کارزار «واژه‌ها مهم‌اند: ۶۱ واژه، ۶۱ روز برای مقابله با خشونت جنسی و جنسیتی»
بنیاد آرمان شهر-OPENASIA و دیدهبان زنان برای عدالت در گذار (ObservatoryWJT#)
واژه‌ها مهم‌اند زیرا به ما اجازه می‌دهند چشمان خود را باز نگه داریم و مسیر درست را بیابیم. ما در این دوره، میخواهیم هر روز، تعریف جامع یک واژه را با هم بخوانیم و رابطه آن را با دیگر مفاهیم مربوط به خشونت جنسی و جنسیتی بدانیم. چرا که بدون دانستن این تعاریف دقیق، نمیتوانیم راه‌حل‌های موثری بیابیم و با دیگران به گفت‌گو بنشینیم. این اولین باری است که مجموعه‌ی این واژه‌گان در قالب یک کتاب به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، عربی و فارسی گردهم آمده است.
واژه ۵، روز ۵
ازدواج
(MARRIAGE)
ازدواج رابطه‌ای است که قانون بین دو شخص از هر جنسیتی که به این پیوند رضایت داده باشند، به رسمیت شناخته است.[i]
ازدواج‌های کودکان، زودهنگام و اجباری
(CHILD, EARLY and FORCED MARRIAGES)
ازدواج اجباری هنگامی رخ می‌دهد که حداقل یکی از طرفین به‌طور کامل، آزادانه و واقعی به این پیوند حقوقی[ii] رضایت نداده یا نمی‌تواند به آن پایان دهد، «از جمله در نتیجه اجبار و فشارهای شدید اجتماعی یا خانوادگی.»[iii] شکل‌های متفاوت زیادی از ازدواج اجباری وجود دارد، از جمله ازدواجی که همسر، پدر و مادر، خانواده یا جامعه محلی[iv] اجبار کنند. ازدواج اجباری همچنین در شرایطی اتفاق می‌افتد که قانون‌ها یا رویه‌های داخلی متجاوز را مجاز یا ترغیب به ازدواج با قربانی، معمولاً با رضایت خانواده وی، برای فرار از مجازات‌های کیفری می‌کند.[v]
ازدواج کودکان و ازدواج زودهنگام هر دو در شرایطی رخ می‌دهند که حداقل یکی از طرفین کودک زیر هجده سال است.[vi] ازدواج زودهنگام همچنین به مواردی اشاره دارد که در آن سن قانونی در چارچوب حقوقی داخلی زیر هجده سال است[vii] و همچنین وقتی شخصی بالای هجده سال سن دارد اما به نظر نمی‌رسد به علت «سطح رشد جسمی، عاطفی، جنسی و روانی ـ اجتماعی یا نداشتن اطلاعات در مورد گزینه‌های زندگی فرد»[viii] بتواند آگاهانه رضایت بدهد. ازدواج‌های کودکان و زودهنگام به‌عنوان ازدواج اجباری[ix] توصیف می‌شوند زیرا کودکان از نظر حقوقی قادر به دادن رضایت برای ورود به چنین پیوندی تلقی نمی‌شوند.[x]
خطر ازدواج‌های کودکان، زودهنگام و اجباری (CEFM) یا افزایش این خطر ناشی از عوامل بی‌شماری است. این عوامل ممکن است ترکیبی یا متداخل باشند، از جمله در موارد زیر:
ـ فقر، به‌ویژه هنگامی که پول و یا کالا در ازای ازدواج عرضه می‌شود. با این کار ازدواج راهی برای کمک به تامین نیازهای بقیه اعضای خانواده است؛[xi]
ـ دیگر عوامل اقتصادی ـ اجتماعی، از جمله زمانی که ازدواج‌های کودکان، زودهنگام و اجباری به خانواده‌ها یا طایفه‌ها امکان ایجاد اتحاد، تقویت همبستگی و پیوند بین گروه‌ها یا حفظ حقوق مالکیت و وراثت را می‌دهد.
ـ قانون‌ها و رویه‌ها و مقررات ناکافی و زیان‌بار عرفی، سنتی، مذهبی یا قبیله‌ای؛[xii]
ـ نیاز به محافظت و امنیت، در بسیاری موارد با این ایده که ازدواج‌های کودکان، زودهنگام و اجباری «به نفع دختر» است، به‌ویژه در مناطقی که دختران در معرض خطر آزار و اذیت و تعرض جسمی یا جنسی[xiii] قرار دارند و در درگیری‌ها و شرایط اضطراری انسانی؛[xiv]
ـ مهاجرت؛[xv]
ـ به‌اصطلاح غرور و آبروی خانواده، از جمله مقابله با تجاوز جنسی یا عواقب حاملگی خارج از ازدواج؛
ـ عدم آموزش و حساسیت‌برانگیزی.[xvi]
گرچه ازدواج‌های کودکان، زودهنگام و اجباری بر همه جنس‌ها تأثیر می‌گذارد، این رویه به‌ویژه علیه زنان و دختران بسیار رایج است و در اساس با ارزش‌های ریشه‌دار مردسالارانه و هنجارهای جنسیتی، نابرابری‌ها، تبعیض و کلیشه‌ها پیوند دارد. به نظر سازمان ملل متحد، «دختران به میزان بی‌تناسبی در معرض این رویه قرار دارند: در حدود پنج برابر بیشتر از پسران» [xvii]و هر سال حداقل ۱۵ میلیون دختر به ازدواج اجباری تن می‌دهند.[xviii] به اعلام یونیسف و صندوق جمعیت سازمان ملل متحد، تا سال ۲۰۳۰، «بیش از ۱۵۰ میلیون دختر دیگر ممکن است قبل از هجدهمین سالگرد تولد خود ازدواج کنند.» [xix]
ازدواج‌های کودکان، زودهنگام و اجباری نوعی خشونت جنسی و جنسیتی است که منجر به افزایش اعمال خشونت جسمی، روانی، جنسی و اقتصادی و تبعیض می‌شود.[xx] به‌عنوان مثال، ازدواج‌های کودکان، زودهنگام و اجباری تقریباً به‌طور مستقیم منجر به خشونت جنسی، به‌ویژه تجاوز در زناشویی و احتمالاً بارداری اجباری یا زودهنگام می‌شود. این ازدواج‌ها همچنین ممکن است از برده‌داری جنسی ناشی یا منجر به آن شود.[xxi] ازدواج‌های کودکان، زودهنگام و اجباری همچنین مانع از این می‌شود که شخصِ زیر اجبار، یعنی به‌طور عمده زنان و دختران، در مورد جنبه‌های اصلی زندگی خود مانند تحصیل، کار، بهداشت، داشتن فرزند، تمایل جنسی و یا تعامل‌های اجتماعی[xxii] آزادانه انتخاب کنند و منجر به نقض بسیاری از حقوق اساسی می‌شود.
ازدواج‌های موقت
(TEMPORARY MARRIAGES)
ازدواج موقت، همچنین به‌عنوان «ازدواج قراردادی»، «ازدواج تابستانی»،[xxiii] «ازدواج متعه» («ازدواج برای لذت»)[xxiv] یا «ازدواج توریستی» [xxv]خوانده می‌شود و به شرایطی گفته می‌شود که خانواده یکی از اعضای خانواده، به‌ویژه یکی از دختران را برای درآمد مالی در یک ازدواج کوتاه مدت به فروش می‌رساند.[xxvi] ازدواج موقت نوعی از ازدواج کودکان و ازدواج اجباری است. این عمل به‌ویژه در کشورهایی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا شناخته شده است، مانند مصر که گفته می‌شود دختران برای ازدواج به مردان ثروتمندی فروخته می‌شوند که در هنگام تعطیلات خود از آن‌ها بهره‌برداری می‌کنند و سپس آن‌ها را به خانواده بر می‌گردانند تا دوباره ازدواج کنند.[xxvii] بنا بر گزارش‌ها، برخی از دختران حتی پیش از رسیدن به هجده سالگی حدود شصت بار ازدواج کرده‌اند .[xxviii]
مدت ازدواج بین دختران و گردشگران معمولاً بر اساس برنامه سفر بین طرفین مورد توافق قرار می‌گیرد.[xxix] در این مدت، دختران را می‌توان مجبور به مسافرت به کشورهای دیگر کرد که در آن‌ها مورد بهره‌برداری و به‌ویژه در معرض فحشای اجباری[xxx] قرار می‌گیرند یا برای برده‌داری جنسی فروخته می‌شوند.[xxxi]
ازدواج‌های کودکان، زودهنگام و اجباری در حقوق بین‌المللی ممنوع است. بدین ترتیب، کنوانسیون رضایت به ازدواج، حداقل سن ازدواج و ثبت ازدواج مصوب سال ۱۹۶۴ خاطرنشان می‌کند که «هیچ ازدواجی را نمی‌توان بدون رضایت کامل و آزاد هر دو طرف به‌طور قانونی انجام داد.»[xxxii] ازدواج و بنیاد گذاشتن خانواده بر پایه رضایت آزادانه و کامل با حقوق بشر مورد شناسایی در اعلامیه جهانی حقوق بشر و دیگر عهدنامه‌های بین‌المللی[xxxiii] سازگار است.[xxxiv] دولت‌ها موظفند از ازدواج‌های کودکان، زودهنگام و اجباری پیشگیری کنند و آن‌ها را از میان بردارند و عدالت را در مورد مرتکبان آن‌ها به اجرا بگذارند.[xxxv] این ممنوعیت همچنین در معاهده‌های بین‌المللی و منطقه‌ای منع خشونت در این زمینه مانند استثمار جنسی، قاچاق انسان (از جمله قاچاق جنسی)، فحشای اجباری، کودک‌آزاری و خشونت و تبعیض مبتنی بر جنسیت وجود دارد.[xxxvi]
همان‌طور که در رویه حقوقی دادگاه‌های ترکیبی نشان داده شده است، هر گاه عناصر لازم و متناسب موجود باشد، کلیه شکل‌های ازدواج اجباری را می‌توان بر اساس حقوق بین‌المللی جزایی به‌عنوان جنایت ضد بشریت یا «دیگر اقدام‌های غیر انسانی» مورد پیگرد قانونی قرار داد.[xxxvii]
مرتبط با این بخش: رضایت (آگاهانه)، رضایت برای فعالیت جنسی، خشونت و تبعیض مبتنی بر جنسیت، برده‌داری (جنسی)، اعمال، رفتارها و مجازات‌های ظالمانه، غیر انسانی یا تحقیرآمیز، قاچاق (انسان/جنسی)، فحشای اجباری، کودک‌آزاری، استثمار (جنسی)
برای خواندن مطلب به انگلیسی با جستجوی کلمه مورد نظر در متن انگلیسی کتاب به این لینک مراجعه کنید.
#Armanshahr_Foundation_OPENASIA_آرمان شهر
#کارزار_واژه‌ها_مهم‌اند_۶۱_واژه_۶۱_روز_برای_مقابله_با خشونت_جنسی_و_جنسیتی
#انتشارات آرمان شهر| Armanshahr Publishing
——————————
پانوشت‌ها:
[i] فرهنگ میریام وبستر، «ازدواج»، https://dictionary.cambridge.org/fr/dictionnaire/anglais/marriage؛ فرهنگ کمبریج، «ازدواج»، در https://dictionary.cambridge.org/fr/dictionnaire/anglais/marriage
[ii] برای مثال، نگاه کنید به شورای اروپا، مجمع پارلمانی، قطعنامه ۱۴۶۸(۲۰۰۵) در مورد ازدواج‌های اجباری و ازدواج کودکان، ۵ اکتبر ۲۰۰۵، بند ۴؛ شورای اروپا، مجمع پارلمانی، قطعنامه ۲۲۳۳(۲۰۱۸)، ازدواج اجباری در اروپا، ۲۸ ژوئن ۲۰۱۸، بند ۳.
[iii] شورای حقوق بشر، پیشگیری و پایان دادن به ازدواج کودکان، ازدواج‌های زودهنگام و اجباری، گزارش دفتر کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، A/HRC/26/22، ۲ آوریل ۲۰۱۴ («شورای حقوق بشر، گزارش پیشگیری و و پایان دادن به ازدواج کودکان، ازدواج زودهنگام و اجباری ۲۰۱۴»)، بند ۶.
[iv] از جمله شکل‌های دیگر ازدواج اجباری برده‌داری ارثی، قاچاق یا فرزندخواندگی به‌منظور ازدواج اجباری است. نگاه کنید به پروژه I Do در کانادا، “انواع ازدواج اجباری”، در http://idoproject.ca/types-of-forced-marriage/.
[v] کمیته رفع تبعیض علیه زنان و «کمیته حقوق کودک»، توصیه عمومی / نظر عمومی مشترک شماره ۳۱ کمیته رفع تبعیض علیه زنان و شماره ۱۸ کمیته حقوق کودک در مورد اقدام‌های زیان‌بار، CEDAW/C/GC/31 – CRC/C/GC/18، ۱۴ نوامبر ۲۰۱۴ («کمیته رفع تبعیض علیه زنان و کمیته حقوق کودک، توصیه مشترک در مورد اقدامات زیان‌بار»)، بند ۲۳.
[vi] کمیته رفع تبعیض علیه زنان و کمیته حقوق کودک، توصیه مشترک در مورد اقدام‌های زیان‌بار، منبع پیش‌گفته؛ شورای اروپا، قطعنامه ۱۴۶۸(۲۰۰۵) در مورد ازدواج‌های اجباری و ازدواج کودکان، منبع پیش‌گفته، بند ۷
[vii] شورای حقوق بشر، گزارش پیشگیری و پایان دادن به ازدواج کودکان، ازدواج زودهنگام و اجباری ۲۰۱۴، منبع پیش‌گفته، بند ۵.
[viii] نگاه کنید به E. Lowe، N. Kharoufeh، B. McKinley، E. McDonald، P. Alphonse، R. Boustani، M. Milivojevic و R. Fer-guson، تکوین واکنش‌های جهانی به ازدواج کودکان، ازدواج‌های زودهنگام و اجباری، مقاله درباره‌ی گستره جهانی برای مرکز حقوق کودک حق، ۲۰۱۷، ص ۷، در http://haqcrc.org/wp-content/uploads/2017/08/the-development-of-global-responses-to-child-early-and-forced-marriages.pdf
[ix] دفتر کمیسر عالی حقوق بشر (OHCHR)، «ازدواج کودکان، ازدواج‌های زودهنگام و اجباری، از جمله در محیط‌های بشردوستانه: تعریف»، در https://www.ohchr.org/en/issues/women/wrgs/pages/childmarriage.aspx
[x] برخی موارد استثنایی وجود دارد، به شرط آنکه کودک زیر ۱۶ سال نباشد، نگاه کنید به کمیته رفع تبعیض علیه زنان و کمیته حقوق کودک، توصیه مشترک در مورد اقدام‌های زیان‌بار، منبع پیش‌گفته، بند ۲۰. توجه داشته باشید که در قانون‌های داخلی، سن ازدواج اغلب به میزان قابل توجهی پائین است. این استثناها به دلیل ایجاد شکاف بالقوه حمایتی مورد انتقاد قرار گرفته است، به‌عنوان مثال، نگاه کنید به «ابتکار دختران، نه عروس‌ها» (Girls not Brides Initiative) که معتقد است دولت‌ها «باید قانون مشخص و منسجمی داشته باشند که هجده سالگی را به‌عنوان حداقل سن ازدواج تعیین کند و ضمانت‌های کافی باشد تا از رضایت والدین یا دیگر موارد استثنایی برای اجبار دختران به ازدواج استفاده نشود»، در https://www.girlsnotbrides.org/child-marriage-law/.
[xi] کمیته رفع تبعیض علیه زنان، توصیه عمومی شماره ۳۰ در مورد زنان در پیشگیری از درگیری، درگیری و موقعیت‌های پس از درگیری، CEDAW/C/GC/30، ۱ نوامبر ۲۰۱۳، بند ۶۲؛ سازمان جهانی بهداشت، اتحادیه بین پارلمانی، قانون‌های ازدواج کودکان، ازدواج‌های زودهنگام و اجباری در ۳۷ کشور آسیا و اقیانوسیه، ۲۰۱۶، ص ۸، در https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/246283/9789241565042-eng.pdf؟sequence=1.
[xii] این به‌عنوان مثال در مواردی است که سرپرستان دختران دارای اختیار قانونی از طرف آنان برای دادن رضایت به ازدواج هستند، نگاه کنید به کمیته رفع تبعیض علیه زنان و کمیته حقوق کودک، توصیه مشترک در مورد اقدامات زیان‌بار، منبع پیش‌گفته، بند ۲۱.
[xiii] Girls not Brides Initiative، «چرا ازدواج کودکان رخ می‌دهد؟»، در https://www.girlsnotbrides.org/why-does-it-happen.
[xiv] مجمع عمومی سازمان ملل، ازدواج کودکان، ازدواج‌های زودهنگام و اجباری، گزارش دبیرکل، A/71/253، ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۶، بند ۶۱.
[xv] کمیته رفع تبعیض علیه زنان و کمیته حقوق کودک، توصیه مشترک در مورد اقدامات زیان‌بار، منبع پیش‌گفته، بند ۲۳.
[xvi] شورای حقوق بشر، گزارش پیشگیری و پایان دادن به ازدواج کودکان، ازدواج‌های زودهنگام و اجباری ۲۰۱۴، منبع پیش‌گفته، بند ۱۸.
[xvii] نگاه کنید به صندوق جمعیت سازمان ملل متحد و یونیسف، به ازدواج کودکان پایان دهیم، صندوق جمعیت سازمان ملل متحد وبرنامه جهانی یونیسف برای تسریع اقدام به پایان دادن به ازدواج کودکان، ۲۰۱۸، در https://www.unicef.org/protection/files/Global_Programme_Child_Marriage_2018_Brochure-EN(1).pdf.
[xviii] دفتر کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل (OHCHR)، توصیه‌هایی برای اقدام علیه ازدواج کودکان و ازدواج‌های اجباری، ۲۰۱۷، ص ۵، در https://www.ohchr.org/Documents/Issues/Women/WRGS/CEFM/RecactionsationsForActionEbook.pdf.
[xix] صندوق جمعیت سازمان ملل متحد وبرنامه جهانی یونیسف برای تسریع اقدام به پایان دادن به ازدواج کودکان، به ازدواج کودکان پایان دهیم، ۲۰۱۸، منبع پیش‌گفته.
[xx] شورای اروپا، قطعنامه ۲۲۳۳(۲۰۱۸)، منبع پیش‌گفته، بندهای ۲، ۴.
[xxi] شورای اقتصادی و اجتماعی، قطعنامه ۶۰۸ (XXI)در مورد کنوانسیون تکمیلی الغای برده‌داری، تجارت برده، و نهادها و رویه‌های مشابه برده‌داری، ۳۰ آوریل ۱۹۵۶، ماده‌های ۱ و ۲؛ A. Adams (2018)، «برده‌داری جنسی: آیا علاوه بر برده‌گیری به این جنایت نیاز داریم؟»، Criminal Law Forum، دوره ۲۹، ص ۲۷۹-۳۲۳. نگاه کنید به بحث در دادگاه ویژه سیرا لئون (SCSL) در مورد نحوه پیگرد قانونی ازدواج اجباری در پرونده‌های دادستان علیه عیسی حسن سزی، موریس کالون و آگوستین گبائو (Issa Hassan Sesay, Morris Kallon and Augustine Gbao)، دادنامه، SCSL-04-15-T، ۲ مارس ۲۰۰۹؛ دادگاه ویژه سیرا لئون، دادستان علیه الکس تامبا بریما، بریما باززی کامارا و سانتیگی بوربور کانو (Alex Tamba Brima, Brima Bazzy Kamara and Santigie Borbor Kanu)، دادنامه تجدیدنظر، SCSL-2004-16-A، ۲۲ فوریه ۲۰۰۸، بندهای ۱۸۷-۲۰۳.
[xxii] تکوین واکنش‌های جهانی به ازدواج کودکان، ازدواج‌های زودهنگام و اجباری، مقاله درباره‌ی گستره جهانی برای مرکز حقوق کودک حق، ۲۰۱۷، منبع پیش‌گفته؛ شورای اروپا، قطعنامه ۲۲۳۳(۲۰۱۸)، منبع پیش‌گفته، بند ۲.
[xxiii] نگاه کنید به ECPAT International، مروری منطقه‌ای: استثمار جنسی کودکان در خاورمیانه و شمال آفریقا، ۲۰۲۰، صص ۳۴-۳۵، در https://www.ecpat.org/wp-content/uploads/2020/05/Regional-Overview-Sexual-Exploitation-of-Children-in-the-Middle-East-and-North-Africa-ECPAT-research.pdf.
[xxiv] همان، ص ۳۹.
[xxv] همان منبع؛ همچنین نگاه کنید به سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM)، مطالعه آزمایشی: ازدواج گردشگران در یمن، ۲۰۱۴، در https://publications.iom.int/system/files/pdf/tourist_marriage_yemen.pdf.
[xxvi] شورای حقوق بشر، گزارش پیشگیری و پایان دادن به ازدواج کودکان، ازدواج‌های زودهنگام و اجباری ۲۰۱۴، منبع پیش‌گفته، بند ۱۷.
[xxvii] مروری منطقه‌ای: استثمار جنسی کودکان در خاورمیانه و شمال آفریقا، ۲۰۲۰، منبع پیش‌گفته، ص ۳۴-۳۵.
[xxviii] اینتر پرس سرویس، «دختران زیر سن قانونی تابستان‌ها در مصر اجاره داده می‌شوند»، ۵ آگوست ۲۰۱۳، در http://www.ipsnews.net/2013/08/underage-girls-are-egypts-summer-rentals/.
[xxix] مروری منطقه‌ای: استثمار جنسی کودکان در خاورمیانه و شمال آفریقا، ۲۰۲۰، منبع پیش‌گفته، ص ۳۹.
[xxx] کمیته حقوق کودک سازمان ملل («کمیته CRC»)، ملاحظات پایانی در مورد گزارش‌های دوره‌ای ترکیبی دوم تا چهارم عراق، CRC/C/IRQ/CO/2-4، مارس ۲۰۱۵؛ همچنین، نگاه کنید به گزارش وزارت امور خارجه ایالات متحده، گزارش قاچاق انسان، ۲۰۱۹، در https://www.state.gov/wp-content/uploads/2019/06/2019- Trafficking-in-Persons-Report.pdf.
[xxxi] کمیسیون حقوق بشر، ادغام حقوق بشر زنان و دیدگاه جنسیتی: خشونت علیه زنان، گزارش گزارشگر ویژه در مورد خشونت علیه زنان، علل و پیامدهای آن، یاکین ارتورک، ضمیمه، E/CN.4/2006/61/Add.3، ۲۷ ژانویه ۲۰۰۶، بند ۳۶.
[xxxii] کنوانسیون سازمان ملل رضایت به ازدواج، حداقل سن ازدواج و ثبت ازدواج، ۷ نوامبر ۱۹۶۲ (لازم الاجرا از ۹ دسامبر ۱۹۶۴)، ماده ۱.
[xxxiii] میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی سازمان ملل (ICCPR)، ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ (لازم الاجرا از ۲۳ مارس ۱۹۷۶)، ماده ۲۳.۳؛ میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سازمان ملل (ICESCR)، ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶(لازم الاجرا از ۳ ژانویه ۱۹۷۶)، ماده ۱۰؛ کنوانسیون رفع کلیه شکل‌های تبعیض علیه زنان (CEDAW)، ۱۸ دسامبر ۱۹۷۹ (لازم الاجرا از ۳ سپتامبر ۱۹۸۱)، ماده‌های ۱۶(۲) و ۱۶(۱)(ب).
[xxxiv] مجمع عمومی سازمان ملل متحد، اعلامیه جهانی حقوق بشر (UDHR)، پاریس، ۱۰ دسامبر ۱۹۴۸، ماده ۱۶.
[xxxv] کمیته رفع تبعیض علیه زنان و کمیته حقوق کودک، توصیه مشترک در مورد اقدامات زیان‌بار، منبع پیش‌گفته.
[xxxvi] در مورد تعهدات دولت‌ها در رابطه با هر یک از این اصطلاح‌ها، نگاه کنید به تعریف‌های مربوطه در این واژه‌نامه.
[xxxvii] نگاه کنید به به دادگاه ویژه سیرا لئون، دادنامه سزی (Sesay) و دیگران، منبع پیش‌گفته، بند ۱۴۶۰؛ SCSL، دادنامه تجدید نظر بریما (Brima) و دیگران، منبع پیش‌گفته، بندهای ۱۸۷-۲۰۳؛ شعبه‌های فوق العاده در دادگاه‌های کامبوج، شعبه محاکمه، دادستان علیه Nuon Chea و Khieu Samphan، صدور دادنامه برای پرونده‌های قضایی، پرونده شماره ۰۰۲/۱۹-۰۹-۲۰۰۷/ECCC/TC، ۱۶ نوامبر ۲۰۱۸ بندهای ۳۶۸۶-۳۶۹۴.
