کارزار «واژه‌ها مهم‌اند: ۶۱ واژه، ۶۱ روز برای مقابله با خشونت جنسی و جنسیتی»
بنیاد آرمان شهر-OPENASIA و دیدهبان زنان برای عدالت در گذار (ObservatoryWJT#)
واژه‌ها مهم‌اند زیرا به ما اجازه می‌دهند چشمان خود را باز نگه داریم و مسیر درست را بیابیم. ما در این دوره، میخواهیم هر روز، تعریف جامع یک واژه را با هم بخوانیم و رابطه آن را با دیگر مفاهیم مربوط به خشونت جنسی و جنسیتی بدانیم. چرا که بدون دانستن این تعاریف دقیق، نمیتوانیم راه‌حل‌های موثری بیابیم و با دیگران به گفت‌گو بنشینیم. این اولین باری است که مجموعه‌ی این واژه‌گان در قالب یک کتاب به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، عربی و فارسی گردهم آمده است.
واژه ۲۰، روز ۲۰
تجاوز
(RAPE)
تجاوز جنسی هم در زمان صلح و هم درگیری رواج دارد. در بیشتر موارد، مردان این عمل را علیه زنان و دختران انجام می‌دهند، اگرچه مردان و پسران نیز ممکن است قربانی تجاوز شوند.[۱] در سطح جهان، کمتر پیش می‌آید که تجاوز به عنف را گزارش بدهند، درباره آن تحقیقات کافی بشود و مورد پیگرد قانونی قرار بگیرد. در بسیاری از موارد متجاوزان مورد بازخواست قرار نمی‌گیرند.[۲] چندین عامل در این امر موثر هستند، از جمله مانع‌های موجود بر سر راه گزارش دادن در سطح فردی، سطح اجتماعی، فرهنگی یا ساختاری و همچنین تعریف‌های ناکافی از تجاوز در حقوق داخلی (نگاه کنید به تعریف «مصونیت از مجازات» در پائین).
در بیشتر کشورها، تجاوز جرم تلقی و به‌عنوان عمل دخول به زور یا در شرایط اجباری مانند بازداشت و/یا بدون رضایت یک یا چند شخصِ درگیر تعریف می‌شود.[۳] کاری که دخول محسوب می‌شود، جنسیت قربانی (قربانیان) و مرتکب (مرتکبان) و شرایط وقوع دخول عناصری هستند که اغلب در چارچوب حقوق داخلی و بین‌المللی متفاوت است.[۴]
در بعضی از کشورها، قانون مربوطه تجاوز را دخول آلت تناسلی در واژن تعریف می‌کند. این امر محدود کننده است زیرا موارد دیگری را که بر اساس معیارهای بین‌المللی تجاوز جنسی محسوب می‌شوند از جمله دخول در مقعد و دهان را کنار می‌گذارد و دخول در واژن به وسیله اشیاء مانند چوب یا اسلحه یا دیگر بخش‌های بدن غیر از آلت تناسلی مثل دست‌ها را حذف می‌کند.[۵] به‌علاوه، چنین قانون‌هایی تشخیص نمی‌دهند که مردان و پسران قربانیان احتمالی تجاوز هستند.[۶] جرم‌انگاری همجنس‌گرایی همچنین مانع از دسترسی مردان و پسران به عدالت می‌شود، چون اگر تجاوز به اثبات نرسد، قربانیان ممکن است در معرض اتهام همجنس‌گرایی قرار بگیرند.[۷]
با توجه به شرایطی که در آن تجاوز جنسی انجام می‌شود، به‌عنوان مثال تحت اجبار یا بدون رضایت، قانون‌های داخلی باید هنگام تعریف تجاوز جنسی در زمان صلح بر وجود و اعتبار رضایت ابراز شده تکیه کنند؛ و رابطه جنسی بدون رضایت یک یا چند نفر از افراد درگیر در فعالیت جنسی را مجازات کنند. این تعریف نباید به گونه‌ای باشد که برای پیگرد تجاوز شواهد خشونت، اجبار، تهدید و یا دیگر شرایط مشابه را به‌عنوان مدرک عدم رضایت الزامی کند.[۸] در حالی که شرایط اجباری به این معناست که رضایت قربانی بعید بوده، باید توجه را بر عدم رضایت قرار داد. این کار باعث پرهیز از قضاوت‌های تفسیری درباره آنچه اجبار و محدودیت‌های آن در رابطه با استفاده از نیروی بدنی می‌شود.[۹] در اکثریت بزرگی از کشورها، ارتکاب خشونت، اجبار یا تهدید برای تعریف تجاوز اساسی محسوب می‌شود. این “شرایط” عدم رضایت قربانی و قصد مرتکب را نشان می‌دهد. برعکس، فقط در شمار محدودی از کشورها تعریف تجاوز بر محور رضایت قربانی قرار دارد.[۱۰]
هنگامی که تجاوز جنسی در چارچوب خشونت عمومی و فجایع جمعی انجام شود یا جنایت بین‌المللی محسوب شود، نباید به رضایت استناد کرد. در چنین شرایطی، رضایت قربانیان خشونت جنسی غیرممکن تلقی می‌شود و از قربانی نباید در مورد رضایت سئوال شود.[۱۱]
دادگاه‌های بین‌المللی جزایی برای یوگسلاوی سابق[۱۲] و رواندا[۱۳] با توجه به غیرممکن بودن رضایت واقعی در آن شرایط تعریف‌های تجاوز جنسی را با تکیه بر زمینه اجبار تصویب کردند. «عناصر جرم» دادگاه بین‌المللی جزایی (ICC) مقرر می‌کنند که تجاوز جنسی هنگامی اتفاق می‌افتد که «تهاجم در یکی از شرایط زیر رخ دهد: به زور یا با تهدید به استفاده از زور یا اجبار، مانند موارد ناشی از ترس از خشونت، اجبار، بازداشت، سرکوب روانی یا سوءاستفاده از قدرت، علیه شخصی یا با بهره بردن از محیط اجبارآور، یا با حمله به شخصی که قادر به دادن رضایت واقعی نیست.»[۱۴]
در صورت وجود عناصر زمینه‌ای لازم، تجاوز جنسی را می‌توان به‌عنوان جنایت ضد بشریت،[۱۵] جنایت جنگی، چه در درگیری‌های مسلحانه بین‌المللی و چه غیربین‌المللی[۱۶] و چه به‌عنوان نسل‌کُشی،[۱۷] در دادگاه بین‌المللی جزایی و، بستگی به قانون‌های داخلی مربوطه، در سطح ملی مورد پیگرد قانونی قرارداد. تجاوز را همچنین می‌توان به‌عنوان شکنجه به‌عنوان جرمی مشخص مورد پیگرد قرار داد. در چنین شرایطی صلاحیت قضایی جهانی امکان لازم را برای کشورها در پیگرد قانونی تجاوز جنسی که در خارج از کشور و علیه یک فرد غیرشهروند یا به دست یک غیرشهروند رخ داده فراهم می‌کند.[۱۸]
مرتبط با این بخش: رضایت برای فعالیت جنسی، جنایت‌های ضد بشریت، جنایت‌های جنگی، نسل‌کُشی، کودک‌آزاری، اساسنامه رُم، خشونت جنسی،جنایت‌های جنسی
برای خواندن مطلب به انگلیسی با جستجوی کلمه مورد نظر در متن انگلیسی کتاب به این لینک مراجعه کنید.
#Armanshahr_Foundation_OPENASIA_آرمان شهر
#کارزار_واژه‌ها_مهم‌اند_۶۱_واژه_۶۱_روز_برای_مقابله_با خشونت_جنسی_و_جنسیتی
#انتشارات آرمان شهر| Armanshahr Publishing
————————————————
پانوشت‌ها:
[۱] کمیسیون حقوق بشر و حقوق مردم آفریقا (ACHPR)، رهنمودهایی برای مبارزه با خشونت جنسی و عواقب آن در آفریقا، نیامی، ۲۰۱۷. در این رهنمودها تأکید شده است که «خشونت جنسی [از جمله تجاوز] بر مردان و پسران نیز تأثیر می‌گذارد و ممکن است به شکل‌های خاصی باشد تا به تصور مجرم بر مردانگی یا توانایی جنسی قربانی تأثیر بگذارد. خشونت جنسی علیه مردان و پسران، مانند خشونت جنسی علیه زنان و دختران، اغلب به‌عنوان وسیله‌ای برای تسلط بر قربانی و تبعیت یا تحقیر او یا گروهی که قربانی به آن تعلق دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. مردان و پسران قربانی خشونت جنسی به دلیل کلیشه‌های مرتبط با مردانگی با چالش‌های خاصی در گزارش دادن این گونه خشونت‌ها و دریافت کمک مناسب روبرو هستند. این پدیده در اساس کم مستند شده است» (بند ۳(۲)(c)).
[۲] به‌عنوان مثال، در فرانسه، مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد نشان داد که از هر پنج زن، یک تن قربانی تجاوز جنسی یا اقدام به تجاوز جنسی است. از هر ۱۰ زن تقریباً یک زن قربانی تجاوز شکایت می‌کند و فقط ۱٪ از این شکایت‌ها منجر به محکومیت عامل آن می‌شود،. N. Bajos، D. Rahib and N. Lydié، Baromètre santé ۲۰۱۶، Genre et sexualité، ۲۰۱۸، در https://www.santepubliquefrance.fr/determinants-de-sante/sante-sexuelle/documents/enquetes-etudes/barometre-sante-2016.-genre-et-sexualite؛ (Haut Conseil à l’égalité entre les femmes et les hommes، Avis pour une juste condamnation sociétale et judiciaire du viol et autres agresions sexuelles)، شورای عالی برابری زنان و مردان، نظری در مورد محکومیت اجتماعی و قضایی تجاوز و تعرض‌های جنسی دیگر، اطلاعیه شماره ۲۰۱۶-۰۹-۳۰-VIO-022، ۵ اکتبر ۲۰۱۶، ص ۱۰، در http://www.haut-conseil-egalite.gouv.fr/IMG/pdf/hce_avis_viol_2016_10_05-2.pdf.
[۳] نگاه کنید به پژوهش مقایسه‌ای در سال ۲۰۱۹ در: د. یانتا (D. Llanta)، محافظت از فرد در مقابل خشونت جنسی: از پیشگیری تا غرامت در نظم بین‌المللی حقوقی و نظام‌های ملی (La protection de l’individu contre les violences sexuelles: de la prévention à la réparation au sein de l’ordre juridique international et des systèmes nationaux)؛ تز دکترا که او در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹ از آن دفاع کرد، دانشگاه Perpignan Via Domitia (فرانسه)، صص ۳۱۸-۳۳۶.
[۴] همان منبع
[۵] همان، ص ۳۲۰-۳۲۳. تا به امروز، برای مثال، این مورد مربوط به فرانسه، بلژیک، سنگال، جمهوری آفریقای مرکزی، تونس، اسپانیا، گواتمالا، اکوادور، فیلیپین یا آفریقای جنوبی است. برای تعریف جرم تجاوز به عناصر جرم دادگاه بین‌المللی جزایی (ICC) نیز نگاه کنید که تجاوز را چنین تعریف می‌کند: «مرتکب به هر قسمت از بدن قربانی تعرض کند که منجر به دخول هر قدر کم با اندام جنسی به بدن قربانی یا دهانه مقعد یا واژن قربانی با هر شئی یا هر قسمت دیگر از بدن بشود. این حمله با زور یا تهدید به استفاده از زور یا اجبار صورت بگیرد، مانند آنچه در اثر ترس از خشونت، اجبار، بازداشت، ستم روانی یا سوءاستفاده از قدرت، علیه چنین شخصی یا شخص دیگری یا با بهره‌گیری از شرایط اجبار صورت بگیرد یا حمله علیه شخصی انجام شود که قادر به ابراز رضایت واقعی نیست.» دادگاه بین‌المللی جزایی، عناصر جرم، ۳-۱۰ سپتامبر ۲۰۰۲ (بازبینی شده در سال ۲۰۱۰)، ماده (۷)(۱)(g)-1.
[۶] نگاه کنید به تجزیه و تحلیل انجام شده توسط پروژه حقوق پناهندگان در مورد قانون‌های داخلی در مورد تجاوز علیه مردان و زنان: Refugee Law Project, Plan UK, War Child (Chris Dolan)، ورود در جریان اصلی: رسیدگی به خشونت جنسی علیه مردان و پسران در درگیری، مقاله توجیهی تهیه شده برای کارگاه آموزشی برگزار شده در Overseas Development Institute، ۲۰۱۴، ص ۵-۶، در http://www.refugeelawproject.org/files/briefing_papers/.
[۷] همان منبع.
[۸] به‌عنوان مثال، نگاه کنید به عفو بین الملل، «بیایید در مورد بله صحبت کنیم!»، فوریه ۲۰۲۰، در https://www.amnesty.org/en/latest/campaigns/2018/11/rape-in-europe/؛ دفتر کمیسر عالی حقوق بشر (OHCHR)، «روز بین‌المللی رفع خشونت علیه زنان: نبودِ رضایت باید به استاندارد جهانی برای تعریف تجاوز جنسی تبدیل شود»، ۲۵ نوامبر ۲۰۱۹، در https://www.ohchr.org/EN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=25340&LangID=E؛ به‌عنوان مثال، دولت‌مردان سوئدی در سال ۲۰۱۸ قانون جدیدی را در مورد رضایت تصویب کردند که مقرر می‌دارد: «شخصی که با شخص دیگری که داوطلبانه مشارکت نمی‌کند، نزدیکی جنسی یا هر عمل جنسی دیگری را انجام می‌دهد که از نظر جدی بودن تخلف با نزدیکی جنسی قابل مقایسه است، در تجاوز جنسی مقصر است.» قانون مجازات سوئد، فصل ۶، بخش ۱، در https://www.government.se/498621/contentassets/7a2dcae0787e465e9a2431554b5eab03/the-swedy-criminal-cod.pdf. نگاه کنید به اصطلاح «رضایت برای فعالیت جنسی» در پائین.
[۹] نگاه کنید به توضیحات مربوط به «افسانه‌ها و کلیشه‌ها» و تأثیر آن‌ها در رویه‌های قضایی در بالا.
[۱۰] نگاه کنید به C. Le Magueresse (2012)، «تجاوز جنسی و رضایت در قانون کیفری فرانسه، تأمل درباره قانون کیفری کانادا» (Viol et consentement en droit pénal français. Réflexions à partir du droit pénal canadien)، در Archives de politique criminelle، شماره ۳۴، صص ۲۲۳ ـ ۲۴۰
[۱۱] کمیسیون حقوق بشر و حقوق مردم آفریقا، رهنمودهایی برای مبارزه با خشونت جنسی و عواقب آن در آفریقا، منبع پیش‌گفته، ص ۳۸.
[۱۲] در مورد آنتو فروندزیجا (Anto Furundzija): «(۱) دخول جنسی، هرچند ناچیز: (الف) در واژن یا مقعد قربانی با آلت تناسلی مرتکب یا هر شئی دیگری که مورد استفاده مرتکب باشد. یا (ب) در دهان قربانی با آلت تناسلی مرتکب. (۲) با اجبار یا زور یا تهدید به زور علیه قربانی یا شخص سوم». دادگاه بین‌المللی جزایی برای یوگسلاوی سابق (ICTY)، دادستان علیه آنتو فروندزیجا، دادنامه، IT-95-17/1-T، ۱۰ دسامبر ۱۹۹۸، بند ۱۸۵
[۱۳] در مورد ژان پل آکایسو (Jean-Paul Akayesu)، قضات دادگاه بین‌المللی جزایی برای رواندا (ICTR) اولین تعریف از تجاوز جنسی را در دادگاه بین‌المللی تصویب کردند: «حمله جسمی با ماهیت جنسی علیه شخصی که در شرایطی که اجباری است.» دادگاه بین‌المللی جزایی برای رواندا، دادستان علیه ژان پل آکایسو، دادنامه، ICTR-96-4-T، ۲ سپتامبر ۱۹۹۸، بند ۵۹۸
[۱۴] دادگاه بین‌المللی جزایی، عناصر جرم، ماده (۱)(g)-1، عنصر ۲.
[۱۵] اساسنامه رُم دادگاه بین‌المللی جزایی، A/CON.183/9، ۱۷ ژوئیه ۱۹۹۸ (لازم الاجرا از ۱ ژوئیه ۲۰۰۲)، ماده ۷(۱)(g).
[۱۶] همانجا. در درگیری‌های مسلحانه بین‌المللی، ماده ۸(۲)(b)(xxii). در درگیری‌های مسلحانه غیر بین‌المللی، ماده ۸(۲)(e)(vi)..
[۱۷] نگاه کنید به دادگاه بین‌المللی جزایی برای رواند،ا دادنامه آکایسو (Akayesu)، منبع پیش‌گفته، بندهای ۷۳۲-۷۳۴. همچنین نگاه کنید به CA MacKinnon، به رسمیت شناختن تجاوز جنسی به‌عنوان یک عمل نسل‌کُشی – دادستان علیه آکایسو، سری سخنرانی‌های مهمانان دفتر دادستان دادگاه بین‌المللی جزایی، لاهه، ۲۷ اکتبر ۲۰۰۸، در https://www.icc-cpi.int/NR/rdonlyres/AF3FA255-B1D9-4FA4-992F-56079A2DCC63/279736/ICCOTP20081027MacKinnon.pdf
[۱۸] به‌علاوه، نگاه کنید به REDRESS، جبران برای تجاوز جنسی – استفاده از رویه قضایی بین‌المللی در مورد تجاوز جنسی به‌عنوان نوعی شکنجه یا بدرفتاری‌های دیگر، ۲۰۱۳، در https://redress.org/wp-content/uploads/2017/12/final-rape- as-torture1.pdf.
