شماره۴۰ – ۱۱ خرداد / جوزا -۱۳۹۳ ۱ ژوئن ۲۰۱۴
تصویر رئیس جمهور تاجیکستان در یک بنای دولتی منبع عکس
سیاست
گزارش حقوق بشر در تاجیکستان به ژنو ارسال شد
۳۰ می، رادیو آزادی سازمان های دفاع از حقوق بشر می‌گویند حکومت تاجیکستان تا هنوز نتوانسته است در حفظ قشر آسیب‌پذیر جامعه کامیاب شود. سازمان های جامعه مدنی تاجیکستان همزمان با ارسال گزارش رسمی حکومت کشور به کمیته سازمان ملل متحد در مورد حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی گزارش خود را ارائه دادند که در آن وضع حقوق زنان، کودکان، خانواده‌های فقیر، مهاجرین کاری و معلولین بازتاب یافته است. در این گزارش که از سوی ۸ سازمان حقوق بشری تهیه شده است از جمله آمده است که تا کنون در بازار کار تاجیکستان تبعیض جنسی زیادی وجود دارد و زنان تاجیک بیشتر مجبور به کارهایی هستند که در‌آمد کمتری دارند. از سوی دیگر خشونت خانوادگی تا کنون یکی از مشکلات اساسی اجتماعی است و تصویب قانون ویژه نیز به علت موانع در تطبیق آن نتوانسته است وضع را تغییر دهد.
«نگاه» نو: فتنه بام جهان و افشای خودفریبی در آمار رسمی
۲۹ می، تاج نیوز مهم‌ترین رویداد هفته سپری شده بحران خاروغ بود. بحرانی که هنوز ادامه دارد. در مقاله «فتنه در بام جهان» حوادث خاروغ تحلیل شده اند. از جمله در این مطلب آمده است: «بدخشان قسمت جدا نشدنی تاجیکستان بود، هست و می ماند… فساد، عدم مسئولیت، فقر و بیکاری مشکلات عمومی همه تاجیکان است…».
جامعه
انتخاب سخت اشخاص از قوم کولی: تحصیل یا گدایی؟
۲۸ می، آزادگان عدم دسترسی به مدرسه، ممانعت والدین و عدم داشتن گواهی نامه تولد از دلایل اصلی دور ماندن فرزندان قوم کولی از تحصیل در تاجیکستان می باشند. طبق آمار اداره ثبت احوال در سال ۲۰۱۰ در تاجیکستان نزدیک به ۲ هزار و ۳۰۰ کولی زندگی می کردند. اما برخی از بزرگان قوم کولی تعداد عمومی کولی ها در کشور را ۴۰ هزار می دانند. عدم داشتن گواهی نامه تولد و شناس‌نامه و مهاجرت باعث شده است تا تعداد کولی ها نامشخص باقی بماند. در تاجیکستان کولی ها در بعضی نواحی استان های سغد، ختلان و ناحیه وحدت بسر می‌برند و دارای رسم و آیین‌های خواص خود هستند و جدا از سایر ساکنان محلی زندگی می کنند. اغلب کودکان کولی با گدایی مشغولند. آقای عبدالرحمان خان اف نماینده پارلمان تاجیکستان به این نظر است که جذب کودکان به تحصیل باید توسط پدر و مادر حل شود.
بدهکاری والدین به خاطر جهیزیه عروسی دختران
۳۱ می، رادیو آزادی والدین برای خریداری جهیزیه عروسی دختران خود دارایی های خودرا به گرو می گذارند و از بانک ها وام می گیرند. اگرچه مبالغ این وام ها زیاد نیست ولی برخی خانواده‌ها تا چند سال دیگر زیر بار آن می مانند. طبق آمار بانک ملی تاجیکستان در سال جاری گرفتن وام های کوچک توسط شهروندان ۴۰ ٪ افزایش یافته است. به گزارش این منبع وام های کوچک همچنین برای برآورده کردن نیازهای دیگر شهروندان از قبیل سفر به خارج از کشور، پرداخت هزینه‌های دانشگاه و خریداری تجهیزات فنی مورد استفاده قرار می گیرند.
جوانان ختلانی: مهاجرت به روسیه بعد از ختم مدرسه
۳۰ می، بی بی سی آقای نظراف یک جوان ۱۸ ساله از شهر قرغان تپه می‌گوید پس از فارغ شدن از مدرسه تصمیم دارد که به روسیه مهاجرت کند. وی همچنان می‌گوید که وضع مالی خانواده اش چندان خوب نیست، وی برای تأمین نیازهای خانواده به نزد برادران بزرگ‌تر خود که حالا در روسیه بسر می‌برند عازم است. وی افزود: «برادرزادگانم مهاجر هستند و من امکان ادامه تحصیل را ندارم». روسیه کشوری است که صدها نفر از جوانان تاجیک بعد از فارغ التحصیل شدن از مدرسه برای رهایی از مشکلات اقتصادی سفر به آن را از تحصیل در دانشگاه‌های تاجیکستان ترجیح می دهند. طبق آمار رسمی در روسیه بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از ساکنان تاجیکستان مشغول به کارهای مختلف هستند. بیش از ۸۰٪ آنها را جوانان و افراد زیر ۴۰ سال تشکیل می دهند.
بازگشت یتیمان تاجیک از روسیه به وطن: کجا بهتر است؟
۲۸ می، بی بی سی طبق اطلاعات منابع رسمی در یتیم خانه‌های تاجیکستان حدود ۳.۵ هزار کودکی بسر می‌برند که پدر و مادر ندارند. اخیراَ سفارت تاجیکستان در روسیه سه کودک تاجیک را که در یتیم خانه‌های این کشور بسر می‌بردند به وطن بازگرداند. این در حالی است که برخی از صاحب نظران چنین اقدام نهادهای دولتی را اشتباه خوانده و می‌گویند که در روسیه برای کودکان یتیم خانه‌ها امتیازهای فراوانی در نظر گرفته شده اند. از جمله، آنها حق دارند بعد از رسیدن به سن بلوغ شهروندی روسیه را به دست آورده در دانشگاه‌های آن کشور به طور رایگان تحصیل کنند و دولت موظف است به آنها مسکن رایگان بدهد. فریدون هادی زاده پژوهشگر مسائل اجتماعی می‌گوید که درست است که قوانین روسیه برای یتیمان امتیازهای فراوانی در نظر گرفته است ولی حالا باید پرسیده شود که چرا در قوانین تاجیکستان چنین امتیازاتی در نظر گرفته نشده است. بیشتر ببینید: عکس: آرزوی یک کودک تاجیک
زنان
پیروزی زن تاجیک در آزمون «زنان مخترع»
۳۰ می، آرمان استاد دانشگاه ملی تاجیکستان خانم رحیم اوا برنده آزمون «زن های مخترع» شد. این آزمون در کره جنوبی برگزار شد و خانم رحیم اوا یک مدال طلا، ۲ مدال نقره و یک مدال برنجی کسب کرد. از تاجیکستان در این آزمون سه اختراع پیشنهاد شد که دو اختراع در شیمی و یک اختراع در ساحه طب به خانم رحیم اوا تعلق گرفت. در این آزمون مخترعان ۲۶ کشور جهان شرکت کردند.
اقتصاد
برای یک زندگی آسوده در چند جای باید شاغل بود؟
۳۰ می، رادیو آزادی مشکلات زندگی در تاجیکستان طبق آمار رسمی تعداد افرادی را که همزمان در چند جای شاغل هستند را به ۳۶ هزار نفر رسانده است. اما در اصل تعداد این‌گونه افراد بیشتر است. پایین بودن حقوق در برابر گرانی قیمت ها در تاجیکستان باعث شده است که تعداد زیادی از ساکنان کشور در چند جای مشغول به کار شوند. بنا به آمار رسمی فقط در سه ماه سال جاری بیش از ۳۶ هزار کارمند اداره و مؤسسات همزمان در چند جای شاغل بودند که از همین دوره در سال گزشته ۱۳٪ افزایش یافته است. آقای حکیم اف حقوقدان تاجیک می گوید: «اغلب اوقات در فرهنگستان و دانشگاه‌ها بعضی از عالمان در ۷ یا ۸ جای کار می‌کنند و این باعث شده است که نه علم رشد کند و نه تعلیم نتایج مثبت داشته باشد…». به عقیده کارشناسان وضعیت زمانی می‌تواند تغییر کند که حقوق با ارزش سبد مصرف برابر شود.
جلسه مشترک اقتصادی تاجیکستان و لهستان
۳۰ می، خاور در روزهای ۵ الی ۹ ژوئن سال ۲۰۱۴ در شهر دوشنبه کمیسیون مشترک بین حکومتی همکاری‌های اقتصادی بین جمهوری تاجیکستان و جمهوری لهستان دائر می گردد. در دائره این سفر ملاقات رهبران هیئت های تاجیکستان و لهستان، دیدار تاجران تاجیکستان و لهستان، میز گرد تجار، امضاء پرتوکول، جلسه کمیسیون بین حکومتی و نشست مطبوعاتی برگزاری می شود. سفر میهمانان به مناطق آزاد تجاری نیز در نظر گرفته شده است.
سفیر اوکراین در تاجیکستان: وارد شدن اوکراین به اتحادیه اروپا برای تاجیکستان نیز مفید خواهد بود
۲۹ می، اوستا در یک نشست رسانه ای سفر اوکراین در تاجیکستان اعلام کرد که آزاد شدن تجارت بین کشور اکراین و اتحادیه اروپا برای تاجیکستان مفید خواهد بود چون اجناس تولید شده در تاجیکستان از طریق اوکراین به اتحادیه اروپایی راه پیدا خواهند کرد.
روابط بین الملل
تاجیکستان از احیای راه ابریشم حمایت می کند
۲۹ می، آسیا پلوس روز ۲۸ می سال جاری در مرکز استان گانسوی چین همایش گفتگوی همکاری آسیا در مورد احیاء راه ابریشم برگزار شد. در این همایش زمینه‌های همکاری بنیاد شبکه حمل و نقل و ارتباطات، حفظ محیط زیست و ساختن راه ابریشم «سبز»، گفتگویفرهنگ‌ها از طریق توسعه روابط مردم و رشد جهانگردی تعین شدند.
وزیر امور خارجه تاجیکستان برای کنفرانس وزرای جنبش عدم تعهد از الجزیره بازدید می کند
۳۰ می، آسیا پلوس سراج دین اصلف وزیر امور خارجه تاجیکستان در کنفرانس وزرای جنبش عدم تعهد (NAM) که در الجزایر از ۲۸ تا ۲۹ برگزار شد حضور داشت.
فرهنگ
تئاتر لاهوتی: عصیان جوانی در نمایش نامه «از ماست که بر ماست»
۲۷ می، بی بی سی مقاله تحلیلی آرتیق قادر هنرپیشه سرشناس تاجیک در مورد نمایش نامه «از ماست که بر ماست». تئاتر از آغاز پیدایش خود رسالت خویش را همچون آیینه زندگی، منعکس کننده حقایق، هدایت کننده انسان به نیکی اجرا کرده است. امروز نسل نو هنرپیشه های تئاتر لاهوتی شهر دوشنبه نیز این سنت‌های نیک را در فعالیت های خود ادامه می دهند. هنر آنها به ویژه در نمایش «از ماست که بر ماست» منعکس شده است.
از زندگی شخصیت‌های معروف کشور – محفل ادبی
۳۰ می، خاور محفل ادبی تحت عنوان «شخصیت میرزا تورسون زاده و زمان» به ابتکار کتابخانه ملی جمهوری و اتحادیه نویسندگان تاجیکستان روز ۳۰ می در شهر دوشنبه برگزار شد. ستار تورسون نویسنده مردمی تاجیکستان پیرامون حیات و آثار میرزا تورسون زاده سخنرانی کرده افزود که موضوع آثار میرزا تورسون زاده وطن‌دوستی و انسان پروری است. در محل برگزاری محفل کتاب‌های این شاعر سرشناس تاجیک به معرض تماشا گذاشته شدند. قابل ذکر است که محفل سلسله ای «از زندگی شخصیت‌های معروف کشور» ماهی یک بار تحت رهبری نویسنده مردمی تاجیکستان ستار تورسون در کتابخانه ملی برگزار می شود.
چاپ «نرده بان» و «گر تحمل پیشه داری…» سید قاسم قیام پور
۳۰ می، آزادگان کتاب نخستین سیدفاسم قیام پور روزنامه‌نگار و کارمند بخش تاجیکی رادیو آزادی تحت عنوان «گر تحمل پیشه داری…» منتشر شد. این کتاب ۱۸۰ صفحهای شامل گزارش، مصاحبه و مقالات وی که اغلب آنها در برنامه «آیین مدارا» رادیو پخش شده اند، می باشد. «تاجیکستان پیر طریقت دارد؟»، «شیعه و سنی: در ماورای جنگ و آشتی؟»، «جهاد به خاطر اسلام و یا برای پول و ثروت؟» ، «حرف ملا بهتر از گفتار اوست» از موضوعات این کتابند. سعید احمد قلندر کارشناس تاجیک در پیشگفتار این کتاب آن را دایرت المعارف کوچک در شناخت معنویات نامیده است.
بازیافت سکه ها از زمان شیبانیان
۳۰ می، تاج نیوز یک ساکن شهر استرفشن تاجیکستان سکه های مسی متعلق به قرن ۱۶ عهد شیبانیان را پیدا کرده است. آقای اکرام تورسون اف مدیر شعبه تاریخ آثارخانه استان سغد گفت یولداش اف این سکه هارا هنگام ساختن منزلش پیدا کرده است. سکه های مذکور به آثارخانه استان تحویل داده شده اند. طبق قانون تاجیکستان در باره حفظ میراث تاریخی ۲۰٪ کل مبلغ تعین گردیده به صورت حساب این ساکن استرفشن واریز خواهد شد.
نیلوفر – ستاره تاجیک سنمای روسیه
۲۹ می، رادیو آزادی هنرپیشه جوان تاجیک نیلوفر فیضی یوا در هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم در شهر چیبوکساری روسیه سزاوار جایزه «بهترین نقش زن» شد. در این جشنواره فیلم کارگردان روس با نام «وی» شرکت داشت و در این فیلم نیلوفر نقش اصلی زن را بازی کرده است. هیئت داوران در انتهای جشنواره نیلوفررا برنده جایزه «بهترین نقش زن» اعلام کردند. در فیلم زندگی دو جوان مهاجر تاجیک به نمایش گذاشته شده است. در پایان فیلم یکی از جوانان تنها به تاجیکستان برمی‌گردد و دختر را با سرنوشت نامعلوم و تاریک در شرایط سخت تنها می گذارد.
آرمان شهر
صفحه‌ی تاجیکستان در سایت آرمان‌شهر
تارنمای آرمان‌شهر مطالب مربوط به جغرافیای تاجیکستان را در این صفحه گردهم می‌آورد. برای بارور کردن آن ما را یاری دهید.
کتابخانه آنلاین حقوق بشر آرمان‌شهر/ زنان
آرمان‌شهر صفحهای از کتابخانه آنلاین حقوق بشر خود را به زنان اختصاص داده است. هدف از راه‌اندازی «کتابخانه آنلاین حقوق بشر» ایجاد جامع‌‌ترین پایگاه اطلاعاتی در این زمینه است.
دیگر بولتن های آرمان شهر:
منابع این شماره:
Asia-Plus, Avesta, BBC (Persian, Tajik, English), Eurasianet.org, Faraj.tj, Khovar.tj, Ormon.tj, Ozodagon.com, Radio Ozodi, Tojnews.tj
