صد و شصت و هشتمین گفتگوی آرمان شهر، سمیناری بود که با همکاری موسسه پیام در دایکندی برگزار شد. این سمینار با عنوان «جنگ، اعتیاد و فقر ما را می کشد: سیاست دولت از شعار تا عمل» روز دوشنبه ۲۴ عقرب ۱۳۹۵- مطابق به ۱۴نوامبر ۲۰۱۶ با حضور بیش از صد نفر از فعالان مدنی، فعالان حقوق بشر، مسولین دولتی، دانشجویان و شهروندان دایکندی برگزار گردید.
در ابتدای جلسه، مهدی مدبر، نماینده موسسه پیام، با اشاره به وضعیت جنگی کشور و قربانیان جنگ تحمیل شده در ولایات شرقی وجنوبی، آمار تلفات وبی جا شدگان ناشی از جنگ را ارایه نموده و گفت یکی ازعوامل جنگ فقر واعتیاد است، فقر تعداد زیادی از جوانان را مجبور به پیوستن به صفوف مسلحین غیر مسؤل ویا همان گروهگ های تروریستی می کند که با تشویق قومندان های مسلح غیر مسؤل، مبتلا به اعتیاد می گردند. ازین طریق است که مسلحین وگروهک های تروریستی، بیش از بیش میتوانند از آنان در خط مقدم جنگ علیه نظام جمهوری اسلامی افغانستان استفاده کنند. لذا” اینجاست که موضوع صلح پایدار ومبارزه بافقر و اعتیاد موشکافی گردد و رهبران دولت وحدت ملی مکلف به تامین امنیت و مصؤنیت شهروندان می باشند.
سخنران اول این برنامه، محمد عیسی باتوریان، نماینده مقام ولایت و رییس سکتورهای خصوص ولایت دایکندی جنگ، فقر و اعتیاد را مکمل یکدیگر دانسته و با اشاره به چند صدسال قبل که هیچ گونه جنگی درافغانستان وجود نداشته و صلح در میان اقوام مختلف افغانستان بوده گفت: جنگ درافغانستان جنگ نیابتی وکشورهای همسایه است که برای منافع و بقای خویش جنگ را درافغانستان جاری نگهداشته اند.
چندین دهه جنگ درافغانستان عامل اصلی فقر و اعتیاد می باشد، باتوریان معتقد است اگر جنگ نبود، فقر وجود نداشت، اگر جنگ نبود، اعتیاد نبود، و با اشاره به آمار ۸۰% فیصد معتادین که از جمله مهاجرین کشور ایران هستند گفت:اگر جنگ نبود، مهاجرت نبود.
به اساس آمار وارقام ارایه شده توسط احساییه مرکزی بیش از ۶۰% مردم ولایت دایکندی فقیر هستند، کوکنار درسرحدات ولسوالیهای ناامن ولایت دایکندی کشت می شود. باتوریان زون بندی ولایات افغانستان را مشکل اساسی دانسته وگفت دایکندی در بخش انکشافی وامنیتی مربوط زون قندهار می شود که اولین اولویت اساسی زون جنوب فعلا در پالیسی دولت وحدت ملی امنیت است نه انکشاف اما درولایات زون مرکزی اولین اولویت، انکشاف است.
باتوریان در ادامه، از پروژه های انکشافی که قرار است در سال آینده در مناطق مرکزی ازجمله ولایت دایکندی تطبیق گردد اظهار خوشی نموده وتطبیق آن پروژه ها را اولین گام درراستای عملی سازی شعارهای رهبران وحدت ملی دانست.
سخنران بعدی، اقای محمد رجا، سخنگوی ریاست معارف، که در زمینه “بی سوادی وکم سوادی” صحبت کرد، معتقد است مشکل جامعه ما فقر، جنگ واعتیاد نمی باشد بلکی مشکل اصلی واساسی جامعه ای ما عدم اعتماد، نداشتن عرق ملی و عدم باورمندی به توانانی وظرفیت خودمان هست. رجا معتقد است مردم افغانستان با جنگ، فقر و اعتیاد خو گرفته است و هیچ گونه کنش و واکنشی ازخود نشان نداده و همچنان سرتسلیم در برابر همه چی گذاشته است.
رجا با اشاره به نقل قولی از داکتر شریعتی گفت: فقر یک شب را بی غذا سرکردن نیست، فقر یک شب را بی اندیشه سر کردن است. فقر فقط نداشتن لباس نیست، فقر درجامعه ای است که روی کتابهایش چهار سانتی متر خاک گرفته باشد.
رجا می گوید مردم افغانستان در یک بحران جدی به سرمی برد که این بحران نیازمند یک تحول است. ما نه ملت بی سوادی هستیم و نه فقیر هستیم، سرمایه زیر خاکی مثل آهن، طلا، نفت، گازو غیره است که بیش از سه تریلیوون دالر است. ما روی گنچ خوابیده ایم اما فقیر هستیم. اگر ما در رفتار، نگرش و باورهای خود تغیر نیاوریم برای همیشه یک ملت دربدر و مستاصل خواهیم بود.
خانم ذکیه رضایی، رییس امور زنان ولایت دایکندی، نیز با انتقاد از شعار هایی که داده می شود و عمل نمی گردد وبااشاره به مثال ما فقیرانی هستیم که روی گنج خوابیده ایم از وضع موجود انتقاد کرد و عدم تعهد همه جانبه را مشکل اساسی این ولایت میداند. خانم رضایی با اشاره به فقرزدایی از زنان در این ولایت با اشاره به باغ زنانه این ولایت که به نام “شرین هزاره” نام گذاری گردیده است یادآوری کرده و میگوید با ایجاد این باغ ما برنامه های طویل مدت برای فقرزدایی از زنان واستقلال مالی آنان داریم.
خانم رضایی می گوید با معرفی زنان شجاع تاریخ افغانستان میتوانیم، انگیزه، تحرک وباور خودکفایی را در زنان ایجاد کنیم. با رشد صنایع دستی زنان، میزان فقر درجامعه کاهش یابد و با فروش آن در مرکز صنایع دستی باغ شرین هزاره به اقتصاد جامعه کمک نماید. او گفت: باغ شرین هزاره بعنوان مرکزتجارتی صنایع دستی زنان و بعنوان مرکز توریستی ولایت دایکندی که بتواند در عواید عمومی زنان کمک نماید شروع به فعالیت خواهد نمود وبا ایجاد پنج شنبه بازار می توان حضور زنان را در بخش سرمایه گذاری وجامعه افزایش داد.
ذکیه رضای می گوید: بیایید تغیر را ازخود شروع کنیم، مخصوصا زنان که انسانهای خلاق هستند ومیتوانند درعین زمان چندین کار را پیش برده و مدیریت نمایند، زنان همانطور که درخانه مدیریت شان قویی هستند میتواند درجامعه هم تاثیرگذار باشد و جامعه را نیز مدیریت کنند، این برمیگردد به اعتماد به نفس وباورمندی خود زنان.
خانم رضایی با اشاره به مبتلا شدن زنان به اعتیاد آن را یک معضل بزرگ که نسل آینده را نابود خواهد ساخت برشمرد و گفت: بیشترین آمار طلاق به خانواده هایی برمی گردد که درآن خانه اعتیاد و معتاد هست.
سخی سعادت، فعال مدنی و سیاسی گفت: فقر یک پدیده اجتماعی است که میراث ناهنجاری های اجتماعی، ناامنی و بیسوادی است. و بیکاری حاصل از ان زاینده خشونت و اعتیاد است.
رحمت الله شریعتی، فعال مدنی وحقوق بشر ونماینده شبکه جامعه مدنی وحقوق بشر دیگر سخنران برنامه، در زمنیه مشارکت سیاسی زنان وجوانان، گفت: مشارکت سیاسی درنظام سیاسی و درعلم سیاست از جایگاه ویژه ای برخوردار است و درنظام های دموکراتیک مردم می توانند در تمام امور اجتماعی، سیاسی، فرهنگی وغیره مشارکت داشته باشند.
همانطور که درنظام سیاسی حق انتخاب شدن و انتخاب کردن توسط قانون اساسی افغانستان به شهروندان داده شده؛ در امور حکومت داری و آنچه از سوی حکومت در یک قلمرو و جغرافیا برما تحمیل می شود و آنچه روابط بین ما وحکومت را تعریف ویا برقرار می کند مشارکت سیاسی است. شما ازطریق رای دادن به رییس جمهور بابرنامه می توانید او را انتخاب نمایید. همانطور که نمایندگان تان در پارلمان تمثیل کننده خواست شما هستند و شوراهای ولایتی در سطح ولایت و شورای ولسوالی در سطح ولسوالی و تجمعات واحزاب سیاسی از جمله نهاد های است که از طریق آن مشارکت سیاسی تان را به اجرا می گذراید.
وی در ادامه گفت: نبود احزاب مخصوص زنان در سطح کشور و بخصوص درولایت دایکندی، سنت های حاکم مردسالارانه که در کمپاین های انتخاباتی فقط مردان تصمیم می گیرند به کی رای داده شود و ضعف اقتصادی چالش های اساسی در زمینه مشارکت سیاسی زنان است. ارتقای ظرفیت علمی و سیاسی زنان و جوانان، ایجاد تشکل های سیاسی زنان، رفع مشکلات ساختاری و آگاهی دهی را زمینه ساز افزایش مشارکت سیاسی زنان و جوانان دانست.
خانم نجیبه سجادی، رییس شبکه جامعه مدنی دایکندی، ریشه معضل فقر و اعتیاد را در جهالت مردم دانسته و به فقر فرهنگی، فقر اقتصادی، فقر آگاهی و فقر اندیشه اشاره کرد. وی وابستگی شدید به اعتیاد را یکی از دلایل فروپاشی کانون خانواده ها دانست و گفت کودکانی که در معرض بو و دود مواد مخدر قرار می گیرند نیز در نهایت به استشمام مواد مخد و خود مواد معتاد می شوند.
خانم سجادی آمار معتادین در ولایت دایکندی را که در سال ۲۰۱۲ توسط ریاست مبارزه باموادمخدر جمع آوری گردیده است، ۲۵۰۰۰ نفر اعلام کرد. وی نبود مراکز کافی برای تداوی معتادین و عدم مصونیت کاری برای آنهایی که ترک اعتیاد می کنند را مشکل اساسی دانسته و گفت: اگر طرح جامع مصونیت کاری بعد از ترک اعتیاد برای معتادین درنظر گرفته نشود به تعداد معتادین افزوده خواهد شد.
اقای جواد دادگر، رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر دایکندی، نیز به عنوان اخرین سخنران برنامه در زمینه صلح پایدار و رابطه ان با فقر و برقراری عدالت صحبت می کردند گفت: صلح پایدار، به معنی توقف منازعات مسلحانه وآتش بس بین گروهای متخاصم نیست، صلح پایدار یک مفهوم وسیع وگسترده ای است که در آن دولت باید مصونیت شهروندان را از لحاظ روحی و جسمی تامین نماید.
شهروندان یک کشورحق دارند تا از تمام آزادی های مشروع و قانونی که در قوانین نافذه کشورها تضمین شده برخوردار شوند و به تمام این آزادی ها دسترسی داشته باشند. این یکی از مکلفیت ها و وظایف قانونی دولت است که امکان گسترش دسترسی شهروندان را به حقوق و آزادی های قانونی شان فراهم می سازد. مولفه دیگر برای صلح پایدار عدالت است. برای برخورداری جامعه از صلح پایدار و دایمی، تامین عدالت وتحقق عدالت، دسترسی مردم به تمام نهادهای عدلی و قضایی، تامین عدالت در نهادهای رسمی برای شهروندان ضروری است.
از پیش شرطهای صلح پایدار، تامین مشارکت ملی است که در یک جامعه شهروندان، براساس قوانین نافذه کشور در ساختار قدرت و سیاست نقش و سهم داشته باشند و در روند تصمیم گیری ها شریک شوند. احیانا اگر به دلایلی مثل تبعیض، برتری طلبی های نژادی و تباری، مذهب و … مشارکت بخشی از جامعه و گروهی از مردم در تصمیم گیری ها کتمان شود، صلح پایدار هم تحق پیدا نخواهد کرد و دولت باید زمینه مشارکت سیاسی و موثر تمام اقشار مختلف جامعه فراهم نماید.
یکی دیگر از پیش شرط های صلح پایدار این است که دولت در سیاست ها و رویکرد های اقتصادی و بخصوص توزیع عادلانه منابع و ثروت ملی توجه لازم را به خرج دهد یعنی اینکه همه شهروندان ازتمام گوشه وکنار کشور به تمام منابع و امکانات وامتیازات قانونی که تضمیم شده، دسترسی داشته باشند. دولت در زمینه توسعه اقتصادی باید به فقر به عنوان یک چالش جدی، فقر زدایی و رسیدگی به معیشت مردم توجه جدی کند. شما وقتی به وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم دایکندی نگاه می کنید می بینید فقر شدید سبب شده که صلح پایدار به لحاظ ذهنی، اجتماعی و فرهنگی در اینجا تحقق پیدا نکند، ودولت افغانستان هیچ اقدامی برای رفع مشکلات اقتصادی مردم نداشته واین بعنوان یک معضل جدی باقی مانده است.
دولت باید در زمینه توسعه اقتصادی، توجه به انکشاف متوازن و عادلانه و اقدامات لازم درجهت رشد و حمایت از اقتصاد محلی، سیاست های موثر را روی دست بگیرد. اقای دادگر در پایان صحبت های خود گفت: صلح پایدار بیشتر از اینکه یک مفهوم عینی باشد یک مفهومی ذهنی است.
