از خاموشی تا جیغ، موسیقی افغانستان در یک دهه گذشته
فرهاد دریا – خواننده و آهنگساز
نکوهشگران و منتقدان موسیقی معاصر افغانی به این باورند که بار دیگر غیبت کبرای موسیقی در افغانستان فرا رسیده است. پیشتر از آنکه اما به رد یا قبول این عقیده پرداخته باشم، می خواهم نظر شتابزده ای به دوازده سال اخیر موسیقی افغانی بیاندازم .
استاد قاسم
در جریان سیزده دهه گذشته، یادنامه کمتر هنرمند بخش موسیقی افغانستان به اندازه داستان زندگی و کارنامه هنری استاد قاسم در نشستها و رسانه بازتاب یافته است.
سفر از خرابات به پاپ
کبیر هویدا – خواننده و آهنگساز
ایده ایجاد اولین گروه آماتور در افغانستان از ظاهر هویدا و عزیز آشنا بود
در دورانی که تنها موسیقی خرابات و محلی در افغانستان شنوندگان خود را داشت و تقریبا برای طبقه جوان هیچ موسیقی وجود نداشت، گروهی از جوانان افغان برای نخستین بار گروه موسیقی آماتور/ پاپ را در کشور بنیان گذاشتند که با تشویق و استقبال گرم مردم رو به رو شد.
اولین گروه موسیقی آماتور در سال‌های ۱۹۶۳ و ۱۹۶۴ در افغانستان تاسیس شد. ایده ایجاد این گروه از ظاهر هویدا و عزیز آشنا از هنرمندان مشهور افغانستان بود.
نقیب آروین – روزنامه‌نگار
درغرب افغانستان گروه های موسیقی بومی وجود دارند که حتا هنوزبرای ولایات همجوار ناشناخته مانده اند.این گروه ها میراث دار موسیقی بومی این سرزمین درکنار موسیقی هندی اند. آوازخوانان دوره گردی که ده به ده ترانه های خودرا به خانه های خواهندگان می برند.
سلطان حمد – روزنامه‌نگار تاجیک
پیکرهباربد مروزی در ناحیه درواز تاجیکستان
رابطه تاریخی و فرهنگی تاجیکستان و افغانستان بخصوص درعرصه موسیقی به زمانهای خیلی دور بر می گردد. تاجیکها معتقد‌ند که بزرگترین خنیاگر عهد ساسانیان “باربد مروزی” زاده ناحیه کوهستانی درواز است. هنر آوازخوانی منحصر به فردش او را به درگاه پادشاهان ساسانی برد.
اسدالله شعور – پژوهشگر فرهنگی
گروهی از هنرمندان رقص و موسیقی هندی که در عهد امیر شیرعلی به کابل آمده بودند
اگر به صورت مشخص رواج موسیقی هندی را در جامعۀ خویش در نظر بگیریم، تاریخ آن را تا یکهزار ۶۵۰ سال پیش به روشنی در می یابیم؛ زیرا اغلب منابع تاریخی و ادبی، از ورود دسته جمعی طایفۀ هندی جت (کولی) به سرزمین آریانای باستان به غرض اجرای نمایش موزیکال و تئاتر به اتفاق خبر داده اند.
کساد باز موسیقی محلی افغانستان
کاوون خموش – بی‌بی‌سی
در یک دهه پس از سقوط رژیم طالبان، تغییرات چشمگیری در دنیای موسیقی افغانستان به میان آمده است. این تغییرات که شامل رونق بازار موسیقی غربی و گسترش راک، رپ و هاپ است روی بازار موسیقی محلی افغانستان نیز تاثیرات ملموسی داشته است. در این سالها به همان پیمانه که بازار موسیقی مدرن گرم شده، بازار موسیقی کلاسیک و محلی سرد شده و کوچه خرابات که روزگار مهد موسیقی افغانستان بود، از رونق افتاده است.
سمیع حامد – شاعر و نویسنده افغان
سمیع حامد
بهار ۲۰۰۲ بود اما کابل از پنجرهء هواپیما به یک نقاشی سیاه و سپید بر کاغذ ِ کاهی میماند : یک نقاشی آبسترکت که آدم را با خود و تا خود درگیر میکند.
کابل با خانه های درهم و برهمش به کتابی قدیمی میمانست که ورق ورق پریشان شده بود…در هر برگ ِ آن اندکی خود را خواندم و زیر زبان زمزمه کردم :
گر جهنم ساختم فردوس هم میسازمت /ای وطن! میسازمت، آخر خودم میسازمت
کاوه جبران – نویسنده و شاعر
نخستین مساله‌ای را که احمد ظاهر و ترانه‌هایش برای هم نسلان من خلق کرد، نوستالوژی است
پس‌‌کوچه تنگ و دراز، مسیر هر عابری را به اتاقی منتهی میکند که از فرط دورافتادگی، بچه‌ها آن را “جزیره” نام نهاده اند: پاتوق شاعران و نویسندگان بیکار و سرخورده.
این جزیره، جای چندان مهمی نیست. تنها برای ساکنانش مهم است. زیرا جزیره نشینان وقتی گرد هم می‌آیند، خیلی حرف می‌زنند و همه حرف‌های‌شان را مهم می‌پندارند.
طاهر قادری از پیشینه این سبک موسیقی گزارش می دهد.
منبع بی بی سی
