کارزار «واژه‌ها مهم‌اند: ۶۱ واژه، ۶۱ روز برای مقابله با خشونت جنسی و جنسیتی»
بنیاد آرمان شهر-OPENASIA و دیدهبان زنان برای عدالت در گذار (ObservatoryWJT#)
واژه‌ها مهم‌اند زیرا به ما اجازه می‌دهند چشمان خود را باز نگه داریم و مسیر درست را بیابیم. ما در این دوره، میخواهیم هر روز، تعریف جامع یک واژه را با هم بخوانیم و رابطه آن را با دیگر مفاهیم مربوط به خشونت جنسی و جنسیتی بدانیم. چرا که بدون دانستن این تعاریف دقیق، نمیتوانیم راه‌حل‌های موثری بیابیم و با دیگران به گفت‌گو بنشینیم. این اولین باری است که مجموعه‌ی این واژه‌گان در قالب یک کتاب به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، عربی و فارسی گردهم آمده است.
واژه ۲۸، روز ۲۸
حقوق بین‌المللی بشردوستانه
(INTERNATIONAL HUMANITARIAN LAW)
حقوق بین‌المللی بشردوستانه (IHL) که به‌عنوان “حقوق جنگ” یا “حقوق درگیری مسلحانه” نیز شناخته می‌شود، شاخه‌ای از حقوق بین‌المللی است که استفاده از زور در درگیری‌های مسلحانه را با تعیین مجموعه‌ای از مقررات که همه طرف‌های درگیری باید رعایت کنند تنظیم می‌کند.[i] این حقوق در اساس در چهار کنوانسیون ژنو که در سال ۱۹۴۹ به تصویب رسید و دو پروتکل الحاقی به آن‌ها در ۱۹۷۷ بیان شده است.[ii]
هدف اصلی از حقوق بین‌المللی بشردوستانه محدود کردن آثار درگیری‌های مسلحانه با محافظت از افرادی است که در درگیری‌ها شرکت ندارند، به‌ویژه مردم غیرنظامی، و کسانی که با انتخاب یا بنا به شرایطی، دیگر در جنگ‌ها شرکت نمی‌کنند، از جمله جنگجویانی که تسلیم می‌شوند یا قصد تسلیم دارند، زخمی یا در جنگ اسیر می‌شوند.[iii] حقوق بین‌المللی بشردوستانه همچنین وسایل و روش‌های جنگ[iv] را از طریق مجموعه حمایت‌ها و ممنوعیت‌های خود محدود می‌کند. یک مثال آن ممنوعیت استفاده از بعضی انواع سلاح‌ها است که باعث رنج غیرضروری یا آسیب طولانی مدت به محیط زیست می‌شود، یا قادر به تفکیک بین غیرنظامیان و جنگجویان نیست و در نتیجه ممکن است غیرنظامیان را هدف قرار دهد.[v]
کنوانسیون‌های ژنو چند مورد را در مورد حمایت در برابر تعدی جنسی و جنسیتی را دربر می‌گیرند.[vi] به‌عنوان مثال، این کنوانسیون‌ها تأکید می‌کنند که «زنان به‌ویژه در برابر هر گونه حمله به ناموس خود، به‌ویژه در برابر تجاوز جنسی، فحشای اجباری، یا هر نوع تعرض منافی عفت مورد محافظت خواهند بود.»[vii] اگرچه این مقررات در زمان تصویب آن‌ها قابل توجه بوده است، اکنون میزان حمایت‌هایی که عرضه می‌کنند، ناکافی تلقی می‌شود. از افراد برای حفظ ناموس آن‌ها نباید در برابر خشونت جنسی محافظت کرد بلکه باید به حقوق اساسی آن‌ها، به‌ویژه سلامت کامل جسمی، روانی و جنسی و استقلال آن‌ها احترام گذاشت. علاوه بر این، این حمایت نباید به زنان محدود شود و باید همه افراد را دربر گیرد، زیرا مردان نیز ممکن است به‌ویژه در درگیری‌های مسلحانه قربانی جنایت‌های جنسی و جنسیتی شوند.[viii]
با وجود این‌که این کمبود‌های حمایتی نیاز به اصلاحات را نشان می‌دهد، حقوق بین‌المللی بشردوستانه در درگیری‌های بین‌المللی و غیر بین‌المللی ممنوعیت‌های عمومی در موردجنایت‌های جنسی و جنسیتی برقرار کرده که همه طرف‌های درگیری باید به آن‌ها احترام بگذارند.[ix] همان‌طور که کمیته بین‌المللی صلیب سرخ تاکید کرده، خشونت جنسی و جنسیتی که در زمان درگیری رخ می‌دهد طبق قانون عرفی نیز ممنوع است.[x]
مرتبط با این بخش: درگیری مسلحانه
برای خواندن مطلب به انگلیسی با جستجوی کلمه مورد نظر در متن انگلیسی کتاب به این لینک مراجعه کنید.
#Armanshahr_Foundation_OPENASIA_آرمان شهر
#کارزار_واژه‌ها_مهم‌اند_۶۱_واژه_۶۱_روز_برای_مقابله_با خشونت_جنسی_و_جنسیتی
#انتشارات آرمان شهر| Armanshahr Publishing
————————————————
پانوشت‌ها:
[i] کمیته بین‌المللی صلیب سرخ (ICRC)، حقوق بشردوستانه بین‌المللی چیست؟، ۲۰۰۴، در https://www.icrc.org/en/doc/assets/files/other/what_is_ihl.pdf.
[ii] کنوانسیون (I) برای بهبود وضعیت مجروحان و بیماران نیروهای مسلح در میدان («کنوانسیون ژنو ۱»)؛ کنوانسیون (II) برای بهبود وضعیت مجروحان و بیماران و کشتی‌شکسته‌گان نیروهای مسلح در دریا («کنوانسیون ژنو ۲»)؛ کنوانسیون (III) مربوط به رفتار با اسیران جنگی («کنوانسیون ژنو ۳»)؛ کنوانسیون (IV) مربوط به حمایت از اشخاص غیرنظامی در زمان جنگ («کنوانسیون ژنو ۴»)، ژنو، ۱۲ آگوست ۱۹۴۹ (با هم «کنوانسیون‌های ژنو»). پروتکل الحاقی (I) به کنوانسیون‌های ژنو در ۱۲ آگوست ۱۹۴۹ و مربوط به حمایت از قربانیان درگیری‌های مسلحانه بین‌المللی («پروتکل ۱ کنوانسیون‌های ژنو»)، ۸ ژوئن ۱۹۷۷؛ پروتکل الحاقی به کنوانسیون‌های ژنو در ۱۲ آگوست ۱۹۴۹، و مربوط به حمایت از قربانیان درگیری‌های مسلحانه غیر بین‌المللی («پروتکل ۲ کنوانسیون‌های ژنو»)، ۸ ژوئن ۱۹۷۷؛ به‌علاوه نگاه کنید به کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، «کنوانسیون‌های ژنو ۱۹۴۹ و پروتکل‌های الحاقی آن‌ها»، در https://www.icrc.org/en/document/geneva-conventions-۱۹۴۹-additional-protocols.
[iii] نگاه کنید به ج. پیکتت، توسعه و اصول حقوق بین‌المللی بشردوستانه (Principles of International Humanitarian Law)، انتشارات مارتینوس نیژوف و موسسه هنری دونان، ۱۹۸۵.
[iv] کمیته بین‌المللی صلیب سرخ (ICRC)، حقوق بشردوستانه بین‌المللی چیست؟، ۲۰۰۴، در https://www.icrc.org/en/doc/assets/files/other/what_is_ihl.pdf.
[v] به‌عنوان مثال، کنوانسیون‌های ژنو، منبع پیش‌گفته؛ کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد ممنوعیت توسعه، تولید و ذخیره سازی سلاح‌های باکتریولوژیک (بیولوژیکی) و سلاح‌های سمی و انهدام آن‌ها، ۱۰ آوریل ۱۹۷۲ (لازم الاجرا از ۲۶ مارس ۱۹۷۵). کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد منع توسعه، تولید، ذخیره سازی و استفاده از سلاح‌های شیمیایی و انهدام آن‌ها، ۱۳ ژانویه ۱۹۹۳ (لازم الاجرا از ۲۹ آوریل ۱۹۹۷)؛ کنوانسیون سازمان ملل در مورد ممنوعیت یا محدودیت بر استفاده از برخی سلاح‌های متعارف که ممکن است بیش از حد زیان‌بار یا دارای اثر بی‌حساب باشند، ۱۰ اکتبر ۱۹۸۰ (لازم الاجرا از ۲ دسامبر ۱۹۸۳)؛ کنوانسیون سازمان ملل در مورد ممنوعیت استفاده، ذخیره سازی، تولید و انتقال مین‌های ضد نفر و انهدام آن‌ها، ۱۸ سپتامبر ۱۹۹۷ (لازم الاجرا از ۱ مارس ۱۹۹۹). کنفرانس دیپلماتیک دوبلین در مورد مهمات خوشه‌ای، کنوانسیون مهمات خوشه‌ای، ۳۰ مه ۲۰۰۸ (لازم الاجرا از ۱ آگوست ۲۰۱۰).
[vi] کنوانسیون‌های ژنو، منبع پیش‌گفته، ماده ۳(۱) (c)مشترک پروتکل ۱ کنوانسیون ژنو، منبع پیش‌گفته، ماده ۷۵(۲)(b): «هتک حرمت شخصی، به‌ویژه رفتار تحقیرآمیز و خوارکننده، فحشای اجباری و هر نوع تعرض ناشایست». پروتکل ۲ کنوانسیون‌های ژنو، منبع پیش‌گفته، ماده۴(۲)(e) . در مورد لیستی از کلیه مقررات مربوط، نگاه کنید به کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، پیشگیری و سرکوب کیفری تجاوز جنسی و دیگر شکل‌های خشونت جنسی در درگیری‌های مسلحانه، ۲۰۱۵، در https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/prevention-criminal-repression-rape-sexual-violence-armed-conflicts-icrc-eng.pdf.
[vii] کنوانسیون ژنو ۴، منبع پیش‌گفته، ماده ۲۷؛ پروتکل ۱ کنوانسیون ژنو، منبع پیش‌گفته، ماده ۷۶(۱).
[viii] نگاه کنید به J. Gardam (1998)، «زنان، حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بین‌المللی»، International Review of the Red Cross، شماره ۳۲۴، صص ۴۲۱-۴۳۲؛. J. Gardam و M. Jarvis، زنان، درگیری مسلحانه و حقوق بین‌المللی، Kluwer Law International، ۲۰۰۱.
[ix] نگاه کنید به G. Gaggioli (2014)، «خشونت جنسی در درگیری‌های مسلحانه: نقض حقوق بین‌المللی بشردوستانه و حقوق بشر»، در International Review of the Red Cross، دوره ۹۶(۸۹۴)، صص ۵۰۳-۵۳۸.
[x] نگاه کنید به J-M Henckaerts و L. Doswald-Beck، حقوق بین‌المللی بشردوستانه عرفی، جلد اول: مقررات، کمبریج: انتشارات دانشگاه کمبریج و کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، ۲۰۰۵، قاعده ۹۳ «تجاوز و دیگر انواع خشونت جنسی ممنوع است»، ص ۳۲۳-۳۲۷: «رویه دولت این قاعده را به‌عنوان هنجاری از حقوق بین‌المللی عرفی تعیین می‌کند که در درگیری‌های مسلحانه بین‌المللی و غیر بین‌المللی قابل کاربرد است». نگاه کنید به رویه‌های پیوست به این قاعده، J-M. Henckaerts and L. Doswald-Beck، حقوق بین‌المللی بشردوستانه عرفی، جلد ۲ : رویه، کمبریج: انتشارات دانشگاه کمبریج و کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، ۲۰۰۵، رویه مربوط به قاعده ۹۳، ص ۲۱۹۰-۲۲۲۵.
