کنفرانس رونمایی از فرهنگنامه ی خشونت جنسی و جنسیتی، الف تا ی، فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر
۲۵ نوامبر ۲۰۲۰
این کنفرانس با مدیریت دورین لیانتا Dorine Lianta، مسئول برنامه فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر (FIDH) در نمایندگی دائمی آن در دادگاه بیم المللی جزایی ICC ، و با حضور یک گروه از افراد برجسته از نهادهای مختلف بصورت آنلاین برگزار شد.
در ابتدای برنامه، آنیکا مارکوویچ Annika Markovic سفیر سوئد در هلند و قهرمان بین المللی جنسیت در لاهه، «خشونت جنسی و جنسیتی» را به عنوان چرخه طاعون در سراسر جهان محکوم کرد که در آن معافیت از مجازات حکمفرماست، انگ زدن به قربانیان خشونت بیداد میکند، سکوت در مقابل آن و تابوها به سختی شکسته می شوند. وی نقش جامعه مدنی شجاع و جسور را در مقابل نهادها و دولت های بی توجه، برجسته کرد. او از متخصصان بین المللی خواست مسئولیت خود را در ایجاد چارچوب و ابزارهای قابل اتکا، که از طریق آنها افراد و سازمانها می توانند خشونت جنسی و جنسیتی را بفهمند و با آن مبارزه کنند، کاملاً بر عهده بگیرند. مارکوویچ فرهنگنامه را به عنوان ابزاری جدید برای شناسایی خشونت خانگی و مبارزه با آن، با رویکرد جنسیت محور و کودک محور تحسین کرد و برای همه ذینفعان آن، از مردم تا سطوح بالای دولتی و بین المللی به عنوان بخشی از دستور کار تغییر، تقویت حقوق زنان و همینطور حقوق همه قربانیان خشونتهای جنسیتی مفید دانست.
گیسو جهانگیری معاون فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر (FIDH) و رئیس آرمان شهر |OPEN ASIA با شعری از سعدی، شاعر قرن هشتم هجری، ارزش جهانشمول مبارزه با خشونتهای جنسی و جنسیتی و انواع خشونت را برجسته کرد:
«بنی آدم اعضای یک پیکرند
که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوی به درد آورد روزگار
دگر عضوها را نماند قرار»
جهانگیری، خشونتهای جنسی و جنسیتی را موضوع پیچیده ای توصیف کرد که با ساختارهای سیاسی و اجتماعی مردسالارِ ریشه دار و همینطور هنجارها و کلیشه هایی که دائما بازتولید می شوند، مرتبط است. وی افزود: تداوم خشونت، مظهر سیستم مردسالار و نابرابری های ساختاری است که بر آن استوار است. کلمات قدرت شکستن این تداوم را دارند: «گرچه کلمات می توانند کمک کنند که بازماندگان خشونت جنسی و جنسیتی دیده شوند، به حقیقت و عدالت برسند، آنها همچنین می توانند تبعیض قائل شوند، قربانی را دوباره قربانی بسازند و نابود کنند. استفاده از کلمات مناسب، به روش صحیح، در زمان مناسب بسیار مهم است.» اصطلاحات و تعاریف مشترک، حیاتی هستند زیرا باعث افزایش آگاهی میشوند. آنها هنجارها و نگرش ها را فرا می خوانند تا هر بار که گفته می شوند با هم ادغام شوند. آنها تمام سطوح جامعه را آموزش می دهند. جهانگیری خواستار ایجاد یک پلت فرم منسجم و مشترک شد که جامعه مدنی، مقامات دولتی، سیستم های دادگستری و همه ذینفعان بتوانند ۳۶۵ روز در سال به صورت هم افزایی با خشونت های جنسی و جنسیتی مبارزه کنند.
یوسرا فراوِس Yosra Frawes ریس انجمن زنان دموکرات تونس و رئیس بخش کشورهای خاورمیانه در فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر، روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان را با بیان این که: «خواهران میرابال در همه جای دنیا وجود دارند» گرامی داشت و گفت: این نامگذاری ادای احترام به سه خواهر فعال سیاسی، ماریا، ترزا و مینروا میرابال بود که در سال ۱۹۶۰ توسط، ترولیو دیکتاتور دومنیکن، ترور شدند. آنها به عنوان سمبل مقاومت مردمی و فمینیستی در نظر گرفته می شوند و به افتخار آنهاست که مجمع عمومی سازمان ملل متحد ۲۵ نوامبر را به عنوان روز جهانی منع خشونت علیه زنان در ۱۷ دسامبر ۱۹۹۹ تعیین کرد. خانم فراوس فرهنگنامه را به عنوان ابزاری که برای فعالان فمینیست در تونس بسیار مفید خواهد بود، ستود و افزود: کلمات حاوی یک فلسفه، مجموعه ای از ارزشها و روشهای پیشبرد مبارزه علیه خشونت و تبعیض هستند. وی بر دشواری نامگذاری صحیح خشونت در تونس، بی توجهی به مسئله خشونت علیه زنان و امتناع کامل از به رسمیت شناختن نظام پدرسالاری که بازتولید کننده این خشونت است، بر لزوم گسترش گفتگوها فراتر از خشونت علیه زنان، شامل همه خشونت های جنسیتی، تأکید کرد. وی خواستار علنی کردن خشونت علیه اقلیتهای جنسی و جنسیتی، و افراد همجنسگرا که تجارب و هویت جنسی متفاوتی از مردم دگرجنسگرا دارند، شد. او اظهار امیدواری کرد که فرهنگنامه خشونت جنسی و جنستی بتواند فراتر از تعاریف قانونی منسوخ شده از خشونت جنسی که اغلب قربانیان تجاوزهای جنسی غیردخولی را حذف می کند، برود.
آدریانا بنجومِا Adriana Benjumea، رییس مرکز منطقه ای حقوق بشر و عدالت جنسیتی Corporación Humanas در کلمبیا تأکید کرد در حالی که کشورش روند عدالت انتقالی را طی می کند، مهم است که خشونتهای جنسی و جنسیتی که در دوران جنگ به وقوع پیوستهاند، در طرح ملی جدید گنجانیده شوند. وی گفت: این فرهنگنامه در سه حوزه مهم کمک خواهد کرد: ۱- کمک به حاکمیت حقوق بشر و قوانین کیفری با نامگذاری بر خشونتها و قربانیانی که تاکنون از آنها صحبتی نشده است ( به ویژه اعضای جوامع اقلیت جنسیتی). ۲-کمک به وکلا در کار با قربانیان، و تفسیر تجربیات شخصی آنها در چهارچوبهای حقوقی و ایجاد قدرت نمادینی که وکلا در اختیار دارند. ۳- در اختیار گذاشتن یک جعبه ابزار زبانی که به آنها این امکان را می دهد تا در مورد آنچه در سایر نقاط جهان انجام می شود پیامی را به نهادها و دولت های خود ارسال کنند و آنها را تحت فشار قرار دهند.
کریس دولان Chris Dolan، مدیر پروژه حقوق پناهندگان، بر ضرورت وجود یک چارچوب فراگیر و بهم پیوسته برای توصیف «خشونت های جنسی و جنسیتی» که شامل خشونت های اعمال شده بر مردان، پسران و قربانیان غیرمستقیم باشد، تاکید ورزید. و گفت: چهارچوب های موجود در زمینه «خشونت های جنسی و جنسیتی» تمایل دارند خشونت علیه مردان و پسران یا قربانیان LGBTQ را کمتر نمایان کنند به این دلیل که اکثر مردم خشونت علیه آنها را جنسیتی و آسیب زا نمیدانند. او نگرانی خود را در مورد درجه بندی میزان اهمیت تجارب و آشکار کردن تجربه زنان به بهای نادیده گرفتن تجارب سایر هویت ها ابراز داشت. وی خواستار گنجاندن مردان، پسران، اقلیت های جنسیتی، شاهدان و قربانیان غیرمستقیم در چارچوب های موجود «خشونت های جنسی و جنسیتی» و ساخت واژه های جدید برای این گروه ها در فرهنگ نامه به عنوان یک سند پویا شد. دولان همچنین به لزوم افزایش آگاهی در مورد چگونگی استناد بازماندگان خشونت های جنسی و جنسیتی به تجربیات خود بدون استفاده از اصطلاحات واژه نامه به زبان مادری خود، با اصطلاحات عامیانه، رمزگذاری شده و تعبیرهای مختلف اشاره کرد. بدین ترتیب، واژه نامه باید نسبت به ویژگیهای روانشناختی و انسانشناختی که در تجارب قربانیان نهفته است، حساسیت داشته باشد. کریس دولان همچنین به ترویج رویکردهای چندگانه قربانی محور و دیدگاهی کل نگر و جامع درباره خشونت های جنسی و جنسیتی اشاره کرد که با تجربه مشترک مردم از خشونتهای جنسی و جنسیتی آنها را به هم متصل میکند.
پاتریشیا سلرز Patricia Sellers، مشاور ویژه جنسیت در دفتر دادستان دادگاه بین المللی کیفری، درباره خطرات زبان فقیر پیرامون اعمال خشونت آمیز صحبت کرد. فقیر شدن از نظر زبانی به معنای فقیر شدن در مورد چگونگی درک و اقدام علیه چنین جنایاتی است. وی گفت که چندین دهه پیش تنها کلمه موجود برای تعریف خشونت جنسی در جنگ، «تجاوز» بود. وی خواستار فراتر رفتن از تقسیمبندی های سنتی خشونت جنسی و جنسیتی و حتی فراتر رفتن از خود اصطلاح مخفف “SGBV”شد چرا که با استفاده از این اصطلاحات کوتاه غیرتوصیفی می توان اشکال خاصی از خشونت را پنهان کرد. خانم سلرز در تایید صحبتهای دولان، با بیان اینکه هیچ قربانی ثانوی در زمینه خشونت جنسی و جنسیتی وجود ندارد، خواستار توجه به همه قربانیان این نوع خشونت ها شد. علاوه بر این، وی بر ضرورت آموزش مداوم وکلا ، قضات و سایر افراد درگیر در فرایندهای عدالت تأکید کرد چرا که داشتن صلاحیت در موضوعات مربوط به جنسیت مستلزم آموزش مداوم است. به همین ترتیب، به گفته وی، این فرهنگ نامه راهنمای مفیدی برای بازیگران اصلی عدالت کیفری خواهد بود.
پاول ون دن ایسل Paul Van Den Ijssel، نماینده دائمی هلند در دادگاه بین المللی کیفری و سازمان منع سلاحهای شیمایی، در سخنان پایانی، جنبش پاسخگویی و مبارزه با مصونیت از مجازات را به عنوان اصلی ترین مبارزه ای توصیف کرد که برای ایجاد امکان رسیدن به فرهنگ عدالتی فراگیر و جهانشمول در سراسر جهان باید به پیروزی برسد. وی به همین مناسبت بار دیگر بر تعهد هلند برای مبارزه با خشونت جنسی و جنسیتی و آگاهی بخشیدن درباره خصوصیات و تأثیرات آن تأیید کرد و FIDH را برای تهیه فرهنگنامه تحسین کرد.
آلیکس وویلمین گرندل Alix Vuillemin Grendel، مشاور ارشد دادخواهی سازمان «ابتکارات زنان برای عدالت جنسیتی»، این کنفرانس را با تأکید بر ضرورت فرهنگ و همکاری مشترک در میان ذینفعان برای ایجاد امکان مبارزه جامع و چند وجهی علیه خشونت جنسی و جنسیتی به پایان رساند. وی FIDH را که بیش از ۱۹۲ سازمان غیردولتی را گرد هم آورده است، به عنوان الگویی از مقاومت و قدرت همکاری، ستود. این فرهنگنا مه با توجه به گفته های وی گامی نزدیک به تفسیر و تعریف خشونت جنسی و جنسیتی با رویکردی جامع و در بستر امروز است.
در پایان مجری دورین لیانتا، با جمع بندی مجدد این واقعیت که فرهنگن امه یک پروژه زنده است و با افزودن سایر مفاهیم کلیدی در طول زمان، تکامل می یابد، برنامه را به پایان رساند.
دانلود کنید و بخوانید.
«فرهنگ نامه خشونت جنسی و جنسیتی، الف تا ی» به زبان های انگلیسی، فرانسوی و اسپانیایی در دسترس است و به زودی ترجمه های فارسی و عربی نیز منتشر خواهد شد.
ویدیوی کوتاهی که این فرهنگنامه را توضیح می دهد، در این لینک ببینید.
وبسایت فدراسیون بینالمللی جامعه های حقوق بشر
گزارش از آدرین سیروس معیر، همکار آرمان شهر|OPEN ASIA
