خشونت جنسی و جنسیتی، نه تنها پشت درهای بسته‌ی خانه‌‏ها و محیط‏‌های کاری در سراسر جهان رایج است، بلکه به عنوان ابزار جنگی در تمام جنگ‌ها و درگیری‏‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. خشونت جنسی و جنسیتی پیچیده است، زیرا به‌طور مستقیم با سازوکارها و هنجارهای قدرت اجتماعی و سیاسی مانند نابرابری جنس‌ها، مردسالاری، تبعیض‌های دیرینه، تصور غلط، افسانه‌ها و کلیشه‌های همراه آنها پیوند خورده است؛ و این هنجارها همچنان وجود دارند و شمال تا جنوب جهان را فرا گرفته‌اند. با این همه، این خشونت مدت طولانی ناشناخته مانده و مسئله‌ای حاشیه‌ای محسوب شده و همین امر، مبارزه با آن و پایان دادن به اشکال متنوع آن را مشکل کرده است. مستندسازی، تحقیق و پیگرد قانونی جرم‌ها و تعدی‌های جنسی و جنسیتی همچنان در سطح نازلی انجام می‌شود. اکثریت قاطع مرتکبان آن از مصونیت از مجازات برخوردار هستند و قربانیان هیچ‌گونه جبرانی دریافت نمی‌کنند.

فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر (FIDH) بر پایه ارتباط با فعالان بسیاری در جنبش ریشه‌کن کردن خشونت جنسی و جنسیتی، تصمیم گرفت فرهنگ واژ‌گان خشونت جنسی و جنسیتی را برای اولین بار در جهان تهیه کند تا حداقلی از تعریف‌های اساسی را که آشنایی فعالان با آن‌ها در هنگام فعالیت در زمینه جنایت‌ها یا تعدی‌های جنسی و جنسیتی و ارتباط با قربانیان و شاهدان این جنایت‌ها ضروری است شناسایی و تشریح کند.

در مقدمه این فرهنگ‏‌نامه آمده است: این فرهنگ بر اساس استانداردهای بین‌المللی موجود تنظیم شده است تا در سطح جهانی قابل استفاده باشد، حتی اگر برخی از کشورها تعریف‌های متفاوتی را به کار برند یا از رویکردهای متفاوتی پیروی کنند. خواننده ممکن است با بسیاری از اصطلاح‌های ذکر شده آشنا باشد، اما این فرهنگ در پی کمک به تصحیح تصورهای غلط معمول و تاکید بر رویه حقوقی و یا پیشرفت‌های مهم در همه نقاط جهان است. در سطحی گسترده‌تر، این فرهنگ به تکوین زبان مشترک درباره‌ خشونت‌ها و جرائم جنسی و جنسیتی و ایجاد بستر منسجم برای مقابله جامعه‌ مدنی، دولت‌ها، نهادهای قضایی و دیگر عاملان با این تعدی‌ها و جرائم، کمک می‌کند.

هدف این فرهنگِ ساده و کاربردی با گردآوری اطلاعات مربوط به ۶۱ واژه‌ کلیدی و همچنین ارائه پیش زمینه و توضیح مختصر برای هر واژه و نشان دادن واژه‌های مرتبط با یکدیگر، پشتیبانی از فعالیت روزانه فعالان در زمینه خشونت جنسی و جنسیتی در کلیه زمینه‌ها است. این فرهنگ‌نامه یک سند زنده است که می‌توان در صورت لزون، واژگان جدیدی به آن اضافه نمود. هم‏چنان‌که در سراسر این فرهنگ تاکید شده است،‌ از آن باید در ارتباط با سایر اسناد مربوط که در طول سال‌ها تدوین شده‌اند، استفاده کرد. این فرهنگ به چند زبان از جمله انگلیسی، اسپانیایی، فرانسوی، عربی منتشرشده است و اینک انتشارات آرمان‏شهر، ترجمه فارسی آن را در اختیار فعالان حقوق بشر و مدافعان حقوق زنان، وکلا و حقوق‏دانان قرار می دهد.

نسخه دیجیتال این فرهنگ‌نامه را می‌توانید از این‌جا A to Z SGBV دریافت کنید.

شناسنامه کتاب:

سیاستنامۀ ۲۳

خشونت جنسی و جنسیتی: فرهنگ واژگان از الف تا ی

فدراسیون بین‏‌المللی جامعه‏‌های حقوق بشر (FIDH)

به ابتکار گیسو جهانگیری

برگردان فارسی و ویراستار: خلیل رستم‌‏خانی

بازخوانی: شورانگیز داداشی

برگ‏‌آرایی: روح الامین امینی

انتشارات آرمان‌شهر

نسخۀ دیجیتال: https://openasia.org/item/category/journals/politis-asia/

چاپ اول: بهار ۱۴۰۰

شماره‏‌گان: ۵۰۰

حق چاپ محفوظ و مخصوص ناشر است!

 

پیوست‌ها: