کشف گور دسته‌جمعی در جنوب موصل در عراق
عکس: در تارنمای رادیو زمانه
آمریکا: حقوق بشر و انتخابات ریاست‌جمهوری
شعارپردازی مسموم نباید سیاست دولتی شود
عفو بین‌الملل ۹ نوامبر ۲۰۱۶ در واکنش به انتخاب دونالد ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا، عفو بین‌الملل موضع زیر را منتشر کرد: سلیل شتی، دبیر کل عفو بین‌الملل، گفت: «رئیس جمهور منتخب دونالد ترامپ طی مبارزه انتخاباتی بارها وحشت زیادی ایجاد کرده و باعث نگرانی جدی در باره‌ی تعهد مورد انتظار از آمریکا نسبت به حقوق بشر در آینده شده است. وی باید اکنون این موارد را پشت سر بگذارد و بر تعهدات ایالات متحد آمریکا به حقوق بشر در داخل و خارج تأکید کند و به آنها پایبند باشد.» مارگرت هوانگ، رئیس اجرایی عفو بین‌الملل در آمریکا، نیز گفت: «در دوره پیش از انتخابات این هفته، ایالات متحد آمریکا شاهد شعارپردازی های نگران کننده و گاهی مسموم رئیس جمهور منتخب دونالد ترامپ و دیگران بوده است. این شعارپردازی نمی‌تواند و نباید سیاست دولتی بشود. بیگانه‌هراسی، سکسیسم و دیگر اظهارات تنفربرانگیزِ ترامپ جایی در حکومت ندارد.»
ترامپ باید با احترام به حقوق بشر حکومت کند
دیده بان حقوق بشر ۹ نوامبر ۲۰۱۶ رئیس جمهور منتخب دونالد ترامپ بایستی شعارپردازی دوره مبارزه انتخاباتی را که انکار بسیاری از تعهدات حقوق بشری آمریکا بود کنار بگذارد و حقوق بشر را در قلب سیاست داخلی و خارجی دولت خود قرار دهد. او راه خود را به کاخ سفید با زن‌ستیزی، نژادپرستی و بیگانه‌هراسی پیدا کرده است، اما این مسیر حکومت‌داری موفق نیست. زمانی که رئیس جمهور منتخب دونالد ترامپ ریاست جمهوری را در ژانویه ۲۰۱۷ آغاز می‌کند، مشکلات عظیم حقوق بشری را در سطح جهان و کشور به ارث می‌برد، از جمله مشکل توجه به نقش ایالات متحد آمریکا در درگیری هایی که تلفات زیاد غیرنظامیان در آنها مرسوم شده: سوریه، عراق، افغانستان یا یمن. آمریکا در یمن یکی از طرف های درگیری مسلحانه ای شده که متحدش، عربستان سعودی، خشونت ویران کننده و بی بندوباری علیه غیرنظامیان به راه انداخته است.
بیانیه‌ی تحریریه‌ی نشریه‌ی ژاکوبن درباره‌ی پیروزی ترامپ: چاره در سیاست‌ورزی است
نقد اقتصاد سیاسی ۹ نوامبر ۲۰۱۶ ما هیچ توهمی درباره‌ی تأثیر پیروزی دونالد ترامپ نداریم. پیروزی او فاجعه است: چشم‌انداز حاکمیت متحد جناح راست، تحت رهبری پوپولیستی اقتدارگرا، فاجعه‌ای برای طبقه‌ی کارگر محسوب می‌شود. دو راه برای واکنش نشان‌دادن به این وضعیت وجود دارد: یکی مقصرشمردن مردم ایالات متحده و دیگری مقصر شمردن نخبگان کشور. بسیاری از کارشناسان در روزها و هفته‌های پیش رو راه نخست را پی خواهند گرفت. لیبرال‌های وحشت‌زده هم‌اکنون توجیه‌نامه‌هایی نوشته‌اند که چه‌گونه باید کانادا رفت. شب گذشته، وب‌سایت مهاجرت کانادا پس از افزایش ناگهانی ترافیک مراجعان، از کار افتاد. آنانی که ما را به این پرتگاه کشانده‌اند، اکنون برای فرار برنامه‌ریزی می‌کنند.
موارد نقض فاحش حقوق بشر
سوریه هفت کودک در حمله هوایی در ادلب کشته شدند
نهادهای دولتی
ترکیه دستگیری نمایندگان حزب دمکراتیک خلقها در ادامه تهاجم به مخالفان کُرد
عفو بین‌الملل ۴ نوامبر ۲۰۱۶ بازداشت دیشبِ ۱۲ نماینده حزب دمکراتیک خلقها که حزب چپ کُردهاست، آخرین مرحله در تهاجم به مخالفان طی وضعیت اضطراری در ترکیه است. بازداشت ها به اتهام‌های مربوط به تروریسم در پی تعطیلی رسانه‌های کُرد، اخراج ۲۴ شهردار طرفدار کُردها و قطع اینترنت رخ داده است. در پی دستگیری ها، انفجاری در دیار بکر در جنوب شرق کشور رخ داد که به مرگ ۸ تن انجامید. گزارش های خبری مربوط: انتقاد کمیسیون اتحادیه اروپا از وضعیت ترکیه؛ انتقاد شدید اتحادیه اروپا به اقدامات ضددمکراتیک در ترکیه
عربستان سعودی مرد معلولی که پس از اعتراض ها دستگیر شده در خطر اعدام به روش گردن‌زنی است
ریپریو ۴ نوامبر ۲۰۱۶ دولت‌مردان سعودی مرد جوان معلولی را به‌اتهام شرکت در اعتراض ها به اعدام از طریق گردن زنی محکوم کرده‌اند
عراق عملیات موصل: ‘نیروهای عراقی’ روستاییان را شکنجه کردند و کشتند
ایران
عاملان غیردولتی
| نیجریه مهاجمان ۳۶ کارگر معدن را به قتل رساند | عراق عفو بین‌الملل اخراج اعراب از کرکوک را محکوم کرد |
عدالت
بحرین شکایت در مورد شکنجه از دادستان کل
مرکز اروپایی حقوق اساسی و حقوق بشر نوامبر ۲۰۱۶ قربانی شکنجه جعفر الحسابی برای مقابله با شکنجه و معافیت از مجازات در بحرین، یک بار دیگر به اصل صلاحیت قضایی جهانی متوسل شده است. روز ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۶، یک سال پس از شکایت کیفری علیه علی بن فضل البوعینین دادستان کل بحرین در سویس، او شکایتی حقوقی را در دادگاه کیفری در دابلین و نیز شکایتی نزد پلیس در دابلین طرح کرده است. البوعینین قرار بود در کنفرانس سالانه انجمن بین‌المللی دادستان ها در دابلین شرکت کند. الحسابی که در سال ۲۰۱۰ در زندان بحرین شکنجه شد، از دادگاه ایرلند خواست در گام نخست دادستان کل را که بر شکنجه نظارت داشته، احضار کند. دادگاه این درخواست را رد کرد، اما پلیس ایرلند دست به تحقیقات زد. الحسابی در جون ۲۰۱۶ در تحقیقات جاری در سویس شهادت داد. مرکز اروپایی حقوق اساسی و حقوق بشر به الحسابی کمک و اقدام‌های حقوقی علیه البوعینین را هماهنگ می‌کند. اقدام حقوقی در دابلین در همکاری با شبکه عمومی اقدام حقوقی در جریان است.
عراق کشف گوری دسته‌جمعی در حمام‌العلیل در جنوب موصل
رادیو زمانه ۷ نوامبر ۲۰۱۶ ارتش عراق در مسیر پیشروی به سوی موصل، گوری دسته‌جمعی با حدود یکصد جسد کشف کرده است. سر اجساد از بدن جدا شده و شناسایی هویت قربانیان به دلیل گذر زمان میسر نیست. به احتمال زیاد قربانیان این گور جمعی، متعلق به اعدام‌های دسته جمعی در تابستان ۲۰۱۴ هستند. داعش در زمان تصرف بخش‌های بزرگی از عراق، گروه‌های زیادی به ویژه آنها را که مقاومت می‌کردند، اعدام کرد. گزارشی دیگر: تحقیق درباره گور جمعی حاوی اجساد سر بریده در نزدیکی موصل
بریتانیا شکایت از دادگاه حریم خصوصی به دادگاه اروپا
دیده بان حقوق بشر ۷ نوامبر ۲۰۱۶ این سازمان و شش فرد با شکایت از دادگاه حقوق بشر اروپا درخواست کردند که دادگاه اختیارات تحقیقاتی بریتانیا اعلام کند که آیا ستاد ارتباطات عمومی آنها را تحت مراقبت و تجسس قرار داده است یا خیر. در این شکایت در تاریخ ۴ نوامبر ۲۰۱۶ همچنین درخواست شده که غیرقانونی بودن این مراقبت مشخص شود. پیش از این، چنین درخواستی در سال ۲۰۱۵ نزد دادگاه بریتانیا مطرح شده بود. در شکایت پیشین، دادگاه ادعای شاکیانی را که ساکن بریتانیا نبودند، رد کرد ولی آشکار نکرد که آنها مورد تجسس و مراقبت قانونی بوده اند یا فقط علیه آنها جاسوسی شده است.
حقوق مدنی و سیاسی
فرانسه گزارش تازه ـ انتقاد شدید از وضعیت اضطراری یک ساله
فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر ۷ نوامبر ۲۰۱۶ فدراسیون امروز با انتشار گزارش «اقدام‌های ضدتروریسم و حقوق بشر: استثنا قاعده می‌شود» به زبان انگلیسی، اعلام کرد: برقراری وضعیت اضطراری در فرانسه به موارد بی‌شمار نقض حقوق بشر انجامیده است. فدراسیون متاسف است که این وضعیت استثنایی که در پی حمله‌ی تروریستی ۱۳ نوامبر ۲۰۱۵، بنا بود فقط ۱۲ روز ادامه یابد، هنوز برقرار است. این گزارش ناسازگاری واکنش دولت فرانسه به سیل اخیر حمله‌های تروریستی را با حقوق اساسی و تأثیر آن بر مسلمانان در فرانسه را نشان می‌دهد که در خطر بدنام شدن و گسست ارتباطات اجتماعی خود به سر می‌برند. فدراسیون اعلام کرد: «از نوامبر ۲۰۱۵ به بعد، اصل اساسی برابری از طریق یک رشته اقدام‌ها علیه بخشی از مردم به‌شدت تضعیف شده است. اقدام‌های دولت‌مردان فرانسه نشانه‌ای از پس‌روی جدی در حاکمیت قانون است.»
مجارستان گزارش تازه شش سال حمله علیه حاکمیت قانون را محکوم می‌کند و خواهان واکنش اتحادیه‌ی اروپا است
فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر ۴ نوامبر ۲۰۱۶ در گزارش تازه‌ای که امروز با عنوان «مجارستان: دمکراسی در خطر» منتشر شد، فدراسیون اعلام کرد: از زمان به قدرت رسیدن نخست‌وزیر ویکتور اُربان در سال ۲۰۱۰ حقوق بشر و حاکمیت قانون در مجارستان زیر حمله‌ی مداوم قرار داشته است. فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر از دولت می‌خواهد به این تهاجم پایان دهد و اتحادیه‌ی اروپا را به واکنشی نیرومند و فوری فرا می‌خواند حتا تا حدِ به اجرا گذاشتن ماده‌ی ۷ عهدنامه اتحادیه‌ی اروپا که می‌تواند به تعلیق حقوق مجارستان در عهدنامه‌ها بیانجامد. این گزارش ۸۴ صفحه ای تأثیر سوء قانون اساسی تازه ـ قانون بنیادین ـ و بیش از ۶۰۰ قانون مصوب از سال ۲۰۱۰ به بعد را بر حقوق بشر در بخش‌های مختلف و تأثیر منفی آنها بر جدایی قوا ـ که عنصر اساسی دمکراسی و حاکمیت قانون است ـ شرح می‌دهد.
ترکیه دستگیری و حبس خودسرانه دکتر سردار کُنی و آزادی اسماعیل آکبُلوت
فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر ۴ نوامبر ۲۰۱۶ برنامه‌ی نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر از دستگیری دکتر سردار کُنی، نماینده بنیاد حقوق بشر ترکیه در چیزره و رئیس پیشین اتاق پزشکی سیرناک، و آزادی آقای اسماعیل آکبُلوت، رئیس جامعه‌ی حقوق بشر در حکاری مطلع شده است. دکتر کُنی روز ۱۹ اکتبر ۲۰۱۶ پس از حضور در دادستانی چیزره دستگیر شد. حکم جلب او به‌خاطر حرفه پزشکی او و ارایه خدمات پزشکی در چیزره طی درگیری مسلحانه شدید صادر شده بود. تحقیقات علیه او به اتهام «ارایه درمان به مبارزان» در جریان است.
بریتانیا نخست وزیر ترزا مِی «وکلای چپ حقوق بشری» را محکوم کرد
مرکز اروپایی حقوق اساسی و حقوق بشر نوامبر ۲۰۱۶ نخست وزیر بریتانیا ترزا مِی در کنفرانس حزب محافظه‌کار در ۵ اکتبر ۲۰۱۶ در بیرمنگام گفت که امیدوار است از اقدام حقوقی «وکلای چپ حقوق بشری» در زمینه جنایت‌های جنگی نیروهای نظامی بریتانیا جلوگیری کند. در ژانویه ۲۰۱۴، مرکز اروپایی حقوق اساسی و حقوق بشر و موسسه وکلای دادگستری حامی منافع عمومی (PIL) شکایتی کیفری را با ارایه ۸۵ مورد شکنجه نظاممند و تعدی سربازان بریتانیایی در عراق به دادگاه بین‌المللی جزایی در لاهه تقدیم کردند. در پی آن، دادستان اصلی دادگاه بین‌المللی جزایی تحقیقات مقدماتی علیه بریتانیا را گشود. تحقیقات داخلی در بریتانیا تاکنون فقط به فرد فرد سربازان حاضر در درگیری توجه کرده‌اند و به مسوؤلیت چهره های ارشد نظامی یا سیاسی توجهی نداشته اند. در پی این شکایت، موسسه وکلای دادگستری حامی منافع عمومی زیر فشار شدید سیاسی و مالی قرار گرفت و ناگزیر در آگوست ۲۰۱۶ تعطیل شد.
ایران
جهانی سازی & حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
ازبکستان نامه مشترک به اعضای پارلمان اروپا: توافقنامه نساجی با اتحادیه‌ی اروپا را رد کنید
فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر ۸ نوامبر ۲۰۱۶ هجده سازمان جامعه‌ی مدنی، از جمله فدراسیون، و سه شرکت خصوصی با انتشار نامه ای به اعضای کمیته تجارت پارلمان اروپا، از آنها خواستند در مقابل توافقنامه همکاری و مشارکت و تجارت دو جانبه در زمینه نساجی با ازبکستان تسلیم نشوند.
| ایتالیا سیاست پناهندگی اروپا، علت خشونت علیه پناهجویان | آمریکا اعتراض بومیان آمریکا به خط لوله داکوتای شمالی |
ایران
| جعفر عظیم زاده: کارگران و معلمان را چه به ستایش از شاهان؟ | چرا بلوچها با امکانات و شرایط ۱۰۰ سال قبل زندگی می‌کنند؟ |
حقوق نسل سوم: توسعه، صلح، محیط زیست…
ده مقاله در باره‌ی جنگ سرد تازه و یک تأمل
دیده بان اشتباهات بشر ۲۶ اکتبر ۲۰۱۶ به نقل از بنیاد فراملی پژوهش در باره‌ی صلح و آینده در سوئد: در چهار ماه گذشته، در بلاگ همکاران این بنیاد، ۱۰ مقاله در باره‌ی جنگ سرد تازه منتشر شده است. صدها مطلب عالی و پر محتوا نیز در شبکه های اجتماعی وجود دارد. با وجود این‌که جنگ سرد تازه با جنگ سرد نخست (که در ۱۹۸۹ پایان یافت) متفاوت است، شکی نداریم که چنین جنگی در جریان است و خطر درگیری نظامی بین کشورهای عضو ناتو و روسیه افزایش یافته است. از جمله دلایل این جنگ سرد، گسترش طلبی ناتو پس از ۱۹۹۴، نحوه فروپاشی و متلاشی کردن یوگسلاوی، اوکرایین و سوریه و نیز قدرت سیاسی و حقانیت رو به کاهش سریع غرب در نظام جهانی است. تأملی در باره‌ی سهم سیاست امنیتی و رسانه‌ها در بستن جامعه باز نشان می‌دهد که در نتیجه ارتباط بین این دو، این رسانه‌ها بیش از پیش روسیه را در پیدایش وضعیت تازه مقصر می دانند. گرچه روسیه به یقین بی تقصیر نیست و به‌طورِ معمول در هر گیری دو طرف وجود دارد، این تقصیرگذاری نشانه کاهش توانایی (دانش) و اراده (استقلال اقتصادی و فکری و شجاعت) رسانه‌های متعلق به شرکت‌ها در طرح پرسش های انتقادی است.
دفاع از حقوق بشر
بریتانیا اعضای خانواده سلطنتی باید مساله شکنجه و مجازات اعدام را در بحرین مطرح کنند
ریپریو ۵ نوامبر ۲۰۱۶ دولت باید اطمینان حاصل کند که اعضای خانواده سلطنتی بریتانیا در دیدار هفته آینده از بحرین مساله شکنجه و مجازات اعدام را مطرح کنند. پرنس چارلز و داشس کورنوال قرار است از تاریخ ۷ تا ۱۱ نوامبر ۲۰۱۶ از بحرین دیدار کنند. دولت اعلام کرده است که این سفر روابط دوجانبه را تقویت خواهد کرد. این دیدار در زمانی انجام می‌شود که مردی بیگناه پس از اقرار زیر شکنجه در خطر اعدام است. محمد رمضان، پلیس و پدر سه فرزند، در سال ۲۰۱۴ پس از شرکت در اقدام اعتراضی دستگیر شد.
سودان محاکمه و آزار مداوم قضایی علیه ۶ مدافع حقوق بشر
کامبوج ادامه حبس خودسرانه چند مدافع حقوق بشر
کنیا دادگاه عالی دستور اجرای فوری قانون سازمان‌های منفعت عمومی را داد
آمریکا چرا بیش از یک میلیون نفر با معترضان سرخ‌پوست ابراز همبستگی کردند؟
ترکیه سردبیر متواری «جمهوریت»: ترکیه به سوی فاشیسم می‌رود
ایران
سیاست آپارتاید در باره بهائیان ایران را متوقف کنید
جامعه‌ی دفاع از حقوق بشر در ایران ۷ نوامبر ۲۰۱۶ در پی گزارش‌های متعدد جامعه‌ی بهائیان از ابعاد نقض حقوق مدنی و اقتصادی و فرهنگی بهائیان ایران و نامه‌ی سرگشاده‌ی مورخ ۱۶ شهریور نماینده‌ی ارشد جامعه‌ی جهانی بهایی در سازمان ملل خطاب به رئیس جمهوری اسلامی ایران، سیاست اعمال فشار و تجاوز به حقوق و اموال بهائیان ایران گستردگی بیشتری یافته است. از جمله طی روزهای ۱۲ و ۱۳ آبان متجاوز از ۱۰۰ محل کسب بهائیان به ویژه در شهرهای قائم‌شهر ، ساری، نوشهر و کرج بدون هیچ‌گونه مجوز قانونی و حکم قضایی توسط ماموران اداره اماکن عمومی پلمپ شده‌اند. مصادره‌ی زمین‌های زراعتی و املاک و تخریب منازل مسکونی و ساختمان‌های بهائیان هم رو به فزونی است… «جامعه‌ی دفاع از حقوق بشر در ایران» ضمن محکوم کردن اعمال مستمر سیاست آپارتاید در باره هموطنان بهائی، یک‌بار دیگر مسؤولیت رئیس جمهور در اجرای اصول ۱۴ و ۲۲ قانون اساسی جمهوری اسلامی را خاطرنشان می‌سازد… گزارش خبری: پلمپ بیش از صد فروشگاه متعلق به بهاییان در سراسر ایران
موسیقیدان ها و فعالان مبارزه برای آزادی هنرمندان زندانی را آغاز کردند
عفو بین‌الملل ۸ نوامبر ۲۰۱۶ این سازمان و گروه سرشناس موسیقی کیوسک از هنرمندان و مردم جهان خواستند به‌مبارزه با درخواست آزادی فوری و بدون‌قیدوشرط هنرمندان زندانی، از جمله یک موسیقی دان و یک فیلمساز که در زندان اوین در اعتصاب غذا هستند، بپیوندند. دو برادر، موسیقیدان مهدی رجبیان و فیلمساز حسین رجبیان در حال حاضر حکم سه سال زندان را می‌گذرانند. آنها در سال ۲۰۱۵ پس از محاکمه‌ی ناعادلانه در دادگاه انقلاب اسلامی به اتهام «اهانت به مقدسات اسلامی» و «فعالیت های غیرقانونی سمعی بصری» محکوم شدند. روز ۲۸ اکتبر ۲۰۱۶ این دو اعتصاب غذای دوم خود علیه حبس را آغاز کردند. هنرمند سوم، کیوان کریمی، نیز در ارتباط با فعالیت هنری خود به اتهام «اهانت به مقدسات اسلامی» به شش سال زندان محکوم شده است و در خطر زندان به سر می‌برد.
زنان
مداخله در نشست ۵۹ کمیسیون حقوق بشر و حقوق مردم آفریقا در باره‌ی حقوق زنان
فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر ۴ نوامبر ۲۰۱۶ فدراسیون و ۴۰ سازمان عضو آن در آفریقا از تصمیم اتحادیه‌ی آفریقا برای انتخاب سال ۲۰۱۶ به‌عنوان سال حقوق بشر آفریقا با توجه ویژه به حقوق زنان استقبال می‌کنند. ترجمه تعهدات کشورهای آفریقایی به پیشرفت مشخص در بهبود حقوق زنان در سراسر قاره از اهمیت اساسی برخوردار است. زنان آفریقا هنوز باید اغلب با مفاهیم و رفتارهای کلیشه ای، هنجارها و رویه های تبعیضآمیزی مقابله کنند که از بهره مندی آنها از حقوق شان جلوگیری می‌کنند و منشأ بسیاری از شکل های خشونت در حوزه عمومی و خصوصی هستند. با وجود این‌که اکثر کشورهای آفریقا عهدنامه های بین‌المللی و منطقه ای در مورد محافظت از حقوق زنان را تصویب کرده‌اند، بسیاری از مفاد آنها رعایت نمی شوند، زیرا در قوانین ملی گنجانده نشده‌اند و به اجرا در نمی آیند.
آمریکا احترام به یک فمینیست؛ صف طولانی در جایی به جز صندوق‌های رأی
ایران ساختار مردانه قدرت زنان را به بازی نمی‌گیرد
فرهنگ و اندیشه
ایران
آرمان‌شهر
کتابخانه آنلاین حقوق بشر آرمان‌شهر
هدف از راه‌اندازی کتابخانه آنلاین حقوق بشر ایجاد جامع‌ترین پایگاه اطلاعاتی در این زمینه است. کوشش ما بر این است که تمام عهدنامه‌ها و اسناد حقوق بشری به زبان فارسی را در یک کتابخانه مجهز گرد آوریم. اسناد و مطالب موجود را از وبگاه‌های مختلف برگرفته‌ایم و در همه جا کوشیده‌ایم منبع نشر ترجمه آنها را ذکر و منبع اصلی این اسناد را نیز ارایه کنیم تا خواننده علاقه‌مند و آشنا به زبان دیگر بتواند از آن بهره ببرد.»
انتشارات آرمان‌شهر/ حقوق بشر و عدالت
در این بخش، مجموعه کتاب‌ها و جزوه‌های منتشر شده توسط آرمان‌شهر در این حوزه را به صورت آنلاین دریافت و مطالعه کنید.
در این بخش مجموعه انتشارات، مقاله‌ها، اسناد، اعلامیه‌ها و هرآن‌چه را از دیدگاه آرمان‌شهر به جهان و جهانیان تعلق دارد مطالعه کنید.
«هفت‌روز نامه های حقوق بشر» (افغانستان، بین المللی، و زنان) در خدمت اطلاع رسانی مسئولانه گام بر می‌دارند اما محتوای خبرها لزوما تعیین کننده خط مشی آرمان‌شهر نیست.
منابع این شماره: اخبار روز، بی بی سی فارسی، جامعه‌ی دفاع از حقوق بشر در ایران، دویچه وله، دیده بان اشتباهات بشر، دیده بان حقوق بشر، رادیو فردا، رادیو زمانه، ریپریو، عفو بین الملل، فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر، گویا نیوز، مرکز اروپایی حقوق اساسی و حقوق بشر، نقد اقتصاد سیاسی
