شکیلا ابراهیم خلیل، درس خبرنگاری خوانده و در همین ساحه نیز کار میکند. او از باور مردم به رسانهها و از امکان تأثیرگذاری رسانه سخن به میان میآورد و اضافه میکند: «من با گزارشهایم کوشش کردهام مؤثریت زنان را به جامعه گوشزد کنم.»
لطفاً خودتان را معرفی کنید.
شکیلا ابراهیم خلیل هستم؛ خبرنگارم و هفت سال است با موبیگروپ که تلویزیونهای طلوع و طلوعنیوز و لمر را پوشش میدهد، همکاری میکنم. متولد کاپیسا هستم. در زمان طالبان از درس بازماندم و مجبور شدم ازدواج کنم و بعد از ۴ سال شوهرم را از دست دادم. در دوران موقت دوباره درسم را ادامه دادم و فعلاً لیسانس خبرنگاری از پوهنتون کابل دارم.
یکی دو خاطره را که در آن حقوق بشری شخص شما نقض شده و در زندگیتان تأثیرگذار بوده، تعریف کنید.
وقتی همسرم کشته شد، خانواده شوهرم اطفالم را از کودکستان بردند، زیرا راضی نبودند من درس بخوانم و کار کنم؛ اما بعد با پادرمیانی خانوادهام و بزرگان قوم، اطفالم را به من برگرداندند. در زمان طالبان متأسفانه امکان نداشت درس بخوانم و فامیلم مجبور شد تا در سن بسیار کم، من را به عقد کسی درآورد و ازدواج اجباری بر من تحمیل شد.
سه دستاورد مهم این دوران (جدید) چه بوده است؟
آزادی بیان و رسانهها، حضور زنان در رسانه، مکاتب، اماکن تحصیلی و حضور آنان در پارلمان و گشتوگذار آزادانه جوانان در شهر دستاوردهای مهمی است، در صورتیکه ۱۲ سال پیش چنین چیزهایی امکان نداشت. ایجاد نهادهای حقوق بشری که به زنان امکان میدهد صدای خود را بلند کنند هم بسیار مهم است.
چه چیزی در دوران جدید اعتماد شما را جلب کرده و آن را به عنوان یک نوآوری، ابتکار مثبت ارزیابی میکنید؟
تأثیر رسانهها بر جهان و دولت افغانستان را میتوان نوآوری دانست. باور مردم به رسانهها علاقه من را به کار در این ساحه زیاد میکند. قضیه «سحر گل» مثالی واضح است که توسط رسانهها جهانی شد و برای احقاق حق او تلاشهایی صورت گرفت. میتوان انتخابات را هم با وجود مشکلات و چالشهایی که دارد نوآوری دانست.
مهمترین ترس امروز شما چیست؟
از دست دادن دستاوردها را میتوان مهمترین ترس امروز من محسوب کرد. از شروع جنگهای داخلی هم میهراسم. میهراسم که مبادا احساس خوش حاصل از رفتن کودکان به مکتب، درس خواندن جوانان، ورزش کردن آنان و کارکردن زنان را از دست بدهیم.
از نظر شما سه چالش بزرگ پیش روی افغانستان چیست؟
چالش اول مسأله ناامنی است که همه را رنج میدهد. دوم فقدان حاکمیت قانون و نبود امکان دسترسی زنان به عدالت است. مسأله بعدی فساد اداری است که در ذات خود ناامنی و بیعدالتی را تقویت میکند. رسوم و عنعنات ناپسندی که مانع از تحصیل دختران میشود و زنان را به عنوان جنس دوم میشناساند هم نباید فراموش کرد. در بعضی مناطق مردان اجازه نمیدهند تا زنانشان نزد داکتر بروند.
فکر میکنید جامعه افغانستان امروز اجازه خواهد داد دوباره سناریوی بسته شدن مکاتب به روی دختران و عدم حضور اجتماعی آنان تکرار شود؟
هیچوقت مردم این اجازه را نخواهند داد، اما در صورت شروع جنگ، بحث فرق خواهد کرد.
یک خاطره را که در آن حقوق بشری یکی از اعضاء زن خانواده یا آشنایان شما نقض شده، تعریف کنید.
چند ماه قبل یکی از دوستان نزدیکم که حامله هم بود مناسباتش با شوهرش خراب شده بود. فامیل شوهرش میخواستند طفلش را سقط کند و کودک دیگرش را هم از او جدا کرده بودند. آنها میخواستند زن را طلاق بدهند که با پادرمیانی من و فامیلم این مشکل حل شد.
سه عامل بازدارنده در مقابل مشارکت زنان در عرصههای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی چیست؟
حکومتها همیشه از زنان به صورت سمبولیک استفاده کرده اند. در شورای عالی صلح وکمیشنران کمیسیون مستقل انتخابات، زنانی که کار میکنند عملاً دارای قدرت تصمیمگیری نیستند. در شورای عالی قضا، یک قاضی زن نداریم و زنان به عدالت دسترسی ندارند. رسوم و عنعنات ناپسند، وجود مخالفین مسلح دولت و همچنان فقدان حاکمیت قانون و نبود دسترسی زنان به عدالت، مانع از پیشرفت زنان میشود.
سه مطالبه عمده زنان به طور کلی چیست؟
زنان در هر مقطعی که هستند باید حق تصمیمگیری داشته باشند. در سطح رهبری حکومت، رئیسجمهور دو معاون دارد که یکی از آنان باید زن باشد، اما زنی که حق تصمیمگیری داشته باشد. از نهادهای عدلی و قضایی، مجازات عاملین خشونت بر زنان خواسته شود، زمینه آموزش و پرورش زنان بیشتر شود و برای زنان در زمینه ایجاد فرصتهای کاری، از سیستم تبعیض مثبت استفاده شود.
برای دختر خودتان چه آرزویی دارید؟
دوست دارم تا داکتر شود؛ همان آرزویی که در کودکی برای خود داشتم. آرزو دارم فضایی صلحآمیز موجود باشد تا با دیگر دختران بتوانند درس بخوانند و به آرزوهای خویش برسند.
در حوزه خصوصی یا عمومی یعنی فعالیتهای مدنی و حرفهای، برای رفع موانع ذکر شده منجمله تبعیض چه کردهاید و چه میکنید؟
در خانه ما هیچ نوع تبعیضی وجود ندارد، زیرا من با داشتن اطفالم درس خواندم و کار میکنم. برای کسانی که در زندگی از نزدیکانم بودند، کوشش کردم که مسأله را به نفع زنان و در جهت خیر و صلاح آنان فیصله کنم. در حوزه کاری تلاشهای زیادی کردم که مؤثریت نقش زنان را به جامعه بفهمانم.
اگر صحبت خاصی دارید، بفرمایید.
ما در آستانه انتخابات ریاستجمهوری قرار داریم و پیام من به زنان این است که در انتخابات شرکت کنند و از حق خود که رای دادن است، استفاده بکنند. از برادران خویش میخواهم به زنان اجازه دهند تا مانند مردان رأی بدهند و کاندیدای مورد نظر خویش را انتخاب کنند و از کاندیداها میخواهم هر کسی که رییسجمهور شد، همه کوشش کنند تا امنیت و ثبات را برای زنان به ارمغان بیاورند و به وعدههای خویش عمل کنند و به مردم به معنای واقعی خدمت کنند.
-
«افغانستان به روایت دیگر» کمپینی است که به وسیله آرمان شهر OPEN ASIA و فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشرFIDH به مدت ۱۰۰ روز تا انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان جریان دارد. در این کمپین شخصیت های برجسته اجتماعی، سیاسی و فرهنگی با گفتگو در مورد جامعه ای که دربرگیرنده حقوق زنان و حقوق انسان باشد، صدای مترقی افغانستان را به گوش میرسانند.
شما می توانید روزی یک مصاحبه از کمپاین «افغانستان به روایت دیگر» را در روزنامه ۸ صبح و انگلیسی آن را در وبسایت روزنامه هافینگتون پست (Huffington Post) بخوانید. همچنین این مصاحبه ها در وبسایت فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر (FIDH) نیز قابل دسترس است.
وبسایت فدراسیون بین المللی حقوق بشر: www.fidh.org
وبسایت روزنامه هافینگتون پست: www.huffingtonpost.com/unveiling-afghanistan