افغانستان

140407103614_austeria_afghans_election_624x351_f_nocr_002

رای نمادین افغان‌های ساکن اتریش در انتخابات افغانستان. منبع: بی بی سی

 انتخابات

اشتراک میلیون ها افغان در انتخابات آرزوی دیرینه دشمنان را نقش بر آب نمودند
وزارت داخله/ ۱۷/۱/۱۳۹۳ هرچند تروریستان و حامیان منطقه ای شان با مسدود نمودن مدارس و مراکز پرورش تروریزم و اعزام دست پرورده های خویش در صدد مختل نمودن این پروسه بودند، ولی خوشبختانه نیروهای امنیتی کشور با فداکاری ها و زحمات شبانه روزی خویش همه پلان های شوم و سازمان دهی شده از آن سوی مرزها را نقش بر آب ساختند. در عملیات ها و فعالیت های محاربوی  نیروهای امنیتی کشور در نقاط مختلف کشور، ۱۷۶ شورشیان کشته، ۷۵ شورشی زخمی و یک شورشی دیگر بازداشت شده است.

چرا انتخابات شوراهای ولایتی با مشکل روبروست
USIP/ 6/1/1393 با نزدیک شدن به ۱۶ حمل، برگزاری انتخابات شوراهای ولایتی می تواند نویدبخش پای گیری دموکراسی محلی در این کشور باشد. بیشتر نامزدان شوراهای ولایتی افغانستان از نسل جدید و جوان این کشور اند. با وجود این امیدواری ها، اوضاع بسیار شکننده و لرزان است.

۵ شیوه تقلب احتمالی در انتخابات و راه‌ های مقابله با آن
بی بی سی/ ۱۵/۱/۱۳۹۳ ادعاهای زیادی در مورد تقلب گسترده در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۰۹ وجود داشت اما با گذشت زمان، کمیسیون مستقل انتخابات از گذشته چه آموخته است؟ نور محمد نور، سخنگوی کمیسیون مستقل انتخابات می‌ گوید: در دومین انتخابات ریاست جمهوری ما تجربه کافی نداشتیم. این ‌بار اما کارمندان ما آموزش های کافی دیده اند و امکانات ما هم بیشتر از قبل است.

سر تعظیم بر حضور شجاعانه مردم
هشت صبح/ ۱۷/۱/۱۳۹۳ از ۱۶ حمل به‌ عنوان روز سرنوشت یاد شد. میلیون ‌ها شهروند در اولین ساعات روز، به پای صندوق ‌های رای رفتند. مردم افغانستان با صف ‌های بی ‌نظیر حماسه‌ بزرگ را خلق کردند. این حضور با هیچ ادبیاتی وصف نمی ‌شود. در برابر این شکوه و حضور تنها یک جمله می ‌توان گفت: “در برابرتان سر تعظیم فرود می‌آوریم.”

خبرهای انتخاباتی
طالبان با پخش شب‌نامه و ارسال پیامک به تلفن ها، مردم بلخ را از رفتن به پای صندوق های رای بر حذر داشت

انتخابات افغانستان را ۷ هزار نفر نظارت کرد

تخطی‌ های انتخاباتی در شماری از مرکزهای رای ‌دهی

غرب کشور، گواه حضور گسترده‌ مردم در انتخابات

بازداشت چند فروشنده‌ کارت ‌های رای ‌دهی

بیش از هفت میلیون تن راى داده اند

در نتایج غیررسمى انتخابات عبدالله و اشرف غنى پیشتازند

ستایش از عملکرد نیروهای امنیتی افغان در روز انتخابات

شرکت گستردۀ مردم در انتخابات افغانستان

دریافت بیش از۲۰۰ شکایت رسمی درهنگام روند رای دهی

وزارت امور داخله پنج تن را به اتهام تقلب در انتخابات بازداشت کرد

تلاش‌ ها برای تخطی انتخاباتی در ولایت بدخشان

مواد رای‌ دهی در برخی از ولایت‌ ها، پیش از پایان انتخابات تمام شد

واکنش های بین المللی در ارتباط به انتخابات افغانستان

یک کودک ۱۰ ساله با دوصد کارت رای دهی جعلی در کنر بازداشت شد

یک نهاد مدنی امضای ۱۰ هزار تن را برای اشتراک در انتخابات جمع آوری کرد

بازداشت سه مرد و یک زن با بیش از یک هزار کارت رای‌ دهی

بیش از سی کارمند کمیسیون انتخابات از محاصره تروریستان نجات داده شدند

ثبت ۱۵۷۳ تخلف در روز انتخابات افغانستان

انتخابات افغانستان؛ پایان شمارش آرا در حوزه‌ ها و آغاز شمارش در مرکز

   موارد نقض فاحش حقوق بشر

عاملان غیردولتی
سرباز افغان، بر خبرنگاران خارجی حمله کرد

تلویزیون یک/ ۱۵/۱/۱۳۹۳ یک سرباز پولیس در ولایت خوست، با حمله بر دو خبرنگار خارجی، یکی از آنان را کشت و دیگری را زخمی ساخت. این حادثه در ولسوالی “تنی” ولایت خوست رخ داده است. گفتنی است: سرباز مهاجم، گرفتار شده و تحقیقات جریان دارد. این خبرنگاران برای شبکه‌ خبری اسوشیتوپرس کار می ‌کردند.

 یک نامزد ربوده شده شورای ولایتی با ۹ تن از همراهانش در سرپل کشته شدند
رادیو آزادی/ ۱۳/۱/۱۳۹۳ مسوولان امنیتی ولایت سرپل می گویند: یک نامزد ربوده شده شورای ولایتی با ۹ تن از همراهانش از سوی مخالفین مسلح کشته شده اند. سخی داد حیدری آمر امنیتی قوماندانی امنیه ولایت سرپل گفت: حسین نظری، یکتن از نامزدان شورای ولایتی با ۹ تن از همراهانش از سوی مخالفان مسلح ربوده شده بود.

   زنان

شرکت زنان افغان در همایش”زنان کارآفرین” در تاجیکستان‎
فارسی.رو/ ۷/۱/۱۳۹۳ قرار است تعدادی از زنان افغان در یک همایش که در دوشنبه پایتخت تاجیکستان برگزار می شود، شرکت کنند. این همایش که به “زنان کارآفرین” موسوم است، برای دو روز برگزار خواهد شد. نمایندگان زن پارلمان کشورهای آسیای میانه، کارکنان موسسات مالی، سازمان ها و نمایندگان تعدادی از رسانه ها از جمله شرکت کنندگان این همایش هستند.

حضور زنان در انتخابات و مسوولیت دولت
۸صبح/ ۱۸/۱/۱۳۹۳ حضور برجسته و پرشور زنان در انتخابات ریاست‌ جمهوری از نکات عمده و برجسته انتخابات دور سوم محسوب می ‌شود. براساس گزارش‌ های رسانه ‌های داخلی و بین ‌المللی، میزان حضور و مشارکت زنان در انتخابات شانزدهم حمل هم در کابل و هم در ولایت‌ های دیگر بسیار گسترده و وسیع بوده است. صفوف زنان شرکت‌ کننده در انتخابات ریاست‌ جمهوری طولانی ‌تر از صفوف رای ‌دهندگان مرد بوده است.

انتخابات افغانستان: سکس، دروغ ‌ها و رسانه‌ های اجتماعی
شهرزاد نیوز/ ۱۶/۱/۱۳۹۳ اخبار این هفته رسانه‌ های اجتماعی، درباره سومین انتخابات ریاست جمهوری افغانستان پس از سرنگونی طالبان در سال ۲۰۰۱، به سبک آمریکایی، افشای روابط جنسی و معاملات مشکوک بوده است. در حالی که رسانه‌ های محلی از گزارش “کثافت ‌کاری‌ های” کاندیداها عمدتا اجتناب می‌ کردند. اگرچه به سختی می ‌توان تأثیر شایعات را در فرهنگ سیاسی افغانستان دست کم گرفت، آن ‌چه بی ‌سابقه است دامنه انتشار رسوایی ‌ها از طریق رسانه ‌های اجتماعی بدون ترس از عواقب جزایی آن است.

       حامیان و فعالان

هنگامه انوری: باید از دستاوردهای مردم افغانستان مراقبت کرد
FIDH/ 16/1/1393 هنگامه انوری، مؤسس نهاد تحقیقاتی حقوق زنان و اطفال می ‌گوید: ۱۰ سال برای تغییر یک جامعه می ‌تواند آغاز راه باشد و برای رسیدن به هدف، این مدت، زمان بسیار کمی شمرده می‌ شود. او شکننده بودن دستاوردهای ده ساله مردم افغانستان را مهم ‌ترین ترس امروز خود می ‌داند و اضافه می ‌کند: اگر نظام توانمندی برای حمایت و حفظ دستاوردها نداشته باشیم، احتمال از دست رفتن حاصل کارهای مان وجود دارد.

خبرنگاران و فعالان مدنی بلخ: طالبان دشمن بشریت اند
فارسی.رو/ ۶/۱/۱۳۹۳ جمعی از فعالان مدنی، خبرنگاران و دست اندرکاران رسانه ای در ولایت بلخ حمله تروریسیتی اخیر در شهر کابل، که منجر به کشته شدن ۹ تن از جمله یک خبرنگار و اعضای خانواده اش شد را محکوم نمودند. در نشستی که ازسوی انجمن اجتماعی خبرنگاران شمال در شهر مزارشریف راه اندازی گردید، قتل افراد بی گناه ازسوی تروریستان طالب را یک اقدام وحشیانه خواندند.

ملک ستیز: باید منطق زمان را درک کنیم
آرمان شهر/ ۱۷/۱/۱۳۹۳ ملک ستیز، نویسنده و پژوهشگر، به مقوله درک منطق زمان تأکید دارد و می‌ گوید: مهم ‌ترین تشویشم این است که نتوانیم منطق زمان را درک کنیم و خود را با آن عیار سازیم. نتوانیم درک درستی از فضا و موقعیت امروزی جهان در اذهان عمومی تشکیل بدهیم. نتوانیم ارزش‌ های جهانی ‌شدن را به مردم کشور انتقال بدهیم و حتی خودمان سدی باشیم در جلو پیشرفت و ترقی جامعه و کشور و به نام دین، به نام بنیادگرایی به نام قوم‌ گرایی و… همه ساختارها را نیست و نابود کنیم.

نادر نادری: آزادی‌ های مدنی، زیباترین غنیمتی که نصیب مردم افغانستان شده است
۸صبح/ ۱۳/۱/۱۳۹۳ نادر نادری، رییس بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه و رییس واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان، آزادی‌ های مدنی را زیباترین غنیمتی می ‌داند که در طول دوازده سال گذشته نصیب مردم افغانستان شده است و تاکید دارد: به صفت یک شهروند احساس می‌ کنم بعضی از این آزادی‌ ها تا حدی نهادینه شده‌اند که در آینده نظام‌ هایی که ولو گرایش و علاقه‌ مندی به محدود ساختن آزادی‌ ها داشته باشند، به آسانی توان و مجال آن را نخواهد داشت.

    حقوق مدنی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی

چین یک کارخانه تصفیه نفت در جوزجان احداث می کند
فارسی.رو/ ۸/۱/۱۳۹۳ قرار است یک شرکت چینی به نام “سی ام پی سی ای” یک کارخانه تصفیه نفت را در ولایت جوزجان احداث کند. طبق گفته های مقامات افغانستان، “سی ام پی سی ای” از یک سال بدین سو، طراحی کارخانه تصفیه نفت را بررسی کرده است. فعال شدن این کارخانه تصفیه نفت، سالانه ۳ میلیارد دالر عاید خواهد داشت.

امریکا، کمک غذایی به ارزش ۳۰ میلیون دالر را به افغان ها فراهم می کند
رادیو آزادی/ ۱۵/۱/۱۳۹۳ ایالات متحده امریکا، کمک های غذایی را به ارزش سی میلیون دالر به افغان های نیازمند فراهم می کند. براساس خبرنامه اداره انکشاف بین المللی امریکا در کابل، این کمک به برنامه غذایی جهان یا WFP در افغانستان داده می شود تا برای بیش از سه اعشاریه هفت میلیون افغان که با کمبود مواد غذایی روبرو اند، کمک های لازم را فراهم کند.

نتایج کنکور سراسری افغانستان اعلام شد
بی بی سی/ ۱۹/۱/۱۳۹۳ وزارت تحصیلات عالی افغانستان، نتایج کنکور ورودی دانشگاه‌ ها و موسسات تحصیلات نیمه عالی این کشور را اعلام کرد. عبیدالله عبید، وزیر تحصیلات عالی گفت: در مجموع ۱۱۰ هزار نفر توانسته‌ اند جواز ورود به موسسات آموزش عالی و نیمه عالی را به دست آورند. بیش از ۲۶۰ هزار نفر برای شرکت در این آزمون ثبت نام کرده بودند اما به گفته وزیر تحصیلات عالی حدود ۲۲۹ هزار داوطلب در آن شرکت کردند.

    جنگ

تلفات ملکی (کشته و زخمی) در هفته گذشته
حمله انتحاری در ولایت قندوز جان ۵ نفر را گرفت. انفجار بمب در ولایت وردک دو کشته برجای گذاشت. انفجار بمب کنار جاده ای در ولسوالی خان آباد ولایت قندوز، جان چهارده نفر از اعضای یک خانواده را گرفت. انفجار یک بمب کنار جاده‌ ای در ولسوالی میوند ولایت قندهار، جان ۱۵ غیرنظامی از جمله یک زن را گرفت. سه نفر در جریان انتقال صندوق ‌های رای دهی در ولایت قندز کشته شدند.

تلفات نظامی (کشته و زخمی) در هفته گذشته
سه طالب مسلح در اثر انفجار ماین خودشان در ولایت بغلان کشته شدند. یک قوماندان سرشناس طالبان در ولسوالی میوند ولایت قندهار کشته شد. دو ماین گذار در هنگام کارگذاری ماین کنار جاده ای در ولایت هرات، کشته شدند.

۱۰ عضو گروه طالبان در جریان آموزش حمله انتحاری کشته شدند
بی بی سی/ ۱۲/۱/۱۳۹۳ مقامات امنیتی ولایت غزنی در جنوب افغانستان از کشته شدن ۱۰ عضو گروه طالبان در ولسوالی گیلان این ولایت خبر می‌ دهند. زرور زاهد، فرمانده پلیس غزنی گفت: این افراد در حال آموزش دیدن برای انجام حملات انتحاری بودند اما جلیقه‌ ای که همراه آن ها بود در جریان آموزش منفجر شد.

 روسیه میلیون ‌ها دالر را برای تعمیر هلی ‌کوپترهای افغانستان اختصاص می دهد
فارسی.رو/ ۸/۱/۱۳۹۳ مقامات کشور روسیه اعلام کرده اند، قصد دارند میلیون ها دالر را برای تعمیر هلی‌ کوپترهای افغانستان اختصاص دهند. بر اساس برنامه ریزی های انجام شده، مسکو در مرحله فعلی ۴٫۱ میلیون دالر را به شورای مالی ناتو، برای تعمیر هلی‌ کوپترها به افغانستان می دهد.

وزارت دفاع: طالبان برنامه امنیتی انتخابات را به دست نیاورده ‌اند
بی بی سی/ ۱۴/۱/۱۳۹۳ سخنگوی وزارت دفاع می ‌گوید: طالبان به برنامه امنیتی انتخابات افغانستان دست نیافته ‌اند. گروه طالبان روز با نشر خبرنامه ‌ای ادعا کرده بودند که به برنامه امنیتی انتخابات افغانستان دست یافته اند. این گروه تصاویری از کپی اسنادی در این زمینه را نیز ضمیمه این خبرنامه ساخته بود. اما ظاهر عظیمی سخنگوی وزارت دفاع افغانستان گفت: این ادعای طالبان بخشی از جنگ روانی آن ها است و حقیقت ندارد.

      سیاست

انتخابات افغانستان جهان را به حیرت وا داشته‌ است
خامه پرس/ ۱۷/۱/۱۳۹۳ کشورهای جهان و نهادهای معتبر جهانی، برگزاری موفقیت آمیز انتخابات را در افغانستان امیدوارکننده دانسته به مردم افغانستان تبریک گفتند. شورای امنیت سازمان ملل متحد از انتخابات افغانستان استقبال کرده و این انتخابات را قدمی ارزنده برای توسعۀ دموکراسی در افغانستان دانسته است. این سازمان هم‌چنان کارکرد مسوولین انتخابات و ارگان‌ های امنیتی را ستودنی عنوان کرده و گفته ‌است که مردم افغانستان به گروه‌ های هراس ‌افگن و طالبان “نه” گفتند.

حکومت پاکستان ۱۳ زندانی طالبان آن کشور را از زندان رها می کند
رادیو آزادی/ ۱۷/۱/۱۳۹۳ حکومت پاکستان می گوید: سیزده تن از زندانیان طالبان در آن کشور را از زندان رها می کند. چوهدری نثار علی خان وزیر داخله پاکستان در صحبت با کمیته صلح حکومت کشورش گفت: امیدوار است طالبان پاکستانی هم در برابر این اقدام پاسخ مثبت بدهند.

حامد کرزی: نامزدها نتایج انتخابات را بپذیرند
رادیو فرانسه/ ۱۵/۱/۱۳۹۳ حامد کرزی رییس جمهور افغانستان، در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، از تمامی نامزدهای انتخابات خواست تا به نتایج آن تن دهند. رییس جمهور افغانستان با بیان این که مشارکت وسیع مردم در انتخابات ضامن تداوم نظام کنونی خواهد بود، گفت: انتخابات ریاست جمهوری برای مردم افغانستان سرنوشت ساز است و هیچ کس حق ندارد با سرنوشت مردم بازی کند.

تجهیز ارتش افغانستان؛ آرزویی که تحقق نخواهـد یافت
ماندگار/ ۱۱/۱/۱۳۹۳ آرزومندی تجهیز و تمویلِ ارتش افغانستان در میانِ نهادهای سیاسی و نظامیِ کشور به یک رویا تبدیل شده است؛ رویایی که هرگز برآورده نخواهد شد. برای این‌ که افغانستان بتواند از لحاظ امنیتی روی پای خود بایستد و امنیت را خودش تأمین نماید، به تعلیم، تخصص و تجهیز نیاز مبرم دارد.

جان کری: امریکا آماده همکاری با رییس جمهوری بعدی افغانستان است
خبرگزاری بخدی/ ۱۷/۱/۱۳۹۳ جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده امریکا از اشتراک میلیونی افغان ها در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان اظهار خرسندی کرده و گفته است که ایالات متحده همچنان آماده همکاری با رییس جمهور بعدی افغانستان است. آقای جان کری از اشتراک میلیونی مرد و زن افغان یاد کرده و گفت: این لحظه ای است که به آن ها تعلق دارد؛ آن ها با شهامت و تعهد در انتخابات شرکت جستند.

کریمه و پشتونستان؛ سیاست کرزی برای حل مساله پشتونستان
فارسی.رو/ ۱۴/۱/۱۳۹۳ روزنامه روسی: کرزی می خواهد از “شیوه کریما” برای حل مسأله پشتونستان استفاده کند. روزنامه “نیزاویسیمایا گازتای” روسی در تفسیر موضع گیری کرزی مبنی بر پشتیبانی از الحاق کریما به روسیه، این امر را غیر قابل وقوع ندانست که رییس جمهور افغانستان در نظر دارد “شیوی پوتین” را برای حل مسأله پشتونستان در پیش گیرد. الحاق کریما به روسیه، با گذشت هر روز در میان نخبه گان سیاسی افغانستان شهرت بیشتر کسب می کند. دیروز، برای نخستین بار در ۲۰ سال اخیر، تظاهراتی به خاطر حمایت از”سیاست پوتین” در قبال کریما در شهر کابل برگزار گردید.

    فرهنگ

تندیس یک نویسندۀ افغان در فرانکفورت نصب می شود
خبرگزاری باختر/ ۱۰/۱/۱۳۹۳ شاروال فرانکفورت آلمان تندیس یک زن افغان را به عنوان نمونه ای موفق در زمینه ادغام اجتماعی و تعامل فرهنگی مهاجران در جامعه آلمان برای اولین بار در این شهر نصب خواهد کرد. این تندیس متعلق به نادیه قانع، نویسنده افغان است. نادیه قانع نویسنده کتاب “من یک آلمانی افغانی الاصل هستم” می باشد. این مجسمه برونزی، به پاس خدمات فرهنگی و مبارزات خانم مذکور برای دفاع از حقوق زنان ساخته شده است.

نکوداشت از مقام ادبی کاظم کاظمی شاعر و نویسندۀ کشور در هرات
خبرگزاری باختر/ ۷/۱/۱۳۹۳ از مقام ادبی محمد کاظم کاظمی شاعر ونویسنده مطرح کشور طی همایش باشکوهی در انجمن ادبی ولایت هرات ، نکوداشت به عمل آمد. در این محفل که با اشتراک تعدادی از شعرا و نویسندگان برگزار شده بود، ولی شاه بهره رییس انجمن ادبی ضمن اشاره به توانمندی های علمی و ادبی کاظمی، وی را از جملۀ شعرا ، سخنوران پژوهش گران نامور زبان و ادبیات پارسی دری، در قرن حاضر دانست.

   آرمان شهر

افغانستان به روایت دیگر
«افغانستان به روایت دیگر» کمپاینی است که به وسیله آرمان شهر/  OPEN ASIAو فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر (FIDH) به مدت ۱۰۰ روز تا انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان جریان دارد. در این کمپاین شخصیت های برجسته اجتماعی، سیاسی و فرهنگی با گفتگو در مورد جامعه ای که در برگیرنده حقوق زنان و حقوق انسان باشد، صدای مترقی افغانستان را به گوش می ‏رسانند. تاکنون مصاحبه های حمیرا قادری، رهنورد زریاب، سیما ثمر، کاوه جبران، آزیتا رفعت، احمد ولی مسعود و شکریه حیدر، پرتو نادری، مژگان مصطفوی، امان پویامک، حبیبه سرابی، فرید حمیدی، عزیزه خیراندیش، فرید مزدک، خالده خرسند، صدیق الله توحیدی، ثریا پرلیکا، یاسین نگاه و ماریا بشیر به دری و انگلیسی منتشر شده است. شما می توانید هر روز یک مصاحبه از کمپاین «افغانستان به روایت دیگر» را در وبسایت آرمان شهر، روزنامه ۸ صبح و انگلیسی آن ها را در وبسایت روزنامه هافینگتون پست (Huffington Post) بخوانید. همچنین این مصاحبه ها در وبسایت فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر (FIDH) نیز قابل دسترس است.

فستیوال فیلم زنان
نخستین جشنواره بین ‌المللی فیلم زنان توسط بنیاد آرمان ‌شهر و خانه فیلم رویا با ریاست گیسو جهانگیری و رویا سادات برای اولین بار در منطقه به مناسبت ۸ مارس، با حضور بیش از ۱۵۰۰ نفر در ارگ هرات برگزار شد. صد فیلم از ۲۰ کشور دنیا به دبیرخانه جشنواره ارسال شده بود که پس از تایید هیات داوران،۱۰ فیلم از افغانستان و ۲۵ فیلم از دیگر کشورها به نمایش در آمد. این فستیوال به طور سالانه در شهرهای مختلف برگزار خواهد شد.

کتاب‌خانه آنلاین حقوق بشر آرمان‌شهر/ زنان
آرمان‌ شهر، صفحه ‌ای از کتاب‌خانه آنلاین حقوق بشر خود را به زنان اختصاص داده‌ است. هدف از راه ‌اندازی «کتاب‏خانه آنلاین حقوق بشر» ایجاد جامع‌ ترین پایگاه اطلاعاتی در این زمینه است.

دیگر هفت روز نامه های حقوق بشر آرمان شهر
هفت روز نامه حقوق بشر بین المللی
هفت روز نامه حقوق بشر زنان
هفت روز نامه حقوق بشر ایران
هفت روز نامه تاجیکستان

منابع این هفته: خبرگزاری خاورمیانه، بی بی سی فارسی، رادیو کلید، طلوع نیوز، رادیو آزادی، روزنامه ۸ صبح، فارسی.رو، خبرگزاری خامه، خبرگزاری پژواک، رادیو بین‏ المللی فرانسه، روزنامه افغانستان، روزنامه ماندگار، تلویزیون یک، صدای آلمان، آژانس خبری باختر، اطلاعات روز، خبرگزاری هریوا، ان پی نیوز، افغان ایرکا، یادگار افغان، خبرگزاری رشد، صدای افغان، رادیو وطندار.