کارزار «واژه‌ها مهم‌اند: ۶۱ واژه، ۶۱ روز برای مقابله با خشونت جنسی و جنسیتی»
بنیاد آرمان شهر-OPENASIA و دیدهبان زنان برای عدالت در گذار (ObservatoryWJT#)
واژه‌ها مهم‌اند زیرا به ما اجازه می‌دهند چشمان خود را باز نگه داریم و مسیر درست را بیابیم. ما در این دوره، میخواهیم هر روز، تعریف جامع یک واژه را با هم بخوانیم و رابطه آن را با دیگر مفاهیم مربوط به خشونت جنسی و جنسیتی بدانیم. چرا که بدون دانستن این تعاریف دقیق، نمیتوانیم راه‌حل‌های موثری بیابیم و با دیگران به گفت‌گو بنشینیم. این اولین باری است که مجموعه‌ی این واژه‌گان در قالب یک کتاب به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، عربی و فارسی گردهم آمده است.
واژه ۴۷، روز ۴۷
شکنجه
(TORTURE)
شکنجه عبارت است از تحمیل عمدی درد یا رنج شدید، اعم از جسمی یا روانی، به شخصی برای هدف خاص، «به تحریک یا با توافق یا رضایت یک مقام دولتی یا شخص دیگری که در مقام رسمی عمل می‌کند».[i]
شکنجه به‌عنوان خشونت جنسی و جنسیتی می‌تواند به‌عنوان نقض حقوق بشر و به‌عنوان جرم بین‌المللی محسوب شود.[ii] برای مثال سازوکارهای مختلف حقوق بشر و دادگاه‌ها تجاوز را به معنای شکنجه تشخیص داده‌اند .[iii] در سال ۱۹۹۸، قضات دادگاه بین‌المللی جزایی برای یوگسلاوی سابق به این نتیجه رسیدند که تجاوز جنسی مرتبط با درگیری که یک مقام دولتی انجام می‌دهد یا به تحریک یا با توافق یا رضایت یک مقام مسئول انجام می‌شود، بیشتر به این قصد است که به نوعی مجازات، اجبار، تبعیض یا ارعاب را اعمال کند. بدین ترتیب دادگاه نظر داد که وقتی این عناصر وجود دارند، تجاوز شکنجه محسوب می‌شود.[iv] به‌علاوه، این قضات برای اولین بار در دادرسی بین‌المللی کیفری تجاوز جنسی را شکنجه دانستند که بر اساس حقوق بین‌المللی عرفی ممنوع شده است.[v]
شکنجه جرم بین‌المللی و نقض حقوق بشر است که بدون استثنا در چارچوب منطقه‌ای و بین‌المللی ممنوع شده است.[vi] شکنجه در معاهده‌های مختلف و حقوق عرفی ممنوع و یک قاعده آمره است.[vii] این بدین معناست که منع شکنجه اصلی اساسی در حقوق بین‌المللی است و کلیه دولت‌ها صرف نظر از اینکه عضو معاهده‌ای باشند که آن را منع کرده یا نباشند، تعهد دارند مانع مجازات شکنجه شوند.[viii] دولت‌ها موظف هستند شکنجه را از جمله براساس صلاحیت قضایی جهانی (نگاه کنید به «صلاحیت قضایی جهانی» در پایین) مورد پیگرد قانونی قرار دهند. بر این اساس، شکنجه را می‌توان در صلاحیت‌های قضایی داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی، از جمله در صورت وجود عناصر زمینهای، در دادگاه بین‌المللی جزایی به‌عنوان جنایت ضد بشریت[ix] و جنایت جنگی[x] مورد پیگرد قرار داد.
مرتبط با این بخش: تجاوز جنسی، اعمال، رفتارها و مجازات‌های ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز، جنایت‌های ضد بشریت، جنایت‌های جنگی
برای خواندن مطلب به انگلیسی با جستجوی کلمه مورد نظر در متن انگلیسی کتاب به این لینک مراجعه کنید.
#Armanshahr_Foundation_OPENASIA_آرمان شهر
#کارزار_واژه‌ها_مهم‌اند_۶۱_واژه_۶۱_روز_برای_مقابله_با خشونت_جنسی_و_جنسیتی
#انتشارات آرمان شهر| Armanshahr Publishing
————————————————
پانوشت‌ها:
[i] کنوانسیون ضد شکنجه و دیگر رفتارها یا مجازات‌های ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز سازمان ملل («کنوانسیون ضد شکنجه»)، ۱۰ دسامبر ۱۹۸۴ (لازم الاجرا از ۲۶ ژوئن ۱۹۸۷)، ماده ۱(۱).
[ii] نگاه کنید به پرونده در دادگاه حقوق بشر قاره آمریکا (IACtHR)، زنان قربانی شکنجه جنسی در آتنکو علیه مکزیک، دادنامه (اعتراض‌های مقدماتی، اعتبار، غرامت‌ها و هزینه‌ها)، ۲۸ نوامبر ۲۰۱۸؛ نگاه کنید همچنین در مکزیک، Centro Prodh، شکنجه جنسی زنان در مکزیک، گزارش جایگزین ارائه شده در ژوئن ۲۰۱۸ به کمیته CEDAW، در: https://tbinternet.ohchr.org/Treaties/CEDAW/Shared٪ ؛ برای مثال درمورد مردان، نگاه کنید به P. Oosterhoff، P. Zwanikken and E. Ketting، «شکنجه جنسی مردان در کرواسی و دیگر درگیری‌ها: راز آشکار»، در Reproductive Health Matters، ۲۰۰۴، دوره ۱۲(۲۳)، صص ۶۸-۷۷.
[iii] کمیسیون بین‌المللی حقوق بشر آمریکا (IACHR)، فرناندو راکوئل میجا (Fernando y Raquel Meija ) علیه پرو، OEA/Ser.L/V/II.91 سند ۷، ۱ مارس ۱۹۹۶؛ دادگاه حقوق بشر اروپا (ECHHR)، آیدین علیه ترکیه، ۲۵ سپتامبر ۱۹۹۷؛ گزارشگر ویژه در مورد شکنجه و دیگر مجازات‌های ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز در سال ۱۹۸۶ برخی از انواع خشونت‌های جنسی را به منزله شکنجه شناخت. کمیسیون حقوق بشر، شکنجه و دیگر رفتارها یا مجازات‌های ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز، گزارش گزارشگر ویژه آقای پ کوجیمانز (P. Kooijmans)، منصوب بر اساس قطعنامه ۱۹۸۵/۳۳ کمیسیون حقوق بشر، E/CN.4/۱۹۸۶/۱۵، ۱۹ فوریه ۱۹۸۶، بند ۱۱۹.
[iv] دادگاه بین‌المللی جزایی برای یوگسلاوی سابق، دادستان علیه زژینیل دلالیچ، زدراوکو موچیک، حزیم دلیچ و اسد لاندزو (Zejnil Delalic, Zdravko Mucic, Hazim Delic and Esad Land)، دادنامه، IT-96-21-T، ۱۶ نوامبر ۱۹۹۸، بندهای. ۴۹۵-۴۹۶.
[v] همان، بندهای ۴۵۲، ۴۵۴، ۴۹۵-۴۹۶؛ دادگاه بین‌المللی جزایی برای یوگسلاوی سابق، دادستان علیه ووکوویچ، کوواک، کوناراک (Kunarac، Kovac وVukovic )، دادنامه، IT-96-23-T، ۲۲ فوریه ۲۰۰۱.
[vi] کنوانسیون ضد شکنجه، منبع پیش‌گفته، ماده ۲(۲): «هیچ شرایط استثنایی، چه وضعیت جنگی و چه تهدید جنگ، بی‌ثباتی سیاسی داخلی یا هرگونه شرایط اضطراری عمومی دیگر را نمی‌توان به‌عنوان توجیه شکنجه مورد استناد قرار داد».
[vii] کمیته ضد شکنجه (کمیته CAT)، نظر عمومی شماره ۲: اجرای ماده ۲ توسط کشورهای عضو، CAT/C/GC/2، ۲۴ ژانویه ۲۰۰۸، بند ۱؛ دادگاه بین‌المللی جزایی برای یوگسلاوی سابق، دادستان علیه آنتو فروندزیجا (Anto Furundžija)، دادنامه، IT-95-17/1-T، ۱۰ دسامبر ۱۹۹۸، بندهای ۱۵۳–۱۵۴. دادگاه به صراحت وضعیت منع شکنجه را به‌عنوان قاعده آمره (jus cogens) حقوق بین‌المللی عمومی به «اهمیت ارزش‌هایی که از آن محافظت می‌کند» پیوند داد و خاطرنشان کرد که «این ماهیت قاعده آمره (jus cogens) منع شکنجه بیانگر این مفهوم است که اکنون این ممنوعیت به یکی از اساسی‌ترین موازین جامعه جهانی تبدیل شده است.»
[viii] گزارش سازمان ملل از کمیسیون حقوق بین‌المللی، A/74/10، ۲۰ آگوست ۲۰۱۹، ص ۱۵۰-۱۵۷، به‌ویژه بند ۱۲-۱۵.
[ix] اساسنامه رُم دادگاه بین‌المللی جزایی، A/CON.183/9، ۱۷ ژوئیه ۱۹۹۸ (لازم الاجرا از ۱ ژوئیه ۲۰۰۲)، ماده ۷(۱)(f).
[x] همانجا. در درگیری‌های مسلحانه بین‌المللی، ماده ۸(۲)(a)(ii)؛ در درگیری‌های مسلحانه غیر بین‌المللی، ماده ۸(۲)(c)(i).
