شهروند و دموکراسی

این کتاب متن سخنرانی‏های ششمین گفتگوی آرمان‏شهر را در بر دارد. دموکراسی و عدالت اجتماعی در کشورهای کثیرالقوم، از آن دست مقولاتی است که با گذشت زمان مفاهیم و معانی جدیدی را بر خویش می‏افزاید و گاهی برخورد آگاهانه با این مفاهیم سبب می‏شود تا مردم در شناخت آن سریعتر به نتایج مطلوب دست یابند در حالیکه برخورد محافظه کارانه با آن، بحث را دشوارتر می‎سازد.

کتاب «چالش‏های آزادی بیان: رسانه‏ها و مطبوعات در افغانستان» در مورد چالش‏های آزادی بیان، سانسور، نقض آزادی بیان از سوی دولت، رابطه آگاهی شهروندان و حدود آزادی بیان، مشکلات قانونی و ناروشن بودن برخی از اطلاعات، عدم تخصص در زمینه روزنامه نگاری حرفه ای و…. در افغانستان بعد از سال ۲۰۰۱ سخن می گوید.

کتاب حاضر سعی دارد «عدالت اجتماعی در اسلام، سیستم‏های دولت داری و مکاتب دیگر» را از دیدگاه‏های مختلف مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد . بنیاد آرمان‏شهر آخرین چهارشنبه‏های هر ماه با شعار “گفتگو، پلی میان نخبگان و شهروندان” نشست هایی را به منظور ارتقای سطح آگاهی مردم پیرامون واژه‏های اجتماعی – سیاسی که امروز در جامعه و مطبوعات افغانستان مطرح است ، برگزار می کند.

در کتاب پیش رو، فعالیت‏های کمیسیون مستقل حقوق بشر در زمینه عدالت انتقالی و گزارش «صدای مردم برای عدالت» که خواسته‏های مردم را در زمینه تحقق عدالت منعکس می کرد، آمده است. این گزارش بعدا زمینه ساز ایجاد «برنامه عمل دولت برای صلح ومصالحه و عدالت» شد. انتقادات زیادی به برنامه عمل دولت افعانستان وارد است که مهم ترین آن کمرنگ بودن نقش نهادهای مدنی و مردم در تحقق آن است.

شهروند، حقوق و مسئوولیت‏های آن، یکی از مسائلی است که در کشور ما گذشته‏ی چندانی ندارد. رژیم‏هایی که در تاریخ این کشورها حاکمیت کرده‏اند همواره مردم را به حیث تبعه و برده‏ی خود می‏شناختند. هیچ گاهی برای مردم به عنوان شهروندی که دارای حقوق و مسئوولیت است، حقوقی در نظر نگرفته‏اند. بنابراین، تا هنوز مردم آنچنانی که می‏باید به این موضوعات آشنا باشند، نیستند. بحث‏های این جزوه درگام نخست در صدد پاسخ دادن به این پرسش که شهروند کیست، چه حقوق و مسئوولیت دارد است؟

ادوارد سعید یکی از برجسته ترین چهره‏های فکری قرن بیستم به شمار می آید که تاثیر فکری او بر حوزه های متفاوت اندیشه از فلسفه و ادبیات تا علوم اجتماعی را در بر می گیرد. او را پس از نشر کتاب «شرق شناسی» بنیان گذار نظریه شرق شناسی می دانند.