کارزار «واژه‌ها مهم‌اند: ۶۱ واژه، ۶۱ روز برای مقابله با خشونت جنسی و جنسیتی»
بنیاد آرمان شهر-OPENASIA و دیدهبان زنان برای عدالت در گذار (ObservatoryWJT#)
واژه‌ها مهم‌اند زیرا به ما اجازه می‌دهند چشمان خود را باز نگه داریم و مسیر درست را بیابیم. ما در این دوره، میخواهیم هر روز، تعریف جامع یک واژه را با هم بخوانیم و رابطه آن را با دیگر مفاهیم مربوط به خشونت جنسی و جنسیتی بدانیم. چرا که بدون دانستن این تعاریف دقیق، نمیتوانیم راه‌حل‌های موثری بیابیم و با دیگران به گفت‌گو بنشینیم. این اولین باری است که مجموعه‌ی این واژه‌گان در قالب یک کتاب به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، عربی و فارسی گردهم آمده است.
واژه ۶۰، روز ۶۰
مصونیت از مجازات
(IMPUNITY)
اشخاص (یا نهادهایی) که ممکن است مسئول ارتکاب یا مشارکت در جرم یا نقض قانون یا مقررات کیفری، مدنی، اداری، انضباطی، ملی یا بین‌المللی باشند، یا از آن پیشگیری یا آن را مجازات نکنند باید پاسخ بگویند.[۱] قصور از این کار به مصونیت از مجازات می‌انجامد که در آن مرتکبان جرم یا تخلف با هیچ عواقبی به‌خاطر رفتارهای خود روبرو نباشند و بدین ترتیب در تکرار این جرم‌ها و تخلف‌ها سهیم باشند و قربانیان را از حق دریافت جبران محروم کنند. مصونیت از مجازات به خودی خود محدود به فقدان مجازات نمی‌شود و عدم تحقیقات، دستگیری، پیگرد قانونی، صدور حکم متناسب و فقدان غرامت به قربانیان را دربر می‌گیرد.[۲] دولت‌ها موظفند پاسخ‌گویی و تعیین مسئولیت را تضمین کنند که مستلزم مقابله با مصونیت از مجازات است.[۳] «اصول مصونیت از مجازات» سازمان ملل متحد مجموعه‌ای از اصول را برای کمک به دولت‌ها در این زمینه تنظیم کرده است که در سه دسته قرار می‌گیرد: حق دانستن، حق عدالت و حق دریافت غرامت.[۴]
مصونیت از مجازات در مورد خشونت جنسی و جنسیتی در همه کشورها غالباً یک قاعده است تا استثنا.[۵] این مصونیت اغلب به‌خاطر شماری از مانع‌های قانونی، نهادی، شخصی و فرهنگی بر سر راه گزارش‌دهی درباره آن است.
چارچوب‌های ناکافی و/یا تبعیض‌آمیز حقوقی و رویه‌ای فاقد تعریف یا با تعریف‌های ناکافی از جرائم جنسی و جنسیتی، قانون مرور زمان در مورد چنین جرائمی، مصونیت یا عفو، دادن امکان به مرتکبان برای فرار از مجازات از طریق ازدواج با قربانیِ تجاوز جنسی یا از طریق مصالحه، کاهش مجازات‌ها در صورت ارتکاب جرم توسط یکی از اعضای خانواده، یا تحمیل بار سنگین اثبات بر قربانی (مانند تأیید مورد نیاز در موارد تجاوز، نگاه کنید در بالا) از جمله مانع‌های قانونی هستند که مصونیت از مجازات را تقویت می‌کنند.[۶]
عدم وجود خطوط کمک اضطراری، رویه‌های ناکافی یا تبعیض‌آمیز شکایت، فقدان اطلاعات در مورد خدمات مربوط به گزارش‌دهی، عدم وجود اقدام‌های حمایتی از جمله پناهگاه‌های دولتی، عدم وجود سازوکارهای مستقل و بی‌طرفانه اجرای قانون، عدم آموزش (کافی) به بازرسان، دادستان‌ها، قضات و وکلا و فساد از جمله مانع‌های نهادی هستند که مصونیت از مجازات را تقویت می‌کنند.
در سطح فردی، قربانیان خشونت جنسی و جنسیتی ممکن است از ترس انتقام جویی، بدنام شدن یا عدم اعتماد به نظام دادگستری حادثه‌ای را گزارش ندهند، به‌ویژه اگر در فرآیند گزارش‌دهی پشتیبانی دریافت نکنند و/یا اگر فرآیند به خودی خود آسیب برساند مانند وقتی که حرف قربانی را باور نکنند یا او را چندین بار وادار به دادن شهادت کنند.[۷]
مانع‌های اجتماعی ننگ اجتماعی را دربر می‌گیرد و گزارش‌دهی ممکن است منجر به طرد قربانی و اغلب اعضای خانواده وی شود و بر انتقام‌جویی‌ها بیفزاید. مانع‌های فرهنگی بر سر راه گزارش‌دهی مواردی را دربر می‌گیرد که خود خشونت به کلیشه‌های فرهنگی ربط یا ریشه در آن دارد، یا خانواده در خشونت، به‌عنوان مثال در ازدواج اجباری، همدست است.
این مانع‌ها باعث ایجاد و تقویت محیط و فرهنگ مصونیت از مجازات شده است که خشونت جنسی و جنسیتی را ترغیب می‌کند و تداوم می‌بخشد.[۸]
مرتبط با این بخش: پاسخ‌گویی / تعیین مسئولیت
برای خواندن مطلب به انگلیسی با جستجوی کلمه مورد نظر در متن انگلیسی کتاب به این لینک مراجعه کنید.
#Armanshahr_Foundation_OPENASIA_آرمان شهر
#کارزار_واژه‌ها_مهم‌اند_۶۱_واژه_۶۱_روز_برای_مقابله_با خشونت_جنسی_و_جنسیتی
#انتشارات آرمان شهر| Armanshahr Publishing
————————————————
پانوشت‌ها:
[۱] ابتکار شفافیت و پاسخ‌گویی، «چگونه اصطلاحات اصلی را تعریف می‌کنیم؟ واژه‌نامه شفافیت و پاسخ‌گویی»، ۱۲ آوریل ۲۰۱۷، در https://www.transparency-initiative.org/blog/1179/tai-definitions/. همچنین نگاه کنید به تعریف «پاسخ‌گویی / تعیین مسئولیت» در بالا.
[۲] کمیسیون حقوق بشر، ارتقا و حمایت از حقوق بشر، مصونیت از مجازات، گزارش کارشناس مستقل برای به‌روزرسانی مجموعه اصول مبارزه با مصونیت از مجازات، دایان اورِنتلیچِر، ضمیمه، به‌روز شده مجموعه اصول محافظت و ارتقای حقوق بشر از طریق اقدام برای مبارزه با مصونیت از مجازات، E/CN.4/2005/102/Add.1، ۸ فوریه ۲۰۰۵ («اصول مصونیت از مجازات سازمان ملل ۲۰۰۵»). همچنین نگاه کنید به سند اصلی کمیسیون بین‌المللی حقوق دانان در زمینه مبارزه با مصونیت از مجازات: کمیسیون بین‌المللی حقوقدانان، حقوق بین المللی و مبارزه با مصونیت از مجازات، راهنمای فعالان، ۲۰۱۵، در https://www.icj.org/wp-content/uploads/2015/12/Universal-Fight-against-impunity-PG-no7-comp-Publications-Practitioners-guide-series-2015-ENG.pdf.
[۳] اصول مصونیت از مجازات سازمان ملل ۲۰۰۵، منبع پیش‌گفته؛ به طور مشخص در زمینه خشونت جنسی و جنسیتی، نگاه کنید به شورای امنیت سازمان ملل متحد، قطعنامه ۲۴۶۷ (۲۰۱۹)، S/RES/2467(2019)، ۲۳ آوریل ۲۰۱۹، مقدمه، بندهای ۳، ۱۵، ۱۷.
[۴] همان منبع
[۵] شورای امنیت سازمان ملل، گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد در مورد خشونت جنسی مرتبط با درگیری‌ها، S/2019/280، ۲۹ مارس ۲۰۱۹، بند ۸؛ کمیسیون حقوق بشر و حقوق مردم آفریقا (ACHPR)، رهنمودهای مبارزه با خشونت جنسی و پیامدهای آن در آفریقا، نیامی، ۲۰۱۷، ص ۹.
[۶] نگاه کنید به Equality Now، شرم جهانی ـ اپیدمی جهانی تجاوز جنسی: چگونه قانون‌ها در سراسر جهان نمی‌توانند از زنان و دختران در مقابل خشونت جنسی محافظت کنند، ۲۰۱۷، درhttps://d3n8a8pro7vhmx.cloudfront.net/equalitynow/pages/308/attachments/original/1527599090/EqualityNowRapeLawReport2017_Single_Pages_0.pdf?1527599090؛ در مورد سیرا لئون، نگاه کنید به دیده بان حقوق بشر، اگر گریه کنید شما را می‌کشیم. خشونت جنسی در درگیری‌های سیرا لئون، ۲۰۰۳، در https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/0EEEF2A6AC9668FC49256CB0000CA02C-hrw-srl-15jan.pdf؛ به‌عنوان مثال، برای مبارزه با مصونیت از مجازات و ارتقای دسترسی به عدالت برای قربانیان، رهنمودهای کمیسیون حقوق بشر و حقوق مردم آفریقا در زمینه مبارزه با خشونت جنسی و عواقب آن به دولت‌ها راه‌اندازی کمپین‌های آگاهی بخشی در مورد «تأثیرات منفی مصالحه بین خانواده قربانی و مهاجم و در مورد عواقب چشمگیر ازدواج قربانی با عامل خشونت» را توصیه می‌کند. در این رهنمودها همچنین آمده است که «برای جرائم شامل خشونت جنسی، دولت‌ها باید بار اثبات را تغییر دهند تا قربانیان موظف به ارائه مدرکی غیر از اظهارات خود نباشند». رهنمودهای کمیسیون حقوق بشر و حقوق مردم آفریقا در زمینه مبارزه با خشونت جنسی و پیامدهای آن در آفریقا، منبع پیش‌گفته.
[۷] نگاه کنید به M. Keenan، «عدالت کیفری، عدالت جبرانی، خشونت جنسی و حاکمیت قانون، پاسخ‌های جبرانی به خشونت جنسی»، در E. Zinsstag و M. Keenan (ویراستاران)، پاسخ‌های جبرانی به خشونت جنسی: ابعاد حقوقی، اجتماعی و درمانی، Routledge، ۲۰۱۷.
[۸] نگاه کنید به شرم جهانی ـ اپیدمی جهانی تجاوز جنسی، ۲۰۱۷، منبع پیش‌گفته؛ شورای امنیت، قطعنامه ۲۴۶۷ (۲۰۱۹)، منبع پیش‌گفته.
