کارزار «واژه‌ها مهم‌اند: ۶۱ واژه، ۶۱ روز برای مقابله با خشونت جنسی و جنسیتی»
بنیاد آرمان شهر-OPENASIA و دیدهبان زنان برای عدالت در گذار (ObservatoryWJT#)
واژه‌ها مهم‌اند زیرا به ما اجازه می‌دهند چشمان خود را باز نگه داریم و مسیر درست را بیابیم. ما در این دوره، میخواهیم هر روز، تعریف جامع یک واژه را با هم بخوانیم و رابطه آن را با دیگر مفاهیم مربوط به خشونت جنسی و جنسیتی بدانیم. چرا که بدون دانستن این تعاریف دقیق، نمیتوانیم راه‌حل‌های موثری بیابیم و با دیگران به گفت‌گو بنشینیم. این اولین باری است که مجموعه‌ی این واژه‌گان در قالب یک کتاب به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، عربی و فارسی گردهم آمده است.
واژه ۱۰، روز ۱۰
اعمال، رفتارها و مجازات‌های ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز
(CRUEL, INHUMAN OR DEGRADING ACTS, TREATMENTS AND PUNISHMENTS)
اعمال، رفتارها و مجازات‌های ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز طبق قانون عرفی و معاهده‌ها شامل کنوانسیون ۱۹۸۴ ضد شکنجه و دیگر رفتارها یا مجازات‌های ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز (از این پس کنوانسیون شکنجه) ممنوع است. این رفتارها کارهایی است که معادل شکنجه نیست،[i] زیرا شاخص‌های لازم را ندارند (نگاه کنید به تعریف «شکنجه» در زیر)،[ii] اما به تحریک، یا با موافقت یا رضایت یک مقام دولتی یا شخص دیگری در موقعیت رسمی انجام شده‌اند. شماری از اعمال خشونت جنسی و جنسیتی در این مقوله قرار می‌گیرند، از جمله آزار جنسی و/یا تحقیر،[iii] برهنگی اجباری،[iv] ازدواج اجباری[v] و مثله کردن اندام‌های تناسلی.[vi]
در صورت وجود عناصر قضایی و زمینه‌ای لازم، عمل یا رفتار غیرانسانی از جمله اقدامی با ماهیت جنسی یا جنسیتی را می‌توان به‌عنوان جنایت ضد بشریت[vii] و/یا جنایت جنگی[viii] در دادگاه بین‌المللی جزایی (ICC) مورد پیگرد قانونی قرار داد. کشورها می‌توانند آن را به‌عنوان جنایتی مستقل، به‌عنوان جنایت جنگی یا به‌عنوان جنایت ضد بشریت، بر اساس قانون ملی خود مورد پیگرد قانونی قرار دهند.
در تاریخ عدالت بین‌المللی کیفری و به دلیل فقدان مقررات مشروح برای جرم‌انگاری جنایت‌های جنسی و جنسیتی در اساسنامه دادگاه‌های بین‌المللی، این مقوله گسترده راه ارزشمندی برای پیگرد قانونی اعمال خشونت جنسی و جنسیتی ارائه کرده است.[ix] یک مثال نخستین پرونده در دادگاه بین‌المللی جزایی برای یوگسلاوی سابق علیه دوسکو تادیچ است که در آن اعمالی از جمله مثله کردن، رابطه جنسی اجباری دهانی بین دو برادر و تعرضی با ماهیت مشابه به‌عنوان رفتار غیر انسانی و ظالمانه به‌عنوان جنایت‌های جنگی، و رفتارهای غیر انسانی به‌عنوان جنایت‌های ضد بشریت مورد پیگرد قرار گرفت.[x]
در عین اینکه در این مقوله، ماهیت جنسی و جنسیتی عمل کمتر مورد تأکید قرار گرفته است، این ماده بیانگر وخیم بودن عمل و رنج شدیدی است که بر قربانی وارد شده است. دادستانی دادگاه بین‌المللی جزایی در «سند خط‌مشی در مورد جنایت‌های جنسی و جنسیتی» تأکید کرده است که اعمال غیر انسانی می‌تواند دارای عنصر جنسی و/یا جنسیتی باشد.[xi]
برای خواندن مطلب به انگلیسی با جستجوی کلمه مورد نظر در متن انگلیسی کتاب به این لینک مراجعه کنید.
#Armanshahr_Foundation_OPENASIA_آرمان شهر
#کارزار_واژه‌ها_مهم‌اند_۶۱_واژه_۶۱_روز_برای_مقابله_با خشونت_جنسی_و_جنسیتی
#انتشارات آرمان شهر| Armanshahr Publishing
————————————————
پانوشت‌ها:
[i] کنوانسیون ضد شکنجه و دیگر رفتارها یا مجازات‌های ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز سازمان ملل، ۱۰ دسامبر ۱۹۸۴ (لازم الاجرا از ۲۶ ژوئن ۱۹۸۷)، ماده ۱۶.
[ii] دادگاه بین‌المللی جزایی ICC، عناصر جرم، ۳-۱۰ سپتامبر ۲۰۰۲ (بازبینی شده در سال ۲۰۱۰)، ماده ۷(۱)(k).
[iii] کمیسیون حقوق بشر و حقوق مردم آفریقا، ابتکار مصر برای حقوق شخصی و INTERIGHTS علیه مصر، نامه ۳۲۳/۰۶، ۱۲ تا ۱۶ دسامبر ۲۰۱۱.
[iv] دادگاه بین‌المللی جزایی برای رواندا، دادنامه آکایسو، منبع پیش‌گفته، بند ۶۸۸. قضات به این نتیجه رسیدند که مجبور کردن شخص به رژه رفتن برهنه یا انجام ژیمناستیک در حالت برهنگی نوعی خشونت جنسی است که در مقوله «سایر اقدامات غیرانسانی»، «هتک حرمت شخصی» و «آسیب جدی بدنی و روحی» قرار می‌گیرد.
[v] دادگاه ویژه سیرا لئون، دادستان علیه الکس تامبا بریما، بریما باززی کامارا و سانتیگی بوربور کانو (Alex Tamba Brima, Brima Bazzy Kamara and Santigie Borbor Kanu)، دادنامه تجدیدنظر، SCSL-2004-16-A، ۲۲ فوریه ۲۰۰۸، بندهای ۱۸۷-۲۰۳، به‌ویژه بند ۱۹۵
[vi] دادگاه بین‌المللی جزایی برای یوگسلاوی سابق، دادنامه تادیچ (Tadić)، منبع پیش‌گفته، بندهای ۷۲۹-۷۳۰.
[vii] اساسنامه رُم، منبع پیش‌گفته، ماده ۷(۱)(k).
[viii] همانجا، در درگیری‌های مسلحانه بین‌المللی: ماده ۸(۲)(a)(ii) برای رفتار غیرانسانی، ۸(۲)(a)(iii) به دلیل «وارد کردن عمدی رنج زیاد یا صدمه جدی به بدن یا سلامتی» و ماده ۸(۲)(b)(xxi) برای «ارتکاب هتک حرمت شخصی، به‌ویژه رفتار حقارت‌آمیز و تحقیرآمیز.» در درگیری‌های مسلحانه غیر بین‌المللی: ماده ۸(۲)(c)(i) برای «رفتار ظالمانه»، ماده ۸(۲)(c)(ii) به دلیل «ارتکاب هتک حرمت شخصی، به‌ویژه رفتار حقارت‌آمیز و تحقیرآمیز.»
[ix] اساسنامه دادگاه بین‌المللی جزایی برای یوگسلاوی سابق، منبع پیش‌گفته. در این اساسنامه همچنین مقرراتی علیه برده گرفتن (به‌عنوان جنایت ضد بشریت) پیش بینی شده است که می‌تواند شامل اعمال خشونت جنسی به طور گسترده‌تری باشد، اما در آن زمان “تجاوز” تنها جرمی بود که آشکار به خشونت جنسی و جنسیتی اشاره داشت. ماده ۴ اساسنامه مربوط به جرم نسل‌کُشی همچنین شامل «تحمیل اقدام‌هایی برای جلوگیری از زاد و ولد در گروه» بود.
[x] دادگاه بین‌المللی جزایی برای یوگسلاوی سابق، دادنامه دوسکو تادیچ (Dusko Tadić)، منبع پیش‌گفته
[xi] دادگاه بین‌المللی جزایی ICC، دفتر دادستان، سند خط‌مشی در مورد جنایت‌های جنسی و جنسیتی، ژوئن ۲۰۱۴، بند ۱۸.
