رادیو زمانه – پنجشنبه ۱۷ ژانویه/۲۷ دی دیدهبان حقوق بشر در گزارش سالیانه خود اعلام کرد در سال ۲۰۱۸ دولتها، گروههای مدنی و جنبشهای مردمی بیش از پیش پوپولیستها را که به دنبال محدود کردن آزادی شهروندان بودند، به عقب راندهاند و دنیا شاهد مقاومت روزافزون علیه سواستفاده اقتدارگرایان از قدرت است.
بهگزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، در ارزیابی سالیانه دیدهبان حقوق بشر رشد مقاومت در برابر حکومتهای مستبد مهمترین تحول سال ۲۰۱۸ خوانده شده است. کنت راث، مدیر اجرایی آژانس گفت:
«همان پوپولیستهایی که نفرت و عدم تحمل را رواج دادهاند، خواراک مقاومت را نیز تأمین میکنند. مقاومتی که در حال پیروزی در صحنههای مختلف مبارزه است. این پیروزیها دفاع جهانی از حقوق بشر را احیا میکند.»
گزارش دیدهبان حقوق بشر که در برلین منتشر شده است میگوید تلاشها برای مقاومت در برابر حملات علیه دموکراسی در اروپا، جلوگیری از بهراهافتادن حمام خون در سوریه یا متوقف کردن حملات ائتلاف عربستان برای بمباران و محاصره شهروندان یمنی اقداماتی هستند که میتوان در آنها مقابله جهانی با اقتدارگرایی را مشاهده کرد.
این گزارش اشاره میکند که چگونه سال گذشته حمایت از حقوق بشر در اروپا، در خیابان و در سازمانها اشکال مختلفی بهخود گرفته است: جمعیت زیادی به نقش مستبدانه ویکتور اوربان نخست وزیر راستگرای مجارستان و محدودیتهایی که او در زمینه آزادی دانشگاهی اعمال کرد، اعتراض کردند. دهها هزار نفر به خیابانهای لهستان آمدند تا مخالفت خود را با تلاشهای دولت برای از بینبردن استقلال قضائی ابراز کنند. در سطح دولتی، آلمان، دانمارک و فنلاند فروش اسلحه به عربستان سعودی را در پی قتل جمال خاشقجی روزنامهنگار عربستانی متوقف کردند. در آمریکا دموکراتها توانستند کنترل مجلس نمایندگان را در انتخابات میاندورهای بهدست بگیرند. رأیدهندگانی که میخواستند به آنچه که در باور آنها «دلالی ترس» توسط دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا و «بسیج کردن حامیان با بحران خواندن فرار پناهجویان از آمریکای مرکزی» بود، نه بگویند. رأیدهندگان در مالزی و مالدیو باعث کنار رفتن نخستوزیر فاسد خود شدند. نخستوزیر ارمنستان بهخاطر اعتراضات وسیع به فساد از قدرت پایین آمد و اتیوپی زیر فشارهای مردمی، نخستوزیری را با برنامه اصلاحات گسترده جانشین حکومتی کرد که سالها با مردم با خشونت رفتار کرده بود.
راث در گفتوگو با خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت:
«اگر شما یک اقتدارگرا هستید، بسیار برای شما راحت است که حقوق بشر را نقض کنید. نقض حقوق بشر روشیست که با آن در قدرت میمانید. با آن حساب بانکی خود را پر میکنید و با رفقای خود تسویه حساب میکنید.»
مدیر اجرایی دیدهبان حقوق بشر در ادامه با اشاره به اهمیت جنبشهای حقوق بشری گفت:
«نقش جنبشهای حقوق بشری این است که هزینه نقض حقوق بشر را بالا ببرند. این چیزی نیست که یکشبه بهدست بیاید. اما میدانیم که اگر هزینه سؤاستفاده را بالا ببریم در نهایت دولتها متوجه میشوند که نفعشان بدین صورت تأمین نمیشود و شروع به محدودتر کردن سؤاستفاده میکنند.»
گزارش دیدهبان حقوق بشر همچنین اعلام کرده است که در جبهه حقوق بشری عقبنشینیهایی نیز انجام شده است که یکی از مهمترین آنها نادیده گرفتن نقض حقوق مسلمانان توسط چین است.
بر اساس این گزارش سرکوب در چین در سال گذشته تشدید شده و به بدترین سطح در دهههای اخیر رسیده است. کنت راث نسبت به لغو محدودیت زمانی ریاست جمهوری توسط ژی جیپینگ رئیس جمهوری خلق چین و گسترش نظارت بر شهروندان عادی توسط مقامات این کشور اظهار نگرانی کرد و گفت:
«در سال گذشته مشخص شد که او بیش از یک میلیون مسلمان اویغور را برای به اصطلاح بازپروری بازداشت کرده است. اقدامی که در عمل به معنای فشار بر آنها برای انکار اسلام و نفی قومیتشان است»
به گفته راث نفوذ اقتصادی چین باعث شده است تا این حکومت در مورد اقدامات علیه اویغورها بازخواست نشود. اقداماتی که در هر کشور دیگری میتوانست اعتراض جهانی بهدنبال داشته باشد و ظالمانه تلقی شود.