کارزار «واژه‌ها مهم‌اند: ۶۱ واژه، ۶۱ روز برای مقابله با خشونت جنسی و جنسیتی»
بنیاد آرمان شهر-OPENASIA و دیدهبان زنان برای عدالت در گذار (ObservatoryWJT#)
واژه‌ها مهم‌اند زیرا به ما اجازه می‌دهند چشمان خود را باز نگه داریم و مسیر درست را بیابیم. ما در این دوره، میخواهیم هر روز، تعریف جامع یک واژه را با هم بخوانیم و رابطه آن را با دیگر مفاهیم مربوط به خشونت جنسی و جنسیتی بدانیم. چرا که بدون دانستن این تعاریف دقیق، نمیتوانیم راه‌حل‌های موثری بیابیم و با دیگران به گفت‌گو بنشینیم. این اولین باری است که مجموعه‌ی این واژه‌گان در قالب یک کتاب به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، عربی و فارسی گردهم آمده است.
واژه ۳۳، روز ۳۳
خشونت جنسی
(SEXUAL VIOLENCE)
خشونت جنسی را بایستی به‌عنوان مقوله‌ای گسترده از اعمال دارای ماهیت جنسی درک کرد.[i] به این ترتیب، خشونت جنسی را اغلب با اشاره به لیست غیرجامعی از نمونه‌های اقدام‌هایی می‌توان تعریف کرد که بدون رضایت واقعی و/یا با استفاده از زور یا در شرایط اجبار رخ دهد. این اقدام‌ها را می‌توان خشونت جنسی محسوب کرد، مانند تجاوز جنسی، برده‌داری جنسی، فحشای اجباری، ازدواج اجباری، ازدواج اجباری، برهنگی اجباری[ii] و هرگونه اعمال دیگر دارای ماهیت جنسی.[iii] هرگونه اعمال خشونت جنسی نقض سلامت کامل جسمی و روانی فرد و استقلال شخصی[iv] و نوعی خشونت مبتنی بر جنسیت است.[v]
در سال ۲۰۱۹، گروهی متشکل از بیش از ۵۰ سازمان جامعه مدنی، «اعلامیه جامعه مدنی درباره خشونت جنسی» را تصویب کردند که معنای “جنسی” را به‌ویژه از دید خود قربانیان و بازماندگان مورد تحلیل قرار می‌دهد.[vi] در این اعلامیه اصول کلی با نمونه‌هایی از خشونت جنسی ذکر شده که کامل نیستند ولی امکان درک بهتر خشونت جنسی را فراهم می‌کنند.[vii]
این اعلامیه از جمله اصول کلی تشخیص می‌دهد که «خشونت جنسی اعمال منفرد، چندگانه، مداوم یا متناوبی است که به درک قربانی، مرتکب و یا جوامع محلی آن‌ها در شرایط مشخص دارای ماهیت جنسی است. چنین اقدام‌هایی در صورت نقض استقلال جنسی یا سلامت جنسی شخص، به‌عنوان خشونت جنسی تلقی می‌شوند.»[viii] این اعمال را هر شخصی ممکن است در هر زمانی (صلح یا درگیری) و در هر محیطی (عمومی یا خصوصی) و علیه هر شخصی انجام دهد و لزوماً تماس جسمی یا ارضای جنسی را دربر نمی‌گیرد.[ix]
خشونت جنسی می‌تواند عواقب جدی، چندگانه، فوری یا غیر آن و گاهی بلندمدت بر سلامتی و زندگی بازماندگان داشته باشد. پیامدهای پزشکی، روانی، اجتماعی و مادی مانند پارگی واژن و مقعد، حاملگی‌های ناخواسته، ازدواج‌های زودهنگام و اجباری، بیماری‌های انتقالی از طریق ارتباط جنسی مانند اچ‌آی‌وی/ایدز، بدنامی و شرم، اختلال استرسی پس از آسیب روحی، افسردگی، رفتار پرخطر از جمله اقدام به خودکشی، ترک تحصیل، از دست دادن شغل، جنایت‌های “ناموسی”، مرگ، تخریب جامعه در مورد خشونت مربوط به بحران‌ها و درگیری‌ها از جمله این عواقب هستند.[x]
دولت‌ها موظفند از هر نوع خشونت جنسی علیه افراد جلوگیری و از آن‌ها محافظت کنند، مرتکبان آن را مجازات و به قربانیان در صورت وقوع غرامت عرضه کنند.[xi] با این حال، اجرای این وظیفه در عمل معمولاً بستگی به این دارد که قانون‌های داخلی کدام اعمال را به‌عنوان خشونت جنسی محسوب می‌کنند. به‌عنوان مثال، اعمالی مانند مثله کردن اندام تناسلی زنان یا تجاوز جنسی در زناشویی در برخی از کشورها ممنوع است در حالی که در برخی دیگر با سکوت روبروست و بدین ترتیب ادامه این اعمال امکان‌پذیر می‌شود.[xii]
با وجود تعهدات دولت‌ها، خشونت جنسی نه‌تنها در همه درگیری‌ها بلکه در زمان صلح در سراسر جهان همچنان رایج است. این خشونت به‌طورِ عمده بر زنان و دختران اثر می‌گذارد، اما مردان و پسران نیز قربانی خشونت جنسی هستند.[xiii]
مرتبط با این بخش:جنایت‌های جنسی، خشونت و تبعیض مبتنی بر جنسیت
برای خواندن مطلب به انگلیسی با جستجوی کلمه مورد نظر در متن انگلیسی کتاب به این لینک مراجعه کنید.
#Armanshahr_Foundation_OPENASIA_آرمان شهر
#کارزار_واژه‌ها_مهم‌اند_۶۱_واژه_۶۱_روز_برای_مقابله_با خشونت_جنسی_و_جنسیتی
#انتشارات آرمان شهر| Armanshahr Publishing
————————————————
پانوشت‌ها:
[i] در مورد اهمیت درک اصطلاح به طور گسترده برای استفاده بهتر از تجربه قربانیان و وضع سیاست‌ها و قانون‌های کارآمد، نگاه کنید همچنین به پروتکل PSVI، منبع پیش‌گفته، ص ۱۸.
[ii] به‌عنوان مثال، نگاه کنید به تعریفی که دبیرکل سازمان ملل متحد در شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه داده، خشونت جنسی مرتبط با درگیری‌ها، گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد، S/2019/280، ۲۹ مارس ۲۰۱۹، ص ۳؛ دادگاه بین‌المللی جزایی برای رواندا (ICTR)، پیگرد قانونی خشونت جنسی، کتابچه راهنمای بهترین روش‌ها برای تحقیق و تعقیب جرائم خشونت جنسی در مناطق پس از درگیری: درس‌هایی که از دفتر دادستان دادگاه بین‌المللی جزایی برای رواندا آموخته شد، (راهنمای بهترین شیوه‌های ICTR )، ۲۰۱۴، ص ۸؛ همچنین نگاه کنید به تعریف کمیسیون آفریقا برای حقوق بشر و مردم (ACHPR) در رهنمودهایی برای مبارزه با خشونت جنسی و عواقب آن در آفریقا، که خشونت جنسی را به این عنوان تعریف می‌کند «هر عمل جنسی غیرتوافقی»و سپس لیستی غیرجامع از اقدام‌هایی را ارائه می‌کند که با یا بدون تماس جسمی خشونت جنسی را تشکیل می‌دهند: «خشونت جنسی به معنای هر عمل جنسی غیرتوافقی، تهدید یا تلاش برای انجام چنین عملی یا مجبور کردن شخص دیگری برای انجام چنین عملی نسبت به شخص سوم است. این اعمال وقتی شامل خشونت، تهدید به خشونت یا اجبار باشند، غیرتوافقی تلقی می‌شوند. اجبار می‌تواند نتیجه فشار روانی، نفوذ، بازداشت، سوءاستفاده از قدرت یا استفاده کسی از محیط اجباری، یا ناتوانی شخص از ابراز آزادانه رضایت باشد.» کمیسیون حقوق بشر و حقوق مردم آفریقا، رهنمودهایی برای مبارزه با خشونت جنسی و عواقب آن در آفریقا، نیامی، ۲۰۱۷، بند ۳(۱) (a)و ۳(۱)(b). همچنین نگاه کنید به تعریف سازمان جهانی بهداشت: «هر عمل جنسی، تلاش برای انجام عمل جنسی، اظهارنظر یا پیشروی‌های ناخواسته جنسی یا اقدام به قاچاق یا کارهای دیگر علیه جنسیت فرد با استفاده از اجبار، توسط هر شخص صرفنظر از رابطه او با قربانی، در هر شرایطی، از جمله ولی نه فقط در خانه و محل کار.» سازمان جهانی بهداشت، گزارش جهانی در مورد خشونت و بهداشت، فصل ۶«خشونت جنسی»، ۲۰۰۲، ص ۱۴۹، در https://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/global_campaign/en/chap6.pdf.
[iii] دادگاه بین‌المللی جزایی، عناصر جرم، ۳-۱۰ سپتامبر ۲۰۰۲ (بازبینی شده در سال ۲۰۱۰)، ماده ۷(۱)(g)-6. عناصر جرم مقرر می‌کند که جرم «دیگر اعمال خشونت جنسی» (به‌عنوان جنایت ضد بشریت) باید به این معنا درک شود که «مرتکبی عملی با ماهیت جنسی علیه یک یا چند نفر انجام می‌دهد یا باعث می‌شود چنین شخص یا اشخاصی در انجام عملی با ماهیت جنسی با زور یا تهدید به زور یا اجبار […] یا با استفاده از محیط اجباری یا ناتوانی از رضایت واقعی این شخص یا اشخاص مشارکت کنند.» عنصر ۱.
[iv] نهاد زنان سازمان ملل، «تعریف تعرض جنسی و عناصر دیگر»، آخرین بار در ۸ ژانویه ۲۰۱۸، در https://www.endvawnow.org/en/articles/453-dfinition-de-lagression-sexuelle-et-autres-lments.html به‌روز شد؛ دادگاه حقوق بشر قاره آمریکا (IACtHR)، لوپز سوتو ئی اوتروز (López Soto y otros ) علیه ونزوئلا، (اعتبار، غرامت‌ها و هزینه‌ها)، ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۸، یادداشت ۲۰۶، ص ۴۴، بند ۱۵۲؛ شورای حقوق بشر، گزارش دفتر کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، خشونت جنسی مرتبط با درگیری‌ها در اوکراین (۱۴ مارس ۲۰۱۴ تا ۳۱ ژانویه ۲۰۱۷)، A/HRC/34/CRP.4، ۱۶ مارس ۲۰۱۷، بندهای ۸، ۳۳ و ۱۴۴؛ دادگاه بین‌المللی جزایی برای یوگسلاوی سابق (ICTY)، دادستان علیه دراگولجوب کوناراک، رادومیر کواچ و زوران ووکوویچ (Dragoljub Kunarac، Radomir Kovac وZoran Vukovic )، دادنامه، IT-96-23-T&IT-96-23/1-T، ۲۲ فوریه ۲۰۰۱، بند ۴۵۷؛ دادگاه حقوق بشر اروپا (ECtHR)، M.C. علیه بلغارستان، درخواست شماره ۳۹۲۷۲/۹۸، ۴ دسامبر ۲۰۰۳؛ کنفرانس بین‌المللی در منطقه دریاچه‌های بزرگ، پروتکل در مورد پیشگیری و سرکوب خشونت جنسی علیه زنان و کودکان (Conférence internationale sur la Région des Grands Lacs, Protocole sur la prévention et la répression de la violence sexuelle contre les femmes et les enfants)، ۳۰ نوامبر ۲۰۰۶، ماده ۱.
[v] خشونت جنسی به‌عنوان «فوری‌ترین و خطرناک‌ترین نوع خشونت مبتنی بر جنسیت در شرایط اضطراری حاد» شناخته شده است. کمیته دائمی بین نهادها (IASC)، رهنمودهایی برای مداخله‌های مربوط به خشونت جنسیتی در محیط‌های بشردوستانه: تمرکز بر پیشگیری و واکنش به خشونت جنسی در شرایط اضطراری، ۲۰۰۵، ص ۱، در https://www.unhcr.org/453492294.pdf. اصطلاح «خشونت جنسی و جنسیتی» اغلب به دلیل ارتباط متقابل بین خشونت جنسی و خشونت مبتنی بر جنسیت، به‌عنوان مقوله‌ای گسترده از خشونت استفاده می‌شود، به‌ویژه هنگامی که زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. یادآوری این نکته مهم است که این خشونت مترادف با «خشونت علیه زنان» نیست و اگر تمام خشونت‌های جنسی، جنسیتی باشند، همه خشونت‌های جنسیتی، جنسی نیستند. نگاه کنید به تعریف «خشونت و تبعیض مبتنی بر جنسیت» در پائین.
[vi] ابتکارهای زنان برای عدالت جنسیتی (WIGJ)، بیانیه جامعه مدنی در مورد خشونت جنسی، ۲۰۱۹، در https://4genderjustice.org/wp-content/uploads/2019/11/English-Civil-Society-Declaration-on-Sexual-Violence.pdf؛ درباره کمپین «آن را همان چیزی بخوانید که هست» بیشتر اطلاع پیدا کنید، در اصل بیانیه در وب سایت WIGJ در https://4genderjustice.org/home/campaigns/defining-sexualviolence/.
[vii] همانجا.
[viii] همانجا، بخش ۱(۱)، و تفسیر مرتبط در ص ۱۲.
[ix] همانجا، بخش ۱(۳)، (۴)، (۵) و (۶)، و تفسیر مرتبط در ص ۱۲-۱۴.
[x] فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر FIDH، بیانیه‌ای که در حاشیه چهلمین کنگره FIDH در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹ درباره «خشونت جنسی و جنسی علیه زنان» تصویب شد در https://www.fidh.org/en/issues/women-s-rights/sexual-and-sexist-violence-against-women.
[xi] همان منبع. نگاه کنید به تعهدات دولت‌ها که در شرایط «استقلال (شخصی)» در بالا و «خشونت و تبعیض مبتنی بر جنسیت» در پائین برجسته شده است.
[xii] به‌عنوان مثال، نگاه کنید به مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۸ در مورد گروهی از کشورهای آفریقایی: بنیاد تامسون رویترز و ۲۸TOOMANY، قانون و مثله کردن اندام‌های تناسلی، یک نمای کلی از ۲۸ کشور آفریقایی، ۲۰۱۸، در https://www.28toomany.org/static/media/uploads/Law%20Reports/the_law_and_fgm_v1_(september_2018).pdf؛ همچنین نگاه کنید به تجزیه و تحلیل به‌روز شده Equality Now، «مثله کردن اندام‌های تناسلی و قانون در سراسر جهان»، ۱۹ ژوئن ۲۰۱۹، در https://www.equalitynow.org/the_law_and_fgm.
[xiii] بیانیه کنگره FIDH ۲۰۱۹ در مورد خشونت جنسی و تبعیض جنسی علیه زنان، منبع پیش‌گفته.
