فراخوان و بیانیه‌ها

از سال های گذشته بدینسو، حدود یک و نیم میلیون افغان در جنگ‌ها و اعمال خشونت بار تلف شده و میلیون‌ها افغان دیگر هم معلول، مجروح و یا بی‌ خانمان شده اند. حکومت افغانستان و جامعۀ بین المللی سخن از مصالحه میزنند، اما مردم چه میخواهند؟ قربانیان جنگ و تخطی های حقوق بشری، خواستار چگونه صلح اند؟

ما، گروه هماهنگی عدالت انتقالی که هدفمان طرح مطالبات صلح دوستان و قربانیان جنگ های پیاپی و بی پایان است، تامین عدالت را برای دستیابی به صلح پایدار ضرورتی انکار ناپذیر می دانیم. ما نیک می دانیم که بدون بررسی موشکافانه گذشته پر درد و رنج و سرشار از خشونت و جنگ، بدون ایجاد بسترهای عملی برای حقیقت گویی، حقیقت یابی و دادخواهی و پایان بخشیدن به فرهنگ معافیت و مصونیت، بدون روشن شدن مسئولیت هر فرد و گروه در این سالها، و جلوگیری از بدست گرفتن سرنوشت ملت توسط ستمگران گذشته و بدون مرهم نهادن بر زخم های گروههای مختلف جامعه برای رسیدن به یک حافظه جمعی مشترک و عادلانه ، نمی توان امید به صلح پایدار در کشورمان داشته باشیم.

چشم پوشی از عدالت در روند ایجاد صلح نه تنها کمک به ایجاد صلح نمی کند بلکه خود عاملی برای تداوم نا امنی، جنگ و خشونت، می باشد. یکی از دلایل دهه های متمادی و پایان ناپذیر جنگ در افغانستان، بی عدالتی بوده است. ایجاد جامعه ای استوار بر ارزشها و کرامت انسانی مستلزم تعمیق و ترویج فرهنگ مسئولیت پذیری و پاسخگویی می باشد؛ در حالی که دامن زدن به فرهنگ معافیت و مصونیت و عدم پاسخگویی به جنایات فاجعه بار گذشته و حال و بی اعتنایی به خواست دادخواهانه میلیونها قربانی برجای مانده از دهه های متمادی جنگ نه تنها ما را در مسیر صلح رهنمون نخواهد کرد بلکه بیم آن می رود که شعله های جنگ را افروخته تر سازد.

گروه هماهنگی عدالت انتقالی جرگه قربانیان را در روز ۱۹ جوزا ۱۳۸۹ (۹ مه ۲۰۱۰) برگزار کرد تا خواست های قربانیان جنگ را مطرح کند و از شنیده شدن صدای آنها در هرگونه فرایند صلح پیشنهادی مطمئن شود. در این کنفرانس بیش از یک صد نماینده ی گروه های قربانیان و جنگ زدگان تمام مراحل منازعه در سه دهه اخیر از سراسر افغانستان شرکت داشتند.

گروه همآهنگی عدالت انتقالی که متشکل از نمایندگان ۲۴ نهاد ملی و بین المللی جامعه مدنی فعال در زمینهء حقوق بشر و دفاع از حقوق قربانیان جنگ است، به این باور است که صلح پایدار در افغانستان زمانی تأمین خواهد شد که فرهنگ متداول معافیت از مجازات خاتمه یابد و حاکمیت قانون مورد احترام قرار گیرد.

پاسخگویی نه معافیت: تنها قربانیان حق بخشیدن را دارند

“من هیچ گاهی به کسی اجازه نمی دهم که خون شهیدم را ببخشد و یا هم آنرا معامله نماید”.

ما، گروه هماهنگی عدالت انتقالی، می دانیم که بدون بررسی موشکافانه ی گذشته ی پررنج و پر حادثه خود، و نه تنها ۳۰ سال اخیر، بدون ایجاد بسترهای عملی برای حقیقت گویی، حقیقت یابی و دادخواهی و جلوگیری از اینکه ستم گران گذشته دوباره سرنوشت ملت را به دست بگیرند و بدون اینکه مسئولیت هر فرد و گروه در این سال ها روشن نشود و جامعه نتواند زخم های خود را برای رسیدن به یک حافظه جمعی مشترک و عادلانه باز کند و مرهم بیابد، نمی توان امید به صلح پایدار در کشورمان داشته باشیم.

گروه هماهنگی عدالت انتقالی متشکل از بیش از بیست سازمان های غیردولتی و نهادهای اجتماعی و مطبوعاتی فعال در عرصه حقوق بشر و حقوق زنان داخلی و بین المللی است،در سالهای گذشته با توجه به تحمل بیش از سه دهه جنگ و جنایت، امضای قرارداد بن و تصویب برنامه عمل صلح، آشتی و عدالت در افغانستان (برنامه عمل عدالت انتقالی سال ۲۰۰۵) با وجود عقب گرد ها، سد های رسمی و کوتاهی ها، تلاش می کند تا زمینه های لازم را برای رساندن صدای قربانیان، دادخواهی و عدالت، در جامعه پی ریزی کند.

به بهانه انتشار گزارش‏های دیده‏بان حقوق بشر و چاپ سه کتاب تازه آرمان شهر «زندان، زندانی و حقوق بشر»، «حقوق بشر بر سر دو راهی – کار مشترکی با فدراسیون بین المللی حقوق بشر» و «شهر و جنگ»