کاوون خموش
این اولین جشنواره فیلم‌های انیمیشن افغانستان بود که در کابل برگزار شد
بسیاری از شرکت کنندگانی که به محل برگزاری نخستین جشنواره فیلم‌های انیمیشن افغانستان به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه کابل آمده بودند، برای آغاز جشنواره لحظه شماری می‌کردند. منتظر بودند که چه چیزی قرار است در پرده ظاهر شود.
هنوز تالار جشنواره خالی بود که برنامه آغاز شد، کم کم تالار پر شد و سالن را برای نمایش فیلم‌ها، تاریک کردند.
انیمیشن در افغانستان برای بسیاری از افغان ها ناآشناست و خیلی ها انیمیشن، کاریکاتور و کارتون کودکان را مفاهیم مترادف می‌دانند.
به دلیل نبود جای مناسب، جشنواره را در تالار کوچک سینمایی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه کابل برگزار کردند. سازماندهان این جشنواره با انتخاب محل در واقع خواستند که نمونه‌ای از مشکلات خود را نیز نشان دهند.
از خشونت علیه زنان و کودکان تا جنگ و محیط زیست
در این جشنواره فیلم‌های کوتاهی از هنرمندان آماتور و علاقمندان صنعت انیمیشن به نمایش درآمد، فیلم‌های دو تا پنج دقیقه‌ای که در قالب تصاویر متحرک دو بعدی و سه بعدی تولید شده است.
اگرچه محصولات انیمیشنی که در این جشنواره روی پرده رفت، از کیفیت و حرفه‌ای بودن انتقاد کارشناسان سینما را به همراه داشت اما هر انیمیشن کوتاه تصویر روشنی از بخشی از مشکلات جامعه امروز افغانستان بود.
صدیق برمک، کارگردان شناخته شده افغان که در این جشنواره شرکت کرده بود گفت که انیمیشن سازان اگرچه هنوز گام های ابتدایی را بر می دارند اما کارهای شان قابل تامل است.
به نظر آقای برمک، انیمیشن در مقایسه با سینمای داستانی و هنری از قدرت بیشتری برخوردار است و می‌تواند در تحولات سیاسی و اجتماعی کشور، نقش برجسته ای بازی کند.
۱۸ انیمیشن‌ساز جوان، در این جشنواره شرکت کردند، بیست و شش فیلم انیمیشن را با موضوعات محیط زیست، اعتیاد، خشونت با زنان، مشکلات کودکان، موسیقی و جنگ و معرفی کردند.
انیمیشن سازان می‌گویند که از این طریق تلاش کرده اند که جامعه و سیاست افغانستان را به نمایش بکشند و در مورد زندگی روزمره مردم کشور خود بگویند.
فاطمه حسنی از انیمیشن‌سازان جوان افغان به این باور است که اگر برای رشد این صنعت کارهای بنیادی انجام شود، هنرمندان می‌توانند بسیاری از ایده‌های خود را با مصارف کمتر در قالب بهتر تولید کنند.
فاطمه در این جشنواره دو انیمیشن کوتاه، یکی در مورد حفظ آثار تاریخی و فیلم دیگری در مورد رویاهای یک دختر افغان معرفی کرد.
او می‌گوید که برای تهیه فیلم‌های غیر انیمیشن نیاز است که هنرمندان حرفه‌ای به کار گرفته شوند و برای تدارک و تصویربرداری هم وقت بیشتری گذاشته شود که در افغانستان برآمدن از عهده این کار ها با توجه به این که نقش زنان بازیگر و هنرمندان حرفه‌ای در سینما کمرنگ می‌نماید، دشوار است.
انیمیشن سازان افغان می‌گویند که به همین دلیل برای بازتاب ایده های خود، از نرم‌افزارهای انیمیشن استفاده می‌کنند و کارکترهای فیلم خود را هر طوری که دوست دارند، به حرکت در می‌آورند.
رونق صنعت سی سال پیش
خشونت با زنان و وضعیت دختران افغان، از موضوعات انیمیشن‌های کوتاه بود
انیمیشن سازی در افغانستان هم مثل سایر کشورهای دنیا، به عنوان یکی از شاخه های هنرهای معاصر، نو است. حدود سی سال قبل هنرمندان افغان کارهایی در زمینه انیمیشن انجام داده اند.
در گذشته انیمیشن ابتدا روی کاغذ طراحی می‌شد و انیمیشن سازان با دشواری های فراوان آن را به حرکت در می‌آوردند، زمانی که خبری از نرم‌افزارهای پیشرفته و فناوری امروز در کار نبود.
در سال های اخیر کارهای برجسته‌ای در گستره صنعت انیمیشن در افغانستان انجام شده است، انیمیشن‌سازان فیلم‌های کوتاه و بلند ساخته اند و رفته رفته این صنعت به یکی از شغل‌های پُر در آمد رسانه‌ای بدل شده است.
انستیتوی گویته آلمان در کابل هم به هدف حمایت از انیمیشن‌سازی در افغانستان، سه سال پیش در سال ۲۰۱۰ دوره های چهارماهه آموزش انیمیشن را برگزار کرد و پس از سه دوره فراغت، این جشنواره را برگزار کرده است.
ابراهیم هوتک مسئول فرهنگی انستیتوی گویته در کابل می گوید که برای حمایت از صنعت انیمیشن‌سازی در افغانستان نیاز است که این صنعت در دانشگاه ها و مراکز آموزشی تدریس شود و دولت برای حمایت از انیمیشن سازان برنامه های تشویقی و امکانات مالی فراهم کند.
دست‌آورد مهاجرت به ایران و پاکستان
نبود امکانات و مراکز آموزش انیمیشن سازی از مشکلات اصلی انیمیشن سازان افغان است
یشتر انیمیشن‌سازانی که در سال های اخیر به این کار رو آورده اند، جوانانی هستند که انیمیشن سازی را در سالهای مهاجرت در ایران و پاکستان آموخته اند.
منصوره انصاری، دوره ابتدایی مکتب را در ایران خوانده است، او که در انیمیشن چهار دقیقه‌ای خود به آموزش و پرورش در افغانستان پرداخته، می گوید که صنعت انیمیشن سازی را هم در ایران فراگرفته است.
در کنار منصوره صرف نظر از این که بسیاری از جوان های افغان مجال آموزش و پرورش در دوران مهاجرت نیافتند اما عده‌ای هم از فرصت استفاده کردند و پدیده های جدید آموختند.
ابراهیم عارفی رئیس افغان‌فیلم می‌گوید که تنها کاری که دولت توانسته برای انیمیشن سازان افغان انجام بدهد، ایجاد اداره انیمیشن سازی در زیر مجموعه اداره افغان فیلم است.
آقای عارفی در پایان جشنواره یک روزه فیلم های انیمیشن افغانستان گفت که مدیریت اداره انیمیشن سازان افغان را به جوانانی داده اند که در سالهای اخیر از ایران و پاکستان بازگشته اند.
