوزه را به صورت آنلاین دریافت و مطالعه کنید.

گستره‌ی جهان

در این بخش  مجموعه انتشارات، مقاله‌ها، اسناد، اعلامیه‌ها و هرآن‌چه را از دیدگاه آرمان‌شهر به جهان و جهانیان تعلق دارد مطالعه کنید.

«هفت‌روز نامه‌های حقوق بشر» (بین‌المللی، زنان) در خدمت اطلاع ‌رسانی مسئولانه گام برمی‌دارند اما محتوای خبرها لزوما تعیین ‌کننده خط مشی آرمان‌شهر نیست.

بنیاد آرمان‌شهر عضو فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر(FIDH)   است .وبسایت آرمان‌شهر  تماس با ما:  contact@openasia.org

منابع این شماره: آسو، ایران وایر، ایندیپندنت، بی‌بی‌سی فارسی، حقوق بشر ایران، دویچه وله، دیده‌بان حقوق بشر، رادیو فردا، رادیو زمانه، عصر نو، عفو بین الملل، فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر،کارزار منع خشونت خانوادگی، کانون حقوق بشری نه به زندان – نه به اعدام، کانون نویسندگان ایران، گاردین، نقد اقتصاد سیاسی، نیویورک تایمز

 

بایگانی شماره‌های گذشته