کارزار «واژه‌ها مهم‌اند: ۶۱ واژه، ۶۱ روز برای مقابله با خشونت جنسی و جنسیتی»
بنیاد آرمان شهر-OPENASIA و دیدهبان زنان برای عدالت در گذار (ObservatoryWJT#)
واژه‌ها مهم‌اند زیرا به ما اجازه می‌دهند چشمان خود را باز نگه داریم و مسیر درست را بیابیم. ما در این دوره، میخواهیم هر روز، تعریف جامع یک واژه را با هم بخوانیم و رابطه آن را با دیگر مفاهیم مربوط به خشونت جنسی و جنسیتی بدانیم. چرا که بدون دانستن این تعاریف دقیق، نمیتوانیم راه‌حل‌های موثری بیابیم و با دیگران به گفت‌گو بنشینیم. این اولین باری است که مجموعه‌ی این واژه‌گان در قالب یک کتاب به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، عربی و فارسی گردهم آمده است.
واژه ۱۲، روز ۱۲
اقدام‌های حمایتی (برای قربانیان و شاهدان)
(PROTECTIVE MEASURES (FOR VICTIMS AND WITNESSES))
اقدام‌های حمایتی اقدام‌هایی برای محافظت از قربانیان و شاهدان و در صورت لزوم خانواده‌های آن‌ها در برابر صدمه از جمله ارعاب، تعدی، تهدید، خشونت و انتقام جویی در واکنش به رسیدگی‌های قضایی یا شبه‌قضایی (مانند ماموریت‌های حقیقت یابی، تحقیق، پرونده‌های حقوق بشری که به سازوکارهای شبه قضایی ارائه می‌شود) است.[۱] در مورد خشونت جنسی و جنسیتی، این اقدام‌ها برای محافظت بیشتر از قربانیان و شاهدان از بدنام شدن و طرد از خانواده و جامعه‌شان است که در صورت افشای هویت و/یا شهادت آن‌ها برای عموم رخ می‌دهد. پیش از آن، رضایت آگاهانه برای افشای هویت یا اطلاعات باید همیشه از قربانیان و شاهدان درخواست و دریافت شود. اقدام‌های حمایتی «ضمن رعایت حقوق متهم و مقررات دادرسی عادلانه، باید امنیت، کرامت، حریم خصوصی و رفاه قربانیان و شاهدان را تضمین کنند.»[۲]
اقدام‌های حمایتی باید در مراحل مختلف فرایند عدالت در اختیار قرار گیرد، به‌ویژه در مواردی که جرائم اتهامی مانند خشونت جنسی و جنسیتی، خطر امنیتی زیادی را برای قربانیان و شاهدان ایجاد می‌کنند و خطر قربانی شدن ثانوی زیاد است.[۳]
اقدام‌های حمایتی ممکن است پیامدهایی در مورد حقوق متهمان و به‌طور بالقوه در مورد تضمین محاکمه عادلانه و همچنین عواقبی برای زندگی قربانیان و شاهدان و خانواده‌های آن‌ها و اشخاص ثالث را به دنبال داشته باشد. به این ترتیب، مهم است که اقدام‌های حمایتی بر پایه قانون‌ها و سیاست‌ها انجام شود.[۴] اقدام‌های حمایتی غالباً در آیین دادرسی کیفری، قانون پلیس، قانون‌های ویژه یا حتی قانون اساسی پیش بینی شده است و توصیه می‌شود این اقدام‌ها بر اساس مقررات انعطاف پذیر تنظیم شود تا به ضرورت‌های هر پرونده‌ای پاسخ دهد.[۵] برنامه‌های حمایتی را می‌توان به دست نیروهای پلیس یا در صورت نداشتن ظرفیت یا تمایل به انجام این کار بر اساس برنامه‌های ملی اجرا کرد.[۶] این اقدام‌ها ممکن است طیفی از محافظت فیزیکی موقت روز به‌روز در صورت لزوم، تغییر کامل جا یا هویت را دربر بگیرند.[۷]
اقدام‌های حمایتی باید بر اساس ارزیابی تخصصی کارشناسان با آموزش تخصصی در مورد جرائم مورد نظر، متناسب با نیازهای فردی قربانیان و شاهدان تنظیم شود. این امر به‌ویژه در موارد خشونت جنسی و جنسیتی[۸] که خطر آسیب دوباره روحی در آن زیاد است، اهمیت بسیار دارد. بنابراین لازم است که در آغاز هر مورد، محافظت از آسیب دوباره روحی بخشی اساسی از اقدام‌های حمایتی را تشکیل دهد.[۹]
دادگاه‌ها و دادگاه‌های بین‌المللی و منطقه‌ای واحدهای ویژه‌ای را برای ارائه خدمات مختلف حمایتی به شاهدان و قربانیان، از جمله قربانیان و شاهدان خشونت جنسی و جنسیتی ایجاد کرده‌اند .[۱۰] آئین دادرسی و شواهد و مدارک دادگاه بین‌المللی جزایی مقرر می‌کنند که قربانیان، شاهدان یا هر شخص دیگری که «به دلیل شهادت یک شاهد در معرض خطر است» مورد محافظت قرار گیرند.[۱۱] شاهدان می‌توانند در جلسه‌های بسته، با تغییر صدا و/یا چهره شهادت دهند یا از نام مستعار استفاده کنند تا شناخته نشوند. در این موارد، باید نام‌ها را در اسناد عمومی و اسناد قابل دستیابی حذف کرد.[۱۲] به‌منظور احترام به عادلانه بودن محاکمه، این اقدام‌ها در مورد تمام شاهدان (با دعوت دادستان، وکلای مدافع، نمایندگان قانونی قربانیان یا قضات) اعمال می‌شود.[۱۳]
کمیسیون حقوق بشر و حقوق مردم آفریقا در رهنمودهای خود در زمینه مبارزه با خشونت جنسی مقرر کرده است که محیط امنی برای قربانیان و شاهدان برای مداخله در یک دادرسی شامل موارد زیر شود: استفاده از اتاق انتظار جداگانه برای قربانیان و مرتکبان؛ امکان دادن شهادت در اتاقک محافظ؛ همراهی ماموران پلیس در صورت لزوم؛ گزینه شهادت از راه دور (به‌عنوان مثال با استفاده از کنفرانس ویدیویی)؛ در پیش گرفتن رویکرد حساس به پرسیدن سئوال‌ها که از آسیب دیدگی روحی بیشتر قربانی جلوگیری می‌کند؛ و در صورت لزوم، امکان تأمین مسکن امن طی مراحل پیش از رسیدگی.[۱۴]
مرتبط با این بخش: رازداری، اصل «صدمه نزنید»
برای خواندن مطلب به انگلیسی با جستجوی کلمه مورد نظر در متن انگلیسی کتاب به این لینک مراجعه کنید.
#Armanshahr_Foundation_OPENASIA_آرمان شهر
#کارزار_واژه‌ها_مهم‌اند_۶۱_واژه_۶۱_روز_برای_مقابله_با خشونت_جنسی_و_جنسیتی
#انتشارات آرمان شهر| Armanshahr Publishing
————————————————
پانوشت‌ها:
[۱] پارلمان اروپا و شورای اتحادیه‌ی اروپا، دستور ۲۰۱۲/۲۹/EU برای ایجاد حداقل استانداردهای حقوق، پشتیبانی و محافظت از قربانیان جنایت و جایگزینی چارچوب شورا، تصمیم ۲۰۰۱/۲۲۰/JHA، ۲۵ اکتبر ۲۰۱۲، بندهای ۹، ۳۸، ۵۲، ۵۵، ۵۸، ماده‌های ۱۲، ۱۸ “حق محافظت” و ۲۰ “حق محافظت از قربانیان در تحقیقات کیفری”. این دستور در ماده ۱۸ مقرر می‌دارد که: «بدون پیش‌داوری در مورد حق دفاع، دولت‌های عضو باید اطمینان حاصل کنند که تدابیری برای محافظت از قربانیان و اعضای خانواده آن‌ها از قربانی شدن دوباره و تکراری، از تهدید و تلافی، از جمله در برابر خطر صدمه عاطفی یا روانی، و محافظت از کرامت قربانیان هنگام بازجویی و هنگام شهادت‌دهی به کار گرفته شود. در صورت لزوم، این اقدام‌ها همچنین رویه‌هایی را بر اساس قانون ملی برای حمایت فیزیکی از قربانیان و اعضای خانواده آن‌ها دربر خواهد گرفت.» همچنین نگاه کنید به سند راهنمای حاوی نظرات و توصیه‌ها به دولت‌ها، کمیسیون اروپا، سند راهنمای عدالت مربوط به جابجایی و اجرای دستور ۲۰۱۲/۲۹/EU، دسامبر ۲۰۱۳، در https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/13_12_19_3763804_guidance_victims_rights_directive_eu_en.pdf.
[۲] کمیسیون حقوق بشر و حقوق مردم آفریقا (ACHPR)، رهنمودهای مبارزه با خشونت جنسی و پیامدهای آن در آفریقا، نیامی، ۲۰۱۷، ص ۳۵.
[۳] دستور ۲۰۱۲/۲۹/EU برای ایجاد حداقل استانداردهای حقوق، پشتیبانی و محافظت از قربانیان جنایت و جایگزینی چارچوب شورا، ۲۰۱۲، منبع پیش‌گفته، بندهای ۵۷-۵۸؛ سند راهنمای عدالت درباره دستور ۲۰۱۲/۲۹/EU، منبع پیش‌گفته.
[۴] دفتر مواد مخدر و جرائم سازمان ملل متحد (UNODC)، بهترین روش‌ها برای محافظت از شاهدان در دادرسی‌های کیفری مربوط به جرائم سازمان یافته، ۲۰۰۸، ص ۴۳، در: https://www.unodc.org/documents/middleeastandnorthafrica/organised-crime
[۵] همان، ص ۴۴.
[۶] به‌عنوان مثال، در نمونه اوگاندا: REDRESS و Avocats Sans Frontières، کارگاه آموزشی حمایت از قربانیان و شاهدان در اداره جرائم بین‌المللی اوگاندا (ICD)، ۲۲ و ۲۳ مه ۲۰۱۷، کامپالا، درhttps://redress.org/wp-content/uploads/2017/12/ICD-Protection-Workshop_May-2017_Report.pdf
[۷] همانجا، ص ۹۳.
[۸] دستور ۲۰۱۲/۲۹/EU برای ایجاد حداقل استانداردهای حقوق، پشتیبانی و محافظت از قربانیان جنایت و جایگزینی چارچوب شورا، ۲۰۱۲، منبع پیش‌گفته، بندهای ۵۸ و ۶۱. این دستور در ماده ۲۲ خود در مورد «ارزیابی فردی از قربانیان برای شناسایی نیازهای ویژه محافظت» پیش بینی می‌کند که ارزیابی فردی باید مورد توجه قرار گیرد «(الف) خصوصیات شخصی قربانی؛ (ب) نوع یا ماهیت جرم؛ و (پ) شرایط جنایت». ماده‌های ۲۳ و ۲۴ پیش بینی می‌کنند که اقدام‌های ویژه‌ای را می‌توان در مواردی انجام داد که قربانیان نیازهای مشخصی داشته باشند، به‌ویژه اگر کودک باشند. سند راهنمای عدالت درباره دستور ۲۰۱۲/۲۹/EU، منبع پیش‌گفته.
[۹] بر اساس راهنمای بهترین اقدام‌های دادگاه بین‌المللی جزایی برای رواندا (ICTR)، به طور خاص در موارد مربوط به جرائم جنسی و جنسیتی، اقدام‌های لازم برای جلوگیری از آسیب روحی دوباره باید شامل دسترسی به درمان روانشناسی و پزشکی حرفه‌ای و خدمات مشاوره‌ای از اولین برخورد با قربانیان یا شاهدان، و پس از ادای شهادت در دادگاه باشد. نگاه کنید به دادگاه بین‌المللی جزایی برای رواندا، پیگرد قانونی خشونت جنسی، کتابچه راهنمای بهترین روش‌ها برای تحقیق و تعقیب جرائم خشونت جنسی در مناطق پس از درگیری: درس‌هایی که از دفتر دادستان دادگاه بین‌المللی جزایی برای رواندا آموخته شد، (راهنمای بهترین شیوه‌های ICTR )، ۲۰۱۴، بند ۵۷، در https://unictr.irmct.org/sites/unictr.org/files/legal-library/140130_prosecution_of_sexual_violence.pdf. برای اطلاعات بیشتر از این اقدام‌ها نگاه کنید به بندهای ۵۸-۷۱. همچنین نگاه کنید به دادگاه ویژه سیرا لئون، بهترین توصیه‌ها برای حمایت و محافظت از شاهدان، ۲۰۰۸، در http://www.rscsl.org/Documents/WVS%20Best%20Practices.pdf.
[۱۰] برای مثال به بخش قربانیان و شاهدان در دادگاه بین‌المللی جزایی برای یوگسلاوی سابق (ICTY) نگاه کنید (اطلاعات در https://www.icty.org/fa/about/registry/witnesses/faq)، واحد حمایت و محافظت از شاهدِ سازوکار حاشیه‌ای بین‌المللی سازمان ملل برای دیوان‌های کیفری (اطلاعات در https://www.irmct.org/en/about/functions/witnesses)، یا بخش شاهدان و قربانیان دادگاه ویژه سیرا لئون (اطلاعات در http://www.rscsl.org/WVS.html).
[۱۱] دادگاه بین‌المللی جزایی (ICC)، آئین دادرسی و شواهد و مدارک،ICC-ASP/1/3 و Corr.1, part II.A («آئین دادرسی و شواهد و مدارک دادگاه بین‌المللی جزایی»)، ۳-۱۰ سپتامبر ۲۰۰۲، قاعده ۸۷.
[۱۲] همانجا، بند ۳.
[۱۳] دادگاه بین‌المللی جزایی، «شاهدان»، در https://www.icc-cpi.int/about/witnesses
[۱۴] رهنمودهای کمیسیون حقوق بشر و حقوق مردم آفریقا در زمینه مبارزه با خشونت جنسی و عواقب آن در آفریقا، منبع پیش‌گفته، ص ۳۵-۳۶.
