کارزار «واژه‌ها مهم‌اند: ۶۱ واژه، ۶۱ روز برای مقابله با خشونت جنسی و جنسیتی»
بنیاد آرمان شهر-OPENASIA و دیدهبان زنان برای عدالت در گذار (ObservatoryWJT#)
واژه‌ها مهم‌اند زیرا به ما اجازه می‌دهند چشمان خود را باز نگه داریم و مسیر درست را بیابیم. ما در این دوره، میخواهیم هر روز، تعریف جامع یک واژه را با هم بخوانیم و رابطه آن را با دیگر مفاهیم مربوط به خشونت جنسی و جنسیتی بدانیم. چرا که بدون دانستن این تعاریف دقیق، نمیتوانیم راه‌حل‌های موثری بیابیم و با دیگران به گفت‌گو بنشینیم. این اولین باری است که مجموعه‌ی این واژه‌گان در قالب یک کتاب به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، عربی و فارسی گردهم آمده است.
واژه ۳۶، روز ۳۶
درگیری مسلحانه
(ARMED CONFLICT)
علیرغم ممنوعیت‌های آشکار طبق حقوق بین‌المللی، خشونت جنسی و جنسیتی غالباً به‌عنوان ابزاری عمدی در درگیری مورد استفاده قرار می‌گیرد و همچنان در درگیری‌های مسلحانه رایج است و در سطحی گسترده رخ می‌دهد. شورای امنیت سازمان ملل متحد با تشخیص این رواج، در قطعنامه ۱۸۸۸ (۲۰۰۹) خود درخواست کرد که نماینده ویژه دبیر کل در امور خشونت جنسی طی درگیری (SRSG) منصوب شود.[۱] نماینده ویژه به‌عنوان سخنگو و دادخواه سیاسی علیه خشونت جنسی مرتبط با درگیری عمل می‌کند و گزارش‌هایی که دفتر او تهیه می‌کند خشونت جنسی در درگیری‌های مسلحانه در سراسر جهان را ثبت و همچنین اطلاعاتی را در مورد مرتکبان متهم به آن ارائه می‌کند. مرتکبان شناسایی‌شده ملزم هستند از طریق برنامه عمل و گفت‌وگو با دفتر نماینده ویژه دبیر کل در مورد تعدی‌ها توضیح دهند تا در گزارش‌های بعدی نام‌شان از لیست خارج شود.[۲]
اساسنامه رُم دادگاه بین‌المللی جزایی براساس حقوق بین‌المللی جزایی مجموعه‌ای از جنایت‌های جنسی و جنسیتی را به‌عنوان جنایت‌های جنگی، صرف نظر از اینکه در درگیری مسلحانه بین‌المللی یا غیر بین‌المللی رخ داده باشند، ممنوع اعلام کرده است.[۳]
درگیری‌های مسلحانه بین‌المللی و غیر بین‌المللی
(INTERNATIONAL AND NON- INTERNATIONAL ARMED CONFLICTS)
حقوق بین‌المللی دو دسته از درگیری‌های مسلحانه را متمایز و تعریف می‌کند: درگیری‌های مسلحانه بین‌المللی و درگیری‌های مسلحانه غیر بین‌المللی (یا درگیری‌های داخلی).[۴] از نظر حقوقی، هیچ نوع دیگری از درگیری وجود ندارد. بسته به حقایق حاکم در هر لحظه خاص، یک درگیری می‌تواند از داخلی به بین‌المللی یا برعکس تغییر کند.
تمایز به این دلیل اهمیت دارد که ویژگی درگیری تعیین می‌کند که کدام قانون اعمال شود. قانون درگیری مسلحانه یا حقوق بین‌المللی بشردوستانه (نگاه کنید به این واژه در پایین) مقرراتی را دربر دارد که آثار درگیری‌های مسلحانه را محدود می‌کنند. از نظر تئوریک، قانون حاکم بر درگیری‌های مسلحانه غیر بین‌المللی، چنانکه در زیر توضیح داده می‌شود، کمتر مدون شده است. با این حال، این قانون همچنان در حال تکوین است و به مقررات حقوق بین‌المللی بشردوستانه برای درگیری‌های مسلحانه بین‌المللی نزدیک‌تر می‌شود. بنابراین تمایز بین دو مجموعه حقوقی کاهش می‌یابد. سرانجام، تحقیقی که کمیته بین‌المللی صلیب سرخ[۵] انجام داده نشان می‌دهد که بسیاری از مقرراتی که در ابتدا فقط برای کاربرد در درگیری‌های بین‌المللی طراحی شده بودند ـ به‌عنوان یک قاعده عرفی ـ در مورد درگیری‌های مسلحانه غیر بین‌المللی نیز اعمال می‌شوند.
بین‌المللی
(INTERNATIONAL)
درگیری زمانی بین‌المللی توصیف می‌شود که از نیروهای مسلح دو یا چند کشور استفاده شود، حتی اگر یکی از این کشورها وضعیت را به‌عنوان جنگ به رسمیت نشناسد.[۶]
غیر بین‌المللی
(NON-INTERNATIONAL)
درگیری‌های مسلحانه غیر بین‌المللی یا داخلی درگیری بین نیروهای دولتی و گروه‌های مسلح غیردولتی یا فقط بین چنین گروه‌هایی است.[۷] درگیری‌های داخلی را باید از موقعیت‌های کم‌خشونت مانند شورش‌ها و اعمال پراکنده و منزوی خشونت متمایز کرد.[۸] برای تعیین داخلی بودن درگیری مسلحانه، دو معیار باید تحقق یابد: ۱) خصومت‌ها باید به میزان حداقلی از شدت برسد (نمونه‌ای از این موارد هنگامی است که دولت به جای پلیس از نیروهای مسلح علیه طرف مقابل استفاده می‌کند)؛ و ۲) گروه‌های مسلح درگیر دارای نیروهای مسلح سازمان‌یافته از جمله ساختارهای فرماندهی باشند تا به‌عنوان طرف درگیری شناخته شوند.[۹]
مرتبط با این بخش: حقوق بین‌المللی بشردوستانه، سلاح جنگ (خشونت جنسی به‌عنوان)
برای خواندن مطلب به انگلیسی با جستجوی کلمه مورد نظر در متن انگلیسی کتاب به این لینک مراجعه کنید.
#Armanshahr_Foundation_OPENASIA_آرمان شهر
#کارزار_واژه‌ها_مهم‌اند_۶۱_واژه_۶۱_روز_برای_مقابله_با خشونت_جنسی_و_جنسیتی
#انتشارات آرمان شهر| Armanshahr Publishing
————————————————
پانوشت‌ها:
[۱] شورای امنیت سازمان ملل متحد، قطعنامه ۱۸۸۸ (۲۰۰۹)، S/RES/1888(2009)، ۳۰ سپتامبر ۲۰۰۹، بند ۴.
[۲] درباره وظایف نماینده ویژه و دفتر او دراینجا بیشتر بدانید: https://www.un.org/sexualviolenceinconflict/about-us/about-the-office/.
[۳] اساسنامه رُم، منبع پیش‌گفته، ماده‌های ۸(۲)(b)(xxii) و ۸(۲)(e)(vi).
[۴] کمیته بین‌المللی صلیب سرخ (ICRC)، اصطلاح “درگیری مسلحانه” در حقوق بشردوستانه بین‌المللی چگونه تعریف شده است؟ نظر، مارس ۲۰۰۸، در https://www.icrc.org/en/doc/assets/files/other/opinion-paper-armed-conflict.pdf؛ برای کسب اطلاعات در مورد “درگیری مسلحانه بینالمللیشده”، نگاه کنید به دادگاه بین‌المللی جزایی برای یوگسلاوی سابق، دادستان علیه دوسکو تادیچ (Dusko Tadić)، رأی تجدیدنظر، IT-94-1-A، ۱۵ ژوئیه ۱۹۹۹، بند ۸۴؛ (۲۰۰۳)G.S. Stewart، «به سوی تعریفی واحد از درگیری مسلحانه در حقوق بین‌المللی بشردوستانه: نقدی بر درگیری مسلحانه بینالمللیشده»، در نشریه International Review of the Red Cross، شماره ۸۵۰، صص ۳۱۳-۳۵۰؛ ICRC، «درگیری مسلحانه داخلی بینالمللیشده»، کتابچه کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، در https://casebook.icrc.org/glossary/internationalized-internal-armed-conflict؛ پزشکان بدون مرز، «راهنمای عملی حقوق بشردوستانه»، در https://guide-humanitarian-law.org/content/article/3/non-international-armed-conflict-niac/
[۵] کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، «حقوق بین‌المللی بشردوستانه عرفی»، ۱۹۹۵، در https://casebook.icrc.org/case-study/icrc-customary-international-humanarity-law
[۶] دادگاه بین‌المللی جزایی برای یوگسلاوی سابق، دادستان علیه دوسکو تادیچ، رأی درمورد لایحه وکلای مدافع برای درخواست تجدیدنظر موقت در مورد صلاحیت، IT-94-1-A، ۲ اکتبر ۱۹۹۵، بند ۷۰.
[۷] کنوانسیون (I) برای بهبود وضعیت مجروحان و بیماران نیروهای مسلح در میدان («کنوانسیون ژنو ۱»)؛ کنوانسیون (II) برای بهبود وضعیت مجروحان و بیماران و کشتی‌شکسته‌گان نیروهای مسلح در دریا («کنوانسیون ژنو ۲»)؛ کنوانسیون (III) مربوط به رفتار با اسیران جنگی («کنوانسیون ژنو ۳»)؛ و کنوانسیون (IV) مربوط به حمایت از اشخاص غیرنظامی در زمان جنگ («کنوانسیون ژنو ۴»)، ژنو، ۱۲ آگوست ۱۹۴۹، ماده ۳ مشترک.
[۸] پروتکل الحاقی (II) به کنوانسیون‌های ژنو در ۱۲ آگوست ۱۹۴۹ و مربوط به حمایت از قربانیان درگیری‌های مسلحانه غیر بین‌المللی («پروتکل الحاقی II به کنوانسیون ژنو»)، ۸ ژوئن ۱۹۷۷، ماده ۱(۲).
[۹] دادگاه بین‌المللی جزایی برای یوگسلاوی سابق، دادستان علیه دوسکو تادیچ، دادنامه، IT-94-1-T، ۷ مه ۱۹۹۷، بندهای ۵۶۱-۵۶۸؛ همچنین نگاه کنید به دادگاه بین‌المللی جزایی برای یوگسلاوی سابق، دادستان علیه فتمیر لیماج (Fatmir Limaj)، دادنامه، IT-03-66-T، ۳۰ نوامبر ۲۰۰۵، بندهای ۸۴، ۹۴-۱۷۰.
