اعلام شده در قطعنامه ۳۴۴۷ مورخ ۹ دسامبر ۱۹۷۵ مجمع عمومی سازمان ملل متحد
مجمع عمومی،
با آگاهی از قول کشورهای عضو براساس منشور ملل متحد برای انجام اقدام مشترک و جداگانه با همکاری سازمان ملل متحد به منظور کمک به ایجاد معیارهای بهتر زندگی، اشتغال کامل و شرایط پیشرفت و توسعه اقتصادی و اجتماعی،
با تایید دوباره ایمان خود به حقوق بشر و آزادی‌های بنیادی و به اصول صلح، منزلت و ارزش شخص انسان و عدالت اجتماعی اعلام شده در منشور،
با یادآوری اصول اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق‌های بین‌المللی درباره حقوق بشر، اعلامیه حقوق کودک و اعلامیه حقوق عقب‌ماندگان ذهنی و نیز ضوابط و معیار‌هایی که از قبل برای پیشرفت اجتماعی در قانون اساسی کشورها، کنوانسیون‌ها، توصیه‌ها و قطعنامه‌های سازمان بین‌المللی کار، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد، سازمان جهانی بهداشت و صندوق کودکان ملل متحد و سایر سازمان‌های مربوطه پیش‌بینی شده،
همچنین با یادآوری قطعنامه (پنجاه و هشت) ۱۹۲۱ مورخ ۶ مه ۱۹۷۵ شورای اقتصادی و اجتماعی، درباره پیشگیری از ناتوانی و توانبخشی معلولان،
با تاکید بر این که اعلامیه پیشرفت و توسعه اجتماعی ضرورت حمایت ازحقوق و تضمین رفاه و توانبخشی آسیب‌دیدگان جسمی و روانی را اعلام کرده،
با توجه به ضرورت پیشگیری از ناتوانی‌های جسمی و روانی و کمک به افراد معلول برای ایجاد توانایی‌ها در متنوع‌ترین زمینه‌های فعالیت‌ها و حداکثر کمک ممکن به آنان برای برخورداری از زندگی عادی،
با آگاهی از این‌که بعضی از کشورها، در مرحله کنونی توسعه خود، می‌توانند فقط تلاش‌ها و منابع محدودی را به این منظور اختصاص دهند،
این اعلامیه درباره حقوق افراد معلول را اعلام می‌دارد و خواهان اقدام ملی و بین‌المللی برای تضمین این امر است که از این اعلامیه به عنوان مبنا و چارچوب اقدام مشترک برای حمایت از این حقوق استفاده شود:
۱ـ عبارت «شخص معلول» یعنی هر شخصی که نمی‌تواند به تنهایی، تمام یا بخشی از نیازهای فرد عادی یا زندگی اجتماعی عادی را به علت نقص، اعم از مادرزادی یا غیر مادرزادی ، توانایی‌های جسمی یا روانی خود تامین کند.
۲ـ معلولان باید از همه حقوق تصریح شده دراین اعلامیه برخوردار باشند. این حقوق باید بدون هیچ‌گونه استثنا و بدون تمایز یا تبعیض بر مبنای نژاد، رنگ پوست، جنسیت، زبان، دین، عقیده سیاسی یا عقاید دیگر، خاستگاه ملی یا اجتماعی، وضع مالی و ثروت، محل تولد یا هر موقعیت دیگر که درباره شخص معلول یا خانواده‌اش صدق می‌کند، اعطا شود.
۳ـ معلولان از حق ذاتی احترام برای منزلت انسانی خود برخوردارند. اشخاص معلول بدون توجه به منشاء، ماهیت و جدی و شدید بودن نقص‌ها و ناتوانی‌های خود از حقوق بنیادی مشابه سایر شهروندان هم سن خود برخوردارند که مقدم بر همه متضمن حق برخورداری از زندگی شرافتمندانه و با منزلت است که تا حد امکان عادی و کامل باشد.
۴ـ معلولان دارای حقوق مدنی و سیاسی مشابه سایر انسان‌ها هستند؛ پاراگراف ۷ اعلامیه حقوق عقب‌ماندگان روانی و ذهنی درباره هر محدودیت احتمالی یا جلوگیری از تحقق حقوق فوق برای معلولان ذهنی صدق می‌کند.
۵ـ معلولان حق دارند از تدابیری که طراحی شده تا بتوانند تا حد امکان متکی به خود باشند، برخوردار شوند.
۶ ـ معلولان حق دارند از درمان پزشکی، روانشناسی و کارکردی، ازجمله اندام‌های مصنوعی و وسایل orthetic ، تا توانبخشی دارویی و اجتماعی، آموزش و پرورش، آموزش حرفه‌ای و توانبخشی ، کمک ، مشاوره، خدمات تعیین شغل و خدمات دیگری برخوردار باشند که آنان را قادر می‌سازد توانایی‌ها و مهارت‌های خود را به حداکثر برسانند و سرعت فرآیندهای الحاق یا پیوستن دوباره آنان را به اجتماع بیشتر کند.
۷ـ معلولان حق دارند از امنیت اقتصادی و اجتماعی و سطح زندگی محترمانه و مطلوب برخوردار باشند. آنان حق دارند، براساس توانایی‌های خود، شاغل باشند و شغل خود را حفظ کنند یا در حرفه‌ای مفید، مولد و سازنده، پول ساز مشغول باشند و به اتحادیه‌های صنفی و کارگری بپیوندند .
۸ـ معلولان حق دارند به نیازهای ویژه آنان در کلیه مراحل برنامه‌ریزی اقتصادی و اجتماعی توجه و رسیدگی شود.
۹ ـ معلولان حق دارند با خانواده‌ها یا والدین رضاعی خود زندگی و در کلیه فعالیت‌های اجتماعی، خلاقه یا تفریحی شرکت کنند. هیچ فرد معلولی نباید، تا آنجا که به محل اقامتش مربوط می‌شود، در معرض رفتار متفاوت غیر از آنچه شرایط او ایجاب می‌کند یا بهبودی و تسهیلاتی که ممکن است از آن نصیب وی شود، قرار گیرد. اگر اقامت معلولی در اقامتگاهی ویژه و تخصصی اجتناب‌ناپذیر باشد، محیط و شرایط زندگی در آنجا باید تا حد امکان مشابه شرایط و محیط زندگی عادی اشخاص همسن او باشد.
۱۰ـ از معلولان باید در برابر کلیه اشکال استثمار و بهره‌کشی، کلیه مقررات و رفتارهای تبعیض‌آمیز و دارای ماهیت توهین‌آمیز و موهن محافظت به عمل آید.
۱۱ـ معلولان باید بتوانند وقتی استفاده از کمک‌های حقوقی برای محافظت از خود و اموال‌شان اجتناب‌ناپذیر باشد از کمک‌های حقوقی واجد شرایط بهره‌مند شوند. اگر فرآیند قضایی علیه آنان شکل گرفته، فرآیند حقوقی اعمال شده باید شرایط جسمی و روانی آنان را به طور کامل در نظر بگیرد.
۱۲ـ با سازمان‌های ویژه معلولان باید در کلیه مسائل مربوط به حقوق معلولان به نحوی مفید مشورت شود.
۱۳ـ کلیه حقوق تصریح شده در این اعلامیه باید با کلیه وسایل و امکانات مناسب به طور کامل به معلولان، خانواده‌ها و انجمن های آنان اطلاع داده شود.
منبع
منبع اصلی
