شهلا رستمی
“جون بائز”، خواننده ترانه های فولک آمریکائی که چهره و صدایش همه جنبش های سالهای ۶۰ و ۷۰ را همراهی کرده است، از روز ۴ تا ۱۴ ژوئن در یکی از سالن های بسیار بنام ترانه خوانی پاریس، المپیا، برنامه اجرا خواهد کرد. درخواست برای این کنسرت ها آنچنان بالاست که مسئولان تصمیم گرفتند ۴ کنسرت دیگر را نیز برای ماه فوریه آینده برنامه ریزی کنند.
“جون بائز” ۷۷ ساله، که اکنون ۶۰ سال سابقه هنری دارد، در خانواده ای بزرگ شد که پدر آن کارشناس فیزیک اتمی بود. او سپس به عنوان خواننده ی بسیار مورد علاقه همگان، درسال ۱۹۵۹ در کنسرت تاریخی “وود استاک”، در حالی شرکت کرد که باردار بود. جالب اینجاست که “جون بائز” ، سبب سرشناسی یار زندگی اش “باب دیلن” شد که پاسخش را با بی چشم و روئی داد. “استیو جابز” هم یکی دیگر از مردانی بود که در زندگی وی سهیم گردید. از اهمیت او در دنیای ترانه ی آن دوران باید گفت که بیتل ها خواستار دیدار با وی شده بودند. آنها به هنگام این دیدار آن چنان دست و پای خود را گم کرده بودند که خود را با لکنت زبان معرفی کردند…
شهرت جهانی “جون بائز” و سهم گرفتنش در اعتراضات مدنی از جمله در راهپیمای سال ۱۹۶۳، برای دستیابی سیاهپوستان به حقوق مدنی، در کنار “مارتین لوتر کینگ” و سپس علیه جنگ در ویتنام، دیکتاتوری ژنرال ها در یونان و “فرانکو” در اسپانیا را در بر می گیرد. او همچنین به دخالت نظامی آمریکا در عراق، سرکوب رهبران کشورهای بلوک شرق و نا آرامی های کامبوج، شیلی، چین و اسرائیل اعتراض کرده بود. طبیعتأ هواداری از حقوق زنان و هم جنس گرایان نیز در دستور کار وی قرار داشت.
وفاداری به باورهای شهروندی و حقوق بشری اش به سان وفاداری به سبکی بود که در این سالها و ضبط حدود ۳۰ آلبوم در موسیقی به کار گرفته بود. شاید همین هم دلیل دیر پائی او و حفظ هوادارانش باشد.
“جون بائز” ، پس از ده سال سکوت، پیش از آغاز این دوره کنسرت ها، آلبومی به نام “زمزمه باد” را روانه بازار کرد که مجموعه ای است از آهنگ های قدیمی او. “جون بائز” در مورد صدایش می گوید : فراموش نکنیم که صدا از یک عضله بیرون می آید و او با پیر شدن دیگر نمی تواند نت های بسیار بالا را بخواند. افزون بر آن اگر قرار نباشد در استودیو یا در دوره کنسرت بخواند، به صدایش چندان رسیدگی نمی کند.
“جون بائز” همچنین به ویدئوئی اشاره می کند که سالها پیش زنی آن را در “کلوب ۴۷″، در نزدیکی بوستون، کلوبی که در آن موسیقی جاز نواخته می شد و دانشجویان و استادان به آن رفت و آمد می کردند، گرفته بود. در این ویدئو ، که به مدت نیم قرن در جای یخی نگه داشته شده بود، “جون بائز” در حال خواندن دیده می شود. “جون بائز” می گوید صدای آن روزش به دلیل صافی و لطافتش امروز نیز او را شگفت زده می کند.
حال در برابر این پرسش که پس از این دوره کنسرت های خداحافظی چه خواهد کرد، می گوید : وقت خود را به نقاشی و مدیتیشن خواهد گذراند. گفتنی است که او سال گذشته نمایشگاهی به نام “خُل ها” با پانزده اثر از شخصیتهائی بر پا کرد که به “آشوبگران” معروف هستند. در میان آنها تصاویر “مارتین لوترکینگ”، “مالالای” و “هری بلافونته” دیده می شوند.
