شماره ۳۸- ۲۸ اردیبهشت / ثور ۱۳۹۳ – ۱۸ می ۲۰۱۴
پیرمردی در قلعه حصار- تاجیکستان منبع عکس
سیاست
همایش علمی سازمان همکاری‌های شانگهای در دوشنبه
۱۴ می، تاج نیوز صبح روز ۱۴ می در مرکز تحقیقات استراتژی تاجیکستان همایش علمی سازمان همکاری‌های شانگهای تحت عنوان: «تامین امنیت منطقه ای: مسأله و دورنما» آغاز به کار کرد. طی دو روز در این همایش مسائل مربوط به سازمان همکاری‌های شانگهای و موضوعات مربوط به امنیت منطقه پس از سال ۲۰۱۴، مسائل حفظ همکاری‌های اقتصادی، مشکلات امنیتی آسیای مرکزی پس از خروج نیروهای ناتو مورد بررسی قرار گرفتند. در این همایش کارشناسان کشورهای عضو سازمان همکاری‌های شانگهای از جمله، قرغیزستان، روسیه، قزاقستان، چین، تاجیکستان و ازبکستان، همچنین کشورهای ناظر: افغانستان، هند، مغولستان، پاکستان و ایران حضور داشتند.
جامعه
فرار تاجیکان از شهر پوشکینو استان مسکو
۱۷ می، آسیا پلوس رئیس اتحاد جوانان تاجیکستان در روسیه خبر داده است که در روزهای اخیر بیش از ۲۰۰ نفر مهاجر تاجیک وادار شدند به علت خطر حمله به آن‌ها توسط ملی گرایان روس شهر پوشکینوی استان مسکو را ترک نمایند. آقای عزت امان می گوید: «شب گذشته مهاجران به من خبر دادند که حمله ها ادامه دارند؛ شب ۱۶ می در شهر زیلینوگراد و سولنچنوگورسک افراد ناشناس به منازل مهاجران کاری تاجیک حمله کرده اند. حال اغلب تاجیک ها سعی دارند که از این قلمرو خطرناک به مسکو پناه برند. تا به امروز ۲۰۰ نفر مهاجران کاری تاجیک به طور اجباری محل کار و زیست خود را در استان مسکو ترک کرده به شهر مسکو آمدند». در همین حال نمایندی رسمی سفارت تاجیکستان در روسیه گفته است که «به هیچ وجه نباید به چنین حوادث شهر پوشکینوی استان مسکو انگیزه سیاسی داد…».
زندگی یک خانواده تاجیک در مسکو از دوربین خبرنگاران روس
۱۱ می، رادیو آزادی بخش روسی رادیو آزادی در یک برنامه ویژه ویدیویی روزگار خانواده سفرماه صمداوا در شهر مسکو پایتخت روسیه را به تصویر کشیده است. تلخ و شیرین زندگی یک خانواده ی تاجیک در شهر مسکو موضوع برنامه ویدیویی بخش روسی رادیو آزادی شده است. خانواده‌ای که توانسته است تا حدی خود را با شرایط زندگی در پایتخت روسیه وفق دهند. جمع مهاجران تاجیک در روسیه را از یک تا یک و نیم میلیون نفر می دانند. بحث موضوع با کارشناسان مسائل حقوق انسان پولیتایف و خانم کوزینه. مجری برنامه – کریستینا گوریلیک.
دوره های آموزشی برای پزشکان کمک‌های فوری در تاجیکستان
۱۳ می، بی بی سی نمایندگی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در تاجیکستان یک دوره بازآموزی برای پزشکان کمک‌های فوری را در شهر دوشنبه آغاز نموده است. طبق اطلاعیه این سازمان این دوره ها سه روز ادامه داشته و در همکاری با وزارت بهداشت و حفظ اجتماعی تاجیکستان دائر می شود. این نخستین بار است که در تاجیکستان یک دوره آموزشی برای ۲۰ نفر از پزشکان کمک‌های فوری و یا اورژانسی برگزار می شود. مسئولین این سازمان هدف از برگزاری این دوره را کمک به «کاهش مرگ و میر در اثر یک آسیب عمده» عنوان کرده اند. وضعیت سلامت ساکنان مناطق مختلف تاجیکستان که طی یک ماه اخیر دچار حوادث طبیعی از جمله سیل و رانش زمین گردید تحت نظارت پزشکان قرار دارد و بروز بیماری های واگیردار در این مناطق ثبت نشده است.
کودکان تاجیک به وطن بازگردانده شدند
۱۶ می، آسیا پلوس خدمات کنسولی سفارت جمهوری تاجیکستان در روسیه سه کودک تاجیک را از مسکو به دوشنبه انتقال داد. به گزارش سفارت جمهوری تاجیکستان در مسکو روز چهارشنبه توسط پرواز مسکو دوشنبه سه کودک با سن از یک ساله تا سه ساله به وطن منتقل شدند. این کودکان در پرورشگاه های شهر مسکو به سر می برده‌اند و پدر و مادر این اطفال به دلایلی از مراقبت این بچه‌ها دست کشیده اند. طبق اطلاعات خدمات فدرالی مهاجرت روسیه در روسیه حدود یک میلیون و ۱۳۸ هزار نفر از شهروندان تاجیکستان در قلمرو روسیه قرار دارند.
زنان
وضعیت مادران تاجیک در بین کشورهای مشترک المنافع بدترین است
۱۶ می، Save the Children سازمان بین‌المللی Save the Children در آستانه روز بین‌المللی مادر پژوهش جدید خودرا در مورد وضع مادران در کشورهای جهان منتشر نمود. طبق این پژوهش که ۱۷۸ کشور جهان را دربر می‌گیرد کشور فنلاند بهترین و سومالی بدترین برای مادران ارزیابی شده است. تاجیکستان در این پژوهش در مقام ۱۳۴ است که پایین‌ترین در قلمرو کشورهای مشترک المنافع می باشد. طبق این رده بندی تحلیل گران کشور بلاروس در رتبه ۲۶ قرار گرفته و در مجموع کشورهای سابق شوروی شرایط بهتری برای مادران داشته است. روسیه در این گزارش مقام ۶۲، قزاقستان ۶۳، اکراین ۷۲، ترکمنستان ۸۲، قرغیزستان ۱۰۸ و ازبکستان مقام ۱۱۱ را کسب کرده است.
«جنس لطیف» در زندگی سیاسی تاجیکستان چه جایگاهی دارد؟
۱۶ می، رادیو آزادی با اینکه ۵۴٪ جمعیت تاجیکستان را زنان تشکیل می‌دهند و با وجود تصویب چندین برنامه دولتی برای بالا بردن مقام زن، میزان حضور «جنس لطیف» در تقسیم منصب های دولتی با مردان حتی مساوی نیست. اگرچه بنا بر آمار رسمی حالا حدود ۳۰٪ سمت های مدیریتی در نهادهای حکومت تاجیکستان را زنان اشغال کرده‌اند اما باز هم آن زنانی هم که فعلاَ در مقام های رهبری وزارتخانه ها و یا دیگر نهادهای دولتی فعالیت دارند اغلب از جمله نزدیکان مقامات بلندپایه و یا از یک محل هستند. در همین حال زنان فعال احزاب سیاسی نابرابری اجتماعی و اقتصادی و پدرسالاری جامعه تاجیکستان را از عواملی می‌دانند که بانوان تاجیک را آسیب پذیر می‌کند و مانع حضور بیشتر آنان در امور سیاسی می شود. این هم در حالیست که بیشتر مشکلات جامعه تاجیک به همین قشر مربوط است و زنان هم با شرکت فعال خود در تصویب قانون ها قادر بودند به حل آن‌ها کمک نمایند.
روسبی گری در تاجیکستان «بدون حامی» امکان پذیر نیست
۱۶ می، رادیو آزادی یک خانم تاجیک با سابقه ۱۰ ساله کار در بازار روسپی گری می‌گوید در صورت قانونی شدن شغلش شرایط زندگی، کار و رفتار مردم به این زنها می‌تواند تغییر یابد. آمار رسمی همه ساله از افزایش تعداد زنان روسپی و آشکار شدن فاحشه خانه‌های جدید دلالت می کند. طبق اطلاع اخیر کمیته کار با زنان و خانواده تعداد زنان روسپی در کشور به ۱۶۴۱ نفر رسیده است، که این رقم در مقایسه با سال ۲۰۱۲، ۳۳۸ نفر بیشتر بوده است. همزمان تعداد فاحشه خانه‌های آشکار شده هم در این مدت ۳۹ عدد زیاد شده است. حالا در کشور ۱۸۹ فاحشه خانه به طور مخفی فعالیت دارند. در این فهرست مقامات قدرتی، زنانی که در خارج از تاجیکستان در دولت های عربی و کشورهای مشترک المنافع «فعالیت» می‌کنند شامل نیستند.
روابط بین الملل
«انگل موسمی» خاتمه می یابد؟
۱۷ می، فرج مقاله تحلیلی فرژ در مورد مشکلات انرژی در تاجیکستان. ترکمنستان قصد دارد تاجیکستان را در فصل پاییز و زمستان از مشکل برق رها کند. این مسأله در ملاقات روسای جمهوری تاجیکستان و ترکمنستان مورد بررسی قرار گرفت. اغلب کارشناسان بر این نظرند که تاجیکستان نمی‌تواند بدون ساختمان نیروگاه برق ابی «راغون» مشکلات انرژی خود را حل نماید. اگرچه در پی این ساختمان ازبکستان کشور همسایه تاجیکستان، ممانعت زیادی به وجود آورده است. چنین به نظر می‌رسد که ترکمنستان قادر به رها کردن تاجیکستان از «محدودیت برق» است. اما این تنها با کمک افغانستان امکان پذیر است.
روزهای همکاری‌های تجاری دوشنبه-منسک
۱۴ می، خاور در حاشیه روزهای همکاری‌های تجاری دوشنبه-منسک روز ۱۳ می در شهر دوشنبه مراسم معرفی کارخانجات صنعتی بلاروس و ملاقات تجار تاجیکستان و بلاروس برگزار گردید. در این مراسم قائم مقام اتاق بازرگانی تاجیکستان، سفیر بلاروس در تاجیکستان، رئیس «تاجیک صادرات بانک» و سایر مسئولین شرکت داشتند. در ملاقات ذکر گردید که روابط دوجانبه تاجیکستان و بلاروس در زمینه‌های تندرستی، صنایع غذا و نساجی، کشاورزی، علم و آموزش و پرورش از رشد و گسترش سریع برخوردارند. همچنین برخی از کارخانه های صنعتی بلاروس معرفی شدند.
فرهنگ
انتقاد جوانان از معارف تاجیکستان
۱۵ می، فرج ۱۳ می سال جاری در شهر تومسک فدراسیون روسیه گروهی از جوانان تاجیک در کار آنلاین کنفرانس تحت عنوان «سهم جوانان در بالا بردن آبروی تاجیکستان» شرکت کردند. این همایش به ابتکار کمیته جوانان، ورزش و توریسم استان سغد تاجیکستان با همکاری دانشگاه حقوق، سیاست و تجارت دائر گردید. در این برنامه جوانان تاجیک از شهرهای قزان، تومسک و خجند توسط اسکایپ تبادل نظر کردند. جوانان راه‌های حل مشکلات مهاجرت را پیشنهاد کردند. همچنین ندانستن زبان روسی که باعث اخراج جوانان از دانشگاه‌های روسیه می‌شود یکی از معضلات جامعه تاجیک است.
جوایز «بارگاه سخن» به سه شخصیت فرهنگی
۱۵ می، بی بی سی محفل فرهنگی «بارگاه سخن» تا امروز دهها کتاب از شعرا و نویسندگان را منتشر کرده است. این محفل به امیر قراقل اف، محمدرحیم سیدر و قمر عبدالله برای خدمات در بخش علم و هنر و روزنامه‌نگاری پس از مرگ آن‌ها جایزه داده است. محفل فرهنگی «بارگاه سخن» در سال‌های ۱۹۹۵-۱۹۹۴ به ابتکار بوری کریم تاجر و سیاست مدار تاجیک که در مسکو کار و فعالیت دارد تاسیس شده است. این سازمان سالی یک بار اهل ادبیات و فرهنگ را گردهم آورده و به شعرا و نویسندگان و دانشمندان برتر جوایزی اعطا می نماید. این محفل از اوایل سال‌های ۲۰۰۰ در تاجیکستان به ثبت رسیده است. تاکنون لایق شیرعلی، محمدجان شکوری، شراف الدین رستم، امیر قراقل اف و برخی دیگر از چهره‌های فرهنگی به عنوان بهترین ها از سوی این جایزه معرفی کرده است.
«نگاه نو» آغاز می‌شود – بدون مکان، بدون سرپرست و بدون پول
۱۱ می، رادیو آزادی مسئولین جشنواره تئاتری جوانان «نگاه نو» می گویند، این جشنواره بدون سرپرست، بدون مکان و حتی بدون پول از ۱۲ تا ۲۲ می دائر خواهد شد. مسئول جشنواره گفت: روز ۱۲ می جشنواره با برگزاری دوره های آموزشی آغاز می‌شود و نمایش ها در روزهای ۱۷ الی ۲۰ می با حضور ۷ گروه جوان ادامه خواهد داشت. وی در ادامه گفت: اما تا به حال ما بی مکانیم. روز ۱۶ می قسمت اساسی جشنواره باید آغاز شود ولی ما هنوز تالار نداریم. قبلاَ وزارت فرهنگ تاجیکستان از تئاتر جوانان خواسته بود تا برای «نگاه نو» یک تالار را اختصاص دهد. ولی رئیس تئاتر جوانان گفته که آن را به طور رایگان اجاره داده نمی تواند. جشنواره سال گذشته یک جایزه (۵۰۰ دلار آمریکایی) و چند جایزه کوچک به علاوه دویست دلار داشت.
حکیم حسن: «خط کوفی ثمره فکر و اندیشه است»
۱۶ می، رادیو آزادی حکیم حسن خوشنویس جوان می‌گوید در تاجیکستان ما امروز متخصصین توانا نداریم که در نمایشگاه های بین‌المللی در چهارچوب قانون و قواعد خوشنویسی بتواند آثاری تقدیم کند. رادیو آزادی با این خوشنویس تاجیک مصاحبه‌ای انجام داده است. حکیم حسن در خانواده کشاورز در ناحیه وخش استان ختلان متولد شده است. پس از ختم دبیرستان به روسیه مهاجرات کرده در آنجا با کارهای ساختمانی مشغول بوده است. حکیم حسن می گوید: انشاالله آینده ام را بهتر می بینم. ولی صد افسوس که چنین هنر والا و نادر و واقعاَ هم در تاریخ فرهنگ نا تکرار ما قربانی کارهای ساختمانی دیار غربت شده است…
حصار در زمان عبدالرحمان جامی
۱۷ می، خاور مطلب سلطان مراد آدینه در مورد عبدالرحمان جامی. در مطلب از جمله آمده است: مولانا عبدالرحمان جامی در تحول افکار و ادبی و فرهنگی و علمی و فلسفی مردم تاجیک از جمله دایره ی ادبی و تاریخ حصار سهم بارز گذاشته است. دایره ادبی ماورالنهر و خراسان از جمله حصار شادمان در دوره مولانا جامی وابسته به شرایط تاریخی انکشاف یافته است… ما اینجا کوشیدیم که یک لوحه صفحه تاریخ حصار مربوط به زندگینامه مولانا جامی را مرور کنیم. اعتماد کامل داریم که آمادگی به جشن سه هزار سالگی حصار بسیار صفحات تاریخ این دیار را روشن و از این طریق تاریخ تاجیکستان عزیز را غنی می گرداند.
انجمن آموزگاران زبان آلمانی در دانشگاه آموزگاری
۱۷ می، خاور در دانشگاه دولتی آموزگاری تاجیکستان نهمین انجمن آموزگاران زبان آلمانی برگزار گردید که در آن سفیر جمهوری فدرال آلمان در تاجیکستان خالگیر گریین حضور داشت. انجمن با حضور بیش از ۱۵۰ استاد دانشگاه و معلمان مدرسه‌های متوسطه کار خود را آغاز کرد. قابل ذکر است که در این همایش همچنین رئیس اداره همکاری‌های سوئس پیتیر میکوله، مدیر مرکز اطلاعات خدمات DAAD آرتور راپ، پروفسور دانشگاه دوئسبرگ، روپرخت باور و سایر مهمانان داخلی و خارجی شرکت داشتند.
بورسیه فارغ التحصیلان مناطق دوردست افزایش یافت
۱۵ می، رادیو آزادی وزارت معارف و علم تاجیکستان مقدار بورسیه ها را برای فارغ التحصیلان دبیرستان های مناطق دوردست را افزایش داده است. «ورود به دانشگاه توسط چنین بورسیه هایی دستور امامعلی رحمان رئیس جمهور تاجیکستان است. کسانی که توسط این بورسیه ها به دانشگاه‌ها می‌آیند مثل سال‌های قبلی امتحان ورودی نمی‌دهند بلکه از طریق مصاحبه توسط اساتید مؤسسات تحصیلات عالی و نمایندگان وزارت معارف و علم به حیث دانشجو قبول می شوند. طبق قوانین اشتراک در کنکور بورسیه هر نفر می‌تواند تا سه سال بعد از پایان دبیرستان در کنکور شرکت کند. ولی این افراد حتماَ باید در جایی مشغول به کار باشند…»
تاسیس مکتب رقص در شهر دوشنبه
۱۵ می، بی بی سی زیبا امین زاده از چهره‌های سرشناس هنر تاجیکستان قصد دارد همزمان با احیای گروه رقصی زیبا یک مکتب رقص هم تاسیس کند. وی معتقد است که تنها با فعال کردن چنین مکتبی می‌توان هنر رقص را در سطح حرفه‌ای پیش برد. زیبا امین زاده از سال ۲۰۱۲ در شهر خجند گروه رقص «زیبا» و مکتب هم نامی را تاسیس کرده و به قول کارشناسان در یک مدت کوتاه توانسته است شهرت قابل ملاحضه ای به دست آورد. گروه رقص «زیبا» در سال ۱۹۷۹ در شهر دوشنبه تاسیس شد و در مدت کوتاه در تاجیکستان و در خارج از آن از محبوبیت خواصی برخوردار شد. زیبا امین زاده دارای عنوان «هنرپیشه مردم اتحاد شوروی» است و در دهه ۱۹۹۰ مدتی معاون نخست وزیر تاجیکستان و عضو پارلمان هم بود. صاحب نظران بازگشت وی به دوشنبه و احیای گروه رقصی «زیبا» را گام مهمی به سمت توسعه هنر در تاجیکستان ارزیابی می کنند.
آرمان شهر
صفحه‌ی تاجیکستان در سایت آرمان‌شهر
تارنمای آرمان‌شهر مطالب مربوط به جغرافیای تاجیکستان را در این صفحه گردهم می‌آورد. برای بارور کردن آن ما را یاری دهید.
کتاب‌خانه آنلاین حقوق بشر آرمان‌شهر/ زنان
آرمان‌شهر صفحه‌‌ای از کتاب‌خانه آنلاین حقوق بشر خود را به زنان اختصاص داده است. هدف از راه‌اندازی «کتاب‌خانه آنلاین حقوق بشر» ایجاد جامع‌‌ترین پایگاه اطلاعاتی در این زمینه است.
دیگر بولتن های آرمان شهر:
هفت روز نامه حقوق بشر بین المللی
هفت روز نامه حقوق بشر زنان
هفت روز نامه حقوق بشر ایران
هفت روزنامه حقوق بشر افغانستان
منابع این شماره:
Asia-Plus, Avesta, BBC (Persian, Tajik, English), Faraj.tj, Khovar.tj, Ormon.tj, Ozodagon.com, Radio Ozodi, Save the Children, Tojnews.tj
