محکمه نظامی گوانتانامو اعلام کرده است در حال حاضر حداکثر ۲۰ نفر از بازداشت‌شدگان این زندان می‌توانند در دادگاه جنایات جنگی محاکمه شوند. دولت اوباما پیش‌تر خواسته بود ۳۶ نفر از آنان محاکمه شوند.
دادستان ارشد این دادگاه درباره امکان بررسی اتهامات برخی از زندانیان این بازداشتگاه نظامی ابراز تردید کرده است.
در هفته‌های گذشته ۱۰۰ نفر از ۱۶۶ زندانی گوانتانامو در اعتراض به نامعلوم‌بودن طول زندانشان، اعتصاب غذا کرده بودند.
بسیاری از این زندانیان بدون تفهیم اتهام رسمی در گوانتانامو هستند.
گروه ویژه بررسی وضع بازداشتگاه گوانتانامو که رئیس جمهوری آمریکا تشکیل داده، پیش‌تر گفته بود ٣۶ بازداشتی این زندان می‌توانند سرانجام محاکمه شوند.
ژنرال مارک مارتینز، دادستان ارشد این محاکمات، گفته است با توجه به تصمیم اخیر دادگاه، شمار مورد نظر گروه ویژه باراک اوباما “بلندپروازانه” بوده است.
آقای مارتینز گفته است هفت نفر که محاکمه آنان تمام شده و شش نفر که در جریان این هفته و هفته آینده جلسات پیش‌محاکمه‌شان برگزار می‌شود، از جمله این ۲۰ نفر بازداشتی‌های زندان گوانتانامو هستند که محاکمه خواهند شد.
نقض حکم راننده بن‌لادن و کند شدن روند محاکمات
بازداشتگاه گوانتانامو در ۱۱ سالی که از تاسیس آن گذشته، همواره خبرساز بوده است
دادگاه‌های گوانتانامو توسط دولت جورج بوش راه افتادند و دولت باراک اوباما در آنها تغییراتی داد تا افراد مظنون به همکاری با القاعده و همکاران آنان با اتهام‌های مرتبط با تروریسم در خارج از دادگاه‌های نظامی و غیرنظامی آمریکا محاکمه شوند.
این کاهش چشمگیر شمار بازداشتی‌هایی که قرار است محاکمه شوند، پس از آن صورت گرفته است که یک دادگاه تجدیدنظر آمریکا در واشنگتن، حکم دادگاه علیه سلیم حمدان، راننده سابق اسامه بن‌لادن را نقض کرد.
آقای حمدان در سال ۲۰۰۸ به جرم “ارائه کمک مادی به تروریسم” محکوم شده بود.
دادگاه تجدیدنظر این استدلال مدافعان سلیم حمدان را پذیرفت که بین سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ که او در گروه حمل و نقل اسامه بن‌لادن کار می‌کرده، چنین کاری از نظر بین‌المللی به عنوان یک جنایت جنگی شناخته نمی‌شده است.
کنگره آمریکا در سال ۲۰۰۶ در قانونی که سنگ بنای دادگاه‌های گوانتانامو شد، “حمایت مادی” را هم جنایت جنگی بر شمرد. ولی دادگاه تجدیدنظر گفته است که این قانون شامل زمان پیش از تصویبش نمی‌شود.
در اکتبر ۲۰۱۲ که حکم آقای حمدان، راننده سابق بن‌لادن، در دادگاه تجدیدنظر نقض شد، او دوره محکومیتش را طی کرده بود و به یمن بازگشته بود.
ژنرال مارک مارتینز، دادستان ارشد این محاکمات، می‌گوید این حکم تجدیدنظر باعث شد دادستان‌های دادگاه‌های گوانتانامو را از پیگیری پرونده‌هایی علیه دیگر زندانیان متهم به “حمایت مادی” از القاعده دلسرد شوند.
آقای مارتینز روز دوشنبه ۱۰ ژوئن در حالی از تعلیق در رسدگی به این پرونده‌ها خبر داد که وکلا، کارمندان دادگاه، روزنامه‌نگاران و ناظران برای دو هفته جلسات استماع پیش از محاکمه که قرار بود از روز سه‌شنبه ۱۱ ژوئن آغاز شود، عازم پایگاه نیروی دریایی آمریکا در گوانتانامو شده بودند.
اعتراض‌های بین‌المللی و وعده اوباما
کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، تنها سازمانی است که می‌تواند با بازداشتی‌های گوانتانامو ارتباط فردی مستقیم داشته باشد
بازداشتگاه گوانتانامو در ۱۱ سالی که از تاسیس آن گذشته، همواره خبرساز بوده است و در هفته‌های گذشته با بالاگرفتن اعتراض بازداشت‌شدگان در آن و اعتصاب غذای آنان، بیشتر مورد توجه قرار گرفت.
تغذیه اجباری زندانیانی که در گوانتانامو اعتصاب غذا کردند، اعتراض سخنگوی سازمان ملل متحد را در پی داشت که گفت احتمال دارد تغذیه اجباری زندانیان از راه لوله، نقض حقوق بشر باشد.
روپرت کولویل، سخنگوی سازمان ملل متحد، گفت که تغذیه اجباری کاری “غیرانسانی، تحقیرآمیز و ظالمانه” است.
ناوی پیلای، کمیسر حقوق بشر سازمان ملل متحد، هم پیش‌تر گفته بود زندان گوانتانامو باید فورا تعطیل شود.
ایموجن فوکز، خبرنگار بی‌بی‌سی در ژنو، می‌گوید سازمان ملل متحد ادامه بازداشت این زندانی‌های را نقض آشکار حقوق بین‌الملل خوانده است هرچند در نظر دارد که کنگره آمریکا مانع بسته‌شدن زندان گوانتانامو شده است.
سازمان‌های امدادی می‌گویند ادامه شرایط فعلی گوانتانامو غیر‌قابل‌تصور است.
به گفته خبرنگار بی‌بی‌سی، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، تنها سازمانی که می‌تواند با زندانی‌ها ارتباط فردی مستقیم داشته باشد، اعلام کرده میزان سرخوردگی و ناامیدی در گوانتانامو بی‌سابقه است.
باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، پیش‌تر در اول ماه مه امسال وعده داده بود که یک بار دیگر برای بستن زندان گوانتانامو تلاش می‌کند.
او گفت این زندان با هویت آمریکایی‌ها تناقض دارد و برای “منافع آمریکا” مضر است.
کنگره آمریکا مانع به‌نتیجه‌رسیدن تلاش‌های دولت برای بستن گوانتانامو شده اما آقای اوباما گفته است گفت‌وگو درباره این زندان را با اعضای کنگره از سر خواهد گرفت.
رییس جمهوری آمریکا تاکید کرده که برای تعیین یک راه‌حل حقوقی بلندمدت جهت محاکمه زندانیان به کمک کنگره آمریکا نیاز دارد.
نزدیک به صد نفر از این متهمان بازداشت‌شده در گوانتانامو، برای آزادی مانعی ندارند به جز نگرانی از بدرفتاری با آنها در کشور متبوعشان و یا مقرراتی که کنگره آمریکا وضع کرده است.
