کارزار «واژه‌ها مهم‌اند: ۶۱ واژه، ۶۱ روز برای مقابله با خشونت جنسی و جنسیتی»
بنیاد آرمان شهر-OPENASIA و دیدهبان زنان برای عدالت در گذار (ObservatoryWJT#)
واژه‌ها مهم‌اند زیرا به ما اجازه می‌دهند چشمان خود را باز نگه داریم و مسیر درست را بیابیم. ما در این دوره، میخواهیم هر روز، تعریف جامع یک واژه را با هم بخوانیم و رابطه آن را با دیگر مفاهیم مربوط به خشونت جنسی و جنسیتی بدانیم. چرا که بدون دانستن این تعاریف دقیق، نمیتوانیم راه‌حل‌های موثری بیابیم و با دیگران به گفت‌گو بنشینیم. این اولین باری است که مجموعه‌ی این واژه‌گان در قالب یک کتاب به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، عربی و فارسی گردهم آمده است.
واژه ۳۰، روز ۳۰
حقوقِ تولیدمثل
(REPRODUCTIVE RIGHTS)
حقوق تولیدمثل[i] یا «حقوق جنسی و تولیدمثل» حقوق بشری است که حقوق افراد را در آزادی تولیدمثل و دسترسی به بهداشت تولیدمثلی به رسمیت می‌شناسد و تضمین می‌کند.[ii] همان‌طور که در «کنفرانس بین‌المللی جمعیت و توسعه» تأکید شد، این حقوق «به همه زوج‌ها و افراد اجازه می‌دهد تا تعداد و فاصله بین فرزندان و زمان تولد آن‌ها را آزادانه و مسئولانه تصمیم بگیرند و با داشتن اطلاعات و امکانات لازم برای این کار از حق دستیابی به بالاترین استاندارد بهداشت جنسی و تولیدمثل برخوردار باشند. این حق همچنین حق تصمیم‌گیری درباره تولیدمثل عاری از تبعیض، اجبار و خشونت است که در اسناد حقوق بشر بیان شده است.»[iii] حقوق جنسی و تولیدمثل شامل دسترسی رایگان به طیف کاملی از خدمات بهداشتی، کالاها و امکاناتی است که بهره‌مندی کامل از حقوق بهداشت جنسی و تولیدمثل را تضمین می‌کند.[iv]
نقض این حقوق، مانند تصمیم‌گیری در مورد سلامت جنسی و تولیدمثلی یک فرد بدون رضایت آگاهانه او به منزله خشونت جنسی و جنسیتی است.[v] نقض حقوق جنسی و تولیدمثل، به دلایل مختلف، از جمله دلایل زیست‌شناختی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی،[vi] بیشتر و به‌طور بی‌تناسبی بر زنان و دختران تاثیر دارد.[vii] کلیشه‌های جنسی زیان‌بار و همچنین شکل‌های مختلف و متقاطع تبعیض و خشونت مبتنی بر جنس یا جنسیت منجر به نقض حقوق زنان در بهداشت جنسی و تولیدمثل می‌شود.[viii] در حقیقت، جلوگیری از بهره‌مندی کامل زنان و دختران از حقوق جنسی و تولیدمثل خشونت جنسیتی است، زیرا به معنای محدود کردن دسترسی به خدماتی است که فقط زنان و دختران نیاز دارند. از طرف دیگر، برخی از موارد نقض حقوق جنسی و تولیدمثل و بهداشت، خشونت جنسی است.[ix] اما توجه به این نکته مهم است که این موضوع بر مردان و پسران نیز می‌تواند تأثیر بگذارد[x] و آن‌ها نیز باید در احترام به حقوق تولیدمثل و و برقراری آن دخیل باشند.[xi]
«کنفرانس بین‌المللی جمعیت و توسعه» گامی تازه در به رسمیت شناختن مسئولیت دولت‌ها برای اطمینان یافتن از احترام به حقوق جنسی و تولیدمثل با گنجاندن تعهدات بین‌المللی در قانون‌های داخلی بود. این کار به پیشگیری از نقض آن حقوق، مجازات مرتکبان[xii] و اطمینان یافتن از ارائه خدمات مربوطه به همه افراد، صرف نظر از جنس، جنسیت یا هر دلیل تبعیض‌آمیز دیگری، کمک می‌کند.[xiii]
برخی از دولت‌ها به علت عوامل مختلفی از جمله نفوذ فرهنگی یا مذهبی و تبعیض و نابرابری دیرینه تمایلی به اجرای تعهدات بین‌المللی خود برای تضمین حقوق جنسی و تولیدمثل ندارند.[xiv] به‌عنوان مثال، این مورد در حالتی رخ می‌دهد که دولت‌ها سقط جنین را ممنوع[xv] یا افراد را مجبور به عقیم‌سازی می‌کنند.[xvi]
مرتبط با این بخش: سقط جنین، عقیم‌سازی اجباری، جلوگیری اجباری از بارداری
برای خواندن مطلب به انگلیسی با جستجوی کلمه مورد نظر در متن انگلیسی کتاب به این لینک مراجعه کنید.
#Armanshahr_Foundation_OPENASIA_آرمان شهر
#کارزار_واژه‌ها_مهم‌اند_۶۱_واژه_۶۱_روز_برای_مقابله_با خشونت_جنسی_و_جنسیتی
#انتشارات آرمان شهر| Armanshahr Publishing
————————————————
پانوشت‌ها:
[i] شماری از منابع رسمی و غیررسمی برای واژه reproductive برابر «باروری» را به‌کار برده‌اند که بخشی از معنای آن را دربر دارد. ــ مترجم.
[ii] به اعلام سازمان جهانی بهداشت (WHO)، سلامت جنسی و تولیدمثلی پنج جنبه مختلف دارد: (۱) آزادی انتخاب پیشگیری از بارداری و دسترسی به خدمات نازایى؛ (۲) سلامت مادر و نوزاد؛ (۳) خدمات مربوط به بیماری‌های انتقالی از راه جنسی و دیگر خطرهای کشنده تولیدمثلی؛ (۴) سقط جنین ایمن و مراقبت‌های مربوطه؛ و (۵) سلامت تمایل جنسی. صندوق جمعیت سازمان ملل متحد، بهداشت جنسی و تولیدمثلی برای همه، ۲۰۱۰، ص ۱۳، در https://www.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/uarh_report_2010.pdf
[iii] صندوق جمعیت سازمان ملل متحد، برنامه عمل مصوب در کنفرانس بین‌المللی جمعیت و توسعه، قاهره، ۵-۱۳ سپتامبر ۱۹۹۴، بندهای ۷.۲-۷.۳، در https://www.unfpa.org/sites/default/files/event-pdf/PoA_en.pdf؛ همچنین نگاه کنید به صندوق جمعیت سازمان ملل متحد، انستیتوی حقوق بشر دانمارک و دفتر کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل (OHCHR)، حقوق تولیدمثل حقوق بشر است، کتابچه راهنمای نهادهای ملی حقوق بشر، ۲۰۱۴، ص ۲۲-۲۳، در https://www.ohchr.org/Documents/Publications/NHRIHandbookpdf.
[iv] کمیته حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (CESCR)، نظر عمومی شماره ۲۲ در مورد حق بهداشت جنسی و تولیدمثلی (ماده ۱۲ میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی)، E/C.12/GC/22، ۲ مه ۲۰۱۶، به‌ویژه بندهای ۲، ۵-۶، ۱۱-۲۱.
[v] ابتکارهای زنان برای عدالت جنسیتی (WIGJ)، بیانیه جامعه مدنی درباره خشونت جنسی، ۲۰۱۹، بخش ۲(۴)(c)، بخش ۴(۲)(b).
[vi] پارلمان اروپا، طرح قطعنامه پارلمان اروپا درباره بهداشت و حقوق جنسی و تولیدمثل، ۲۰۱۳/۲۰۴۰(INI)، ۳ دسامبر ۲۰۱۳، بندهای F، J.
[vii] حقوق تولیدمثل حقوق بشر است، کتابچه راهنمای نهادهای ملی حقوق بشر، منبع پیش‌گفته، ص ۲۶.
[viii] دفتر کمیسرعالی حقوق بشر، بیانیه مشترک کارشناسان سازمان ملل، گزارشگر حقوق زنان کمیسیون حقوق بشر قاره آمریکا مرآ و گزارشگران ویژه حقوق زنان و مدافعان حقوق بشر کمیسیون حقوق بشر و حقوق مردم آفریقا، ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵، در https://www.ohchr.org/EN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=16490&LangID=F.
[ix] به‌عنوان مثال، خشونت مربوط به زنان و زایمان نوعی خشونت مبتنی بر جنسیت است که حقوق جنسی و تولیدمثل زنان و دختران را نقض می‌کند و ممکن است ماهیت جنسی داشته باشد. خشونت مربوط به زنان و زایمان می‌تواند شامل اقدامات نامناسب یا غیرتوافقی باشد که پزشکان انجام می‌دهند، مانند لمس واژن یا انجام اپیزیوتومی بدون رضایت. مجمع پارلمانی شورای اروپا، قطعنامه ۲۳۰۶(۲۰۱۹) در مورد خشونت مربوط به زنان و زایمان، سند ۱۴۹۶۵، ۳ اکتبر ۲۰۱۹.
[x] حقوق تولیدمثل حقوق بشر است، کتابچه راهنمای نهادهای ملی حقوق بشر، منبع پیش‌گفته، ص ۲۷.
[xi] همان، ص ۲۶
[xii] نگاه کنید به J. Cottingham، E. Kismodi، AM Hilber، O. Lincetto، M. Stahlhofer and S. Gruskin (2010)، «استفاده از حقوق بشر برای بهداشت جنسی و تولیدمثل: بهبود چارچوب‌های قانونی و مقرراتی»، بولتن سازمان جهانی بهداشت، دوره ۸۸(۷)، صص ۴۸۱-۵۶۰.
[xiii] پارلمان اروپا، طرح قطعنامه پارلمان اروپا درباره بهداشت و حقوق جنسی و تولیدمثل، منبع پیش‌گفته، بندهای ۵، ۷، ۱۴؛ اتحادیه آفریقا، پروتکل منشور حقوق بشر و حقوق مردم آفریقا در مورد حقوق زنان در آفریقا («پروتکل ماپوتو»)، ۱۱ ژوئیه ۲۰۰۳، ماده ۱۴.
[xiv] به‌عنوان مثال، نگاه کنید به بحث در مورد گنجاندن حق جنسی و تولیدمثل در قطعنامه ۲۴۶۷(۲۰۱۹) شورای امنیت در مورد خشونت جنسی در درگیری و مقاومت زیاد ایالات متحده آمریکا. What’s in Blue، «در نگاه به گذشته: مذاکرات در مورد قطعنامه ۲۴۶۷ درباره خشونت جنسی در درگیری»، ۲ مه ۲۰۱۹، در https://www.whatsinblue.org/2019/05/in-hindsight-negotiations-on-resolution-2467-on-sexual-violence-in-conflict.php؛ مرکز عدالت جهانی، «شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه ۲۴۶۷ را تصویب می‌کند»، ۲۳ آوریل ۲۰۱۹، در http://www.globaljusticecenter.net/press-center/press-releases/1117-un-security-council-adopts-resolution-2467.
[xv] نگاه کنید به فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر (FIDH)، Observatorio Ciudadano، «سقط جنین در شیلی: زنان با مانع‌های بی‌شماری روبرو هستند»، ۲۰۱۸، در https://www.fidh.org/en/region/americas/chile/abortion-in-chile-women-face-countless-obstacles؛ FIDH، RADDHO، LSDH، «من این فرزند را نمی‌خواهم، می‌خواهم به مدرسه بروم»، ممنوعیت سقط جنین در سنگال»، ۲۰۱۴، در https://www.fidh.org/en/region/Africa/senegal/report-senegal-i-don-t-want-this-child-i-want-to-go-to-school. نگاه کنید به اصطلاح «سقط جنین» در پائین.
[xvi] نگاه کنید به اصطلاح «عقیم‌سازی اجباری» در پائین.
